İkincil enerji yada son enerji;
Süregelen durumun incelenmesi için ve
Tesis ve sanayi faktörü verimliliğinin incelenmesi amacıyla enerji vektörü temelinde hesaplamalar yapılması için kullanılır.
Bölüm 1.4.1’de, son enerji (ya da ikincil enerji) farklı ülkelerdeki tesislerin karşılaştırılması için kullanılabilri ve bu bazı dikey BREF’lerde yer alan özel enerji gereksinimleri için bir temel oluşturabilir.(örn. Bkz. PP BREF). Bunun aksine birincil enerji ulusal düzeyde tüm verimliliklerin belirtilmesi için kullanılabilir(örn. Farklı ülkelerdeki sanayi sektörlerinin farklı verimliliklerinin değerlendirilmesi)
Komisyonun ve (DG-JRC IPTS enerjileri) ve Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli(IPPC) bu konuya açıklık getirmek için hazırladıkları raporlarda birincil ve ikincil değerlere ilişkin alıntılar yapmıştır.
[158, Szabo, 2007].
1.3.6.2
Yakıt ısıtma değerleri ve verimliliği
Avrupa’da yakıtın kullanılabilir enerji içeriği yakıtın daha düşük ısıtm değerleri(LHV), daha düşük kalorifik değeri(LCV) ya da net kalorifik değeri(NCV) kullanılarak yakıtın kulanılabilir enerji içeriği hesaplanabilir. Yakıt yakma sonucunda elde edilen ısı ölçülebilir, böylece üretilen su buharı gazlı halde kalır ve sıvı suya dönüşmez. Bu durum, su buharının çiylenme noktasının altında soğumadığı koşullarda ve gizli ısının buhar yapmak için uygun olmadığı koşullarda kazanın gerçek durumu sonucunda ortaya çıkar.
Amerika’da ve diğer ülkelerde, daha yüksek ısıtma değeri(HHV), daha yüksek kalorifik değer(HCV) ya da büyük kalorifik değer(GCV) kullanılır. Bu değerler, su buharının yoğunlaştırlması için gerekli gizli ısıyı içerir ve HCV’leri kullanırken maksimum %100 oranında terrmodinamik kullanılmalıdır. HCVdry su, ya da su buharı içermeyen yakıt için HCV kullanılırken HCVwet nem içeren yakıt için kullanılır
Ancak, LCV’nin(NCV) referans değeri olarak HCV’nin yerine kullanılması durumunda, yoğunlaştırıcı kazan ilk termodinamik yasasının kıracak şekilde %100’den daha fazla “ısıtma verimliliğine” ulaşabilir.
26
Enerji Verimliliği
Bölüm 1
Amerkia’dan ve Avrupa’dan alınan ısıtma değerlerinin kullanılmasıyla yapılan veri kıyaslamalarında bu durumun dikkate alınması oldukça önemlidir. Ancak bu değerlerin EEI gibi oranlarda kullanıldığı koşullar altında pay ve paydada değişiklikler meydana gelir ve değerlendirme yapılamaz. Örnek olark Tablo 1.1’de HCV ve LCV’ler gösterilmiştir. LCVwet nin HCVwet ye oranı 0.968 ile 0.767 arasında değişebilmektedir.cHCV’ler/LCV’ler kaynağa ve süreye göre değişiklik gösterebilmektedir.
