Elektron hayattir “ BİLİM “ kavrami üzerine tartişma prof. Dr. Orhan canbolat

ELEKTRON HAYATTIR “ BİLİM “ KAVRAMI ÜZERİNE TARTIŞMA

• Prof. Dr. Orhan CANBOLAT

• BİLİM NEDİR ?

• Bilimsel bilgi nasıl ortaya çıkar ?

• Bilim nasıl , hangi yöne ilerler ?

• Bilimsel olanla olamayanın ayırımı nedir ?

Varlık ?

• Varlık ?

• Evren ?

• Dünya ?

• Mistizim

• Bilim

• Dostoyevski

Medeniyetler

• Hint,

• Çin,

• Mezopotamya,

• Mısır,

• Yunan

• Batı İslam ( Doğu)

BATI

• Orta Çağ

• Doğru bilgi arayışı

• Doğru davranış

• arayışına dönüşür

• Bilim ortadan kalkar

ANTİK ATOMCULUK FELSEFESİ

• Evren doludur

• Dolu kısım küçük parçacıklar -

• atomlar - tarafından doldurulmuştur.

• Ruh maddeden ayrılmaz ve maddeden oluşur

• Evren canlı ve akıllıdır.

• Yer düz ve delik bir diske benzer

PLATON : MÖ 427- 347

• Dualizm

• - İdealar ;değişmeyen şeyler , ebedi , ruh

• - Algılanabilen şeyler; değişen şeyler ;adet,düşünce

• Varlık bilgisi

• Bilgi teorisi

• Siyaset teorisi

• - devlet

• - yönetim

• - eğitim

• - sanat

• - aile

• İdealist -rasyonalist

ARİSTO - MÖ : 384 -347

BİLİMSEL BİLGİ

• Bilgiye giden yol;

• -Tecrübe

• -Evrensele doğru soyutlama

• Bilimsel bilgi bir varlığın özsel niteliğinin nedensel bir şekilde belirlenmesidir.

• Nedeni ortaya koymak, niçin sorusuna cevap vermektir.

• İlk biyolog – gözlemci

• Varlık Teorisi : Ontoloji

• Bilgi Teorisi : Epistemoloji

• Demokrat – Liberal

• Hukukun üstünlüğü

• Doğal haklar

FARABİ 870-950

• İkinci öğretmen

• İslam felsefesinin kurucusu

• Varlıkların bilimi olan felsefe ve metafizik yoluyla “ varlığa “erişilebilir.

• Varoluş akında bilgi edinebilmek

• -Neden

• -Nasıl

• -Niçin

• En uzak başlangıca ulaşmak

• “Vacibü’l vücud”

• Siyaset felsefesinin kurucusudur

• -Filozof “ peygamber “ yönetici ,üstün insan

• -Devlet

• Felsefe

• Teorik Felsefe

• Matematik

• Tabiyat

• Metafizik

• Sosyal Felsefe

• Siyaset felsefesi

İbni Sina - 980 1037

• Felsefi açıdan Farabiyi takip eder

• En uzak başlangıca ulaşmak

• “Vacibü’l vücud” ilkesini destekler

• Tıp Doktoru

• 15.yy. kadar Batı Üniversitelerinde birinci kaynaktır

• İlk Psikanalist

Bilgiye ulaşım yolu

• Akademia - 592 kapanış

• Universitas - Bologna – İtalya 1000. yıl

• Hukuk öğrenmek isteyen öğrenciler kendilerine bir çeşit öğrenci locası kurdular.

• İlk medrese 1092 - Selçuklular

Sosyal ve Fen Bilimleri

• Trivium

• Gramer
• Konuşma
• Diyalektik

Agustine MS : 354

• Hırıstiyan Devlet – Kilise ikilisi

• Dualizm

• Tanrı – Şeytan

• İyi - Kötü

• Ruh – Beden

• Yoktan Var etme

• -Teolojik düşünce

• -“Anlamak için inanıyorum “

• -Akıl inançtan bağımsızdır

• -İnanç ve düşünce çatışırsa ,doğru olan inaçtır.

