Çevre ve orman bakanliğI

Çamur Kurutma: New York’ta bir şirket çamur hacmini azaltmak ve kurutmak amacı ile kullanılmış alçı kullanmaktadır.
Gübre Arıtım: Geri kazanılmış alçı, amonyakla birleştirmek üzere hayvan atığı ile karıştırılır. Böylece koku azaltılır. Washinton eyaletinde bir kaç arazi çalışmasında bu uygulama yapılmaktadır.
Yağ Absorpsiyonu: Geri kazanılmış alçı malzemeler yağ değişim tesisi tabanında oluşacak yağları kontrol etmek için tabana püskürtülür.
Hayvan Yatağı: Geri kazanılmış alçılar hayvan yatağı için tahta yonga ile birlikte kullanılabilir. Bu karışım tozları ve kumu emer. Nemi absorbe eder. ABD bir şirket kümes hayvanları için yatak olarak kullanmaktadır.
6.2. BETON
Beton, çimento, kum, taş ve su karışımından ibarettir. Beton atıklar yeni inşaat yapımı, yolların binaların, köprülerin ve temellerin yenilenmesi ve yıkım esnasında oluşur.
Kullanılmış inşaat agregası satın alırken kırılmış yıkıntı ve reftover beton ve diğer ileri kullanım betonu ve duvar ürünlerinde (beton borular, bloklar, briketler ve camlar) olduğu açıkça belirtilmelidir. Geri kazanılmış agrega, inşaat ve yıkıntı atığının uygun işlenmesi sonucu oluşur. Beton bloklar kırılır ve yoğunluk testinde uygun olduğu test edildikten sonra yol yapımında alt yapı malzemesi olarak kullanılabilir.
Kullanılmış beton agregasından yapılmış hazır beton satın alırken uçucu kül veya curuf agregası içerip içermediği açıkça belirtilmelidir. Geri kazanılmış beton bloklardan elde edilen agreganın kaliteli ve uniform olmalı içerisinde tahta, çelik, ağaç dalı, kabuğu ve konu dışı malzeme olmamalıdır. Beton bloklar içerdiği uçucu kül yüzdesine bağlı olarak hafif ağırlıklı agregalı olabilir.
Beton agregalar, buzlu yol uygulamalar için kum yerine kullanılabilir.
İyileştirilmiş malzeme planlaması, aşırı beton karışımını önler ve leftover beton karışımını iyileştirir.
Yıkım işleminden önce tekrar kullanılabilecek malzemeler tespit edilmeli ve tekrar nerede kullanılacağı belirlenmelidir. Yıkım işlemi bu planlamaya göre yapılmalıdır.
Yıkımın yapıldığı yerde kırma/eleme işleminden elde edilen beton malzemeler hem o işte hem de o iş dışındaki alanlarda kullanılabilir.
Kullanılmış beton bloklar kırma/eleme tesislerinde parçalandıktan sonra elde edilen ürünler geçici yol yüzeyi örtüsü, açık otopark alanında kazılmış toprak üzerinde dolgu malzemesi, kaldırımlarda temel dolgu malzemesi, kanalizasyon borusu döşenirken çevresinde dolgu malzemesi, yeşil alan yapılırken yürüyüş yollarında temel dolgu malzemesi olarak kullanılabilir. Yumuşak zeminlerde ıslak şartlarla karşılaşılabilir. Bu durumda alt toprakla geri kazanılmış beton arasında geotekstil separator kullanılmalıdır.
Sıkıştırılmış dolgu malzemesi olarak kullanılacak geri kazanılmış betondan yapılmış agrega %3’den fazla nem içermemelidir. Eğer geri kazanılmış agrega tekrar dolgu malzemesi olarak kullanılacaksa en az %90 oranında kuru olmalıdır.
Geri kazanılmış betondan yapılmış agrega dolgu malzemesi olarak kullanılacaksa, boyut olarak Tablo 8’de verilen sınır değerlerini sağlamalıdır.
Tablo 8. Geri Kazanılmış Betondan Yapılmış Agrega Boyutu

Elek Boyutu	Ağırlıkça Geçen (%)
1–1/2” alan	100
3/4” alan	40–75
¼ inch	25–50
No.40	5–20
No.200	Max 10

Mümkün olduğunca kırılmış yıkıntı malzemeler kullanılarak orijinal agrega için ihtiyaç minimize edilebilir. Böylece doğal kaynakların kullanımı asgariye indirilebilir.

