C- TAŞINMAZ VE İŞTİRAK HİSSESİ SATIŞ KAZANÇ İSTİSNASINDA ÖZELLİKLİ KONULAR
C- TAŞINMAZ VE İŞTİRAK HİSSESİ SATIŞ KAZANÇ İSTİSNASINDA ÖZELLİKLİ KONULAR
İstisna, satış kazancının %75’ine uygulandığından, kazancın tamamının fon hesabına alınma şartı bulunmayıp, sadece istisnadan yararlanan kazanç kısmının söz konusu fon hesabına alınması yeterlidir.
İstisna uygulamasında mükelleflerin kazancın belli bir kısmı için istisnadan yararlanabilmeleri mümkün bulunmaktadır. İstisnadan kısmen yararlanılması halinde, yararlanılmayan bu kazanç tutarı için sonraki yıllarda istisnadan yararlanılabilmesi mümkün değildir. İstisnadan yararlanması öngörülen kazanç kısmının fon hesabına alınan kazanç kısmından büyük olmayacağı tabiidir.
Fon hesabına alınma işleminin, satışın yapıldığı yılı izleyen hesap döneminin başından itibaren kazancın beyan edildiği döneme ait kurumlar vergisi beyannamesinin verildiği tarihe kadar yapılması gerekir.
Örneğin, 2013 yılında yapılan bir satış için kazancın fon hesabına alınma zamanı, 01.01.2014 tarihinden beyannamenin fiilen verildiği tarihe kadar olan süre olacaktır. Mükellefin ilgili dönem beyannamesini 20 Nisan 2014 tarihinde verdiği kabul edildiğinde, fon hesabına aktarma işleminin de bu tarihe kadar yapılmış olması gerekir.
Satış işlemi ile birlikte satış kazancı oluşacağından istisna, satışın yapıldığı dönemde uygulanacaktır. İstisna kapsamındaki değerlerin satışından kaynaklanan alacaklar için alınan faiz, komisyon ve benzeri gelirler, istisna kazancın tespitinde dikkate alınmayacaktır. Aynı şekilde, satış bedelinin döviz cinsinden belirlenmesi durumunda ortaya çıkan kur farklarının da istisna kazancın tespitinde dikkate alınması mümkün bulunmamaktadır.
Yeni Teşvik Sisteminde, OSB’lerde yapılacak yatırımlar veya sektörel işbirliğine dayalı yatırımlar daha avantajlı hale getirilmiş olup, Büyük ölçekli yatırımlar veya bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında teşvik belgesi düzenlenen yatırımların OSB’lerde yapılması veya sektörel işbirliğine dayalı yatırımlar olması halinde vergi indirimi desteği açısından bulundukları bölgenin bir alt bölgesinde sağlanan oranlarda desteklerden yararlanacakları belirtilmiştir. 6 ncı bölgede gerçekleştirilecek büyük ölçekli ve bölgesel teşvik uygulamaları kapsamındaki yatırımlar içinse vergi indirimi desteği bölgede geçerli olan yatırıma katkı oranına beş puan ilave edilmek suretiyle uygulanacaktır.
Benzer şekilde Yeni Teşvik Sistemi ile bazı yatırım konularına, 5. bölgede olmasalar dahi bu bölgeye sağlanan desteklerden yararlanma olanağı sunulmaktadır. Buna göre; Öncelikli alanlarda yapılacak yatırımlar, 1, 2, 3, 4 ve 5. bölgelerde yer alması durumunda 5. bölge desteklerinden yararlanacaklardır. Ancak 6. bölgede yer alması halinde bulunduğu bölge desteklerinden yararlanacaktır.
Yeni teşvik uygulamasında en kapsamlı destek unsurları stratejik yatırımlara verilmekte olup stratejik yatırımlar için tüm bölgelerde uygulanacak vergi indirimi oranı yüzde doksan ve yatırıma katkı oranı yüzde ellidir.
