Bir dilin mantığını öğrenmek, o dilin

İngilizce’de çok çeşitli yerlerde kullanılan “would” yardımcı fiili, Türkçe’deki “-ardım”, “-erdim” takılarının anlamını taşımaktadır. Türkçe’de bu takıları geçmişte tekrarlanan şeylerden bahsederken, geçmişle yada bugünle ilgili bir varsayım yaparken yada ifademize nezaket katmak istediğimizde kullanıyoruz. İngilizce’deki “would” yardımcı fiili de bu amaçlarla kullanılır. Tabiiki “would” kelimesinin bu anlamları taşımadığı ve “-ardım”, “-erdim” şeklinde tercüme edilemeyeceği cümle yapıları da vardır: (I)Başkasından aktarılan cümleler, (II)“keşke” anlamındaki “I wish” ifadesiyle başlayan özlem yada ısrarlı teklif cümleleri ve (III)“would” yardımcı fiilinin “rather” kelimesiyle kullanıldığı tercih cümlelerinin bazıları.

Ekler

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
I did work : çalıştım : present simple

I was working : çalışıyordum : present progressive

I had worked : çalışmıştım : present perfect

I had been working : çalışmaktaydım : present perfect progressive

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

I do work : çalışırım : past simple

I am working : çalışıyorum : past progressive

I have worked : çalışmış bulunuyorum : past perfect

I have been working : çalışmaktayım : past perfect progressive

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

I will work : çalışacağım : future simple

I will be working : çalışıyor olacağım : future progressive

I will have worked : çalışmış olacağım : future perfect

I will have been working : çalışmakta olacağım : future perfect progressive

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1 (Bilindiği gibi bir asır öncesine kadar, ülkemizin adı “Türkiye” değildi. “Türklerin yaşadığı yer” anlamında “Türkistan” kelimesi kullanılırdı. “Turkey” kelimesi, bazı arkeolojik araştırmalar sonucu ortaya çıkan bir kelimeydi ve bu kelimeyi Türkler değil de Tüklerle komşu olan yabancı topluluklar kullanmıştı. Fakat biz bu kelimeyi “Türkiye” şeklinde değiştirerek ülkemize isim yapmışız.)

2 Memduh Paşaoğlu, hayâlî bir kişidir. İsim benzerliği olabilecek herhangi bir gerçek kişiyle alakası bulunmamaktadır.

3 Bu konu bir sonraki başlık altında ayrıntılı olarak ele alınacaktır.

4 İngiliz mantığında “sevmek” (to love) , “arzulamak” (to want), “sahip olmak” (to have) gibi bazı fiiller, anlık değil uzun sürede yapılan şeylerdir. Daha açık bir ifadeyle “sevmek” geniş zamanda yapılan bir fiildir. Dolayısıyla şimdiki zaman “-yor” eki alamaz. Yani “I love you” cümlesi, geniş zaman kalıbıyla kurulmuş olmakla birlikte, şimdiki zaman anlamı da taşır. Bu durum, Türkçe’de de bazı fiiller için geçerlidir. “Sahip olmak” fiilini şimdiki zaman kalıbıyla kullanmayız. “Bir arabaya sahibim” dersiniz. Bu cümle geniş zaman kalıbıyla kurulmuş olsa da şimdiki zaman anlamı da taşır. Bu yüzden “bir arabaya sahip oluyorum” denmez. Daha doğrusu, denemez.

5 İsim ve fiil cümlelerinin zamanlara göre çekimlenme mantığına daha sonra ayrıntılı olarak değinilecektir. Bu kısımda sadece isim cümlesi – fiil cümlesi ayrımını hissettirecek kadar bilgi verilmektedir.

6 Bu kural genelde bütün sayılabilen cins isimler için geçerlidir. Sadece hayvanların veya müzik aletlerinin cins isimlerinde yada icatlardan bahsedilirken “a” yerine “the” kelimesi kullanılır. Örneğin “Penguen” bir hayvan türünün ismidir. “Penguen bir kuştur” cümlesinin İngilizce karşılığında “penguen” kelimesinin önüne “a” değil “the” konur:

“The penguin is a bird.”

“Piyano” bir müzik aleti cinsinin ortak adıdır. “Piyano çalarım” cümlesinin İngilizce karşılığında “piyano” kelimesinin önüne “a” değil” “the” koymamız gerekir:

“I play the piano.”

7 Türkçe’de “bağıntı zamiri” olarak bilinen bir zamir türü bulunmamaktadır. Ancak, İngilizce’de “relative pronouns” adı verilen bu zamirlere, “bağıntı zamiri” yada “atıf zamiri” diyebiliriz.

8 Dikkat ederseniz, eğer “I went to Ankara” cümlesini değil de “Ankara” kelimesiyle başlayan ikinci cümleyi diğer cümleye gömmek isteseydik, herhangi bir sorun yaşamayacaktık.

9 Tamlayanlarla ilgili ayrıntılı bilgiyi ikinci bölümün sonunda bulabilirsiniz.

10 “Gömmek” kelimesini özellikle kullanıyoruz. İngilizce dilbilgisi kitaplarında bu gibi cümle yapıları için “Embedded” (gömülmüş) kelimesi kullanılmaktadır.

11 İngilizce’de “main clause” (ana cümle) yada “independent clause” (bağımsız cümle) olarak adlandırılır.

12 Bu konuda ayrıntılı bilgi için lütfen ilk iki bölüme bakınız.

13 İngilizce’de “subordinate clause”(alt cümle) yada “dependent clause” (bağımlı cümle) olarak adlandırılır.

14 İngilizce’de “sentence” (cümle) ve “clause”(cümlecik) şeklinde iki ayrı isimlendirme yapılmaktadır. Alt cümle konumundaki cümleler için, daha çok “clause” kelimesi kullanılmaktadır.

15 İngilizce’de bu ayrım, “Identifying Relative Clauses” ve “Non-Identifying Relative Clauses” isimlendirmesiyle yapılmaktadır.

16 Türkçe’de nadiren “o” anlamına da tekabül eder. “After that ....” (Ondan sonra .... )

Bazen “bu” anlamında da kullanılabilir. “That is a big problem!” (Bu büyük bir sorun!)

17 Bu kitabın ilk bölümlerinde iç içe geçmiş cümle yapılarını incelerken, isim yerine geçen alt cümlelere değinmiştik.

18 Bu yardımcı fiiller, ana fiile ekleniklerinde ona “-ı”, “-a”, “-e”, “yı”, “ya” ve “-ye” gibi ekler de getirmektedirler. İngilizce’de yardımcı fiillerin ana fiile etkisi bundan çok daha belirgin bir şekilde hissedilmektedir. Bu konuyu “Böyle yardım olmaz olsun” alt başlığı ile ele alacağız.

19 “Did”deki “do”yu atıp, kalan “-ed” takısını “have”e eklediğimizi ve böylece onu “had” yaptığımızı hatırlayın!

20 “Do”yu attığımızı da hatırlayın lütfen!