Dr. Recep Albayrak Türklerin İranı



Yüklə 9,25 Mb.
səhifə48/430
tarix07.01.2022
ölçüsü9,25 Mb.
#82928
1   ...   44   45   46   47   48   49   50   51   ...   430
(Kengan’ın banliyosu)

Genel nüfusu:-

Şehir merkezi:

2.996 (1996)

Riz
-Bender-Kengan

Yüzölçümü: 2.732 km²

Genel nüfusu:

78.318 (1996)

Şehir merkezi:

17.963 (1996)

23.921 (2006)

Aseluye
-Bender-Gunave

Yüzölçümü: 1.840 km²

Genel nüfusu:

72.331 (1996)

Şehir merkezi:

50.252 (1996)

59.291 (2006)

Bender- Rig


22.010

Hürmüzgan

Merkezi: Bender- Abbas

Yüzölçümü: 71.193,472 km²

Nüfusu:


1.057.296 (1996) 1.365.377 (2006)


*Hacıabad’ın bazı bölgeleri, güneyindeki Saadetabad, Fin ve Bender-Abbas şehrinin Bender-Hamir mıntıkasının batısı
-Hacıabad’ın bazı bölgeleri,

-Saadetabad: Hacıabad’ın güneyinde ve Hacıabad’a bağlıdır.

-Fin: Bender-Abbas’a bağlıdır.

-Bender-Hamir: Bender-Abbas’a bağlıdır.

-Hacıabad ilçesi: 9.380:2= 4.690 km²

-Bender-Abbas kenti: 14.086:3=4.695 km²

-Bestek ilçesi: ~1.600 km²

-Bender Lenge

İlçesi: 15.248 km²
Toplam: 26.233 km²
Kaşkayı Vilayeti’ne Ait Yerleşimler:

-Hacıabad’ın bazı bölgeleri,

-Hacıabad’ın güneyindeki Saadetabad, Fin ve Bender-Abbas şehrinin Bender-Hamir mıntıkası

Rakımı: 1-500 m.





-Bestek

Genel nüfusu:

49.676 (1996)

Şehir merkezi:

5.746 (1996)

Cenah
-Bender-Abbas

Yüzölçümü: 14.086 km²

Genel nüfusu:

491.545 (1996)

Şehir merkezi:

273.578 (1996)

367.508 (2006)

Bender-Hamir, Fin
-Bender-Lenge

Yüzölçümü: 15.248 km²

Genel nüfusu:

107.254 (1996)

Şehir merkezi:

21.073 (1996)

25.303 (2006)

Kung, Bender-Çarek, Kiş 20.667 (2006), Şibkûh, Cezire-i Kiş


-Hacıabad

Yüzölçümü: 9.380 km²

Genel nüfusu:

58.141 (1996)

Şehir merkezi:

16.689 (1996)

20.264 (2006)

Fârğân


26.233

TOPLAM

216.188

Yukarıda da belirtildiği üzere, Büyük Kaşkayı (Kaş-Kayı) ili, İran’ın güneyinde dokuz bölge valiliği ve çok sayıda bölgeyi kapsayan 216.188 km² gibi geniş bir sahaya yayılmış durumdadır. İç göç de nazara alındığında, böyle geniş bir sahada yaşayan Kaşkayı Türkleri’nin bugünkü nüfusunu tespit etmek oldukça zordur. Ancak kadim Kaşkayı Vilayeti’nde yaşadıkları yaklaşık üçyüz meskûn mahal ile irili ufaklı yirmi kadar şehrin nüfusu incelendiğinde, yaklaşık 2-2,5 milyon civarında nüfusa sahip oldukları tahmin edilEbilir.




