831. İbni Abbas’dan rivayet edildiğine göre, Cüveyriye’nin ismi Berre idi de, Peygamber (s.a.v.) ona Cüveyriyye ismini verdi.
832. Ebû Hureyre’den rivayet edildiğine göre, şöyle demiştir:
- Meymûne’nin ismi Berre idi de, Peygamber (s.a.v.) ona Meymûne ismini verdi.
“EFLAH” İSMİ
833. Câbir, Peygamber (s.a.v.)’den rivayet ettiğine göre, Peygamber şöyle buyurmuştur:
“- Eğer yaşarsam -İnşa Allah- Ümmetimi yasaklayacağım ki, onlardan hiç biri Bereke, Nafi’ ve Eflah ismi ile isimlenmesin. (Kavilerden A’meş demiştir ki, Rafî’ ismini de söyledi mi, yoksa söylemedi mi bilmiyorum.) Bereke burada mıdır? diye sorulur da:
- Burada değildir, cevabı verilir. (Böylece orada bereketin ve iyiliğin bulunmayışı ifade edilmiş olur. Böyle bir halden kaçınmak ve nimeti inkâra yol açmamak için bu ve buna benzer diğer isimleri almamalıdır.) Peygamber (s.a.v.) vefat etti ve bundan yasaklamadı.
834. Câbir ibni Abdullah’ın şöyle dediği işitilmiştir: “Peygamber (s.a.v.) Ya’lâ, Bereke, Nafi’, Yesar, Eflah ve buna benzer isimlerle isimlenmeyi yasaklamak istedi; sonra bu ifade arkasında sükût etti de bir şey söylemedi.”
“RABAH” İSMİ
835. Ömer İbni Hattab’dan -Allah ondan razı olsun- rivayet edildiğine göre, şöyle demiştir:
“- Peygamber (s.a.v.) (aralarında geçen bir hadise üzerine) hanımlarından ayrılıp yalnız başına kalınca, ben, (Peygamberin ziyaretine gidip kapıda hizmetçisi) Rebah ile karşılaştım. Ey Rebah! Benim (ziyaretim) için (s.a.v.)’den izin iste, diye seslendim.» (l)
PEYGAMBERLERİN İSİMLERİ
836. Ebû Hureyre, Peygamber (s.a.v.)’in şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir:
“- İsmimle isimleniniz; fakat künyemle künyelenmeyiniz. Çünkü Ebul-Kasım benim.”
837. Enes ibni Malik’den rivayet edildiğine göre, şöyle demiştir: Peygamber (s.a.v.) çarşıda idi de bir adam dedi ki:
-Ya Ebe’l-Kasım! Bunun üzerine Peygamber (s.a.v.) ona döndü. Adam dedi ki: .
- Ey Allah’ın Resulü! Ben (seni kasdetmedim), bu adamı çağırdım. Buna karşılık Peygamber (s.a.v.) şöyle buyurdu:
“- İsmimle isimleniniz; fakat künyemle künyelenmeyiniz.”
838. Abdullah ibni Selâm’ın oğlu Yûsuf anlatmış ve demiştir ki, Peygamber (s.a.v.) bana Yûsuf ismini verdi ve beni kucağına oturttu ve başımı okşadı.
839. Cabir ibni Abdullah’dan rivayet edildiğine göre, şöyle demiştir: Bizim Ensar’dan bir adamın, bir erkek çocuğu doğdu ve ona Muhammed ismini vermek istedi. Şu’be de, Mansûr’un hadîsinde:
Ensar’dan bir adam dedi ki, çocuğu omzumda taşıyıp, onu Peygamber (s.a.v.)’e götürdüm, diye nakletmiştir. Süleyman’ın hadîsinde:
Onun bir erkek çocuğu doğdu da, insanlar çocuğa Muhammed ismini vermesini istediler, şeklindedir.
Hz. Peygamber şöyle buyurdu:
“- İsmimle isimleniniz; fakat künyemle künyelenmeyiniz. Çünkü ben adaletle bölen kılındım. Aranızda böyle (adaletle ganimetleri) bölerim.
- Husayn ise rivayetinde şöyle demiştir :
“- Ben, adaletle bölücü olarak gönderildim, aranızda (böyle adaletle ganimetleri) bölerim.”
