Bakirköy ruh ve siNİr hastaliklari hastanesi

CERİDE-İ HAVADİS

İngiliz asıllı William Churchill(-») tarafından çıkarılmış ilk Türkçe özel gazete. İlk sayısı l Cemaziyelahir 1256/31 Temmuz 1840 tarihini taşıyan Ceride-i Havadis, ancak Babıâli'nin verdiği ödenek sayesinde yaşayabildiği için tam anlamıyla bağımsız kalamamış, yarı resmi bir nitelik taşımıştır. Bu özelliğini, yazı kadrosunun hemen tamamen Tercüme Odası ve Babıâli memurlarından oluşması pekiştirmiştir. Bunlar arasında sonradan maarif nazırı olan Münif Paşa ile sadrazam

Çerde

d'Orient'ın

Çiftehavuzlar'da

1959'da açılan

şubesi:

Ahmet Kuzik, 1994

olan Küçük Said Paşa'yı sayabiliriz. İlk 13 yılında tirajı çok düşük olan (100-150 kadar) gazetenin asıl hizmeti, Babıâli kadrolarının yazı yazarak, Avrupa gazetelerinden çeviriler yaparak Batı'nın tanınmasına yardımcı olmasıdır. İlk harita,

-•.>tiA->y.;>V-J—•-î'-'.^.'-fft-Jûtj'. j -V-ıî

Ceride-i Havadisin 4 Safer 1257/28 Mart 1841 tarihli 27. sayısı. Gözlem Yayıncılık Arşivi

beynin çalışma kısımları krokisi, İstanbul'da güneş tutulmasının safhaları gibi çizimlere sayfalarında yer vererek bu a-landa ilk adımı atan gazete olmuştur.

1846'da ChurchiU'in ölmesiyle oğlu Alfred Black ChurchiU'in (1825-1870) yönetimine giren Ceride-i Havadis, Kırım Savaşı (1853-1856) vesilesiyle büyük ölçüde dinamikleşti ve ilaveler yayımına girişti. 1860'ta ilk gerçek özel gazete o-lan Tercüman-ı Ahval'in yayımı üzerine ona karşı rakip olarak 2 Kasım 1860'ta Ruzname-i Ceride-i Havadis'i çıkarmakla birlikte Ceride-i Havadis de yayımına devam etti. Bu gazeteler arasında dil, edebiyat gibi konulardaki tartışmalar, basının toplumda yaygınlaşmasına büyük katkıda bulunmuşlardır. Ancak gerek Ceride-i Havadis, gerekse Ruzname-i Ceride-i Havadis, Tercüman-ı Ahval ve arkasından Tasvir-i Efkâr'la başlayan büyük dinamizme ayak uyduramamış, etkileri sınırlı kalmıştır. Son döneminde yayın, zaman zaman aksamış, bazen sadece Ruzname-i Ceride-i Havadis, adıyla çıkmıştır. F. A. Tansel, gördüğü en son Ceride-i Havadis nüshasının 1884'e ait olduğunu belirtmektedir. Son dönem kadrosunda Ahmed Rasim, Ebüz-ziya Tevfik gibi isimler vardır.

ORHAN KOLOĞLU