Eğer toplumda bir put olursa, puta tapan kimseler de bu-lunur bu yüzden toplumu temizlemek gerekir

Sükut

Bazı hususlarda da anlamlı bakış ve sükutlarla münkerden sakındırmak gerekir. Zira Hz. Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: “Nice sükutlar sözden daha etkilidir.”¹

Bir şahıs alacağını almak için borçlu olan şahsın yanına gitti ve ona şöyle dedi: “Borcunu öde.” Borçlu olan kimse her gün onu başından salıyordu. Sonunda alacaklı kimse sinirlendi ve olayı İmam’a anlattı. İmam şöyle buyurdu: “Alacağını almanın yolu onun yanına gitmen ve uzun süre yanında oturman ve konuşmamandır.” Bu sükut senin istemenden daha etkilidir.”²

Pedagojik meselelerde de anne babanın ve üstadın sükutu ve anlamlı bakışlarının çok önemli etkileri vardır.

Surat Asmak

Bazen günahkar kimse karşısında surat asmak gerekir. Peygamber-i Ekrem şöyle buyurmuştur: “Günahkarları asık suratla mülakat ediniz.”³

Bir hadiste de şöyle okumaktayız: “Bir bölgeye azab indirmekle görevli olan melekler abid bir kulu ağlayıp yakarırken gördüler ve Allah’a şöyle arz ettiler: “Senin dergahına bunca yalvarıp yakarmasına rağmen ona da azap edelim mi?”

O meleklere şöyle hitap edildi: “Hepsine azap ediniz. Zira bu insanlar arasında bir kişi bile Allah rızası için günahlar karşısında yüzünü asmadı.”¹

Bir gün İshak b. Ammar, İmam Sadık’ın (a.s) yanına vardı. İmam onu gördüğünde surat astı. İmam’a şöyle soruldu: “Neden ona surat astın? ” İmam şöyle buyurdu: “O, müracaat edenler için bir görevli tayin etmişti ki Şiiler ve fakihler ona ulaşamasınlar.”²

Terk Etmek

Münafıklar Medine’de Peygamber’in mescidinin karşısında bir Mescid inşa ettiler ve Peygamberi o mescidin açılışına davet ettiler. Bunun üzerine şu ayet nazil oldu: “O mescidde namaz kılma.”³

Elbette insanları her ne kadar mukaddes ismi taşısalar da fesat merkezlerinden uzak tuttuktan sonra onları sağlam merkezlere yönlendirmemiz gerekir. Kur’an da münafıkların Dırar mescidinin haram kılındıktan sonra gerçek Müslümanların yapmış olduğu Küba mescidinde namaz kılmaya teşvik etmiştir.”⁴

Yüz Çevirmek

Bazen de münkerden sakındırmanın yolu yüz çevirmektir. Nitekim Kur’an şöyle buyurmuştur: “Ayetlerimizi çekişmeye dalanları görünce, başka bir bahse geçmelerine kadar onlardan yüz çevir. Şeytan sana unutturursa hatırladıktan sonra artık zulmedenlerle berâber oturma.”¹

Evet, bazen itina göstermemek ve küsmek de çok etkilidir. Kur’an defalarca Peygambere şöyle buyurmuştur: “Onlardan yüz çevir.”² Hakeza şöyle buyurmuştur: “Onları kendi haline terk et.”³

İmam Sadık (a.s) da muhalifleriyle oturan ve onların boş sözlerine kulak asan kimseler hakkında şöyle buyurmuştur: “Kesinlikle onları hesaba çekeceğim. ”⁴

Çocuk terbiyesi hususunda da bazı aşamalarda anne ve babanın geçici yüz çevirmesi ve küsmesi gerekir. Ama dövmekten sakındırılmıştır. ⁵

Kur’an eşine itaat etmeyen kadın hakkında şöyle buyurmuştur: “Ona öğüt veriniz. Eğer etkili olmazsa ayrı yatarak onları tembih ediniz.”⁶

Münkerden sakındırmayı kabullenmeyen her suçludan uzak durmak gerekir. ⁷

Bir hadiste ise şöyle okumaktayız: “Müminin göğüs germediği günah meclisine oturması doğru değildir.”¹

Kur’an’da ise şöyle okumaktayız: “Peygamber-i Ekrem (s.a.a) kafirlerin teklifi (ki Peygamber’den küfürleri karşısında susması durumunda onların da Müslümanlara saygılı davranacaklarını bildirmişlerdi) karşısında şöyle buyurmakla emrolunmuştur: “Sizin dininiz size, benim dinim bana.”