İNDİRİMLİ KURUMLAR VERGİSİ ORANI UYGULAMASI BAŞLANGICI VE UYGULAMA SÜRESİ
İNDİRİMLİ KURUMLAR VERGİSİ ORANI UYGULAMASI BAŞLANGICI VE UYGULAMA SÜRESİ
Eski teşvik sisteminde en çok eleştirilen konulardan biri olan, vergi indirimlerinin yatırımın kısmen veya tamamen işletilmeye başlanmasından sonra gerçekleştirilmesi ve indirimin de bu yatırım sonucu elde edilecek kazanca uygulanmasıdır. Yatırım döneminin uzun olması, yatırımdan bir kazanç elde etmenin ilk dönemlerde pek mümkün olmaması gibi konular, bu teşvikin uygulanmasının yetersiz düzeyde kalmasına yol açmaktaydı.
Kural bu şekilde olmakla birlikte, KVK 32/A maddesinde yapılan değişiklik ve 2012/3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karara göre kurumlar, yatırıma başlanan tarihten itibaren yatırıma katkı tutarına mahsuben, belli ölçüde yatırım döneminde yatırımcının diğer faaliyetlerinden elde edilen kazancına da indirimli oran uygulama olanağı sağlanmış bulunmaktadır.
Yapılan değişiklik sonrasında; 2, 3, 4, 5, ve 6. bölgelerde yapılacak yatırımlar için,
- BKK ile belirlenen yatırıma katkı oranına göre hesaplanan yatırıma katkı tutarı kadar ve ,
- yatırım döneminde gerçekleşen yatırım harcaması tutarını geçmemek üzere, yatırım döneminde kurumun diğer faaliyetlerinden elde edilen kazançlarına indirimli kurumlar vergisi oranı uygulatmak suretiyle yatırıma katkı tutarını kısmen kullanabileceklerdir.
Ancak, Yatırım döneminde katkı tutarı kullandırılmasına ilişkin düzenleme 1/1/2013 tarihinden itibaren elde edilen kazançlara uygulanmak üzere yayımı tarihinde ( 15 Haziran 2012 ) yürürlüğe girmiştir.
ARGE Uygulamaları ile ilgili Kanunlar :
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu 10/1(a) maddesi
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu 89/1(9) maddesi
01.01.2006 tarihinden itibaren 1 seri no.lu Kurumlar Vergisi
Genel Tebliğinin “10.2. Ar-Ge İndirimi” Bölümü
5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun
5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesine İlişkin Uygulama Yönetmeliği
5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun Genel Tebliği
AR-GE FAALİYETLERİ
AR-GE FAALİYETLERİ
Bilimsel ve teknolojik alanlardaki belirsizlikleri gidermek ve bunları aydınlatmak amacıyla, bilim ve teknolojinin gelişmesini sağlayacak yeni teknik bilgilerin elde edilmesi,
Yeni yöntemlerle yeni ürünler, madde ve malzemeler, araçlar, gereçler, işlemler, sistemler geliştirilmesi, tasarım ve çizim çalışmaları ile yeni teknikler ve prototipler üretilmesi,
Yeni ve özgür tasarıma dayanan yazılım faaliyetleri,
Yeni üretim yöntem, süreç ve işlemlerinin araştırılması veya geliştirilmesi,
Bir ürünün maliyetini düşürücü, kalite, standart ve performansını yükseltici yeni tekniklerin/teknolojilerin araştırılması
AR-GE SAYILMAYAN FAALİYETLER
AR-GE SAYILMAYAN FAALİYETLER
Pazar araştırması ya da satış promosyonu
Kalite kontrol
Sosyal bilimlerdeki araştırmalar
Petrol, doğalgaz, vb. sondaj faaliyetleri
İcat edilmiş süreçlerin kullanımı
Biçimsel değişiklikler (renk vb.)
Bilimsel ve teknolojik yenilik doğurmayan
Rutin faaliyetler (rutin veri toplama vb.)
