Bilkent Üniversitesi’ndeki Türk-Alman Uzman Yuvarlak Masa Toplantısı’nda Türkiye’de İklim Değişikliği ve Güvenlik İlişkisi Ele Alındı

Bilkent Üniversitesi’ndeki Türk-Alman Uzman Yuvarlak Masa Toplantısı’nda Türkiye’de İklim Değişikliği ve Güvenlik İlişkisi Ele Alındı

Bilkent Üniversitesi İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi, İstanbul Politikalar Merkezi – Sabancı Üniversitesi – Stiftung Mercator Girişimi ve IOM (Uluslararası Göç Örgütü) Türkiye ofisinin ortaklığında düzenlenen “Türkiye’de İklim Değişikliği ve Güvenlik: Tehditler ve Fırsatlar” başlıklı Türk-Alman uzman yuvarlak masa toplantısı akademi, kamu kurumları, sivil toplum kuruluşları ve uluslararası kuruluşlardan temsilcilerin katılımıyla 28-29 Mayıs 2015 tarihlerinde Ankara’da Bilkent Üniversitesi’nde gerçekleşti.

Almanya Federal Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı’nın Klimafonds fonuyla desteklenen iki günlük etkinlikte Türkiye ve Almanya’dan üniversite, kamu kurumları, sivil toplum kuruluşları ve uluslararası kuruluş temsilcileri küresel iklim değişikliğinin Türkiye’de güvenlik ve göç üzerine etkileri üzerine tartışma imkanı buldu.

Etkinliğin ilk günü yuvarlak masa toplantısının çerçevesini çizmek üzere alanında iki uzman isim olan Hamburg Üniversitesi’nden (Almanya) Prof. Dr. Jurgen Scheffran ve MEF Üniversitesi’nden (Türkiye) Prof. Dr. Ayşegül Kibaroğlu’nu ağırladı. Profesör Scheffran özellikle Doğu Akdeniz’de iklim değişikliğinden doğabilecek çatışma ve güvenlik riskleriyle ilgili tecrübelerini paylaştı. Bu geniş bölgede iklim değişikliğinin yaratabileceği insan güvenliği risklerine vurgu yapan Scheffran özellikle gıda, su ve enerji güvenliği ve göç konularına dikkat çekti. İklim değişikliğinin Türkiye ve çevresindeki ulusal ve sınır-aşan sular üzerindeki etkilerinden bahseden Profesör Kibaroğlu iklim değişikliği gibi yeni tehditlerin işbirliğine dayanan yeni politika cevaplarına ihtiyaç oluşturduğuna vurgu yaptı. Çerçeve sunumlardan sonraki tartışma çatışma, göç, güvenlik ve küresel çevresel değişiklikler arasındaki çoklu ve karmaşık ilişkileri farklı anlama biçimlerini ortaya çıkardı. Katılımcılar Almanya’nın G7 dönem başkanlığı için hazırlanan New Climate For Peace (Barış İçin Yeni Bir İklim) raporunu ve yaklaşan G20 Türkiye dönem başkanlığının iklim değişikliğini gündemine almasını Paris’te Aralık ayında düzenlenecek iklim zirvesi COP21 sürecinde değerlendirme fırsatı buldular.

Türkiye’de iklim değişikliğinin olası sonuçları konusunda derinleşen tartışmalar ikinci günde her iki ülkeden uzmanlarla gıda, su, enerji ve göç konularına eğildi. Boğaziçi Üniversitesi’nden Yrd. Doç. Dr. Zeynep Kadirbeyoğlu’nun dikkat çektiği gibi küresel gıda piyasalarındaki dalgalanmalar ve artan iklim belirsizliklerinin sebep olduğu çifte güvensizlikler Türkiye’de gıda egemenliğine dair riskler taşımakta. Gündeme gelen diğer bir konuda özellikle son dönemde Türkiye’ye gelen Suriyeli göçmenler ekseninde sınır içi ve sınır-ötesi göç hareketleriydi. Bu tartışma Uluslararası Göç Örgütü (IOM) uzmanlarından Daria Mokhnacheva’nın IOM’in göç, çevre ve iklim değişikliği ilişkisi üzerine küresel çalışmalarıyla ilgili bilgilendirmeleriyle zenginleşti. Devamındaki oturum ise küresel enerji piyasalarıyla olası yanlış uyum önlemlerinin Türkiye’de toplumsal kesimlerin iklim değişikliğinden ötürü insan güvenliğini tehdit edebileceğine dikkat çekti. Son olarak ele alınan su güvenliği konusunda yuvarlak masa katılımcısı olan uzmanlar bu kavramın ölçekler ve zaman dilimleri arasında mevcudiyet, erişim ve dağıtım gibi konulara dikkat edilerek ele alınması gerektiğini belirttiler.

Ankara’da gerçekleşen bu ilk Türk-Alman uzman yuvarlak masa toplantısında gündeme gelen tartışmalar Ekim 2015’te Berlin’de düzenlenecek ikinci bir yuvarlak masa toplantısıyla devam edecek. “Bu toplantı Türkiye ve Almanya arasında çokça tartışılan bir konu olan iklim değişikliği ve güvenlik ilişkisi alanında uzun soluklu bir işbirliğinin ilk adımı oldu” diyen organizatörler Yrd. Doç. Dr. Clemens Hoffmann (Bilkent Üniversitesi) ve Dr. Ethemcan Turhan (İstanbul Politikalar Merkezi, Sabancı Üniversitesi) Türkiye ve Almanya arasında akademisyenler ve politika yapıcıları bir araya getirerek politika-yapım sürecine destek vermeyi amaçlayan bu diyaloğun politika notları, ortak bir web sitesi ve bir akademik derleme yayın ile devam edeceğini belirttiler.