Bu konuyla ilgili bir çok hadisler vardır. Biz bu kadarıyla yetiniyoruz. ²

Dostça Yüz Çevirmek

Yüz çevirmek bazen günah ve günahkar hakkındadır. Ama bazen de yüz çevirmeler günah esasınca değildir. Aksine dostçadır. Örneğin, maruf bir işte hizmet eden iki kişi zevk ve metot açısından farklı olurlarsa ve o işi sürdürmek her ikisi için de sıkıntı yaratıyorsa burada ayrılmanın sakıncası yoktur. Örneğin boşanmak için kadın ve kocanın illa da suçlu olması gerekmemektedir. Bazen bir takım işler sebebiyle iş boşanmaya varmaktadır. Eğer boşanma olmazsa, kadın ve erkek ömrünün sonuna kadar birbirinin ateşinde yanarlar. Hz. Musa ve Hızır, her ikisi de masum Peygamber olmakla birlikte iki fikir ufku ve metodu ve iki farklı iş türü sebebiyle birbirinden, “İşte bu benimle senin aranda ayrılık noktasıdır” diyerek ayrılacakları bir noktaya geldiler.”

Bazen insan şiir, fıkıh, tarih, eğitim veya bir işi yapma durumunda değildir. Eğer yolunu değiştirmez ve isteklerinin aksine hareket etmezse, ebedi sıkıntının yanı sıra istemediği bir dalda eğitim gördüğü için başarılı da olmaz.

Bu yüzden eş, yoldaş, ortak, öğrenci, iş türü, sükunet yeri ve herhangi bir işi seçim hususunda önce Allah’ın rızayetini gözetmeli, sonra da deruni yönelim ve kabiliyetlere bakmalıyız. Evet, bir şoför eğer arabasının bir tekerinin diğer tekerlerle uyum içinde olmadığını görürse, yolcuların canını kurtarmak için bunu mutlaka değiştirmelidir. İşte bu değiştirme ve kenara koyma meselesi ayıp ve noksanlık anlamında değildir. Aksine uyum sağlamak ve göz önünde bulundurduğu hedefe daha çabuk ulaşmak içindir.

Tembih

Rivayetlerde ve Peygamber-i Ekrem ile imamların hayat tarihinde de okuduğumuz gibi bazen bu şahsiyetler münkerden sakındırmak için günahkarları tembih etmeye kalkışmışlardır. Burada örnek olarak bir kaçına işaret edeceğiz:

Peygamber-i Ekrem (s.a.a) zamanında Semere¹ adında biri Peygamberin dostlarının birinin bahçesinde bir ağacı vardı. O ağaca başvurma bahanesiyle bahçeye giriyordu. Bir gün bahçe sahibi ona şöyle dedi: “Senin sadece bir ağacın vardır, ama bütün bağ benimdir. Kadın ve çocuklarım burada yaşamaktadır. Sen buraya habersiz girme.”

Ama o dinlemedi, bağ sahibi onu Peygambere şikayet etti. Peygamber onu çağırarak şöyle buyurdu: “Ağacını sat.” O şahıs şöyle dedi: “Satmıyorum.” Peygamber şöyle buyurdu: “O ağacını kat kat parasıyla sat.” O şöyle dedi: “Satmıyorum.” Peygamber şöyle buyurdu: “Bu ağaçtan el çek ki başka bir yerde sana benzeri bir ağaç vereyim.” Ama o şahıs kabul etmedi. Peygamber bağ sahibine şöyle dedi: “Bu fasık ve eziyet eden bir kimsedir. Ağacını kökten sök ve sokağa et. Zira İslam’da hiç kimse başkasına zarar verme hakkında sahip değildir.”¹

İşte bu olayda Peygamber münkerden sakındırmak için o ferdi tembih etmiştir.