B. A. Davlatov

@FizikaTermiz Bahodir Davlatov 
@FizikaTermiz Bahodir Davlatov 
- 79 -
- 79 -
19. Teng radiusli va bir – biridan uzoq masofada joylashgan ikki 
metall shar φ
1
va φ
2
potensiallargacha zaryadlanib, ingichka sim 
bilan tutashtirilsa, ularning umumiy potensiali qanday bo‘ladi? 
A)(φ
1
+φ
2
)/2 B)φ
1
+φ
2
C)φ
1
φ
2
/(φ
1
+φ
2
) D)2φ
1
φ
2
/(φ
1
+φ
2
) 
20. Radiusi 3 cm bo‘lgan metall sfera –1 nC zaryadga ega. Sfera 
markazidan 1,5 cm uzoqlikdagi nuqtadagi potensial nimaga teng 
(V)? 
A)–30 B)–300 C)–150 D)0 
21. Massasi 10 g bo‘lgan chang zarrasi gorizontal joylashgan 
plastinalar orasida muallaq turibdi. Plastinalardagi kuchlanish 1 kV, 
ular orasidagi masofa 5 cm bo‘lsa, zarraning zaryadi nimaga teng 
bo‘ladi (C)? 
A)10
–10
B)10
–12
C)10
–16
D)5·10
–6
22. 10 cm radiusli musbat zaryadlangan shar sirtidan 10 va 20 cm 
masofalarda joylashgan nuqtalarning potensiallari φ
1
va φ
2
lar 
orasidagi munosabat qanday? 
A)φ
1
=1,5φ
2
B)φ
1
=4φ
2
C)φ
1
=φ
2
D)4φ
1
=φ
2
23. Vakuumda radiuslari R
1
2
3
bo‘lgan uchta shar bir xil q 
zaryad bilan zaryadlangan. Sharlar sirtidagi potensiallar qanday 
munosabatda? 
A)φ
1
>φ
2
>φ
3
B)φ
1
<φ
2
<φ
3
C)φ
1
>φ
2
<φ
3
D)φ
1
=φ
2
=φ
3
24. Tashqi radiusi 10 cm va potensiali 200 V bo‘lgan, zaryadlangan 
o‘tkazuvchi sfera markazidagi kuchlanganlik (V/m) va potensial 
(V) nimaga teng? 
A)0; 0 B)0; 200 C)10; 100 D)200; 0 
25. Kerosin ichida joylashgan radiusi 0,2 m va zaryadi 10
–8
C 
bo‘lgan shar potensialini aniqlang (V). Kerosinning dielektrik 
singdiruvchanligi 2 ga teng. 
A)200 B)180 C)210 D)225 
26. Vakuumda nuqtaviy zaryad potensiali 5 marta kamayadigan 
masofada uning elektr maydon kuchlanganligi qanday o‘zgarishini 
toping. 
A)5 marta kamayadi B)25 marta ortadi 
C)25 marta kamayadi D)5 marta ortadi 
27. Radiuslari R
1
>R
2
>R
3
bo‘lgan metall sharlar σ sirt zichligi bilan 
tekis zaryadlangan. Sharlar potensiallari orasidagi bog‘lanishni 
toping. 
A)φ
1
>φ
2
>φ
3
B)φ
1
<φ
2
<φ
3
C)φ
1
=φ
2
>φ
3
D)φ
1
=φ
2
=φ
3
28. Teng miqordagi zaryadlar bilan zaryadlangan 1000 ta bir xil suv 
tomchilari qo‘shilib katta sferik tomchiga aylandi. Bu tomchining 
potensiali kichik tomchining potensialidan necha marta katta 
bo‘lishini aniqlang. 
A)100 B)5 C)20 D)30 
29. q
1
=5·10
–9
va q
2
=–6·10
–9
C nuqtaviy zaryadlar orasidagi masofa 
6 cm ga teng. Zaryadlar o‘rtasida joylashgan nuqtadagi 
kuchlanganlikni (V/m) va potensialini (V) toping. Muhit – havo. 
A)11·10
4
; –300 B)11·10
3
; 100 C)14·10
5
; –100 D)11·10
4
; 300 
30. Metall sharning sirtida elektr maydon potensiali 120 V ga teng. 
Bu sharning ichida kuchlanganlik (V/m) va potensial (V) qanchaga 
teng bo‘ladi? 
A)0; 120 B)0; –120 C)120; 120 D)60; –120 
31. Zaryadlangan shar sirtidan uning radiusiga teng masofaga 
uzoqlashilsa, elektr maydon potensiali qanday o‘zgaradi? 
A)2 marta ortadi B)4 marta ortadi 
C)o‘zgarmaydi D)2 marta kamayadi 
32. Ikkita +0,1·10
–6
C va –0,4·10
–6
C nuqtaviy zaryadlar bir – 
biridan 2 cm masofada joylashgan. Zaryadlarni tutashtiruvchi 
kesma o‘rtasida yotgan nuqtadagi elektr maydon potensialini toping 
(V). 
A)0 B)–2,7·10
5
C)–0,9·10
5
D)2,7·10
5
33. Havoda tomonlari a bo‘lgan teng tomonli uchburchak uchlariga 
3 ta bir xil q nuqtaviy zaryadlar joylashgan. Maydonning 
uchburchak markazidagi potensiali topilsin. 
A)
a
q
4
3
3
o
pe
B)
a
q
4
1
o
pe
C)
2
2
o
a
q
4
3
3
pe
D)
2
o
a
q
4
3
pe
34. Radiusi 2 m bo‘lgan zaryadlangan shar dielektrik 
singdiruvchanligi 4 ga teng bo‘lgan muhitda joylashgan. Shar 
markazidagi potensial shar sirtidagi potensialdan necha marta farq 
qiladi? 
A)farq qilmaydi B)4 marta katta 
C)4 marta kichik D)2 marta kichik 
35. Elektr maydonning kuchlanganlik chiziqlari ekvipotensial 
sirtlarga nisbatan qanday joylashgan bo‘ladi? 
A)sirtga urinma ravishda, ixtiyoriy yo‘nalishda 
B)sirtga tik ravishda, potensial oshadigan yo‘nalishda 
C)sirtga tik ravishda, potensial kamayadigan yo‘nalishda 
D)sirtga ixtiyoriy burchak ostida, potensial kamayadigan 
yo‘nalishda 
36. Zaryadlangan zarraning bir jinsli elektr maydondagi potensial 
energiyasining o‘zgarishi qaysi ifoda yordamida hisoblanishi 
mumkin? 
A)ΔW=qE B)ΔW=qE/d C)ΔW=qEd D)ΔW=Fq/d 
37. Quyida keltirilgan holatlardan qaysi birlarida elektrostatik 
maydonda q zaryadni ko‘chirishda bajargan ish nolga teng. 
1)kuchlanganliklari teng bo‘lgan nuqtalar orasida ko‘chirilganda 
2)potensiallari teng bo‘lgan nuqtalarda ko‘chirilganda 
3)potensiali katta bo‘lgan nuqtadan potensiali kichik bo‘lgan 
nuqtaga ko‘chirilganda 
4)berk kontur bo‘ylab zaryadni ko‘chirib boshlang‘ich nuqtasiga 
keltirilganda 
A)1; 2; 4 B)1; 3 C)2; 4 D)3; 4