Nem içeriği
(% ıslak)
2
0
0
0.3
0.01
60
30
10.1
13.7
5.9
5.9
Hidrojen
içeriği
(kgH/kgyakıt)
4.7
HCVkuru
(MJ/kg)
29.6
54.6
47.3
43.1
46.0
21.3
21.3
HCVyaş
(MJ/kg)
29.0
54.6
54.6
43.0
46.0
8.5
14.9
LCVkuru
(MJ/kg)
28.7
49.2
42.7
40.9
43.0
20
20
LCVyaş
(MJ/kg)
28.1
49.2
42.7
40.8
43.0
6.5
13.3
LCVyaş/
HCVyaş
Oranı(ölçülemez)
0.968
0.901
0.903
0.949
0.935
0.767
0.890
Yakıt
Ziftli
kömür
Doğal gaz 1
(Uregnoi, Rusya)
Doğal gaz 2
(Kansas, US)
Ağır fuel oil
Hafif fuel oil
Kabuk
kurutulmamış
Kabuk
kurutulmuş
Doğal gaz 1: CH4 (97.1vol- %), C2H6 (0.8 %), C3H8 (0.2 %), C4H10 (0.1 %), N2 (0.9 %), CO2 (0.1 %)
Doğal gaz 2: CH4 (84.1vol- %), C2H6 (6.7 %), C3H8 (0.3 %), C4H10 (0.0 %), N2 (8.3 %), CO2 (0.7 %)
Tablo 1.1: Çeşitli yakıtlar için (örnek) düşük ve yüksek ısıtma değerleri [153, Wikipedia]
1.3.6.3
Arz-talep yönetimi
“Arz”; enerjinin, iletimi, dağıtılmasıve tedarik edilmesi anlamına gelir. İşletmeler dışında enejinin tedarik edilmesine yönelik strateji ve yönetim biçimi (Direktifin Ek1(1.1)’inde yer alan elektrik üretimi faaliyetine ilişkin konu hakkında bilgiler mevcut olsa da) IPPC Direktifinin kapsamı dışındadır. Elektrik ya da ısı üretiminin yardımcı birimlerde ya da süreçlerde gerçekleştiği tesislerde, bu enerjinin tesisteki diğer birimler ya da işlemler için tedarik edilmesi “arz” olarak adlandırılır.
“Talep” yönetimi, bir tesisteki enerji talebinini yönetilmesi anlamına gelir. Aslında enerji verimliliğine ilişkin birçok terim bu terimle ilişkilidir. Ancak bunun iki öğesi vardır: birim başına enerji maliyeti ve birimin kullandığı enerji miktarı. Enerji verimliliğinin geliştirilmesine ilişkin kullanılan ekonomi terimleri ile fiziksel enerji terimleri arasındaki farklılığın dikkate alınması gereklidir. (bu durum EK 7.11’de daha detaylı olarak ele alınmıştır.)
1.4
1.4.1
Sanayide enerji verimliliği göstergeleri
Giriş : göstergelerin ve diğer parametrelerin belirlenmesi
Göstergelerin asıl amacı, kendi kendine analiz etme ve denetleme yöntemlerine katkı sağlamak, birimlerin, faaliyetlerin ya da işletmelerin enerji verimliliğinin karşılaştırılmasına imkan sağlamaktır. Denklem 1.1ve
Denklem 1.5 basit görünmektedir ancak özellikle bir üretim işlemini bir diğeriyle karşılaştırıken ya da göstergeler kullanırken buna bağlı konular da açıklığa kavuşturulmalıdır. Açıklığa kavuşturulması gereken konular; örn. işlem sınırları, enerji vektörleri, farklı yakıtları ve yakıt kaynaklarının kıyaslanma biçimidir.(iç ya da dış kaynaklar olması önemli değildir). Özel bir tesis için ya da tesis içi kıyaslamalar amacıyal faktörler belirlendikten sonra bu faktörlere riayet etmek gerekir.
Enerji Verimliliği
27
Bölüm 1
Bu bölüm, bireysel endüstriyel üretim süreçlerinde/birimlerinde/tesislerinde enerji verimliliğini ve verimlilik göstergelerinin belirlenme biçimi konularını ele alır. Bu bölümde, ilgili konular ve enerji verimliliğindeki değişimleri ölçmek ve değerlendirmek amacıyla bu konuların nasıl ele alınması gerektiği belirtilmiştir.
Farklı birimlerden ya da tesislerden elde edilen verilerin tamamiyle doğru olduğu iddia edilmektedir. Durum böyle olsa bile bir tesisin finansman durumundan elde edilen bilgiler gizlilik ve rekabet konusunda olumsuz bir etki yaratacaktır. Bu konular ve bu konulara ilişkin göstergelerin kullanımı Kıyaslama bölümünde (3.16) açıklanmıştır.