840. Ebû Musa’dan rivayet edildiğine göre, şöyle demiştir: Benim bir erkek çocuğum doğdu da, ben onu Peygamber (s.a.v.)’e götürdüm.
Peygamber de ona İbrahim ismini verdi. Sonra bir hurmayı çiğnem halinde damağına koydu ve ona bereketle dua etti. Sonra çocuğu bana verdi. Bu çocuk, Ebû Musa’nın,en büyük çocuğu idi.
“HÂZİN” İSMİ
841. Said, babası Müseyyeb’den, o da (Saîd’in) dedesinden (Hazin ibni Ebî Vehb’den) rivayet ettiğine göre, dedesi Peygamber (s.a.v.)’in huzuruna vardı. Peygamber ona:
“-İsmin nedir?” dedi. O:
- Hâzin, dedi. Peygamber:
“- Sen Sehl’sin”, buyurdu. O:
- Babamın bana vermiş olduğu bir ismi değiştirmem, dedi. (Müseyyeb’in oğlu Saîd demiştir ki, bundan sonra, artık bizde meşakkat ve keder eksik olmadı.)
(...) ... Abdulhamîd ibni Cübeyr ibni Şey be şöyle demiştir: Saîd ibni’l-Müseyyeb’in yanına oturdum da, bana anlattı ki, dedesi Peygamber (s.a.v.)’in huzuruna vardı. Peygamber ona:
“-İsmin nedir?” dedi. O:
- İsmim Hazin’dir, cevabını verdi. Peygamber:
“-Hayır, sen Sehl’sin”, buyurdu. O dedi ki:
- Babamın bana vermiş olduğu bir ismi ben değiştiren değilim, ibni Müseyyeb dedi ki:
Artık bizde (ailemizde) meşakkat ve keder eksik olmadı.
PEYGAMBER (s.a.v.)’İN İSMİ VE KÜNYESİ
842. Cabîr’den rivayet edildiğine göre, şöyle demiştir:
- Bizden bir adamın bir erkek çocuğu doğdu da, ona Kasım ismini verdi. Ensar (Medîne’li ashab) dediler ki:
-Biz sana Ebu’l-Kasım künyesini vermeyiz ve sâna göz aydınlığı dilemeyiz. Adam, Peygamber (s.a.v.)’e varıp Ensar’ın söylediklerini Peygamber’e söyledi. Bunun üzerine Peygamber (s.a.v.) şöyle buyurdu :
“- Ensar güzel söyledi; benim ismimle isimlenin, ancak künyemle künyelenmeyiniz. Zira Kasım benim.”
843. (Hz. Ali’nin oğlu) İbnu’l-Hanefiyye’nin şöyle dediği işitilmiştir:
- (Şu husus, babam) Ali için bir müsaade olmuştur. (Babam, Hz. Peygamber’e) dedi ki:
- Yâ Rasûlullah! Eğer senden sonra benim bir çocuğum doğarsa, senin adını ona vereyim mi ve senin künyenle de onu künyeleyeyim mi?
Peygamber (s.a.v.):
“- Evet!” dedi.
844. Ebû Hureyre’den rivayet edildiğine göre, şöyle demiştir?:
- Peygamber (s.a.v.) kendi ismi ile künyesini bir arada toplamamızı yasakladı ve şöyle buyurdu:
“- Ebû’l-Kasım benim. Allah (mal ve ganimet) verir; ben ise, (adaletle) bölerim.”
845. Enes’den rivayet edildiğine göre, şöyle demiştir: Peygamber (s.a.v.) çarşıda idi. Bir adam (arkadaşına) :
- Ey Ebu’l-Kasım! dedi. Bunun üzerine Peygamber (s.a.v.) dönüp (çağırana) baktı. Adam:
- Ben bunu (arkadaşımı) çağırdım, (sizi kasdetmedim) dedi. Peygamber de şöyle buyurdu:
“- İsmimle isimleniniz; fakat künyemle künyelenmeyiniz.”
MÜŞRİK KÜNYELENİR Mİ?