Kaşkayı Vilayeti’nde Türklerin Nüfus Dağılımı

(Kaşkayıların toplam nüfusu 2.500.000 olarak kabul edilmiştir)


Bölge Valiliği

Kaşkay topraklarının

yüzölçümü (km²)

Yüzdesi

(%)

Kaşkayların tahmini nüfusu

Fars BV

103.551

68.00

1.700.000

Isfahan BV

11.158

8.88

222.000

Yezd BV

10.345

2.00

50.000

Çahar Mahal ve Bahtiyari BV

2.235

4.16

104.000

Kûhgiluye ve Buyer-Ahmed BV

4.200

4.40

110.000

Huzistan BV

9.365

4.80

120.000

Buşehr BV

22.010

1.90

47.500

Hürmüzgan BV

26.233

2.00

50.000

Kirman BV

27.091

1.00

25.000

Tahran, Merkezî, Kum ve diğer BV

-

2.86

71.500

Toplam

216.188

100

2.500.000


İran’daki Türk Nüfusunun İstatistiksel Değerlendirmesi ve Sonuçları


İstatistiksel Değerlendirmesi ve Sonuçları

2012



Bölge Valiliği

(Mekezi, yüzölçümü, nüfusu)

Şehirlerin genel nüfusu (1996), bölge, aşiret

Şehir merkezi nüfusu

(2006)

Türk nüfusu

(2006)

%

Nüfus

Batı Azerbaycan/

Azerbaycan-ı Garbi

Urumiye

Yüzölçümü: 37.463 km²

Nüfusu:

2.504.968 (1996)

2.831.779 (2006)
Batı Azerbaycan,

Darüs- Saltana

Azerbaycanı terkibindedir.
*Batı Azerbaycan Bölge Valiliği’nin; Türkiye-Nahçıvan-İran ortak sınırından Türkiye-Irak-İran sınırına kadar olan Türkiye’ye mücavir dağ köy ve kömleri, Kara-Koyunlu ve Küresinli bölgeleri hariç Kürtçe, Türkçe ve Kürtçe-Türkçe karışımı dilleri kullanmaktadır. 0-50 km’den sonra Güneybatı Azerbaycan’da oturan halkın tamamının dili Türkçe’dir.

*Türkiye-İran sınırında Kara-Koyunlu mıntıkası (Aralık ilçesi karşısı) ve Küresinli ili mıntıkasında (Salmas’ın Türkiye’ye mücavir sınır boyu, Van ili karşısı) Türkçe konuşulmaktadır.


* Bazı Batı Azerbaycan BV kentlerinde konuşulan diller:

-Maku: Türkçe, Dağlık kesim Kürtçe, Maku’nun kuzeyi, Aralık ilçesi karşısı Kara-Koyunlu mıntıkasıdır. Halkın dili Türkçe ve kısmen Kürtçe’dir.

-Hoy: Türkçe, Dağlık kesim Kürtçe

-Salmas: Türkçe, Dağlık kesim Türkçe (Küresinli İli), Kürtçe


Batı Azerbaycan BV’de yaşayan Türk tayfaları:

-Afşar /Kasımlu ve Areşlu tayfaları: Urumiye ve civarında meskûn

-Afşar/ Kereclu, İmanlu, Davudlu, Kılıçlı, Haydarlu, Yorganlı, Gani-begli, Kilelu, Adaklu, Yeberlu/ Eberlu يبرلو , Tutmaklu, Kûhgiluyelu, Kara-Hamzalı, Terzilu cemaatleri. Urumiye’de Terzilu isimli mahalleleri vardır. (7.000 hane, 25.000 kişi, XIX. yüzyı)

-Tevelli/ Tevelleli: Urumiye civarı

-Kara-Koyunlu: Maku-Hoy-Tebriz arasında yaşarlar

-Dumbuli/Dombeli: Hoy-Salmas civarında 1.200 aile (1800 yılı)

-Karapapak: (Ayrıca bilgi verilmiştir)


2.831.779 (2006)

-Urumiye: 725.008

-Tekab: 43.702

-Çaldıran:43.510

-Hoy: 323.194

-Salmas (Şahpur/ Dilman): 156.558

-Şahindej (ŞahinKale Afşar): 104.598

-Maku: 159.229

-Miyanduab (Miyandab): 209.840

-Negade: 110.257


Türk nüfusu:

AzerbaycanTürkleri 2.548.601




-

577.307


43.702

13.012


178.708

79.560


34.204

41.865


112.933

72.975


112.933

72.975


90

2.548.601

Buşehr

Bender-Buşehr

Yüzölçümü: 23.168 km²

Nüfusu:


727.373 (1996)

866.490 (2006)


Buşehr BV kentlerinde konuşulan diller:

-Deşti(Hurmuc): Farsça, Türkçe, Arapça

-Bender Kengan: Farsça, Türkçe, Arapça




866.490 (2006)

-Bender Buşehr: 187.914

-Tengistan/ Ehrem: 59.066

-Deştistan/ Borazcan: 209.634

-Deşti/ Hurmuc: 69.350

-Bender-Deyyir: 41.986

-Bender-Deylem: 25.076

-Bender-Kengan: 78.318

-Bender-Gunave: 72.331
*Buşehr BV’nin Deylem limanından Hürmüzgan BV’deki Lenge limanına kadar 585 km.’lik saha ile Deştistan/ Burazcan, Buşehr ve Kengan Kaşkayı kışlak mıntıkalarındandır.

*Kaşkayı ikamet mahalleri: Bender- Buşehr, Bender-Gunave, Bender-Deyyir, Deşti/ Hurmuc, Deştistan/ Borazcan, Tengistan/ Ehrem, Rigistan (Bender- Gunave’ye bağlı)

*Buşehr BV arazinin tamamına yakını (%95) kadim Kaşkayı Vilayeti/ Kaşkayı-Yurt’a dâhildir. Buşehr’de 33 bin civarında Kaşkay Türkü yaşamaktadır.
Türk nüfusu:

Kaşkay Türkleri 47.500



-

161.674


10.883

92.221


31.667

16.008


24.996

23921


59.291



5.5

47.500

Çahar-Mahal ve Bahtiyari

Şehr-i Kürd

Yüzölçümü: 16.201 km²

Nüfusu:


766.415 (1996)

843.784 (2006)


*Bölge valiliğinin bazı mıntıkalarında yaşayan halk Türk-Kürt karışımıdır. Dilleri de hakeza Türkçe-Kürçe halitasıdır.

*Çahar-Mahal ve Bahtiyari’de Türkçe, Lorca ve Bahtiyarice ile birlikte konuşulur.

*Çahar-Mahal ve Bahtiyari BV’de konuşulan Türk ağızları: Samani, Beni, Şehrekî, Sefid-Deşti ve Kaşkayı
Bazı Çahar-Mahal ve Bahtiyari BV kentlerinde konuşulan diller:

-Şehr-i Kürd: Lorca, Türkçe



843.784 (2006)

-Erdel: 64.375

-Burucin: 104.485

-Şehr-i Kürd: 343.514

-Farsan/ Mizdec: 82.303

-Kûhreng: 25.552

-Lordekân: 143.683

*Türk şehirleri: Burucin, Sâman, Buldacı, Feradunbe, Cungan ve Lordekân’dır. Lordekân halkının tamamına yakını Türk’tür.

-Şehr-i Kürd’e bağlı Lar/ Larân nahiyesinin Kuçan ve Markede köyleri Türk’tür. Şehr-i Keyan kenti Türk nüfusu 20 bin’dir.

-Yase-çay (Yase-çah) köyü Türk nüfusu 800

-Lirkî Türkleri
*Çahar-Mahal ve Bahtiyari BV’nin Burucin ilçe toprakları kadim Kaşkayı Vilayeti/ Kaşkayı-Yurt’a dâhildir. Kaşkay Türkleri’nin yaklaşık %4.16’sı bu valilik topraklarında yaşamaktadır.

-Memeseni Lorları arasında yaşayan Bekeş ve Ağaç-eri Türkleri, Türkçe’yi bırakıp Lorca konuşmaya başlamıştır. Huzistan’da oturanlar, Arapça konuşmaktadır.