Bölüm 1.3.3’te yer alan bilgilere göre;GJ/ton, üretilen GJ/birimler, üretilen enerji /ithal edilen enerji (enerji üreten sanayilerde), energy/m2 (örn. Bobin kaplama, araba üretimi), enerji/personel vb gibi süreçlere göre en uygun oranlar temelinde göstergeler oluşturulabilir..
1.4.2
Üretim birimlerindeki enerji verimliliği
Aşağıda yer alan iki örnek, SEC ve EEI kavramlarına ve önemli konulara ışık tutuar.
1.4.2.1
Örnek 1. Basit vaka
Resim 1.7’de basit üretim ünitesi15 gösterilmiştir. Basitçe ifade etmek amacıyla Enerji ihracı gösterilmemiş, yalnızca bir besleme stoğu ve bir ürün dahil edilmiştir. Üretim işlemi buhar, elektrik ve yakıt kullanır.
Besleme
Üretim birimi
Ana ürün
Buhar Elektrik Yakıt
Es,in Ee,in ithali
Ef,in
Resm 1.7: Basit üretim ünitesinde enerji vektörleri
Bu sürecin SEC’si :
SEC
E s,in E e,in E f ,in
P
Denklem 1.4
Es,in = bir miktar ürün (P) üretmek amacıyla buhar aracılığıyla işleme gönderilen enerji
Ee,in = bir miktar ürün (P) üretmek amacıylaelektrik aracılığıyla işleme gönderilen enerji
Ef,in = bir miktar ürün (P) üretmek amacıylayakıt aracılığıyla işleme gönderilen enerji
P = ürün miktarı P
28
Enerji Verimliliği
Bölüm 1
Denklem1.5’te çeşitli enerji vektörlerinin(enerji akışları) aynı temelde “birincil” enerji” olarak ifade elimesi gerektiği belirtilmiştir. (bkz. Bölüm 1.3.6.1) Örneğinİ 1 MWh elektrik, 1MWh buhar üretiminden daha fazla enerji gerektirmektedir. Bu durumda elektrik %35-38 oranında verimlilik sağlanarak üretilirken buhar %85-89 oranında verimlilik sağlayarak üretilir. Denklem1.5’te yer alan farklı enerji vektörlerinin enerji kullanımı, birincil enerjiyle ifade edilmelidir. Bu, adı geçen enerji vektörünün üretilmesine yönelik verimi kapsar.
Enerji verimliliğinin hesaplanmasına ilişkin örnek:1 tonluk ürün üretileceği varsayılırda, aşağıda yer alan enerji vektörleri kullanılmalıdır:
0.01 ton yakıt
10 kWh of elektirk
0.1 ton buhar
Aşağıda yer alan faktörler15:
Yakıtının daha düşük kalorifi değeri: = 50 GJ/ton
Elektrik üretimi verimliliği = 40 %
steam is generated from water at 25 °C’de sudan üretilen buhar ve buharın entalpisi ile suyun entalpisi arasındaki farklar: = 2.8 GJ/ton
85 % oranında verimliliğe sahip buhar üretilir.
1 tonluk P1 ürünü üretmek için gerekli enerji tüketimi: GJ):
Ef,in = 0.01 ton yakıt x 50 GJ/ton= 0.50 GJ
Ee,in = 10 kWh x 0.0036 GJ/kWh x 100/40 = 0.09 GJ ( 1 kWh = 0.0036 GJ)
Es,in = 0.1 ton buharx 2.8 GJ/ton x 1/0.85 = 0.33 GJ.
Bu işlemin SEC’i
SEC = (0.50 + 0.09 + 0.33) GJ/ton= 0.92 GJ/ton
EEI’nin belirlenmesi için bu yöntemin referans alındığını varsayalım. Şimdi de tesisin birçok enejri verimliliği geliştirme teknolojiler kullandığını varsayalım. Bu durumda üretim işleminin bir yıl sonraki enerji tüketimi:
0.01 ton yakıt
15 kWh of elektrik
0.05 ton buhar
Bu enerji verimliliği geliştirme projeleri sonucunda ortaya çıkan yeni SEC:
SEC = (0.5 + 0.135 + 0.165) GJ/ton = 0.8.
İşlemdeki EEI;
EEI = 0.92/0.8 = 1.15.
Bu durum, üretim işleminin enerji verimliliğinin %15 arttığını gösterir.