846. Üsame ibni Zeyd haber verdiğine göre, Rasûlullah (s.a.v.) içinde Abdullah ibni Ubeyy ibni Selûl’ün bulunduğu bir meclise vardı. Bu hadise, Abdullah ibni Ubeyy’in İslâm’a girişinden önce idi. (Abdullah, Peygambere hitap ederek) dedi ki:
- Meclisimizde bizi rahatsız etme. Sonra Peygamber (s.a.v.) Sa’d ibni Ubade’nin yanına varıp şöyle buyurdu:
“- Ey Sa’d! Ebû Hubab’ın dediğini işitmedin mi?” (Peygamber, Ebû Hubab künyesi ile) Abdullah İbni Ubeyy ibni Selûl’ü kasdediyordu.
847. Enes’den rivayet edildiğine göre, şöyle demiştir:
- Peygamber (s.a.v.) bize gelirdi ve benim Ebû Umeyr künyesini taşıyan küçük bir kardeşim vardı. Onun oynayıp durduğu bir serçesi vardı da ölmüştü. (Bir gün) Peygamber (s.a.v.) bize geldi de, bu küçük kardeşimi kederli gördü. Bunun üzerene Peygamber:
“- Bunun hali ne böyle?” dedi. Serçesi öldü, diye Peygambere cevap verildi. Peygamber de şöyle buyurdu:
“- Ey Ebû Umeyr! Serçecik ne oldu?”
BİR KİMSENİN ÇOCUĞU DOĞMADAN ÖNCE ONA KÜNYE VERMEK
848. Rivayet edildiğine göre Abdullah, Alkame’ye -henüz çocuğu doğmamışken- Ebû Şibl = Şibl’in babası künyesini vermiştir.
849. Alkame’den rivayet edildiğine göre, demiştir ki, ben doğmadan önce, (babam) Abdullah bana künye verdi.
HANIMLARIN KÜNYESİ
850. Hz. Âişe (ra)’dan rivayet edildiğine göre, şöyle anlatmıştır:
- Peygamber (s.a.v.)’e varıp dedim ki:
- Ya Rasûlullah! Hanımlarına künye verdin, (arkadaşlarımın künyesi var, benim çocuğum olmadığından künyem yok) bana da künye ver.
Bunun üzerine Hz. Peygamber:
“- Kız kardeşin (Esma) oğlu Abdullah (ibni Zübeyr) ile künyeden.» buyurdu. (Ümmü Abdullah = Abdullah’ın annesi diye künyelen.)
851. Rivayet edildiğine göre, Hz. Âişe (ra) şöyle demiştir :
- Ey Allah’ın Peygamberi, bana künye vermez misin? Peygamber de:
“- Oğlunla künyelen!” buyurdu.
- (Peygamber bu sözle) Abdullah ibni Zübeyr’i kasdediyordu. Hz. Âişe de, Ümmü Abdullah = Abdullah’ın annesi diye künyelenmişti.
BİR ADAMI KENDİSİNDE OLAN BİR ŞEYLE VEYA HERHANGİ BİRİYLE KÜNYELEMEK
852. Sehl ibni Sa’d’dan şöyle rivayet edilmiştir: Hz. Ali’ye -Allah ondan razı olsun- isimlerinin en sevgilisi, gerçekten Ebû Türab idi ve hakîkaten bu isimle çağrılmaktan sevinirdi. Ona bu ismi Peygamber (s.a.v.) (şu sebepten) vermişti:
Hz. Ali, bir gün Hz. Fatıma’ya -Allah her ikisinden razı olsun- kızdı. Bu kızgınlık üzerine (evden çıkıp) Mescid’de duvara yaslanarak uzandı. Peygamber (s.a.v.) (evine) gelip (onu bulamayınca) arkasını takibe koyuldu. Peygambere haber verildi ki, o burada duvara yaslanmış yatıyor. Peygamber (s.a.v.) onun yanına vardı. Hz. Ali’nin arkası toprak dolmuş haldeydi. Peygamber (s.a.v.) onun arkasından toprakları silmeye başladı ve ona:
“- Otur, Ebû Türab!” diyordu.
BÜYÜKLERLE VE FAZİLET SAHİPLERİYLE YÜRÜMEK NASIL OLUR?