• Panteisimi red

• Panteism,vahdeti - vücud, Kabala

Üniversiale - Particularia

• Evrensel kavramlar

• Nesneler

• Platon

• İdealar ; Üniversilia

• Nesneler ; Particulare

• Aristo

• Töz ;Particulare

• Tözlerin evrensel şekli Üniversiale

• Üniversiale : nesneden önce , içinde , sonra

Bilimsel araştırma

• Çözme

• Birleştirme

• Grosseteste 1170-1251

• Birleştirme;

• işlemin doğru yapılıp yapılmadığın gösteren yegane işlemdir.

RÖNESANS’IN HAZIRLANMASI

• Güvenilir bilgiye ancak akıl ve deney yoluyla ulaşılır.

• Akıl ; Kanıtlayıcı

• Deney; Bilgi toplayıcıdır.

BİLGİNİN KAYNAĞI

• Aristonun keşfi 1200 İlk neden

• Bilginin iki kaynağı var;

• - Akıl ve inanç

• - İnanmak için bilmek kavramını getirmiştir

• Ruh ve beden birdir , ruh ölümsüzdür

• BİLGİ TEORİSİ

• Particularia ve Üniversali her ikisinide Tanrı yaratır

• Doğa felsefesi

• Matematik

• Metafizik

• Bilgi duyusal deneyimlerle ortaya çıkar

• Yer merkezli evren tanımlaması

• -Hırıstiyanlığın temel kavramı

• Kopernik’e kadar sürer

• Akıllı tasarımın tanımlayıcısıdır

SKOLASTİK FELSEFE

• Felsefe sorunlarını akılla çözmeye çalışırken akılla çatışmamıştır

• Alber Magnus 1193 – 1280

MARSİLİUS 1275-1342

• Toplum kiliseden bağımsızdır

• İman vahye dayalıdır diğer tarafa aittir

• İman ve aklın doğruları ayrıdır

• Din iç dünyaya aittir

• Thomaist uyumu red eder

• Sekülerleşme ve Protestanlığın izleri

DOĞA BİLİMLERİ Doğu romanın yıkılışı ? ???? Antik Yunanın yeniden keşfi ????

• Metod üzerine tartışma

• Tümevarım

• Tümevarımla elde dilen sonuçlar çürütülebilir fakat asla doğrulanamaz

• Tümden gelim

• Tümden gelimle elde edieln cevaplar kesindir fakat yeni bilgi arayanlar için verimsizdir = Skolastik felsefe

• Hipotetik tümden gelim

• Hipotez ,çıkarım ,deneme ,hipotezi test, teori, bu bilgi kesin olmayabilir

Rönesans’ın Hazırlanması

• Bilginin temeline deney vardır.

• Tanrı ve sonsuzluk alanlara yönelik bilgi, inanç bilgisidir.

• Bu tür bilgilere gerçek anlamda bilgi denilemez, onlara ancak inanılabilir.

• Böylece inanç ve bilgi arasına kesin bir ayrım konulmuştur.

• Bu yöndeki gelişim Rönesansı meydana getirecektir.

Güneş merkezli evren

• Ay yerin uydusudur

• Yerin kendi etrafında dönmesi ; Gece ve gündüz

• Yerin güneş etrafında dönmesi ; Mevsimler

• Bilim insan refahı ve doğayı çözmek için önemlidir.

• Yanlış düşünmenin sebebi;

• Aristo mantığıdır.

• Deney ve gözlem başvurusu yok

• Üniversitede eğitimin bozulması

• İnsan aklı;

• -Geneller,

• -Yanlışa düşer

• -Yanılır

• -Önyargılı

• Doğru bilgi elde etmek; Bilgi güçtür

• -Ön yargılardan sıyrılmak
• -Sağlam bir yöntem uygulamak
• Tümden gelime karşıdır
• Tüme varımı savunur

MODERN BATI FELSEFESİ

• İnsan doğayı egemenlik altına alırsa mutlu olur.

• Skolastik Yöntem doğru bilgi elde etmek için yanlıştır.

• - Skolastik ; doğru zaten mevcuttur

• temeli teolojidir.

