Edebiyat özel

EDEBİYAT ÖZEL

1. 
   Gazelin MAKTA bölümü sorulursa biz orada herhangi bir şairin ismini arayacağız.
   

2. 
   Mehmet Emin YURDAKUL aruz ölçüsünü hiç kullanmamıştır.
   

3. 
   Sokağı şiire sokanlar GARİPÇİLERDİR.
   

4. 
   Ahmet RASİM; Natüralizmden etkilenmiştir. Özellikle FALAKA adlı anısı çok önemlidir.(Ömer Seyfettin’inde bu isimde bir hikayesi vardır. Karıştırmayalım.)
   

5. 
   Mehmet Emin Yurdakul; Serveti Fünun edebiyatı döneminde yaşamıştır. Ancak o farklı bir yol izlemiştir. Hece ile yazmıştır. Şiir Kitapları: Türk sazı, Ey Türk Uyan, Turana doğru…
   

6. 
   Ömer Seyfettin, Milli edebiyatın öncülüğünü yapar.Hikayelerinin konusu çocukluk anıları,tarih,efsane ve günlük hayattır.
   

7. 
   Mark Twain, Amerikan edebiyatında en büyük mizahçı olarak kabul edilir.Ünlü eserleri Tom Savyer’in Maceraları ve Huckle Berry Finn’in Maceraları bütün çocuklar tarafından beğenilmiştir.
   

8. 
   Fransız klasiklerinden olan La Bruyere’ nin en önemli yapıtı : Karakterlerdir.
   

9. 
   Yakup Kadri’ nin Kiralık Konak adlı yapıtında: Yanlış batılılaşma ele alınmıştır.
   

Başkahramanlar: Naim Efendi, eski bir Osmanlı beyefendisidir.

Damadı Server Bey, Alafranga bir züppe

Naim Efendi’nin Torunu Seniha( Yanlış batılılaşma ürünü bir kadın)

10. 
    II. Yeniciler Sürrealist bir anlayışla şiirde anlamın değil söyleyiş biçiminin önemli olduğunu söylerler. Yoruma açık şiirler yazarlar. Kapalı ve Simgesel bir anlatımı benimserler.
    
11. 
    Günlerin Getirdiği, Karalama Defteri ve Sözden Söze adlı eserleri Ünlüdür. Deneme ve Eleştiri türünün en önemli isimlerindendir.
    
12. 
    Toroslarda yaşamıştır. Türklerin Avşar boyundandır. Divan şiirinden hiç etkilenmemiştir. Osmanlı Devletinin yerleşik hayata geçirme çabalarına karşı çıkmıştır. Bu şairimiz “DADALOĞLU” dur.
    
13. 
    Mehmet Akif, Tevfik Fikret ve Ahmet Haşim’in ortak yanı aruzu en iyi biçimde kullanmalarıdır.
    
14. 
    Romanlarında olayın akışını kesip felsefi görüşlere yer verir. Konunun birlik ve bütünlüğünü bozan ayrıntılara yer verir. Karagöz, ortaoyunu ve meddah hikayelerinden yararlanır. Kahramanlarını mahalli ağızla konuşturur. Bu yazarımız Hüseyin Rahmi Gürpınar’dır.
    
15. 
    İçine kapanık bir yaratılışa sahiptir. Şiir kitabı olarak Kapalı Çarşı, Evler ve Çevre isimli kitapları söz konusudur. Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü adlı eseri Türk edebiyatındaki en başarılı örneklerindendir. Bu şairimiz Behçet Necatigil’dir.
    
16. 
    I. Yeni şiir akımı içinde yer alırken daha sonra Sürrealist bir anlayış benimsemiştir. Perçemli Sokak adlı eseriyle II: Yeni’ye öncülük ettiğini savunur. Bu şairimiz Oktay Rıfat’tır.
    
17. 
    Sophokles’in Eserleri: Kral Oidupus ve Trakhisli Kadınlar önemlidir.
    
18. 
    Halk edebiyatında ve Divan edebiyatında düz yazıdan çok şiire önem verilir.
    
19. 
    Tanzimat Döneminde roman ve öykü konuları tarihten ve günlük hayattan alınmıştır.
    
20. 
    Üç kuşağın çatışmasının anlatıldığı roman Kiralık Konak’tır. Yazar “asır sonu kızı” olarak adlandırdığı Seniha karakteri üzerinden bu yanlış batılılaşmayı anlatır. Seniha’ya Hakkı Celis ve Faik aşıktırlar.
    
21. 
    17. yy halk şairidir. Hecenin yanı sıra aruzu da kullanmıştır. Devrinde “üstat” diye anılmıştır. Bu şairimiz Aşık Ömer’dir.
    
22. 
    Göktürk Yazıtları hakkında: Yazılı edebiyatın ilk örnekleridir. Özeleştiri niteliği taşır.
    

Bir yüzü Çince diğer yüzü Göktürkçe’dir.

23. 
    Sabahattin Ali’nin bir eseri de: Kürk Mantolu Madonna’dır.
    
24. 
    Şarkı Hakkında: a) Kafiye düzeni aaaa bbba… biçimindedir.
    

b) Bestelenmek için yazıldıklarından dörtlük sayısı fazla değildir.

c) Nedim tarafından yaygınlaştırılmıştır.

25. Taşlama ve mizah ustasıdır.19. yüzyıl şairlerindendir. Sultan Abdülmecit zamanında İstanbul’a gelmiş ama devrin büyüklerini hicvettiği için kovulmuştur. Bu şairimiz Seyrani.

26. “Ne hasta bekler sabahı Ne taze ölüyü mezar” dizelerinde teşhis sanatı vardır.