Türk nüfusu:

Kaşkay Türkleri 104.000



-

7.177


49.077

126.746


26.219

1.737


22.728


2.3

104.000

Doğu Azerbaycan / Azerbaycan-ı Şarki

Tebriz


Yüzölçümü: 45.481 km²

Nüfusu:


3.325.671 (1996) 3.527.267 (2006)
Tebriz, Darüs- Saltana Azerbaycanı’nın merkezidir.
Doğu Azerbaycan BV kentlerinde konuşulan diller: Tamamen Türkçe
Doğu Azerbaycan BV’de yaşayan diğer Türk tayfaları:

-Mukaddem: Merağa’da yurt tutmuşlardır. 5.000 kişi (XIX-ncu yüzyıl başı)

-Afşar Usallu/ Usanlu ve-Hasansalu cemaatleri: Arasbarân havzası

-Afşar Ali-beglu ve-Şahburanlu caMatleri: Karadağ mıntıkası

-Tevelli/ Tevelleli: Tebriz bölgesinde yaşarlar.

-Kengerlu: Aras nehri sahili 4-5 bin kişi (XIX-ncu yüzyıl başı)

-Hacı-Alilu: 800 hane

-Begdili: 3.000 kişi

-Şeyhlu: 150 hane

-Mahmudlu: Merağa civarı 2.500 hane

-Ak-Koyunlu 7-8 bin hane

-Han-Çobanlu: 10 bin kişi

-Sarıcalu: 4-5 bin kişi

-Ustaclu: 4-5 bin kişi

-Ak-Bayat: 5 bin kişi

-Kurd-Beççe: 6 bin kişi. Bir bölümü Cibal Azerbaycan/ Irak-ı Acem’de yaşamaktadır.



3.527.267 (2006)

-Tebriz: 1.321.539

-Azerşehr: 98.607

-Üskü: 66.763

-Eher: 146.663

-Bostanabad: 108.402

-Bunab: 108.402

-Culfa: 54.583 (1996)

-Çâroymak: 35.970 (1996)

-Serab: 148.831

-ŞEbister: 122.837 (1996)

-Acebşir: 59.110

-Keliber: 92.260 (1996)

-Merağa: 218.045

-Merend: 224.344

-Melikân: 94.567

-Miyane: 207.768

-Verzigan (Verziğan): 51.197 (1996)

-Heris: 76.814 (1996)

-Heştrud/ Azeran : 84.398 (1996)
Türk nüfusu:

Azerbaycan Türkleri 3.527.267



-1.378.935

36.475


14.383

85.782


13.478

75.332


5.627

4.521


42.057

9.887


26.235

7.939


146.405

114.165


23.989

87.385


2.791

9.822


17.757

100

3.527.267

Elburz

Kerec


Yüzölçümü: 5.061 km² Nüfusu: 2.053.233 (2010)
*Elburz BV, Cibal Azerbaycan’a (Azerbaycan-ı Cibal/ Irak-ı Acem/ Irak-ı Azerbaycan) dâhildir.


2.053.233 (2010)

-Kerec: 1.377.450

-Savucbulag/Heştgerd: 244.071

-Talegan:-

-Nazarabad:-

(Talegan ve Nazarabad Savucbulag bünyesindedir)
-Tahran, Kerec ve Kum kentleri etrafındaki banliyoların %95’i Türkçe konuşmaktadır.
Türk nüfusu:

AzerbaycanTürkleri 1.437.263



-

94.968


45.332

3.281


97.684

70

1.437.263

Erdebil

Erdebil


Yüzölçümü:17.880,918 km²

Nüfusu:


1.183.364 (1996)

1.209.968 (2006)


*Darüs- Saltana

Azerbaycanı terkibindedir.


Erdebil BV kentlerinde konuşulan diller: Tamamen Türkçe
BV’de oturan diğer Türk tayfaları:

-Saadlu: Halhal civarı 5 bin kişi (XIX-ncu yüzyıl başı)

-Şahseven: Mişgin ve Erdebil 8 bin kişi (1.000 çadır, XIX-ncu yüzyıl başı)


1.209.968 (2006)

-Erdebil: 463.560

-Bilesevar (Bilesuvar) Kuzey’de de böyle bir yerleşim yeri vardır: 59.584 (1996)

-Parsabad: 136.632 (1996)

-Halhal: 123.290 (2006)

-Kevser/ Givi: 32.696 (1996)