• - Dini , felsefe ve akıla uydurmanın

• ve problemleri yolla çözmek

Descartes’in bilim felsefesi

• Doğruluğu apaçık bilinmeyen hiçbir şeyi doğru kabul etme

• Daha iyi çözümlemek için gerektiği kadar parçalara ayır

• En kolay ve en yalın olanlardan başla

• Bir şeyi unutup unutmadığını emin olmak için say

• Kuşkuculuk yöntemi

Galileo ; GÖZLEM ve KURAM

• Güneş merkezli astronomi

• Teleskop kullanımı

• Ay ve güneşin gözlenmesi

• Modern gök mekaniğini

• kurucusu

• Hristiyanlığın temeline saldırı

FİZYOLOJİ -TIP

• Leeuwenhook ; Üreme

• Aristo’nun kendiliğinden üreme tanımını yıkar

• Harvey ; Kan dolaşımı 1578 – 1657

• Galen’in kan dolaşımını yıkar. 2.yy

• Schman , Hücre tanımı

• Malpighi , Mikroskobik inceleme 1628-1694

• -Gözlem

Aydınlanma

• Akla dayanarak dünyayı ve yaşamı kavrama

• Akıl irrasyonel gelenek ve ön yargıları ortadan kaldırır

• “İnsanın kendi kusurlarıyla düştüğü durumdan yine kendi aklını kullanmak suretiyle çıkma çabasıdır. “

• “Kendinden şey = Ding an sich “

• -İdealizm

• Bilgi sürecini deneyim dünyasına yönelmesi

• - metaryalizm

1) Evrensel Çekim kuvveti; Gezegenleri,yıldızları ve galaksileri birada tutan ve hep çekici olan bu kuvvet, temel parçacıklar dünyasında önemsizdir. Çekim kuvvetinin parçacıkları gravitonlardır.

• 1) Evrensel Çekim kuvveti; Gezegenleri,yıldızları ve galaksileri birada tutan ve hep çekici olan bu kuvvet, temel parçacıklar dünyasında önemsizdir. Çekim kuvvetinin parçacıkları gravitonlardır.

EVREN TANIMI

• EVREN TANIMI

• Kendi etrafında dönen bir gaz ve gaz kütlesi vardı.

• Bu giderek yoğunlaştı ve dönüş hızı arttı ,

• kollar oluştu ve bu kollardan gezegenler oluştu.

• Evren genişler, dinamiktir

ATOM ?

• Demokritus; var olan tek şey atomlar ve boşluktur, gerisi insanların kanaatinden ibarettir. MÖ. 370

• Dalton; madde atomlardan oluşur ve bölünmez .19yy

• Josef Guy Lussac; gaz atomların birleşmesinde oluşur

• Avagodro; aynı basınç ve sıcaklık altında eşit hacimde bütün gazlar aynı sayıda molekül içerir

Atomu yeniden tanımlamak ; KUANTUM

• Atom altı parçacıkların tamamı kuantum olarak nitelendirilebilir.

• -Günümüzde bu gruba giren pek çok parçacık bulunmuş ve bulunmaya da devam edilmektedir.

• -İçlerinde en fazla bilineni elektronlardır diyebiliriz.

• Elektronun keşfi; J.J. Thomson 1856-1940;

• 1906 Nobel Ödülü

• Elektronlar atomun parçasıdır.

Pozitron – Nötron

• Paul Dirac 1902- 1984

• 1931 ; + yüklü elektron vardır.

• 1933 Nobel ödülünü Scrödinger ile paylaştı

• 1932 ; Nötronunu keşfi

• James Chadwick 1891-1974;

• 1935 Nobel ödülü

Yeni Atom Modeli

• Atom altı parçacıklar ; Protonlar, nötronlar ve elektronlar.

• J .J. Thomson ; Elektron

• Rutherford ; Proton

• James Chadwick ; Nötronun

• Rurherford ;

• + yüklü çekirdek

• - yüklü elektron

• Çekirdek büyülüğü atomun büyüklüğünün 1/ 100.000

• Bu model fizikte dönüşüm sağlar

• Rutherford ;Bütün bilim ya fizikten ibarettir ya da pul koleksiyonculuğundan

Bohr ; 1885-1962;

• Atom modeli;

• - Elektronların ancak belirli yörüngelere döndüklerini,ışın yaydıklarını bir yörüngeden bir diğerine sıçradıklarını belirtti.

• - Atom minyatür bir güneş sistemidir.

• Kimyayı bilimsel bir temele oturtur.

• 1922 yılı Nobel ödülü

Işık Nedir ?