15
Resimler yalnızca örnek amaçlıdır, kesin bir bilgi vermez. Buhardan basınç alınmaz, ancak örneğin her iki kısmında da bueşit konumda olduğu varsayılmıştır. Ekserji analizi daha faydalıdır ancak bu basit bir örnekle açıklanamaz
Enerji Verimliliği
29
Bölüm 1
Bu durumda, elektrik üretimindeki verimsizlikler içselleştirilmelidir(birincil enerji kullanılarak: bu verimsizlikler tesisin dışındadır.) Bu durum dikkate alınmazsa, elektrik enerjisi girdisi normalden %50 daha fazla verimliymiş gibi görünür:
(0.09 – 0.036)
= 1.5; i.e. 150%
0.036
Birincil enerjinin göz ardı edilmesi örnek olarak enerji girdilerinin elektriğe dönüşmesine yol açar. Ancak bu, kaynakların uygulamasında yer alan faydalı enerji miktarının belirlemek için bu örneğin çok daha ötesinde daha karmaşık analizler yapmak gerekir(örn ekserji analizi)
Bu örnek, temel SEC’in ne olduğunu ve EEI’nin temelinin bilinmesi gerektiğini bildirir.
Buhar, sıkıştırılmış hava ve N2 gibi sınır dışından birime, işleme ya da tesise getirilecek diğer yardımcı malzemeler için de aynı mantığın devreye girdiği bilinmelidir. (birincil enerji, bkz. Bölüm1.3.6.1).
1.4.2.2
Örnek 2. Tipik vaka
Resim 1.8’de daha karmaşık bir durum gösterilmiştir. Burada, hem enerji ihracı hem de yakıtın ya da enerjinin geri dönüşümü yer almaktadır. Bu vaka, uygun değişikliklerin yapılmasıyla birçok sanayide kullanılabilecek ilkeleri ele almıştır.
Buhar
Es,out
Elektrik
Ee,out
Diğer
Eo,out
Ana ürünler P1
Besleme F1
Besleme Fn
Diğer ürünler P2
atık/kayıplar W
(yakma/alev/atık)
( doğaya)
Geri dönüştürülen yakıt Pf
Üretim birimi
Buhar elektrik diğer yakıt thalat
Es,inEe,inEo,inEf,in
Geri dönüştürülen yakıt Ef,rec
Resim 1.8: üretim birimindeki enerji vektörleri
SEC
(E s ,in E e,in (E f ,in E f ,rec ) E o ,in ) (E s ,out E e,out E o ,out )
P1
Denklem 1.5
Bu genel formül, her bir üretim işlemi, birim ya da tesis için uygulanabilir ancak bunun çeşitli öğeleri özel her bir üretim işlemi, birim ya da tesis için uyarlanmalıdır. Bu gösterge birimi, (enerji birimi)/(kütle birimi) genellikle GJ/t ürünü ya da MWh/t ürünüdür. Çeşitli ürünler olabilirken ya da bir ana ürün ve önemli yan ürünler de olabilir.