-Germi/ Muğan: 103.732

-Mişginşehr Mişkinşeher: 164.007

-Nemin: 69.349 (1996)

-Nir: 30.514 (1996)


Türk nüfusu:

AzerbaycanTürkleri 1.209.968



-

412.669


13.253

81.782


38.521

6.805


28.348

61.296


7.852

5.091


100

1.209.968

Fars

Şiraz


Yüzölçümü:121.825 km²

Nüfusu:


3.759.954 (1996)

4.220.721 (2006)


Bazı Fars BV kentlerinde konuşulan diller:

-Kazerun: Kazeruni ağzı, Türkçe

-Şiraz: Farsça-Türkçe

-Neyriz: Türkçe, Farsça

-Sepidan/ Erdekan: Farsça, Türkçe, Lorca

-Eglid/ Aglid: Türkçe, Arapça, Lorca

-Cehrom/ Cehrum: Farsça, Türkçe, Arapça

-Lar: Farsça, Türkçe, Arapça

-Beyram/ Bayram(Lar): Farsça, Arapça, Türkçe

-Darab: Farsça, Türkçe


Diğer Türk tayfaları:

-Kurd/ Kurt: Bakiyesi Mazenderan’da oturur, 3-4 bin kişi

-Afşar: 5 bin kişi (XIX. yüzyıl başı)

-Bayat: 120 ev (XIX. yüzyıl ortası)

-Bergüşadi: 50 hane (XIX. yüzyıl ortası)

-Kacar-Afşar-Lek: Zencan-Tahran kara yolu 100 hane (XIX. yüzyıl ortası)

-Abivet/ Bavert/ Ebül-Verdi: 300 hane, 5 bin kişi, (XIX. yüzyıl ortası )

-Tevelli/ Tevelleli: 40 hane. Ayrıca Tebriz ve Urumiye yöresi (XIX. yüzyıl ortası)

-Şahseven: 60 hane (XIX. yüzyıl ortası)

-Kara-Gozlu/ Zerger: 100 hane (XIX. yüzyıl ortası)

-Amele: 40 hane (XIX. yüzyıl ortası)

-Kaşkayı: 35-40 bin hane, (XIX. yüzyıl başı)

-İnanlu: Darab ve Fesa’da 4.800 hane (XIX. yüzyıl ortası)

-Ağaç-eri/ Çoğatay Keştil: bin hane (XIX. yüzyıl ortası)

-Nefer: Fars’ta çok yerde 850 çadır(XIX. yüzyıl ortası)

-Baharlu: 1.230 hane, 12 bin kişi (XIX. yüzyıl ortası)

-Farsi-Medan: 10 bin kişi

-Kara-Bayat: Şiraz çevresi 3 bin kişi



4.220.721 (2006)

-Abade: 86.990

-Ersencan: 37.011

-İstihban: 62.904

-Eglid/ Aglid: 80.841

-Buvanat/ Suriyan: 44.805

-Cehrom: 193.805

-Hürrembid/ Safaşehr: 44.221

-Darab: 151.500

-Zerrindeşt: 56.059

-Sepidan/ Erdekan: 78.222

-Şiraz: 1.422.585

-Ferraşbend (Firuzabad)

-Fesa: 182.060

-Firuzabad: 136.484

-Gir u Karzin: 54.536

-Kazerun: 246.303

-Laristan/Lar: 225.982

-Lamerd: 61.318

-Mervdeşt: 289.515

-Memeseni/ Nurabad: 163.235

-Mehr: 49.724

-Neyriz: 91.597
Kaşkayıların ikamet ettiği yerleşim birimleri: Abade, Aglid, Nurabad/ Memeseni, Mervdeşt, Sepidan/ Erdekan, Cehrom, Deşt-i Erjen, Firuzabad, Laristan/Lar, Kazerun, Germabad ve Çemenhana, Kevar, Ferraşbend, Gir u Karzin, Çenar- Şahican, Şiraz merkezindeki Kaşkayı mahalleleri

*Kazerun’da “Kazerunî ağzı” konuşulur. Köylerinde Türkler de yaşamaktadır.