• Newton; 1642-1727; Klasik fiziğin kurucusudur. Işık parçacıktır.

• Heisenberg; 1901-1976: Işık Parçacıktır.Belirsizlik kuralı, 1932 Nobel ödülü

• Scrödinger; 1887 -1961 Işık dalgadır. 1933 Nobel Ödülü

• Dirac; 1902 - 1984; Işık Dalga +parçacık ( Dualizm ) 1933 Nobel ödülü

Einstein ; 1879-1955:

• “kanaatime göre kuramsal fiziğin gelişimindeki bir sonraki safha bize dalga ve yayılma kuramlarını bir tür birleşimi biçiminde bir ışık kuramı gatirecek “ 1909

• Işık parçacıktır = taşıyıcısı foton

• Quanta

• - Daha şiddetli ışık demek hepsi de aynı enerjiye sahip daha çok ışık paketçiği demektir.

• Uzay – zaman tanımı

• Madde – enerji ilişkisi

• Görelilik kuralı

• Einstein; 1879-1955

• 1912 Nobel ödülü

PAULI Wolfgang ; 1900-1958

• - Dışlama ilkesi

• - Kuantıum sayısı ve spin

• - Fermiyon = elektron ,proton ,nötron

• - Bozon = foton

• - Beta bozunma

• 1945 Nobel ödülü

• Alfa ışıma ; atom çekirdeği

• Beta ışıma ; elektronların katot ışımasının radyo aktif eş değeri

• Gama ışıma ; elektron +pozitron

• Foton ; Elektromanyetik kuvveti 'taşıyan' parçacıklardır

• - Kütlesi yok ,ışık hızında hareket eder

• Foton; Yunanca ışık anlamında bir sözcükten gelir

• Elektron; Yunanca kehribar karşılığından gelir.

• Arhur Compton ; Foton tanımı

• 1927 Nobel ödülü

DÖNÜŞÜM

• Pozitron ; elektronun kardeş parçacığı ve bir “karşıt-parçacık” örneğidir.

• Dirac,”karşıt-elektronların” varlığını 1931’de önerdi.

• Carl Anderson ; pozitron deneysel olarak ispatladı.

• Foton = Elektron +pozitron

• Elektron + pozitron = Foton

DÖNÜŞÜM - I

• Yeterince yüksek enerjili bir FOTON ; enerjisini bir ELEKTRON ve bir POZİTRON kütlesi oluşturarak şekilde çevirerek onları boşluktan oluşturur.

• Pozitron ve elektronların yok olmasından genellikle bir veya iki foton çıkar.

• Bir elektron-pozitron çiftinin yok oluşu her zaman foton oluşturmaz. Kimi zaman,ama çok ender olarak,ortaya bir nötrino veya karşı-nötrino çifti çıkar.

• Nötrinolar, protonlar ve elektronlar arasındaki çarpışmalarla oluşur

Diğer bir soru ?

• Çekirdek kuvvetini ne taşır?

• Çekirdekleri oluşturan nedir ve onlar nasıl birlikte durur?

Pionlar

• Proton,Yunanca “ilk” anlamı taşır.

• Bir atom çekirdeğinde proton ve nötronları birbirine bağlayan kuvvetlere güçlü kuvvetler ya da çekirdek kuvveti denir.

• - Leptonlarla baryonlar arasında bir de orta parçacıklar denen mezonlar

• = pionlar vardır.

• Lepton ; hafif parçacık = Elektron , nötrinolar ve muonlar bulunuyor.

• Baryon ; ağır Parçacık = Protonlar ve nötronlar bu gruba giriyor.

• Protonun ömrü evrenin yaşından daha büyüktür.

• Yukawa ; 1907-1981 Pionlar

• 1949 yılında Nobel alan ilk Japon oldu.

Pionlar

• Pionlarla fotonlar arasında çok önemli bir fark vardır. Pion belirli bir “ kütleye” sahiptir. Çok hızlı hareket ederse kütlesi de artar.

• Foton için geçerli değil. Fotonun kütlesi sıfır ve hızı saniyede 300.000 km dir.

• Pionlar asla bu hıza ulaşamaz. Çünkü bunun için piona sonsuz kinetik enerji verilmesi gerekir.

• Foton açısından kütle, kinetik enerji olarak değerlendirilebilir.