853. Enes’den rivayet edildiğine göre, şöyle demiştir:
Peygamber (s.a.v.) bizim hurmalığımızda -Ebû Talha’nın hurmalığında- iken ihtiyacı için uzağa açıldı; Bilâl da arkasında yürüyordu, yanında yürümekle Peygamber (s.a.v.)’e ikram ediyordu. Sonra Peygamber (s.a.v.) bir mezara uğrayıp durdu. Nihayet Bilâl ona yetişti. Peygamber şöyle buyurdu :
“- Canına rahmet, ey Bilâl! Benini işittiğimi sen işitiyor müsün?”
Bilâl dedi ki:
- Ben bir şey işitmiyorum. Hz. Peygamber:
“- Kabir sahibine azab ediliyor!” buyurdu. Sonra onun Yahudi kabri olduğu anlaşıldı.
BÖLÜM
854. Kays’dan rivayet edildiğine göre, demiştir ki; Muâviye’nin kendi küçük kardeşine şöyle dediğini işittim:
- Bu hizmetçiyi terkine al, (bineceğin hayvan üzerinde senin arkanda olsun). Kardeşi ise bunu yapmaktan kaçındı. Bunun üzerine Muâviye, ona:
- Ne fena terbiye edildin, dedi.
Kays demiştir ki, (Muâviye’nin babası) Ebû Süfyan’ın (Muâviye’ye) :
- Kardeşinin sana karşı tutumunu bağışla, dediğini işittim.
855. Amr ibni’l-As’dan rivayet edildiğine göre, şöyle demiştir:
“- Arkadaşlar çoğaldığı zaman, borçlar da çoğalır.” (Kavilerden Yahya demiştir ki...) Ben, (bana anlatan) Musa’ya:
- Borçlar nedir? diye sordum. O; haklardır, dedi.
ŞİİRDEN BİR KISMI HİKMET’DİR
856. Halid ibni Keysan’dan rivayet edildiğine göre, demiştir ki, ben (Abdullah) ibni Ömer’in yanında idim. İyas ibni Hayseme, onun karşısında durup, şöyle dedi:
- Ey Faruk’un oğlu (Abdullah), sana şiirimden okuyayım mı? (Abdullah) ibni Ömer:
- Evet, ancak bana güzel olanı oku, dedi. Bunun üzerine İyas ibni Hayseme, ona şiir okudu; nihayet ibni Ömer’in hoşlanmadığı şeye (söze) ulaştığı zaman, İbni Ömer ona:
“- Dur!” dedi.
857. Mutrif’den işitildiğine göre demiştir ki, İmran ibni Husayn’e, Kûfe’den Basra’ya kadar arkadaşlık ettim; hemen hemen her konakladığı yerde bana şiir okuyordu ve şöyle demişti:
- İşaret ve tarizle yapılan ifadelerde yalandan uzaklaşma vardır.
858. Ubeyy ibni Kâ’b haber verdiğine göre, Rasûlullah (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:
“- Şiirden bir kısmı hikmettir.”
859. Esved İbni Serî’den rivayet edildiğine göre, şöyle demiştir:
- Dedim ki, Ey Allah’ın Rasûlü! Aziz ve Yüce olan Rabbımı bir takım övgülerle methettim. Hz. Peygamber:
“- Senin Rabbın övgüyü (hamdi) sevmez mi?” buyurdu ve ona bundan ziyade etmedi, (söylemedi).
860. Ebû Hureyre’den rivayet edildiğine göre, demiştir ki, Rasûlullah (s.a.v.) şöyle buyurdu:
“- Bir adamın karnının irinle dolup hasta olması, şiirle dolmasından daha hayırlıdır.”
861. Esved İbni Serî’den rivayet edildiğine göre, şöyle demiştir:
Ben şair idim, Peygamber (s.a.v.)’e gidip dedim ki, Rabbimi övdüğüm övgülerimi sana okuyayım mı? Peygamber:
“- Gerçekten senin Rabbin övgüleri sever, (onlardan razı olur)” buyurdu ve bunun üzerine bana ziyade (bir şey) söylemedi.