*Darab’da Baharlu ve İnallu Türkleri
*Yaylak: Şiraz ve Deşt-i Erjen arasındaki bölgeden Kazerun’a kadar uzanır. Kaşkayı ilinin iki yaylak mıntıkasından biridir.

*Fars arazinin tamamı Kaşkayı Vilayeti sahasında kalmakla birlikte Kaşkayılar tarafından yaklaşık %85’i kullanılmaktadır.

121.825 km² %85’i=103.551

*Fars’da yaşayan Afşar grupları

*Baharlu Türkleri: 1932’de 8 bin aile, 1954’te nüfusları 40 binden fazla idi.

*Abiverdiler: 1955’te 30-35 bin kişi.


*Fars BV arazinin tamamı kadim Kaşkayı Vilayeti/ Kaşkay-yurt bünyesindedir. Kaşkayı Türkleri’nin yaklaşık %68’i bu valilik topraklarında yaşamaktadır.
Türk nüfusu:

Kaşkay Türkleri 1.700.000



-

52.042


14.744

33.101


49.709

9.019


103.023

22.254


54.513

16.962


11.230

1.214.808

16.106

90.251


58.210

12.831


84.594

51.961


21.365

123.858


51.668

3.904


45.180

40.3

1.700.000

Gilan

Yüzölçümü:

13.951,857 km²

Nüfusu:


2.241.589 (1996)

2.381.063 (2006)

BV Merkezi: Reşt
*Gilan’nın Azerbaycan’a ait toprakları, Darüs- Saltana Azerbaycanı’na dâhildir.
Gilan BV’de oturan diğer Türk tayfaları:

-Hocavend/ Hacevend: Gilan-Mazenderan sınırında oturur.

-Abdül-Melikî: Hocavendlere komşudur.

-Heştper/Tavaliş’in Havig ile Esalim arasındaki sahil bölgesinde Türkçe konuşulmaktadır. 5 bin kişi (XIX. yüzyıl başı)



2.381.063 (2006)

-Astara: 63.254

-Bender-Enzeli 119.827

-Astane-i Eşrefiyye: 113.483

-Rudbar: 113.083 (1996)

-Masal/ Masule: 48.929


-Astara’nın tamamı, Bender-Enzeli kent merkezinin %40’ı, ayrıca Rudbar ve Masal/ Masule Türk kentleridir. Tavaliş/ Heştper’in Esâlim nahiyesi ile Tarum mıntıkası da Azerbaycan Türk yerleşimidir.
Gilan’da takribi Türk nüfusu:

Astara-63.254, Bender-Enzeli %40-47.931, Astane-i Eşrefiyye- 50 bin, Rudbar-30 bin, Masal/ Masule 25 bin= 216.185


Türk nüfusu:

Azerbaycan Türkleri 216.185



-

40.664


109.687

36.298


11.903

15.702


9.1

216.185

Gülistan

Gorgân/ Gürgân/ Gürgen

Yüzölçümü: 20.893 km²

Nüfusu:


1.419.201 (1996)

1.593.055 (2006)


Gülistan BV’de yaşayan diğer Türk tayfaları:

-İmranlu: Esterabad/ bugünkü Gürgân. Türkmendirler.



-Gorgân, Bender-Türkmen’in Kazak mahalı ile Künbet-i Kavus’un Çayboyu mahalında 15-16 bin civarında Kazak yaşamaktadır. Öte yandan Afganistan’dan 3 bin civarında Kazak’ın iltica ettiği, bunlardan bin kişinin Kazakistan’ın daveti üzerine bu ülkeye gittikleri belirtilmektedir.