• Bir proton kaybolup kütle enerjisini bırakıp bir piyon

• ( mezon ) + proton oluşturur.

DÖNÜŞÜM – II

• İlk proton biraz enerji bırakıp biraz enerji kazanıp nötron+ piyon oluşturur.

• Proton pozitif yünlü piyonu değiştirip kendisi nötron , nötron ise protona değiştirebilir.

• Bir proton ve bir pozitron yoktan ortaya çıkabilir.Bunun için fotona ihtiyaç var

• Elektron ve proton oluşması için fotona ihtiyaç var

• Canlı nedir?

• “Evrim cansızdan canlıya dönüşümdür”.

• Darwin

• Evrim ; “Rasgele varyasyona dayalı doğal seleksiyon”

• 1809-1882

• Evrim hücre içindeki moleküler seviyedeki etkileşimler ve olaylar hakkında ne söyler ?

• Evren nedir

• ??????? ???? ???

HİDROJEN

• H = +-

• Hidrojen dediğimiz en basit atom bir proton ve bir elektrondan ibarettir.

• Asit baz dengesi

• Elektron zinciri – oksidatif fosfrilasyon , ATP sentezi

• Enzimatik kimyasal reaksiyonlar

• Anabolizma ve katabolizma

• Kimyasal bağlar = moleküller ve makromoleküller

• En küçük atom olarak bilinen Hidrojen atomuna bakalım ;

• Hidrojen atomunun çekirdeği bir futbol topu kadar büyürse, atomun kendisi 2000 metre çapında bir küre olarak karşımıza çıkar.

• “Eğer bir oksijen çekirdeğinin protonunu şu önümdeki masanın üstünde duran bir toplu iğnenin başı gibi düşünürsem, o zaman çevresinde dönen elektron Hollanda, Almanya ve İspanya’dan geçen bir çember çizer . Bedenimi oluşturan tüm atomlar birbirine değecek kadar bir araya gelseydi, artık beni göremezdiniz.

• Jean Guitton, milimetrenin birkaç binde biri boyutunda ufacık bir toz zerresi olurdu”

• Jean Guitton 1901 -1999

EVREN NEDİR.?

• Termodinamik

• Boltzman, Entropi, II. yasa

• Doğal süreçler daima düzensizliğin artışına yöneliktir.

• Enerjini korunumu var hareketin korunumu yok

• Evren dinamik denge halinde olmalıdır

• -Şu anki durum dengeden sapmadır

• -Evren uzun süre dengede kalmıştır.

• -Tekrar denge haline gelebilir.

• -Şu anda burada olmamızın sebebi evrenin

• dengeden saptığı yegane andır.

• Entropi yasasındaki evrensel "düzensizliğe gidiş" olgusu,

• Budha düşüncesinde de yer almaktadır.

• Ayrıca Budha düşüncesince, bu düzensizliğin ardından

• yeniden düzenlilik geleceği öngörülmemiştir.

HAYAT NEDİR.?

• What is life?

• “Hayatın temel molekülleri fizik

• yasalarıyla anlaşılabilir.” Schrödinger

• Francis Crick biyofiziğe Schrödingerden esinlenerek geçer

• Francis Crick 1916 – 2004

• 1962 Nobel Ödülü

KUANTUM

• Genlerin nasıl inşa edilebileceğini yada yeniden inşa edilebileceğini anlamak için atomların nasıl , neden sadece belli durumlarda , belli mesafelerde belli kuvvetlerdeki bağlarla birleştiğini bilmek durumundayız.

• J. Gribbin , 1946 -

KİMYASAL BAĞLAR

• Kovalent

• İyonik

• Hidrojen

• Wander walls çekim

• Enzim kinetiği

• Doğru zaman , yer ,açı

KUANTUM MEKANİĞİ

• Hidrojenin tek elektronu doğal olarak en düşük enerji seviyesindedir. Kuantum mekaniğini en alt seviyesini oluşturur.Merdivenden yüksek seviyeye çıkar , tekrar temel duruma iner.

• H bağ uzunluğu 0.17 angstrom

• W.Pauli

KUANTUM KURALI

• Kuantum kuralı en alt seviyede sadece iki elektrona izin verir

• İlk elektron hidrojenin temel durumuna karşılık gelen enerji seviyesine gider.