27. Yazar herhangi bir konuda kişisel düşüncelerini söyler. Kesin bir yargıya varmak amacı yoktur. Kanıt gösterme gibi bir amacı yoktur. Okuyanın söyledikleri üzerine düşünmesini ister. Bu tür “Deneme” dir.

28. Orta Oyunu Hakkında: a) Giriş, muhavere, fasıl ve bitiş olmak üzere dört bölümden oluşur.

b) Bir metne bağlı olmadan doğaçlama oynanır.

c) Pişekar ve Kavuklu temel karakterlerdir.

d) Oyunun oynandığı alana Palanga adı verilir.

29. Bu üçü trajedi yazarıdır: Aiskhylos – Euripidies – Racine

30. Amerikan edebiyatının önemli isimlerindendir. Klimanjoro’nun Karları, Silahlara Veda, Çanlar Kimin İçin Çalıyor eserlerinden bazıları.

31. Duvar, Sisler Bulvarı ve Ben Sana Mecburum şiirlerinin sahibi Atilla İlhan’dır.

32. Divan edebiyatından etkilenmiştir. Heceyle yazdığı şiirleri daha güzelidir. ( Gevheri )

33. Abdülhak Hamit Tarhan, aruzu başarıyla kullanmıştır. Romantizmin etkisinde kalmıştır. Dilde sadeleşmeye karşı çıkmıştır. Ağır bir dil kullanmıştır. Kafiyesiz şiiri ilk yazan şairimizdir.

34. Şarkılı Kahve, Bir Sabah Uyanmak şiir kitaplarıdır. Sonsuzluk Kitabevi oyunlarından biridir. Gazoz Ağacı hikâye kitabıdır. Hikâyelerinde ve oyunlarında psikolojik ögeleri ön plana çıkarmıştır. Şiirlerinde ise şairanelikten, süsten arınmış yalın bir söyleyişi vardır. Bu sanatçımız Sabahattin Kudret Aksal’dır.

35. Yazar burada konuyu geniş kültür birikimine dayalı olarak ve kişisel görüşlerini kendine özgü bakış açısıyla ele alır. Kanıtlama amacı gütmez. Bu türün ismi “deneme” dir.

36. Realizmin ilkelerine uygun olarak yazılan ilk eserdir. Bu eserde hayalperest bir kadın olan Emma’nın hikayesini anlatır.( Madam Bovary - Flaubert)

37. Seyrani Hakkında :

a) Sistemin aksayan yönlerini hicvetmiştir

b) Halk edebiyatı şairidir.

c) Divan şiirinden etkilenmiştir.

38. Sanatçının olgunluk dönemi ürünüdür. Ruh çözümlemeleri ve tasvirler geniş yer tutmuştur. Serveti Fünün döneminin en önemlieserlerindendir.

39. Kısa bir heceyi vezin gereği uzun okumaya imale denir.

Vasl yani diğer adıyla ulama: Ünsüzle biten bir sözcük ve ardından ünlüyle başlayan başka bir sözcükle bağlanarak okunmasıdır.

40. Serveti Fünun şiirinde : a) Konular bireyseldir. b) Aruz ölçüsü başarıyla kullanıldı.

c) Anlaşılması güç bir dil kullanmışlardır. d) Kulak için kafiye anlayışı vardır.

41. Ahmet Hamdi Tanpınar: * Sembolist eğilimleri vardır. Tarihe yönelmiştir. Şiirlerinde betimleyici unsurlara yer verir. Roman ve hikayelerinde zaman, bilinçaltı ve rüya kavramlarına yer verir.

42. Türk şiirinde biçim yönünden yeniliği başlatan isim A. Hamit Tarhan’ dır.

43. Dram hakkında: * Kahramanlar her tabakadan insan olabilir.

Nazım veya nesir olabilir. Her türlü olay sahnede gösterilir. Olaylar günlük de olabilir veya tarihi de.

44. Türk edebiyatında ilk hamse şairi Ali Şir Nevai’dir.

* Adem ve Havva’nın cennetten ayrılışlarını konu alan Kayıp Cennet adlı eser İngiliz Milton’a aittir.

45.15. yüzyıl tasavvuf şairlerindendir. Büyük ölçüde Yunus Emre’den etkilenmiştir. Şiirlerinde hem aruzu hem de heceyi kullanmıştır. Budalaname adlı eseri önemlidir. İnsanların kusurlarıyla alay etmiştir.

46. Serveti Fünun öykü ve romanlarında İstanbul’un aydın çevreleri ile saray,konak yaşamı ele alınmıştır. Fransız edebiyatı örnek alınmış ve realizmden etkilenilmiştir.

47.* Güzel olan her şey şiirin konusu olabilir diyerek şiirin konusunu genişletmiştir.Bu şairimiz Recaizade Mahmut Ekrem’dir. Serveti Fünuna da öncülük etmiştir.

48. Yakup Kadri Yaban adlı eserinde Kurtuluş Savaşı yıllarındaki Anadolu halkı ile İstanbul aydınını karşı karşıya getirir. Ve aralarındaki çatışmayı gösterir. Romanın başkahramanı Ahmet Celal’dir.

49. Naturalizm, insan davranışlarını “çevresel faktörler ve soyaçekimle” açıklar.

50. Şiirlerinde sade dil ve hece ölçüsüyle Anadolu’yu anlatmayı amaçlayan edebi topluluğa tepki olarak ortaya çıktılar. Bu topluluk üyelerinin gerçeklikten uzak duygusal memleketçiliklerini eleştirdiler. Türk edebiyatına yeni bir anlayış getirmek istediler. Ancak onların takipçisi olmaktan ileri gidemediler. ( Yedi Meşaleciler)