30
Enerji Verimliliği
Bölüm 1
Denklem 1.5’in uygulanmasında dikkate alınacak altı önemli nokta bulunmaktadır:
(bazıları Denklem 1.5 için uygulanabilir):
1.besleme/ürün akışları (F1-n, P1)
Resim 1.8’de, ham maddenin kütle akışı yatay yönde gösterilmiştir. Besleyiciler F1 to Fn (F1-n) ana ürün P1 i ve yan ürünleri üretmek için kullanılan farklı ham maddelerdir. Bu yan ürünler iki parçaya ayrılır: birincisi yakıt olarak geri dönüştürülen parça(Pf), diğeri ise yan ürünlerden geriye kalan parçadır(P2 )
Bu duruma ilişkin örnek:
Enerji tüketiminin ton başına etilen için GJ olarak, ton başına olefin için GJ olarak(etilen+propilen) ya da ton başına yüksek değerli kimyasallar(olefin+butadiyen+benzen+saf hidrojen) için GJ olarak gösterildiği petrokimyasal sanayide etilen buhar parçalayıcı the ethylene steam crackers in the petrochemical industry,
Enerji tüketiminin üretilen Cl2 (ana ürün) tonu ile bağlantılı olduğu klor- alkali sektöründe, (H2 ve NaOH yan ürünlerdir)
2.enerji vektörleri (enerji akışları) (Ein)
Enerji vektörleri birim içerisinde ve birim dışında farklı enerji akışları gösterir. İthal edilen ve kullanım için ihraç edilen enerji Resim 2.2’deki dikey düzlemde gösterilmiştir. Aşağıda yer alan enerji vektörleri ele alınmaktadır:
Es = buhar ve/veya sıcak su
Ee = işleme dahil edilen elektrik
Ef = yakıt (gaz,sıvı, katı). Dışarıdan satın alınan yakıt Ef ile işlem içerisinde geri dönüştürülen yakıt Ef,rec arasındaki fark belirlenmiştir. Yakıtın tesis içinde ya da dışında kullanım için ürün olarak üretildiği durumlarda şu şekilde ele alınır: P1 ya da P2 ( Ef, out şeklinde değil)(yukarıdaki 5. Noktaya bakınız)
Eo = diğer: Bu, üretilmek için enerjiye ihtiyaç duyan yardımcı malzemedir . Buna ilişkin örnekler sıcak yağ, soğutma suyu, sıkıştırılmış hava ve N2 (tesiste işlendiği sürece). Bu soğutma suyu üretim yapmak için enerjiye ihtiyaç duyar. (soğutma suyunun içinde dolaştığı pompaları ve soğutma kulelerindeki fanları çalıştırmak için enerji gereklidir)
Çıktı bölümünde, diğer bir işlemdeki birimde ya da süreçte fayda sağlayacak şekilde kullanılan enerji vektörleri kabul edilmektedir. Aslında işlemin soğutma suyu ya da havayla soğutulduğu durumlarla ilgili enerji Denklem 1.5’te “çıkan enerji” olarak adlandırılmamalıdır. Yardımcı malzemelerin tedarik edilmesi için kullanılan enerji ve ilgili diğer sistemler de düşünülmelidir: örn. Soğutma suyu(pompaların ya da fanların çalıştırılması), sıkıştırılmış hava, N2 üretimi, buhar izleme ve türbinlere verilen buhar için. Havaya karışan diğer ısı kayıpları ise kesinlikle faydalı enerji çıktısı olarak adlandırılmamalıdır. Bu detaylı sistemlere ilişkin bilgilerin yer aldığı Bölüm 3, verimlilikler ve kayıplar hakkında daha detaylı bilgiler içermektedir.
3.Farklı buhar seviyeleri (Es) (ve sıcak su seviyeleri)
Üretim tesisi bir veya birden fazla buhar çeşidi kullanıyor olabilir.(farklı basınç ve/veya farklı sıcaklık) Her bir seviyedeki buhar ya da su kendi verimlilik faktörünü oluşturur. Bu buhar seviyelerinin her biri Es terimiyle ifade edilmelidir ve ekserjileri özetlenmelidir. [127,
TWG]. Bkz.Bölüm 3.2(buhar)
Sıcak su (başka üretim tesisi tarafından üretilen ya da kullanılan) nkullanıldığı takdirde buna benzer biçimde işlenmelidir:
Enerji Verimliliği
31
Bölüm 1
4.Atık madde akışı(W) ve enerji kayıpları
Her işlem belirli miktarda atık üretir ve enerji kayplarına neden olur. Bu atıklar katı, sıvı, gaz olabilir ya da:
Düzenli depelama alanlarına gönderilir (yalnızca katı maddeler)
Enerji geri kazanımı ile yada enerji kazanımı olmadan yakma
Yakıt olarak kullanım (Pf)
Bu buhar sistemine ilişkin konular Bölüm 1.5.2.3’de daha detaylı olarak ele alınacaktır.