862. Hz. Âişe’den (ra) rivayet edildiğine göre, şöyle demiştir:
-(Şair) Hassan İbni Sabit, müşrikleri kötüleyip hicvetmek hususunda Rasûlullah (s.a.v.)’den izin istedi. Rasûlullah (s.a.v.):
“- Benim (o Kureyş müşriklerine soyca) nispetim nasıl olacak, (beni onlardan nasıl temize çıkaracaksın)?” buyurdu. Hassan dedi ki:
- Kıl hamurdan çıkarıldığı gibi, ben seni onlardan (incitmeden) çıkarırım.
863. Hişam, babasından şöyle dediğini rivayet etmiştir:
-Hz. Âişe’nin yanında (şair) Hassan’ı kötülemeye gittim de, o bana dedi ki, Hassan’ı kötüleme; çünkü o, Rasûlullah (s.a.v.)’i (düşmanlarına karşı şiirleriyle) savunurdu.
GÜZEL SÖZ GİBİ, ŞİİR DE GÜZELDİR VE ONUN ÇİRKİNİ DE VARDIR
864. Ubey İbni Kâ’b’dan, Peygamber (s.a.v.)’in şöyle buyurduğu rivayet edilmiştir:
“- Şiirden bir kısmı hikmettir.”
865. Abdullah İbni Amr’dan rivayet edildiğine göre, şöyle demiştir:
-Rasûlullah (s.a.v.) şöyle buyurdu:
“- Şiir, söz menzilesindedir, (tabii kelam gibidir); onun güzeli kelamın güzeli gibidir ve çirkini de kelamın çirkini gibidir.”
866. Hz. Âişe’den rivayet edildiğine göre, şöyle buyururdu:
“- Şiirden bir kısmı güzeldir ve bir kısmı çirkindir. Sen güzeli al ve çirkini bırak. Gerçekten ben Kâ’b ibni Malik’in şiirinden bir takım şiirler rivayet ettim ki, o şiirlerin bir kasidesinde kırk ve bundan daha az beyit vardır.”
867. Hz. Âişe’ye (ra) soruldu ki:
- Rasûlullah (s.a.v.) şiirden herhangi bir şiir okur muydu? Âişe:
-Abdullah ibni Revaha’nın şiirinden şunu okurdu, dedi:
“Azıklayıp göndermediğin kimse, sana haberleri getirir.”
868. Esved İbni Serî’ anlatarak şöyle demiştir:
- Ben şair idim de dedim ki, Ey Allah’ın Rasûlü! (Şiirimle) Rabbimi övdüm. Peygamber buyurdu:
“- Senin Rabbin övgüyü (hamdi) sevmez mi?”
-Bundan fazla bana (bir şey) söylemedi.
ŞİİR OKUTAN KİMSE
869. Şerîd’den rivayet edildiğine göre, şöyle demiştir:
-Peygamber (s.a.v.) benden, Ümeyye İbni Ebî’s-Salt’ın şiirini okumayı istedi. Ben de ona okudum. Peygamber ise:
“- Hîh, hîh = devam, devam” demeye başladı.
-Böylece ona yüz beyit kadar okudum. Bunun üzerine Peygamber:
“- Ümeyye az kalsın müslüman oluyordu.” buyurdu.
“İÇİ ŞİİRLE DOLU KİMSEYİ HOŞ GÖRMEMEK”
870. İbni Ömer, Peygamber (s.a.v.)’in şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir:
“- Sizden birinizin karnı irinle dolmak, şiirle dolmaktan ona daha hayırlıdır.”
AZİZ VE YÜCE ALLAH’IN
“ŞAİRLERE İSE, ONLARA SAPIKLAR UYAR” SÖZÜ
871. İbni Abbas’tan rivayet edildiğine göre:
“- Şairler ise, onlara sapıklar uyar. Görmez misin, o şairler her yöne meylederler ve hoş şeylere dalarlar ve gerçekten onlar (şiirlerinde) yapmayacakları şeyleri söylerler.” Ayet-i kerimesinin genel manasından terk edilip istisnâ edilerek Allah şöyle buyurmuştur:
“- Ancak iman edip Salih amel işleyenler, Allah’ı çok ananlar, kendilerine zulmedildikten sonra (şiirleriyle Peygamberi koruyarak kafirlerden) öçlerini alanlar müstesnadır, (bunlar kınanmazlar). O zulmedenler, yakında hangi dönüş yerine döneceklerini bileceklerdir.” (26/224-227)
BEYANDAN BİR KISMI SİHİRDİR
872. İbni Abbas’tan rivayet edildiğine göre, bir adam yahut bir Bedevî Peygamber (s.a.v.)’e gelip, açık bir ifade ile konuştu. Bunun üzerine Peygamber (s.a.v.) şöyle buyurdu:
“- Beyândan bir kısmı sihirdi ve şiirden bir kısmı da hikmettir.”
