Değerleme öLÇÜleri

DEĞERLEME ÖLÇÜLERİ

• Maliyet Bedeli (V.U.K. Md. 263).
• Borsa Rayici(V.U.K. Md. 264).
• Tasarruf Değeri(V.U.K. Md. 265).
• Mukayyet Değer(V.U.K. Md. 266).
• İtibari Değer (V.U.K. Md. 266).
• Rayiç Bedel(V.U.K. Md. 266).
• Emsal Bedeli ve Emsal Ücret(V.U.K. Md. 266).
• Vergi Değeri (V.U.K. Mük. Md. 268).

Gerçek Parti Maliyetleri

• Gerçek Parti Maliyetleri
• Emsal Bedelleri
• Ortalama Maliyetler

• Ağırlıklı Aritmetik Ortalama Maliyet Yöntemi

• Hareketli Ağırlıklı Aritmetik Ortalama Maliyet Yöntemi

• Basit Aritmetik Ortalama Maliyet Yöntemi

• İtibari Parti Maliyetleri

• İlk Giren İlk Çıkar Yöntemi

• Son Giren İlk Çıkar Yöntemi

• Gelecekte Giren İlk Çıkar Yöntemi

GERÇEK PARTİ MALİYETLERİ

• GERÇEK PARTİ MALİYETLERİ

• İşletmede üretilen mamulün ya da satılan malın hangi partiden olduğu kesin olarak bilinebilen maliyet bedeli ile değerlenir. Envanter gününde de kalan stokların hangi partiden olduğu kesin olarak bilinebildiği için o partinin maliyet bedeli ile değerlenir.

• Büyük birim malların( otomobil, tekne, sanayi makinesi, gemi v.b.) yılda iki, üç parti halinde üretildiği ya da alındığı işletmelerde daha kolay uygulanabilir.

• EMSAL BEDELLERİ
• İşletmede üretilen mamulün ya da satın alınan malların gerçek maliyet bedellerinin hesaplanamaması durumunda benzeri yada aynısı olan emtiaların değerleme ölçüleri bölümünde belirtildiği gibi yapılan hesaplamadır.

ORTALAMA MALİYET

• ORTALAMA MALİYET
• Sık partiler halinde ve değişik fiyatlarla satın alınan stoklarda ortalama maliyet yöntemi kullanılır. Ortalama maliyet yöntemlerinden en çok kullanılanları “Ağırlıklı Aritmetik Ortalama Maliyet Yöntemi”, “Hareketli Aritmetik Ortalama Maliyet Yöntemi” ve “Basit Aritmetik Ortalama Maliyet Yöntemi” dir.

• AĞIRLIKLI ARİTMETİK ORTALAMA MALİYET YÖNTEMİ

•   Bu yönteme göre ortalama birim maliyet; değerleme ya da maliyet hesaplama döneminde kullanıma ya da satışa hazır stok tutarları toplamı, aynı dönemdeki birim tutarları toplamına bölünmesiyle hesaplanır.
•   Hesaplama aşağıdaki şekilde formüle edilir.
• Stok Tutarları Toplamı Ortalama Birim Maliyet = Birim Tutarları Toplamı

HAREKETLİ (TARTILI) ARİTMETİK

• HAREKETLİ (TARTILI) ARİTMETİK
• ORTALAMA MALİYET YÖNTEMİ
• Bu yönteme göre ortalama birim maliyet; değerleme ya da maliyet hesaplama döneminde alınan bir önceki parti tutarı ile en son partiye ait alış tutarları toplamı , bir önceki partiye ait stok miktarı ile en son satın alınan partiye ait stok miktarının toplamlarına bölünerek hesaplanır.
• Hesaplama aşağıdaki şekilde formüle edilir.
•  
• Bir Önceki Parti Tutarı + En Son Parti Alış Tutarı Ortalama Birim
• Maliyet = Bir Önceki Parti Birim Tutarı + En Son Parti BirimTutarı