İlk kuruluş aşamasında kuruluş ve
Örgütlenmeyle ilgili araştırma giderleri
Proje sonucunda geliştirilen ürüne ilişkin
Fikri mülkiyet haklarının korunmasına yönelik çalışmalar
Numune verilmek amacıyla prototiplerden kopyalar çıkarılıp dağıtılması ve reklam amaçlı tüketim testleri
5746-) Ar-Ge indirimi uygulaması 31.12.2023 tarihine kadar geçerlidir.,
5520-) Ar-Ge indirimi uygulamasında herhangi bir süre kısıtlaması yoktur.
5746-) Gelecek yıllara devreden indirim tutarları yeniden değerleme oranı ile endekslenir.
5520-) Gelecek yıllara devreden indirim tutarları endekslenmez.
5746-) Ar-Ge departmanı kurulması zorunlu değildir.
5520-) Ar-Ge departmanı kurulması zorunludur.
5746-) Destek personeli giderleri belirli kıstaslara göre Ar-Ge indirimi hesaplamasında dikkate alınır.
5520-) Sadece tam zamanlı Ar-Ge personeli ücret giderleri dikkate alınır.
5520-) Ar-Ge Merkezlerine önceki yıla göre artışla ilgili istisna uygulaması bulunmamaktadır.
5746-) Ar-Ge harcamaları VUK’a göre aktifleştirilmek suretiyle giderleştirilir.
5520-) Gayri maddi hakka yönelik yapılan harcamaların aktifleştirilmesi zorunlu gayri maddi hakka yönelik olmayan harcamaların aktifleştirilmesi ihtiyaridir.
5746-) Destek yapılan kurum tarafından yönetmelikte belirtilen rapor ve belgelerin onaylanması yeterli olup; ayrıca projenin TÜBİTAK tarafından onaylanması şartı bulunmamaktadır.
5520-) TÜBİTAK’ın projeyi onaylaması şarttır.
5746-) Hibe desteklerin özel bir fon hesabına alınması ve fonun elde edildiği dönemi izleyen 5 yıl içinde sermayeye ilave dışında herhangi bir hesaba nakledilmemesi veya işletmeden çekilmemesi gerekir.
5520-) Hibe ve desteklerin kurum kazancının tespitinde ticari kazancın unsuru olarak dikkate alınması gerekmektedir.
Örtülü Sermaye Tanımı : Kurumların, ortaklarından veya ortaklarla ilişkili olan kişilerden doğrudan veya dolaylı olarak temin ederek işletmede kullandıkları borçların, hesap dönemi içinde herhangi bir tarihte kurumun öz sermayesinin
üç katını aşan kısmı, ilgili hesap dönemi için örtülü sermaye sayılır.
İlişkili Kişiler : Kurumların kendi ortakları, kurumların veya ortaklarının ilgili bulunduğu gerçek kişi (kendi ortağı olan gerçek kişiler dışında kalan, kurumların ortağı olduğu şahıs şirketlerinin diğer gerçek kişi ortakları ile kurum çalışanları gibi şahıslar)veya kurum ile idaresi, denetimi veya sermayesi
bakımından doğrudan veya dolaylı olarak bağlı bulunduğu ya da nüfuzu
altında bulundurduğu gerçek kişi veya kurumları ifade eder. Ortakların eşleri,
ortakların veya eşlerinin üstsoy ve altsoyu ile üçüncü derece dahil yansoy
hısımları ve kayın hısımları da ilişkili kişi sayılır.
Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 12. maddesinin (6) numaralı fıkrasında, örtülü sermaye tanımına girmekle birlikte hangi borçlanmaların örtülü sermaye sayılmayacağı dört bent halinde sayılmıştır. Buna göre aşağıdaki borçlanmalar örtülü sermaye sayılmayacaktır.
Gayri nakdi teminatlar karşılığında üçüncü kişilerden yapılan borçlanmalar,
Banka ve finans kurumlarından temin edilerek aynı şartlarla kullandırılan borçlar,
Bankalar tarafından yapılan borçlanmalar,
Finansal kiralama şirketleri, finansman ve faktoring şirketleri ile ipotek finansman kuruluşlarının bankalardan yaptıkları borçlanmalar.