• İki elektrondan sonraki enerji seviyeleri için 8 elektron ayrılır.

• “Kimya için önemli olan en dış kabuktaki

• elektron sayısıdır.”

• Niels Bohr (1885-1962)

• 1922 yılı Nobel ödülü

KUANTUM KURALI

• KUANTUM KURALI

• Elektronlar arası etkileşim sonucu kimyasal bağ oluşur.

• Elektron spini terstir

• Bir bağdaki atomlar ek bir bağ yapmaz

• Elektron değişimi her

• bir atomda elektriksel

• bir yük farkı meydana

• getirir.

• Protein ; hidrojen bağları, peptid bağları

• Nükleik asitler ; hidrojen bağları , Fosfo

• diester bağı , Glikozidik bağ

• “Kimyasal bağların temelinde

• neler yatığını tanımlayamıyorum”

• Linus Pauling 1901 -1994 ,

• 1954 Nobel Ödülü

KUANTUM KURALI DNA

• “ Onların güçlü ve etkili çalışmaları

• Donohuenin nitrojen bazları ve hidrojen bağları hakkındaki tavsiyeleri

• Wilkinsin X ray difraksiyon fotoğrafları

• olmasaydı bu keşif ciddi ölçüde geçikebilirdi “

• Linus Pauling

ATOMİK ORBİTAL – MOLEKÜLER ORBİTAL KUANTUMUN HEDİYESİ

• Elektronlar en düşük seviyeden başlayarak doldurulur.

• 1s orbitalini enerjisi en düşüktür.

• Atomik orbitaller moleküler orbitali oluşturur

• Melez atomik orbital – çift ve üçlü bağlar

ATOMİK ORBİTAL – MOLEKÜLER ORBİTAL KUANTUMUN HEDİYESİ

• Her bir orbitale elektron spinleri eşleşmiş en fazla iki elektron yerleştirilebir.

• Bir elektronun yeri ve momenti aynı anda bilinenemez

• - Heisenberg belirsizlik kuralı

• -Karl Werner Heisenberg, 1901 -1976

• -1932 Nobel Ödülü

• Elektronlar belirli bir yerde durmaz

• Kuantum mekaniğinin Kimyaya , Kimyanın Biyokimyaya indirgenmesi

• DNA bilir ?

• RNA bilgi taşır ?

• Protein iş yapar ?

ATOMİK ORBİTAL – MOLEKÜLER ORBİTAL KUANTUMUN HEDİYESİ

• Molekül oluşumu atomik orbitalin molekül orbitaline dönüşmesiyle başlar

• Moleküller orbitaller her bir çekirdeği ve etrafında dönen elektronları kapsar.

• “Canlılığın tüm aktivitesi moleküler seviyede cerayan eder.En az bildiğimiz alanda burasıdır.”

• Orhan Canbolat

“…Çünkü bir insan kuantum teorisinden ürkmezse, onu anlaması da olanaksızdır.

• “…Çünkü bir insan kuantum teorisinden ürkmezse, onu anlaması da olanaksızdır.

• Belki de o kadar kötü bir konferans verdim ki, kimse neden söz ettiğimi anlamadı."

• Niels Bohr (1885-1962)

• 1922 yılı Nobel ödülü

Bilimsel Bilginin Anlamlılığı

• Doğrulamacılık = Mantıksal Pozivitizim

• Bilim ve metafiziği diğerinden ayırma

• 1.Gözlem,deney

• 2.Tümevarımsal genelleme

• 3.Varsayım.

• 4.Varsayımı doğrulama

• 5.Doğruluk kanıtlanması

• 6. Bilgi

• Moritz Schlick. 1882-1936

• Yanlışlamacılık

• Eleştiri

• Tartışma

• Ayıklama

• Karl Raimund Popper 1902 -1994

Doğrulamacılık

• Deney ve gözlemle doğrulanamayan her şey anlamsız ?

• Metafizik önermeler anlamsızdır.