BASİT ARİTMETİK ORTALAMA MALİYET YÖNTEMİ

• BASİT ARİTMETİK ORTALAMA MALİYET YÖNTEMİ
•  
• Bu yönteme göre ortalama birim maliyet; değerleme ya da maliyet hesaplama dönemi sonunda hesap dönemindeki her bir partinin birim fiyatlarının toplamı , hesap dönemine ait parti sayısına bölünerek hesaplanır.
• Hesaplama aşağıdaki şekilde formüle edilir.
• Her Partinin Birim Fiyatları
• Ortalama Birim Maliyet =
• Toplam Parti Sayısı

İLK GİREN İLK ÇIKAR

• İLK GİREN İLK ÇIKAR
• (FIRST IN FIRST OUT- FIFO) YÖNTEMİ
• FIFO yönteminde üretime verilen hammaddenin ya da satılan ticari malların maliyetleri, ilk alınan parti maliyetinden başlanarak, son alınan partinin birim maliyetine doğru emtia çıkışları değerlenerek hesaplanır.
•  
• Yönteme göre hesaplama süreci aşağıdaki şekilde yapılır;
•  Çıkışı yapılan partinin miktarını, ilk alım partisinin miktarı karşılıyorsa, çıkışın maliyetinin tamamı o partinin birim fiyatıyla hesaplanır; eğer karşılamıyorsa sırasıyla daha sonraki partilerin stok birimleri dikkate alınarak parti birim fiyatları üzerinden çıkan emtianın maliyeti hesaplanır.
•  Daha sonraki stok çıkışlarında, stoktaki en eski partinin miktarı ve birim fiyatı ile kontrol edilerek çıkacak olan stokun değerlemesi yukarıdaki gibi yapılır.
• Dönem sonunda kalan stok, son kalan eski partiden başlanarak son parti alımın miktarı ve birim fiyatına doğru sıralama yapılarak değerlenir.
•  

SON GİREN İLK ÇIKAR

• SON GİREN İLK ÇIKAR
• ( LAST IN FIRST OUT- LIFO) YÖNTEMİ
• Bu yöntemde, stoktan çıkan her partinin maliyeti son alınan partinin birim maliyetinden başlamak üzere geriye doğru giderek hesaplanır.
• Yönteme göre hesaplama süreci aşağıdaki şekilde yapılır;
•  Çıkışı yapılan partinin miktarını, son alım partisinin miktarı karşılıyorsa, çıkışın maliyetinin tamamı o partinin birim fiyatıyla hesaplanır; eğer karşılamıyorsa sırasıyla önceki partilerin stok birimleri dikkate alınarak, parti birim fiyatları üzerinden çıkan emtianın maliyeti hesaplanır.
•  Daha sonraki stok çıkışlarında, stoktaki en son partinin miktarı ve birim fiyatı ile kontrol edilerek çıkacak olan stokun değerlemesi yukarıdaki gibi yapılır.
• Dönem sonunda kalan stok, son alınan partinin miktarı ve birim fiyatından başlamak üzere bir önceki parti miktar ve birim fiyatına doğru sıralama yapılarak değerlenir.

Y “ Endüstri İşletmesi ‘nin hammadde stoklarına ilişkin hareketler;

• Y “ Endüstri İşletmesi ‘nin hammadde stoklarına ilişkin hareketler;
• 01.01.2005 tarihinde dönem başı stok 1.000 birim 15 YTL ortalama birim fiyatı,
• 15.02.2005 tarihinde satın alınan 2.000 birim 22.YTL birim alış fiyatı,
• 16.04.2005 tarihinde satın alınan 400 birim 22,50 YTL birim alış fiyatı,
• 03.03.2005 tarihinde üretime verilen 500 birim,
• 20.05.2005 tarihinde üretime verilen 1.000 birim’ dir.
•