Örtülü sermaye üzerinden ödenen veya hesaplanan faiz,kur farkları ve benzeri giderler kurum kazancının tespitinde gider kabul edilmez. (K.V.K11/b)
Örtülü sermaye üzerinden kur farkı hariç, faiz ve benzeri ödemeler veya hesaplanan tutarlar Örtülü sermaye şartlarının gerçekleştiği hesap döneminin son günü itibariyle dağıtılmış kar payı veya dar mükellefler için ana merkeze aktarılan tutar sayılır.(K.V.K.12/7)
Dağıtılmış sayılan kar payının Stopaj uygulaması açısından Net Kar Payı olarak kabul edilmesi ve brüte tamamlanması gerekir.
Bulunan brüt tutar üzerinden ortakların hukuki niteliğine göre belirlenen oranlarda vergi kesintisi yapılmalıdır.
Kurumların ortakları
Kurumların ortakları
Kurumların ilgili bulunduğu gerçek kişi ve kurumlar
Ortakların ilgili bulunduğu gerçek kişi ve kurumlar
İdaresi, denetimi, sermayesi açısından dolaylı & dolaysız bağlı olduğu kişi ve kurumlar
Nüfuzu altında bulundurduğu gerçek kişi ve kurumlar
Ortakların eşleri, eşlerin üstsoy ve altsoyları
Ortakların ya da eşlerin üçüncü dereceye kadar yansoy hısımları ve kayın hısımları
Vergi cennetlerindeki kişi ve kurumlar
Bir Kurumun % 1 ortağı kişinin % 1 ortağı olduğu bir kurumun % 1 ortağı olan kişi
Bir Kurumun % 1 ortağı kişinin % 1 ortağı olduğu bir kurumun % 1 ortağı olan kişi
Bir Kurumun % 1 ortağı kişinin eşinin dedesi ya da torunu
Bir Kurumun Yönetim Kurulu başkanın % 1 ortağı olan şirketin % 1 ortağı olduğu şirketin yönetim kurulu üyesi
Bir kurumun iştiraki olan şirketin % 1 ortağı olan bir şirket
Bir şirket denetçisinin eşinin ortak olduğu diğer bir şirket
Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılmış sayılan tutar ortaklara dağıtılmış net kâr payı olarak kabul edilir.
Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılmış sayılan tutar ortaklara dağıtılmış net kâr payı olarak kabul edilir.
Kar dağıtımı, hesapdöneminin son günü itibariyle yapılmış sayılır.
Kar payının brüt tutarı tespit edilir ve brüt tutar üzerinden mükellefiyet durumuna göre temettü stopajı yapılır.
Örtülü kazanç dağıtan kurum adına tarh edilen vergilerin kesinleşmiş ve ödenmiş olması şartıyla alan tarafta düzeltme yapılır
Alan tam mükellef kurum ise “iştirak kazançları” istisnasından yararlanır.
Alan gelir vergisi mükellefi ise “temettü” olarak beyana tabidir.
Dar mükelleflerde merkeze aktarılan kar sayılır ve tevkifat uygulanır
En yaygın “emsale uygun fiyat” belirleme yöntemidir.
En yaygın “emsale uygun fiyat” belirleme yöntemidir.