Yakma tesislerinde tespit edilen enerji kayıpları:
Uçucu baca gazı
Tesis duvarlarından sızan radyasyon ısı kayıpları
Cüruf ısısı ya da kül ısısı
Isı ve yakılmayan malzemelerden gelen oksidize edilmemiş karbonlar
5.Yakıt, ürün ya da atık (E0, Pf)
Resim1.8’de, yakıt ihraç edilmiş enerji vektörü olarak gösterilmemiştir. Bunun sebebi, bu yakıtın(P1
Ya da P2, yada Ef olarak düşünülebilir)enerji taşıyıcıdan çok ürün olarak düşünülmesidir.Bir diğer sebep de, yakıta verilen yakıt değerinin üretim tesisine giden beslemeye tekabül etmesidir. Rafinerilerde ve kimya sanayinde bu dönüşüm standarttır.
Diğer sanayiler farklı uygulamalar benimsemiş olabilirler. Örneğin; klor-alkali sanayinde işletmeciler
H2 ‘yi( a by-product of the Cl2 nin ve üretilen NaOH nin yan ürünü)) enerji vektörü olarak kabul ederler. Bu H2
Nin daha sonra kimyasal madde ya da yakıt olarak kullanıldığını göz ardı ederler (alevlenen H2 kabul edilmez)
Bu yüzden besleme, ürünler, ithal ve ihraç edilen enerji taşıyıcılar gibi belirli sanayi sektöründe yer alan birimler için enerji verimliliğine yönelik kuralların belirlenmesi çok önemlidir. (ayrıca bkz. Atık ve alev geri kazanımı, Bölüm 1.5.2.3)
6.hesaplananlar ya da tahmin edilenler
Denklem 1.5, üretim işlemindeki farklı enerji vektörlerinin bilindiğini varsaymaktadır. Ancak tipik üretim işleminde farklı yardımcı malzeme(örn. Soğutma suyu, nitrojen, buhar izleme, türbine giden buhar ve elektrik) tüketimi gibi bazı parametreler her zaman ölçülmez. Genellikle yalnızca üretim işleminin başlıca bireysel yardımcı malzeme tüketimi ölçülür(süreci kontrol etmek için, örn. Isı değiştirgecine giden buhar, kazana giden yakıt gibi)
Toplam enerji tüketimi bazıları ölçülebilen, bazıları ise “tahmin edilebilen” birçok bireysel katılımcının toplamıdır. Tahmine yönelik kurallar mutlaka belirlenmeli ve açık bir biçimde belgelendirilmelidir.(bkz.bölüm 1.5 ve2.10)
32
Enerji Verimliliği
Bölüm 1
1.4.3
Bir tesisin enerji verimliliği
Karmaşık üretim tesisleri gek bir üretim işleminden ya da biriminden daha fazla çalışmaktadır. Tüm tesisin enerji verimliliğinin belirlenmesi için tesisin işlem üniteleri ve yardımcı üniteler gibi küçük ünitelere ayrılması gerekmektedir. Üretim tesisi çevresindeki enerji vektörleri resim 1.9’da şematik olarak yer almaktadır.
İthal edilen enerji
Ünite
İçeriye besleme
Ünite
Dışarıya çıkan ürün
Ünite
yardımcılar
ihraç edilen ürün
resim 1.9: bir tesisteki girdiler ve çıktılar
üretim tesisi, her birinin kendine özgü enerji yoğunluğu faktörüne sahip olduğu farklı türde ürünler üretebilir. Bu sebeple bir tesis için mantıklı bir enerji verimliliği göstergesi belirlemek kolay değildir. Gösterge aşağıdaki gibi gösterilir:
Pi, j * SEC refj
EEI
i birimler
iligli zaman diliminde tesiste kullanılan enerji
Pi,j = birimlerden çıkan ürünlerin toplamı
SECrefj = SEC ürünler için SEC referansı, j
Bu formül, Bölüm 1.3.3’te 3.noktada yer alan formülün aynısıdır. This is the same formula as mentioned in Section 1.3.3, point (3). Tek fark Bölüm 1.3.2’deki farklı üretimlerle ilişkili formülün bir üretim hattında gerçekleştirilmiş olmasıdır. Ancak burada (bölüm 1.4.3’te) farklı üretim hatlarında yapılan farklı üretimler gösterilmektedir.