873. Rivayet edildiğine göre, Abdülmelik İbni Mervan çocuklarını terbiye için Şa’biye teslim edip, şöyle dedi:
-Bunlara şiir öğret ki, şeref kazansınlar ve yükselsinler. Bunlara et yedir ki, kalpleri kuvvetlensin. Saçlarını kes ki, boyunları güçlü olsun, Bunları yüksek adamların meclisinde bulundur ki, onlara karşı söz getirebilsinler.”
ŞİİRİN MEKRUH OLMASI
874. Hz. Âişe (ra), Peygamber (s.a.v.)’in şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir:
“- İnsanların en büyük suç işleyeni o insandır ki, kabileyi bütünü ile hicveder (şiirleriyle kötüleyip yere batırır); bir de bir adamdır ki, babasının inkar etmiştir.”
ÇOK SÖZ KONUŞMAK
875. İbni Amrin’in şöyle dediği işitilmiştir:
- Peygamber (s.a.v.)’in devrinde (Medine’nin) doğu tarafından iki hatip adam gelip, ayakta durarak konuştular; sonra oturdular. Arkasından Rasûlullah (s.a.v.)’in hatibi Sabit ibni Kays kalkıp konuştu. Öncekilerin konuşmasından insanlar hayrete düştüler. Bunun üzerine Rasûlullah (s.a.v.) kalkıp hitabette bulunarak şöyle buyurdu:
“-Ey insanlar! (Maksadınızı ifade için tabiî olarak) sözlerinizi söyleyin, zira sözü süslemek (ve onu tesirli hale getirmek) Şeytan’dandır.” Sonra Rasûlullah (s.a.v.):
“-Beyandan bir kısmı sihirdir.” buyurdu.
876. Enes Hazretlerinin şöyle buyurduğu işitilmiştir:
- Bir adam, Hz. Ömer’in yanında hitabette bulundu da, sözü uzattı (çok söyledi). Bunun üzerine Hz. Ömer:
“- Hitabetlerde çok söz söylemek, Şeytan’ın (ağzından çıkan şişirilmiş) balonlardan sayılır.” buyurdu.
877. — Ebû Yezîd’den yahut Mu’in ibni Yezîd’den rivayet edildiğine göre, Peygamber (s.a.v.) şöyle buyurdu:
“- Mescidlerinizde toplanınız; ve her ne zaman bir kavim toplanırsa bana haber versinler.” Sonra bize ilk gelen Peygamber oldu ve oturdu. Bizden bir hatip de konuştu. Sonra şöyle dedi:
- Hamd, öyle bir Allah’a mahsustur ki, hamd için onun önünde bir maksat yok ve ötesinde de bir çıkış yok. Bunun üzerine Peygamber kızdı ve kalktı. Biz de aramızda birbirimizi (ettiğimiz kusurdan dolayı) ayıpladık. Dedik ki:
- Bize ilk gelen Peygamber oldu da, başka bir mescide gidip orada oturdu. Biz de ona gidip onunla konuştuk. Sonra bizimle gelip oturmuş olduğu yerde veya ona yakın bir yerde oturdu; sonra şöyle buyurdu:
“-Hamd o Allah’a mahsustur ki, dilediğini önüne koydu (yarattı), dilediğini de arkasına bıraktı (yaratmadı). Gerçekten beyandan bir kısmı sihirdir.» Sonra Peygamber bize emretti ve bize öğretti.”
TEMENNİ ETMEK
878. Hasreti Aişe şöyle demiştir:
- Bir gece, Peygamber (s.a.v.)’in uykusu kaçtı da:
“- Keşke ashabımdan salih bir adam bana geleydi de, beni bu gece gözetleyip koruyaydı,” buyurdu. O esnada silâh şakırtısı duyduk. Bunun üzerine Peygamber:
“- Kimdir?” dedi.
