BəXTİyar tuncay etnoqonik miFLƏR

Mayatlar kuntukda (Tundra içində açıq düzənlik) yaşayır­dılar. Oğlan onların düşərgəsinə çatanda boş çumlardan (sa­xa-yakutlara məxsus xüsusi çadırlardan) başqa bir şey görmədi. Həmin vaxt mayatlar birlikdə balıq tutmağa getmişdilər. Für­sətdən istifadə edən gənc onların yaylarının maral damarın­dan düzəldilmiş iplərini açdı.

Çumların birində qoca bir qarıya rast gələn oğlan bu əsir qadından başına gələnləri danışmasını xahiş edir. Qarının söylədiklərindən belə aydın olur ki, bu onun dopdoğma ana­sıdır. Oğlan ona gəlişinin səbəbini və niyyətini açıb söyləyir.

Axşam tərəfi mayatlar balıq ovundan geri dönürlər. On­ların önündə öndərləri Mahan-Mehçə və qardaşı, qadın hö­rük­ləri kimi uzun hörükləri olan Ünqkəəbil gəlirdi. Mahan-Mehçə gənci gördü və onun Ürənə nə qədər çox oxşadığından heyrətə düşdü. Lakin oğlan bildirdi ki, guya o, kasıb bir balıq­çının oğludur. Anası, Ürənin arvadı da düşmənləri azdırmaq üçün dedi ki, guya Ürənlə onun heç vaxt övladları olmayıbmış. Buna baxmayaraq, Mahan-Mehçə hər ehtimala qarşı oğlanı öldürmək qərarına gəldi. Bunu başa düşən gənc yerindən cəld sıçrayaraq ox-yayını götürdü, var qüvvəsi ilə çığıraraq gerçək­dən də Ürənin oğlu olduğunu təsdiq etdi və dərhal da bir ox atıb, ayaqları öz uzun hörüklərinə dolaşan Ünqkəəbili öldür­dü. Düşmənlər öz oxlarını götürüb qarşılıq vermək istəyəndə yaylarının iplərinin açıldığını və yararsız hala düşdüyünü gördülər və nə edəcəklərini bilmədilər. Ürənin oğlu isə onları bir-bir dənləməyə başladı. Mayat soyunun yarısını məhv etdi. Digər yarısı isə canlarını qaçıb gizlənməklə qurtara bildilər.