Genel olarak “Piyasa Fiyatı” olarak tanımlanır
İlişkili kişiler dışında (Kontrol dışı) oluşan bir fiyat olmalı
İç emsallar (öncelikli) veya dış emsallar (ikincil) kullanılabilir
Karşılaştırılabilirlik analizi mümkün olmalı
Mal veya hizmetlerin nitelikleri
İşlev analizi
Ekonomik koşullar
İş stratejileri
Koşullara göre muhtelif düzeltmeler yapılabilir
Benzer nitelikte işlem yapan sektörlerde geçerli
benzinci, tüpgaz bayileri, tekstil, bakliyat vb
Mal veya hizmet maliyetleri esas alınır
Mal veya hizmet maliyetleri esas alınır
Maliyetler kontrol içi ve kontrol dışı işlemlerde benzer olmalı
Makul bir brüt kâr oranı eklenir
Emsal satış fiyatı bulunur
Satışlar - Maliyet = Brüt kâr oranı
Maliyet
İşlem sayısı yeterli, farklılıklar az ya da düzeltilebilir olmalı
Koşullara göre düzeltmeler uygulanabilir
İnşaat, İmalat, Hizmetler, Mal Ticareti sektörleri
Mal veya hizmet yeniden satışa konu edilmeli
Mal veya hizmet yeniden satışa konu edilmeli
Yeniden satan işletme, malda ciddi nitelik değişikliği, ekleme ve değer artıracak işlem yapmamalı
İlişkisiz kişilere uygulanan Yeniden Satış Fiyatı baz alınır
Makul bir brüt kâr oranı düşülür (riskler & işlevler önemli)
Emsal satış fiyatı bulunur
Emsale Uygun Fiyat = Yeniden satış fiyatı / (1+Brüt kâr oranı)
Koşullara göre düzeltmeler uygulanabilir
Üretici-aracı-tüketici ilişkisi (İmalatçı, Toptancı, Pazarlamacı, Mağaza)
Amaç, olası vergi ihtilaflarının önüne geçmek
Amaç, olası vergi ihtilaflarının önüne geçmek
Sadece kurumlar başvurabilir
Yurt dışı İşlemlerde geçerli
Süresi üç (3) yıl
Büyük Mükellefler Vergi Dairesine Bağlı olanlar (2008 başı)
Diğer kurumlar (2009 başı)
Asgari bilgi ve belgelerle yazılı olarak başvurulur
Maliye Bakanlığı tarafından ön değerlendirme ve analiz yapılır
Her yıl rapor sunulur & anlaşmaya uyum kontrol edilir
Başka mükelleflere emsal oluşturmaz, kanıt olarak gösterilmez
Süre bitimine 9 ay kala yenileme başvurusu yapılır ve belli koşullarda revizyon ve iptal işlemi yapılabilir
Hizmet fiilen sağlanmış olmalı
Hizmet fiilen sağlanmış olmalı
Hizmeti alan şirket/şirketler söz konusu hizmete ihtiyaç duymalı
Hizmeti alanın pozisyonunu güçlendirecek ticari veya ekonomik bir değer sağlanmalı
Hizmet bedeli emsallere uygun olmalı
“Karşılaştırılabilir Fiyat” veya “Maliyet Artı” Yöntemleri daha uygun
Transfer fiyatı tespit raporu
Transfer fiyatlandırması Bildirim Formu
İlişkili kişlerlerle ilgili hazırlanacak belgeler
İbraz ve Saklama yükümlülüğü
Beyanname verme süresi İçinde rapor hazırlanır
Raporlar belirlenen formata uygun hazırlanır
Raporda asgari olarak belli bilgiler ve belge yer alır
Otomatik olarak vergi dairesine verilmez, istenirse ibraz edilir
Büyük Mükellefler Vergi Dairesine bağlı olanlar hem yurt içi hem de yurt dışı işlemlerinde rapor hazırlayacaklar
Diğer kurumlar vergisi mükellefleri sadece yurt dışı işlemlerinde rapor hazırlarlar
Gelir vergisi mükellefleri rapor hazırlamamak zorunda değil
Kurumlar vergisi mükellefleri tarafından doldurulacaktır
Kurumlar vergisi mükellefleri tarafından doldurulacaktır
İşlemlerin bulunmaması durumunda bu form doldurulmayacak
Beyanname verme süresi içinde hazırlanır
Beyananame ekinde vergi dairesine verilir
İçeriği:
Kuruma ilişkin genel bilgiler
İlişkili kişilere ilişkin bilgiler
İlişkili kişilerle gerçekleştirilen transfer fiyatlandirmasina ilişkin işlemler
Transfer fiyatlandirmasina konu olan işlemlerde kullanılan yöntemler
İlişkili kişilerden temin edilen borçlara ilişkin bilgiler