Bazı satıcılar çelik çubukla güçlendirilmiş betonları satın alırken betondaki çeliği ayırma maliyetinden dolayı malzemeyi değerinin altında alırlar.
Beton bloklar liman tesislerinin ve diğer sahillerin dolgusunda kullanılabilir. Beton blok içinde tehlikeli atık bulunmamalıdır.
Avrupa ülkelerinde inşaat/yıkıntı atıklarının depolama tesislerinde bertarafı yüksek vergilerden dolayı cazip olmaktan çıkmıştır. Böylece inşaat/yıkıntı atıklarının geri kazanılmasını mümkün kılmıştır. İstanbul’da da inşaat/yıkıntı atığı bertaraf bedeli belirlenmelidir. Bu bedel geri kazanmayı teşvik edici miktarda olmalıdır.
İnşaat/yıkıntı atıklarının gelişigüzel yerlere atılmasının önlenmesi için büyükşehir, il ve İlçe Belediyeleri ciddi denetim ağı oluşturmalıdırlar. Böylece inşaat/yıkıntı atığı üreticileri atıklarını ya pahalıya mal olan depolama alanına göndermeli, ya da geri kazanılması sağlanmalıdır. Kesinlikle gelişigüzel yere atılması önlenmelidir.

7. 
   KAYNAKLAR
   

1. 
   E.K. Lauritzen, ‘Disaster Waste Management’, DEMEX Consulting Engineers A/S. Article from “The ISWA Yearbook 1996/7”.
   

2. 
   E.K. Lauritzen, ‘Emergency Construction Waste Management’, Safety Science, 30, 45-53 1998.
   

3. 
   C.S.Poon ve arkadaşları, ‘On- Site sorting of construction and demolition waste in Hog Kong’, Resources Conservation and Recycling, 32 (2001) 157-172, 2001.
   

4. 
   D.Fatta ve arkadaşları, ‘Generation and management of construction and demolition waste in Greece-an existing challenge’, Resources, Conservation and Recycling, 1-12, 2003.
   
5. 
   Albert Stret, ‘Guide for Specification of Recycled Concrete Aggregates (RCA) For Concrate Production’, East Melbourne, September 1998.
   

6. 
   Ni-Bin Chang ve arkadaşları, ‘Recycling of construction and demolition waste via a mechanical sorting process’, Resource, Conservation and Recycling, Oct. 23-26, 2000.
   

7. 
   Zhen Chen ve arkadaşları, ‘An application of bar-coda system for reducing construction wastes’, Automation in Construction, 11 (2002) 521 – 533, 2002.
   

8. 
   Nigel Lawson ve arkadaşları, ‘Recycling construction and demolition wastes’ – a UK perspective, Manchester, 2001.
   

9. 
   Nabil Kartam ve arkadaşları, Environmental management of construction and demolition waste in Kuwait’, Waste Management, 24, 1049-1059, 8 June 2004.
   

10. 
    Sydney M. Harris, ‘Processing construction and demolition waste’, Resource Recycling, New York City, 1988.
    

11. 
    HQ AFCEE, ‘Construction and Demolition Waste Management Guide’, Pocket Guide, www. Afcee.brooks.af.mil/green/resources/ resources. asp., United States of America.
    

12. 
    Gruzen Samton, ‘Construction and Demolition Waste Manual’, City of New York, May 2003.
    

13. 
    B.A.G. Bossing and H.J.H.Brouwers, ‘Construction Waste: Quantification and Source Evaluation’, March 1996 / 55.
    

14. 
    William Glenn, ‘Construction and Demolition Wastes Building a Clean’, Green City, OH&S CANADA, Sept/Oct 1993.
    

15. 
    Wen-Ling Huang ve arkadaşları, ‘Recycling of construction and demolition waste via a mechanical sorting process’, Resources, Conservation and Recycling, 37, 23-37 Oct. 23-26, 2002.
    

16. 
    Esra Ölmez ve Şenol Yıldız, “İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Yönetimi ve Planlanan İstanbul Modeli”, Kent Yönetimi, İnsan ve Çevre Sorunları’08 Sempozyumu, 02–06 Kasım 2008.
    

17. 
    Öztürk, M., “İnşaat ve Yıkıntı Atıkları Yönetimi”, Çevre ve Orman Bakanlığı, 2005
    

18. 
    Gracia Rodrıguez, Francisco Javier Alegre, Germ´an Mart´ınez, “The contribution of environmental management systems to the management of construction and demolition waste: The case of the Autonomous Community of Madrid (Spain)”, Resources, Conservation and Recycling 50 (2007) 334–349.
    

19. 
    Greg L. Roberts, AIA, FCSI, LEED™ AP, “Green Homes 101 Residential Construction & Demolition Waste”, The Construction Waste Process 1, 2005.
    

- -