D ədə Qorqud ● 2017

Çapa tövsiyə edən: Fil.ü.e.d. Seyfəddin Rzasoy

Hikmət QULİYEV

F ilologiya üzrə fəlsəfə doktoru

AMEA Folklor İnstitutu

e-mail: [e-mail]
VİRTUAL KOMMUNİKASİYA MÜHİTİNDƏ

FOLKLOR PROSESLƏRİ VƏ ALBERT EYNŞTEYN OBRAZI
Xülasə

Məqalədə Azərbaycandilli virtual məkanda cərəyan edən yeni folklor prosesləri tədqiqata cəlb olunmuşdur. Müasir dövrdə informasiya-kommunikasiya texnologiyalarının inkişafı, qloballaşma və vir­tuallaşmanın sürətli gedişi zəminində folklorun da mahiyyəti və funksiyası yeni mənalar kəsb et­məyə başlamışdır. Hazırda texnologiya və mədəniyyət münasibətləri, eləcə də insanın mövcud­lu­ğunun mühüm şərtlərindən olan kommunikasiya ehtiyacları özünün yeni mərhələsinə qədəm qoy­muş­dur. Ye­ni texnoloji imkanlar hesabına meydana gələn kommunikasiya üsulları öz spesifikasına müva­fiq ola­raq insan ünsiyyətinin mahiyyətinə də təsir etmişdir. Bu proses birbaşa olaraq kom­mu­nikasiya ilə bağ­lı olan folklorun da bir sıra xüsusiyyətlərinə, eləcə də icraolunma texnologiyasına tamamilə fərqli for­ma­lar gətirmişdir. Belə ki, hazırda İnternetin mövcudluğu şəraitində folklor “üz-üzə” icra olunma texnologiyasından “online communication” yaxud “virtual communication” forma­sı­na transformasiya olunmuşdur. Bu da ənənəvi folklordan virtual folklora keçidi zəruri etmişdir. Təbii ki, bu keçiddə folklorun bir sıra parametr və anlayışları – forma, məzmun, üslub, aktuallaşma, mətn, auditoriya, söyləyici və s. ənənəvi folklordan tamamilə fərqli mahiyyət qazanmışdır. Məqalədə bütün bu məsə­lə­lərə Azərbaycandilli virtual məkanda meydana gələn folklor yaradıcılığı zəminində baxıl­mış, konkret nü­mu­nə kimi Albert Eynşteyn obrazı əsasında izahlar verilmişdir. Qeyd olunmuşdur ki, fizika sahə­sində fundamental kəşflər müəllifi olan dahi alim Albert Eynşteyn son dövrlər Azər­baycan­dilli virtual məkanda yeni folklor obrazı kimi formalaşmaqdadır. Həmçinin məqalədə bu obrazın forma­laşmasında iştirak edən emosional-psixoloji mənalara da diqqət yetirilmişdir.

Açar sözlər: virtual kommunikasiya, Azərbaycandilli virtual məkan, qloballaşma, folklor və texnologiya, newslore, netlore, virtual folklor, Albert Eynşteyn.