- Sa’d, cevabı varildi. (Sa’d dedi ki:) Ey Allah’ın Resulü! Ben seni
-Bundan sonra Peygamber (s.a.v.) uyudu; öyle korumaya geldim.
BİR ADAMA, BİR ŞEYE, BİR ATA BU BAHİRDİR = DENİZDİR DENİLİR
879. Enes ibni Malik’in şöyle dediği işitilmiştir:
Medine’de (bir gece insanları dehşete düşüren) bir korku oldu da Peygamber (s.a.v.) (korkuya sebep olan gürültünün düşman sesi olup olmadığını araştırmak üzere) Ebû Talha’nın atını, ariyet olarak aldı. Bu ata Mendûb adı verilmişti. Peygamber buna bindi, (keşfini yaptı). Dönünce şöyle buyurdu:
“- Hiç bir şey görmedik, (korkulacak bir tehlike yok). Gerçek şu ki, bu atı bir bahir = deniz bulduk.”
881. Abdurrahman ibni Aclân’dan rivayet edildiğine göre, şöyle demiştir:
“-Ömer ibni’l-Hattab, ok atan (nişan talimi yapan) iki adama rastgeldi. Bu adamlardan biri diğerine (esabtu = isabet ettim yerine telâffuz hatası şad harfini sin okuyarak) esebtü = isabet ettim dedi. Bunun üzerine Hz. Ömer şöyle buyurdu:
- Yanlış (galat) konuşmanın kötülüğü, kötü atıştan daha fenadır.
BİR ŞEYİN HAK OLMADIĞINI MURAD EDEREK İNSAN,
“BİR ŞEY DEĞİLDİR” DER
882. Peygamber (s.a.v.)’in zevcesi Hz. Aişe şöyle demiştir:
-Bir takım insanlar, Peygamber (s.a.v.)’e kâhinlerden sordular da, Peygamber :
“- Onlar bir şey değildir!” buyurdu. Bunun üzerine onlar dediler ki:
- Ey Allah’ın Resulü! Onlar bir şeyler söylüyorlar ki, gerçek oluyor. Buna karşı Peygamber (s.a.v.) şöyle buyurdu:
“- O, bir sözdür ki, Şeytan onu kapar da, velisinin kulaklarına, tavuk ötmesi gibi onu gıdaklar. Böylece o söze, yüz yalandan daha çoğunu karıştırırlar.”
TÂRİZLER
883. Enes ibni Malik’den rivayet edildiğine göre, şöyle demiştir: Rasûlullah (s.a.v.) seferlerinin birinde bulunuyordu da, deve sürücüsü (hizmetçi Enceşe) nağmeleriyle (develeri) sürdü. (Develerin üzerinde hanımlar bulunuyordu). Bunun üzerine Peygamber (s.a.v.) :
“- Yavaş ol, ey Enceşe; şişeleri incitmekten sakın.” buyurdu.
884. İbni Ömer, babası Ömer’den anlatarak demiştir ki, babam şöyle buyurdu :
Kişinin her duyduğunu anlatması, ona yalan olarak kâfidir.
885. Mutrif ibni Abdullah ibni’ş-Şihhir’den rivayet edildiğine göre, şöyle demiştir:
- (Kûfe’den) Basra’ya kadar İmrân ibni Husayn’e arkadaşlık ettim. Üzerimizden bir gün geçmedi ki, onda bize şiir okumasın. Bir de şöyle dedi:
- Ta’rîzli sözlerde yalandan çıkış vardır.
SIRRI YAYMAK
886. Amr ibni’l-As’dan rivayet edildiğine göre, şöyle demiştir :
“- O kimseye hayret ediyorum ki, kaderin içine düştüğü halde kaderden kaçar, kardeşinin gözündeki çöp kırıntısını görür de kendi gözündeki merteği bırakır ve kardeşinin canından kini çıkarır da, kendi canında kini bırakır.
Ben sırrımı hiç kimseye vermedim ki, yayılmasından ötürü onu ayıplayayım. Ben onu nasıl ayıplayabilirim ki, sırrımı korumakta aciz kalmış daralmıştım. Başkası sırrımı korumakta benden daha dar olmaz mı)?”