• Metafizikle bilimi “doğrulamacılık” ayırır

• Metafizik hükümler temellendirilemez yinede hayatımızda öneli rol oynar

• Hipotezin evrenselliği bir bir olumlu cevapla testten geçer fakat geride sonsuz sayıda sınama vardır.Bu durumda hipotezin evrensel olup olmadığını bilemeyiz , ancak bir tanesi yanlışlansa hipoezin yanlışlığını anlarız

BİLGİ VE BİLİM

• Bilim

• Problem
• Çözüm denemesi
• Ortadan kaldırma

• Bilgi

• Yanlışlanabilir
• Denetlenebilir
• Sınanabilir

• Bilimsel bilgi sadece tahmin bilgisidir.

• Karl Raimund Popper 1902 -1994

BİLGİ VE BİLİM

• Bilim

• Problem
• Çözüm denemesi
• Ortadan kaldırma

• Bilgi

• Yanlışlanabilir
• Denetlenebilir
• Sınanabilir

• Bilimsel bilgi sadece tahmin bilgisidir.

• Karl Raimund Popper 1902 -1994

BİLGİ VE BİLİM

• Doğru kuram arıyorsak yanlışları ayırmalıyız

• Neden aklı başındaki insanların tümü , Deneyimi elde edilmemiş durumların , deneyimi elde edilmiş durumlara uymasının beklerler = psikolojik bir hal

• Temel önermelerden tümel önermelere gidilemez , fakat tümel bir önerme , kendine aykırı temel bir önerme tarafından yanlışlanabilir

• Bir evrensel kuramın doğruluğu savı , hiçbir sayıda doğru test önermesiyle haklı çıkarılamamaz

BİLGİ VE BİLİM

• SINIR KOYMA = YANLIŞLAMACILIK

• Doğrulara ulaşma

• Bilimsel bilginin gelişimi

• Bilimsel olmayan bilgi türlerininin anlamlılığı

• Nesnelliğin sağlanması

• Deney bilimleri ile metafiziği birbirinden ayıran nedir ?

• Çürütülemez bir önerme deneysel bilimlerin konusu olamaz , fakat bu onu anlamsız kılmaz

• Bilimsel Kuramların çoğu bilim öncesi öykülerden doğmuştur

• Sınır doğrunabilirlik ise teolojide bir bilimdir ,Dünyada bunu doğrulayacak binlerce veri sunulabilir

• Birbirine zıt iki farklı olay aynı anahtar kavramla açıklanabilir.

BİLGİ VE BİLİM

• Bilimin amacı yüksek içeriktir, yüksek olasılık değil

• Olasılık düşük , içerik yüksek olmlıdır

• Yüksek yanlışlanabilirlilikte bilimin amacıdır

• Yanlışlanamayan kuramlar bilimsel değildir

• Elimizde başka durum durumlarda verimli sonuçlar verdiği kanıtlanmış hipotezi değiştirecek alternatif hipotez yok ise değiştirmek mantıksızdır.

BİLGİ VE BİLİM

• Eski problemle yeni problem arasındaki süreç bilimsel ilerlemeyi gösterir

• Sezgilere , fikirleri mümkünse çelişen fikirlere ihtiyacımız var dahası bu fikirleri nasıl eleştirip , iyileştirip eleştirel olarak sınayabileceğimize dair fikirlere ihtiyacımız var.

• Kuhn :1927 -1998 ;Gerçek görecelidir farklı paradigmalara

• göre değişir , paradigma değişir = şüphecilik

• Feyerabend : 1924 – 1994 ; Bilim için evrensel yöntem .

• Kuralları yoktur , Bilimin gelişmesi için her fikir yaralıdır .

• Metafizik ve fizik arasında fark yok

• Herşey iyidir.

• Çİn Tıbbı

BİLİME BAKIŞ

• “ Kendi hipotezimi yalanlamak veya yanlışlığının anlaşılması bilimsel olarak gurur kırıcı bir şey değildir.

• Sinaptik aktarımın elektriksel olduğunu sanıyordum.Şimdi bu sevgili kuramlarımın yanlışlanmasına seviniyorum bile , çünkü bu yanlışlama bilimsel bir başarıdır.”

• John Carew Eccles 1903-1997

• 1963 Nobel ödülü

Bilime Bakış

• “ Bilim adamının hislerinin * ışığı altında gözlem veya deneye müracaatı bilgiyi elde etmede bir yol olabilir.Temel sıkıntı tenkite kapalı olmaktır “

• * tümevarım – tümden gelim

• Orhan Canbolat