Üretim tesisini üretim birimlerine ayırırken (bkz. Bölğm 2.2.2) yardımcı merkez mantıklı bir şekilde düşünülmelidir. Yardımcı merkez birden fazla ürün için yardımcı malzeme ürettiği için ayrı (başlıbaşına)bir üretim birimi olarak düşünülmektedir. Aynı şekilde, yardımcı malzeme başka bir işletmeci tarafından tedarik edilebilir.(örn bkz ESCOs, bölüm 7.12)
Yardımcı bölüm kendi içerisinde çeşitli kısımlara ayrılabilir:örneğin depolama ve yükleme/boşaltma alanına ilişkin kısım, sıcak yardımcı malzemelere ilişkin kısım,(buhar ve sıcak su) ve soğuk yardımcı malzemelere ilişkin kısım(soğutma suyu, N2, sıkıştırılmış hava) gibi. Bölüm 1.5, birincil ve ikincil enerjilerin tartışıldığı kısımda yardımcı malzemelerden alınan enerji vektörlerinin hesaplanmasını ele alır.
Enerji Verimliliği
33
Bölüm 1
Aşağıda yer alan denklem her zaman kontrol edilmelidir:
Tesiste kullanılan enerji =
i
i birimler
SECi 1 * Pi
+ yardımcı bölümde kullanılan enerji
SECi
= SECs for i birimleri için SEC toplamı
Birimlerin farklı tesislerde toplanması
Bu duruma ilişkin örnek buhar parçalayıcıdaki petrolle hidrojen muamele edicidir. Petrol, buhar parçalayıcının yardımcı ürünüdür.
(bu yüzden bölüm 1.8’de P1 yerine P2 olarak gösterilmiştir). Petrol ürünlerine eklenmeden önce mevcut olefinleri ve diolefinleri doyurmak için ve sülfür bileşenlerini ortadan kaldırmak için hidrojenle muamele edilmelidir. Pekçok işletmeci petrol muamele ediciyi, buhar parçalayıcının ayrı bir ünitesi olarak görmektedir. Ancak bazı tesislerde petrol muamele edici, parçalayıcı ile entegre edimiştir bu yüzden bazen parçalayıcı sistemin sınırları içerisinde gösterilir. Sistem sınırları içerisinde petrol muamele ediciyi barındıran bu parçalayıcılar, petrol muamele edici barındırmayanlara göre daha fazla enerji harcama eğilimi gösterir. Bu tabi ki enerji verimliliklerinin daha az olduğu anlamına gelmez.
Bu yüznden tesis içerisindeki enerji yöentiminin faaliyete geçirilmesi için aşağıda yer alan koşullar gereklidir:
Tesisi üretim ünitelerine ayırmak ve bu üretim ünitelerinin sistem sınırlarını dahil etmek
(ayrıca bkz. Bölüm 1.5, below). Tesisin üretim ünitelerine ayrılması üretim tesisinin karmaşıklığına bağlıdır ve bu işlem her durumda sorumlu operatör tarafından gerçekleştirilmelidir.
Tesis içinde ve dışında ve farklı üretim üniteleri arasındaki enerji akışını açıkça belirlemek(Resim 1.9’daki birim kutucuları)
Üretim ve /veya yardımcı malzemeler sebebiyle ortaya çıkan gerekli değişikler( ya da şirket ve ya sektör düzeyinde tesis için farklı bir temel benimseme) dışında belirlenen bu sınırlar korunmalıdır
Bu bölüm, belirlenen üretim işleminin enerji verimliliğinin belirlenme ve hesaplanma yöntemi hakkında bilgi vermektedir
1.5
Enerji göstergelerinin verimliliği belirken göz önünde bulundurulacak hususlar
Bölüm 1.3 enerji verimliliği belirleme yöntemlerini ele almıştır ve birincil ve ikincil enerji gibi önemli konulara açıklık getirmiştir. Bu bölüm ayrıca yardımcı malzemeler ve/veya sistemler için enerji verimliliği kavramını açıklamıştır. Bölüm 1.4.2 ve 1.4.3 bir üretim birimi için baştan aşağı düşünülen perspektifle enerji verimliliğinin geliştirilmesine ilişkin yöntemlere değinmiştir. Ayrıca karşılaşılan sorunlar ele alınmıştır.
Dostları ilə paylaş: |