MASKARALIK
AZİZ VE YÜCE ALLAH’IN: “BİR TOPLUM, DİĞER BİR TOPLUMLA ALAY ETMESİN” ÂYET-İ KERÎMESİ
887. Hz. Âişe’den rivayet edildiğine göre, şöyle demiştir:
“-Felâkete uğramış bir adam, kadınlardan ibaret bir topluluğa rastgeldi de, onlar bununla istihza ederek gülüştüler. Bu hareketlerinden dolayı o kadınların bir kısmı felakete uğradı.”
İŞLERDE ACELE ETMEMEK
888. Belî kabilesinden bir adamdan rivayet edildiğine göre, şöyle demiştir:
- Babamla birlikte Rasûlullah (s.a.v.)’e geldim de Peygamber önümde babamla gizlice konuştu. Ben babama dedim ki:
- Sana ne söyledi? Şöyle cevap verdi:
“- Bir iş yapmak istediğin zaman, Allah sana o işten kurtuluş gösterinceye kadar yahut Allah sana bir çıkış kapısı yaratıncaya kadar yavaş ve temkinli davran.”
889. Muhammed ibni’l-Hanefiyye’den rivayet edildiğine göre,şöyle demiştir:
- (Görülecek işine) yakınlarından bir çare bulamayan kimse, -Allah ona bir genişlik veya bir çıkış yolu yaratıncaya kadar- o işle iyi bir şekilde ünsiyet etmezse, o kimse tedbir ve akıl sahibi değildir.
BİR SOKAK YAHUT BİR YOL GÖSTEREN
890. Berâ ibni Âzib, Peygamber (s.a.v.)’den rivayet ettiğine göre, Peygamber şöyle buyurdu :
“- Kim, faydalanılsın diye ödünç bir mal ihsanda bulunursa, yahut bir sokak -veya Peygamber dedi ki bir yol- gösterip (başkasına) delâlet ederse, onun için bir köle azad etme karşılığı kadar sevab vardır.”
891. Ebü Zer’den (hadîsi Peygambere bağlayarak) şöyle dediği rivayet olunmuştur:
“- Kovandan din kardeşinin kovasına boşaltman bir sadakadır. İyilikle emretmen ve kötülükten alıkoyman bir sadakadır. Kardeşinin yüzüne karşı güler yüzlü olman bir sadakadır. İnsanların yolundan taş, diken ve kemik gibi (engel teşkil eden) şeyleri gidermen senin için bir sadakadır (sevaptır). Bir de yolu belli olmayan bir yerde insanlara yol göstermen bir sadakadır.”
ÂMÂYI (KÖRÜ) YOLDAN SAPTIRAN KİMSE
892. İbni Abbas’dan rivayet edildiğine göre, Rasûlullah (s.a.v.) şöyle buyurdu:
“- Âmâyı (körü) yoldan saptırana Allah lanet etsin.”
AZGINLIK (İSYAN)
893. İbni Abbas anlatarak şöyle demiştir:
Peygamber (s.a.v.) Mekke’de evinin etrafında otururken, o sırada Osman ibni Maz’un ona uğrayıp dişleri gözükecek kadar Peygamber (s.a.v.)’e tebessüm etti. Peygamber (s.a.v.) ona şöyle buyurdu:
“- Oturmaz mısın?” Osman :
- Evet, dedi. Peygamber (s.a.v.) onun karşısında oturdu. Peygamber onunla konuşurken birden Peygamber (s.a.v.) gözünü göğe doğru dikip şöyle buyurdu:
“- Az önce, sen otururken Allah’ın elçisi Melek bana geldi.” Osman dedi ki:
- Elçi Melek size ne söyledi? Peygamber (s.a.v.):
“- (Şu Ayet-i Kerîme’yi getirdi)” buyurdu:
“- Muhakkak ki Allah adaleti, ihsanı ve akrabaya vermeyi emrediyor. Zinadan, fenalıklardan ve isyan edip, insanlara zulüm etmekten de yasaklıyor. Size böylece öğüt veriyor ki, benimseyip tutasınız.” (Nahl Sûresi, Âyet: 90)
Osman dedi ki:
- Bu hâdise, iman kalbimde kararlaştığı ve Muhammed’i sevdiğim sırada olmuştur.
Dostları ilə paylaş: |