Eritmalar. Ularning turlari. Suyultirilgan eritmalar,xossasi,osmotik bosim. Reja: Eritma turlari Eritma konsentratsiyasini ifodalash turlari

neytral kislotalar: 
bularga misol qilib xlorid kislota yoki sulfat kislotani ko’rsatish 
mumkin: 
HCI H
+
+
CI
H
2
SO
4
H
+
+
HSO
4
- 
2) anion kislotalar: 
manfiy ionlardan iborat bo’ladi: 
HSO
4
H
+
+SO
4 
2- 
 
HP0
4
2
H
+
+ PO
4 
3- 
3)
kation kislotalar: 
musbat ionlardan iborat bo’ladi: 
NH
4
+
NH
3
+
H
+
H
3
0
+
H
2
0 + H
+
Kation kislotalarga ko’p valentli metallarning gidratlan-gan ionlari ham kiradi. 
Ko’pgina komplekslarni kislotalarga qo’shish mumkinki, bularning ham proton berishi tajribalarda 
isbotlangan. 
Asoslarni ham kislotalar kabi neytral (suv, aminobirikmalar) anionli (CL, OH ) va 
kationli (H
3
0
+
, NH
4 
+ 
) sinflargaajratish mumkin. 
Proton nazariyasiga muvofiq proton ajralishining har qanday reaksiyasi quyidagi sxema 
orqali ifodalanadi: 
Kislota Asos + H
+
Bunday jarayonda ishtirok etuvchi asos va kislota mujassamlashgan bo’ladi. Masalan, 
gidrosulfat anioni — HSO
4
sulfat kislota — H
2
S0
4
bilan mujassamlashgan asos, H
3
0
+
ioni esa asos 
bo’lgan H
2
0 bilan mujassamlashgan kislotadir. 
Proton nazariyasi organik moddalar — aminlar, efir, keton va tioefirlarning asos 
xususiyatini tushuntirib beradi. Bunday birikmalar donor-akseptor bog’i bo’yicha protonni 
biriktirib, mujassamlashgan kislotalar bo’lgan 
oniy 
— 
kationlar 
hosil qiladi. 
N: +H
+
N: H
+
>С = О : +H
+
=
> С = О : H
+
>0:+Н
+
> 0 : H
+
> S : + H
+
>S:H 
1.
Elektron nazariyasi. 
Bu nazariyani Lyuis taklif qilgan bo’lib, asos sifatida kimyoviy bog’ hosil 
bo’lishi uchun electron jufti beruvchi modda, kislota sifatida esa electron juftlarini qabul 
qiluvchi modda — electron juftlari akseptori qabul qilingan. Elektron nazariyasiga ko’ra kislota 
— asos reaksiyasi donor-akseptor bog’lanishning hosil bo’lishidan iboratdir. Kislota bilan 
asosning birikishidan 
adduktlar 
deb ataluvchi tuzsimon modda hosil bo’ladi: 
NH
3
+ HC1 →NH
4
C1 
asos kislota 
Elektron nazariya suvli eritmalarda boradigan neytrallanish, kompleks hosil bo’lishi, 
amino birikmalarning ba’zi galogenidlar bilan, angidridlarning suv bilan reaksiyalarini o’xshash 
jarayonlar sifatida qaraydi. Elektron juftlar donori bo’lgan moddalar