1.593.055 (2006)

-Azadşehr: 38.260 (2006)

-Akkala: 27.402 (2006)

-Bender-i Gez: 15.727 (1996)

-Bender Türkmen: 45.045 (2006)

-Ramiyan: 11.001 (1996)

-Aliabad-Ketul: 46.183 (2006)

-Kurdkûy: 28.991 (2006)

-Kelale: 27.661 (2006)

-Gürgân: 269.226 (2006)

-Künbed-i Kavus: 127.167 (2006)

-Minudeşt: 25.983 (2006)


Türkmenlerin oturduğu diğer yerler (%33):

-Mazenderan BV: Sari ve doğusu

-Cergelan bölgesi/ Bocnurd’un kuzeyi (Kuzey Horasan)

-Rey (Tahran BV)

-Save (Merkezî BV)

-Türbet-i Cam (Rızavi Horasan)

-Tahran
Türk nüfusu:

-Gülistan BV Türkmen

%60 955.833

-Mazenderan ve diğer

%33 474.167

Toplam 1.430.000



-

84.956


98.664

45.750


111.392

75.949


117.287

67.051


127.545

323.106


249.395

118.106




60

33

(93)



955.833

474.167



Hemedan

Hemedan


Yüzölçümü: 19.547 km²

Nüfusu:


1.677.789 (1996) 1.674.595 (2006)
*Hemedan BV, Cibal Azerbaycan (Azerbaycan-ı Cibal/ Irak-ı Acem/ Irak-ı Azerbaycan) terkibindedir.
*Bazı Hemedan BV kentlerinde konuşulan diller:

-KebudRaheng: Türkçe


Hemedan BV’de yaşayan diğer Türk tayfaları:

-Afşar: Hemedan çevresi, 7 bin kişi (XIX. yüzyıl başı)

-Kara-Gozlu: 4 bin hane, 12 bin kişi civarında
*Hemedan’ın Muradbeg, Meryanec ve Hisarpiyaz yerleşim birimlerinde Türk sayısı azdır.


1.674.595 (2006)

-Esedabad: 109.936

-Bahar: 127.635

-Tuyserkan: 118.949

-Nihavend: 184.137

-Rezen: 123.790 (1996)

-Kebudraheng: 152.813 (1996)

-Melayir: 297.063

-Hemedan: 563.466
-Nihavend ile Melayir ilçesinin güney bölümü Azerbaycan sınırları dışındadır.

-Hemedan kenti nüfusunun %65’i Türk’tür.

-Hemedan’dan/ Kirmanşah’a doğru 12 km.’lik hat Türk yerleşim bölgesidir.

-KebudRaheng bölgesinde Türk nüfusu yoğundur.

*Bahar kentinde, Bahar Türk ili meskûndur.

*Hemedan Afşarları
Türk nüfusu:
AzerbaycanTürkleri 1.339.676


-

51.304


27.271

42.520


72.218

8.325


18.327

153.748


473.149


80


1.339.676



Horasan

Kuzey Horasan/

Horasan-ı Şumali Şimali:

Bocnurd


Yüzölçümü: 27.782 km²

Nüfusu:


733.065 (1996)

791.930 (2006)


Rızavi Horsan / Horasan-ı Rızavi:

Meşhed


Yüzölçümü:144.803 km²

Nüfusu:


4.906.664 (1996)

5.515.980 (2006)


Güney Horasan / Horasan-ı Cenubi:

Bircend


Yüzölçümü: 75.034 km²

Nüfusu:


348.300 (1996)

600.568 (2006)

*Rızavi Horasan’ın Haf, Rüşthar, Firdövs ve Gainat (Gâin) ilçeleri Horasan Türk coğrafyası dışındadır. Ancak bu husus gerek bu şehirlerde, gerekse Güney Horasan BV’de Türk yaşamıyor anlamına gelmemektedir.

*Bircend, Tayyibad, Türbet-i Cam, Türbet-i Haydariyye, Cacrum ve Çınaran’da Afgan muhacirler de oturmaktadır.

