Bu tez, Anadili Eğitiminin Kişilik Gelişimine Etkisini araştırmak amacıyla ha- zırlanmıştır. Çalışma 5 bölümden oluşmaktadır

ÖZET

Bu tez, Anadili Eğitiminin Kişilik Gelişimine Etkisini araştırmak amacıyla ha- zırlanmıştır. Çalışma 5 bölümden oluşmaktadır.

Birinci bölümde, çalışma konusu, amaç ve önemi, varsayımlar, kapsam ve sınırlılıklar, tezin yöntemi ve konuyla ilgili çalışmalardan söz edilmiştir.

İkinci bölümde, "Kişilik Gelişimi ve Anadili Eğitimi" ana başlık altında, kişilik gelişimini inceleyen bir bilim dalı olarak ruhbilimin tarihine, inceleme alanlarına, ruhbilim-dilbilim (ruhdilbilim) ilişkisine, ruhbilim-dilbilim kuramlarına ve bunun dil öğretimine yansımasına, anadili eğitimi ile kişilik gelişimi bağlantısına teorik olarak

Yine bu bölümde Türkiye'deki anadili eğitimi ile gelişmiş ülkelerdeki anadili eğitimi arasındaki farklar ve benzerlikleri daha iyi görebilmek amacı ile Fransa, Almanya, İngiltere, Japonya, Rusya, Suudi Arabistan' da uygulanan anadili eğitim sis- temlerine ve bu ülkelerde anadili eğitiminde kullanılan ders materyallerine değinilmiştir . Tezimizin konusu anadili eğitiminin kişilik gelişimine etkisi olduğundan

i saydığımız bu ülkelerde anadili eğitiminde nasıl bir kişilikte insan yetiştirilmek istendiği ve bunun için ne gibi yollar izlendiğine dikkat çekilmiştir. Bu nedenle de insan kişiliği üzerinde önemli izler bırakan ders kitaplarında çocuklara hangi değerlerin öğretildiğini ve bu öğretim sonucunda nasıl kişilikte insanlar yetiştirildiğini araştırmaya çalıştık. İncelediğimiz ders kitaplarından seçtiğimiz örnek metinlerde çocuklara hangi kavram ve değerler öğretiliyor, bunların oranı ne ölçüde oluyor? sorusuna

Yine bu bölümde diğer ülkelerdeki görünümden sonra Türkiye'de anadili eğiti- minin işleyişine ve anadili eğitimimizde kullanılan ders kitaplarının içeriğine değinilmiştir.

Gelişmiş ülkelerdeki anadili eğitimi ve ders kitaplarının incelemesine (Fransa, İngiltere, Almanya), daha renkli bir görüntü vermesi amacı ile Rusya, Arabistan ve Japonya gibi ülkeler de inceleme alanımız içine girmiştir. Bu bölümde yapılan incelemeler sonucunda her ülkenin kendi düşüncesi doğrultusunda insan yetiştirmeyi hedef aldığını belirledik.

Çalışmamızın üçüncü bölümünde Milli Eğitim Bakanlığı Komisyonu tarafından hazırlanmış olan "İlkokul Türkçe" ders kitabını 1,2,3,4,5'i metindilbilimsel açıdan incelemeye çalıştık. İncelenen kitaplarda en çok hangi değerlere yer veriliyor ve nasıl düşüncede insan yetiştirmek hedef olarak alınmış? sorularına yanıt bulmaya çalıştık.

Dördüncü bölümde incelediğimiz kitaplarla ilgili bilgileri somut verilere dayandırmak için Milli Eğitim Bakanlığından izin alınarak 8 ilköğretim okulunda öğrenim gören 4. ve 5. sınıf öğrencileri ile yine bu okullarda görev yapan 60 öğretmene okudukları ve okuttukları ders kitapları ve müfredat programları ile ilgili sormaca uyguladık. Uygulanan sormacalardan elde ettiğimiz bulguları tablolar halinde göstermeye çalıştık. Araştırmamızın bulgularına göre; anadili eğitiminde izlenen yöntemin ve kullanılan ders kitaplarının yetersiz olduğu, Türkçe öğretiminde MEB Türkçe öğretimi amaç ve ilkelerinin uygulama düzleminde başarılı olamadığı görüşüne vardık.

Çalışmamızın beşinci ve son bölümünde ise, yaptığımız araştırma sonucunda elde ettiğimiz sonuçları, olumlu ve olumsuz yönleri ile maddeler halinde belirledik. Karşılaşılan sorunlarla ilgili Çözüm önerileri geliştirmeye çalıştık.

lı

't t' " 245 cc i i ".'. t.
--

ABSTRACT

This thesis has been prepared to examine the effects of Mother Tongue Educa- tion in Personality Development. This study consists of 5 sections.

In the first section, we dealt with the subject, purpose, importance hypothesis, scope and limits, method of the thesis and studies conceming the subject.

In the second section, under the main heading, "Personality Development and Mother Tongue Education" we scrutinized psychology as a science which studies personality development, and such issues as the history of psychology, areas of psy- chological studies, relations between psychology and linguistics (psycho-linguistics), approaches of psycho~linguistics and the reflection of these approaches on language education and the relations of these approaches with Mother Tongue Education and Personality Development were mentioned on theoric basis.

Here we also mentioned mother tongue education systems and the materials

i used in mother tongue education in those countries as in France, Germany, England,

Japan, Russia, Saudi Arabia for the purpose of seeing the similarities and differences of mother tongue education between Turkeyand the aforementioned developed countries. Since the subject of the thesis is the effects of mother tongue education in personality development, we researched what sort of personalities these countries aimed at achieving in bringing up the individuals, and what kind of methods were

i used in connection with this. We tried to examine which values were taught to chil- dren in coursebooks which had important impacts on the personalities of people, and at the end of this education what type of individual they raised. Through selected sample texts in the coursebooks we examined, we a~o tried to find out answers to the questions conceming which concepts and values were taught to children and to what extend these conceptsand values were given to children.

Here in this section af ter an outlook in other foreign countries, we mentioned the application of mother tongue education in Turkeyand the contents of the course- books used in mother tongue education.

246 L