*Horasan’da yaşayan Türk tayfaları:

-Kara-Çorlu

-Celayir: Deregez/ Kelat-ı Nadiri

-Kara-Bayat: Nişabur

-Kelicei: Cuveyn

- Zebzevar: Karışık halde

-Merdi: Dağınık halde

-Çalai: Dağınık halde

-Özbekler: Deregez, Kelat, Kuçan ve Şirvan civarında dağınık halde

-Karayi/ Geraylı: Türbet-i Hayderiyye’nin güneyi

*

Bazı Horasan kentlerinde konuşulan diller:



-Gulaman, Aşgabad (Nişabur): Türkçe, Kürtçe, Farsça

-Sebzivar: Türkçe, Farsça

-Meşhed: Türkçe, Farsça, Kürtçe

-Serahs: Türkçe, Farsça, Beluçça

-Kuçan: Türkçe, Kürtçe, Farsça
Horasan BV’de oturan Türk tayfaları:

-Afşar: 8 bin kişi (XIX-ncu yüzyıl başı)

-Coğatay/ Çağatay: Türbet-i Cam ve Meşhed civarında

-Merviha/ Mervliler: Türbet-i Cam, Bâlâ-Cam ve Mahmutabad’ta

-Nehbendan, Türk şehirlerindendir.

-Çakmak: Türbet-i Haydariyye ile Türbet-i Cam şehirleri arasındaki Çakmak yerleşim birimi bölgedeki Türk kasabalarındandır.



Horasan Türkleri (Türkmen-Türk aşiretleri ve Azerbaycan Türkleri)’nin yaşadığı topraklar Kuzey ve Rızavi Horasan:

27.782+(144.803-48.101=) 96.702 =124.484 km²


Horasan Türkleri’nin yaşadığı toprakların nüfusu:

791.930+5.515.980

(-359.087) = 5.948.823
*Meşhed kent merkezi ve Horasan’da yaşayan Azerbaycan Türkleri’nin sayısı ~500.000’dir.
Rızavi Horasan’ın, Horasan Türk coğrafyası dışında kalan ilçelerinin yüzölçümü: Haf (9.771) + Rüşthar (3.397) + Firdövs (19.251) + Gainat (15.682) = 48.101 km²
Rızavi Horasan’ın, Horasan Türk coğrafyası dışında kalan ilçelerinin nüfusu: Haf (92.158) + Rüşthar (85.058) + Firdövs (54.920) + Gainat (126.951) = 359.087
*Horasan Türkleri’nin yüzdesi (Meşhed ve diğer Horasan şehir ve köylerinde yaşayan 500 bin civarındaki Azerbaycan Türkü dâhil) %34
1. Kuzey Horasan

-Esferayin: 118.334

-Bocnurd: 278.818

Bocnurd, Türk yerleşim birimlerindendir.

*

-Germe-Cacerm: 55.001



-Şirvan: 200.045

-Mane ve Semelgan 80.867

*

2. Rızavi Horsan



-Berdesken: 65.393

-Tayyibad: 127.679

Tayyibad,Türk yerleşim birimidir.

*

-Türbet-i Cam: 210.253



Türk yerleşim birimidir.

-Türbet-i Hayderiyye: 340.231Türk yerleşim birimidir.

-Çenaran: 106.748

*

-Halilabad (Kaşmir bünyesinde)



-Haf: 92.158

-Deregez: 78.614

Türk yerleşim birimidir.

*

-Rüşthar (Türbet-i Hayderiyye bünyesinde)



-Sebzivar: 419.049

-Serahs: 73.604

*

-Firdövs: 54.920



-Feriman: 77.555

-Gainat: 126.951

*

-Kuçan: 152.105



Türk yerleşim birimidir.

-Kaşmir: 185.398

-Kelat (Meşhed bünyesinde):-

*

-Gunabad: 103.625



-Meşhed: 2.277.811

-Nişabur: 411.235


*Haf, Rüşthar, Firdövs ve Gainat ilçeleri Rızavi Horasan Türk coğrafyası dışında kalan ilçelerdir. Yüzölçümü 48.101 km², nüfusları ise 359.087’dir.
*Haf (Rud) ilçesi ve çevresindeki bir kısım köyler ile kuzeybatısındaki Türbet-i Haydariyye yolu üzerindeki Çemenabad nahiyesi, Sengân, Néştifan, Zûzen halkı Türk’tür.
3. Güney Horasan

-Bircend 308.290

-Serbişe (Bircend bünyesinde)

-Nehbendan 40.010

-Nehbendan, Türk yerleşim birimidir.

*


Yüklə 9,25 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   44   45   46   47   48   49   50   51   ...   430




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin