Toplam azot
|
EN 12260 -- EN ISO 11905-1
|
Toplam fosfor
|
EN ISO 15681-1 -- EN ISO 15681-2
EN ISO 11885 -- EN ISO 6878
|
Arsenik ve arsenik bileşikleri (As gibi)
|
EN ISO 11969 -- EN 26595
|
Kadmiyum ve kadmiyum bileşikleri (Cd gibi)
|
EN ISO 5961 -- EN ISO 11885
|
Krom ve krom bileşikleri (Cr gibi)
|
EN 1233 -- EN ISO 11885
|
Bakır ve bakır bileşikleri (Cu gibi)
|
EN ISO 11885
|
Civa ve civa bileşikleri (Hg gibi)
|
EN 14837--EN 12338--EN 13506
Derişim düzeyine göre
|
Nikel ve nikel bileşikleri (Ni gibi)
|
EN ISO 11885
|
Kurşun ve kurşun bileşikleri (Pb gibi)
|
EN ISO 11885
|
Çinko ve kurşun bileşikleri (Zn gibi)
|
EN ISO 11885
|
Diklorometan (DCM)
|
EN ISO 10301 -- EN ISO 15680
|
Halojenli organik bileşikler (AOX gibi)
|
EN ISO 9562
|
PCDD +PCDF (dioksinler
+ furanlar) (Teq gibi)
|
ISO 18073
|
Pentaklorobenzen
|
EN ISO 6468
|
Benzen
|
ISO 11423-1-- ISO 11423-2
EN ISO 15680
|
Etil benzen
|
EN ISO 15680
|
Fenoller (toplam C gibi)
|
ISO 18857-1
|
Polisiklik aromatik hidrokarbonlar (PAH’lar)
|
EN ISO 17993 -- ISO 7981-1
ISO 7981-2
|
Tolüen
|
EN ISO 15680
|
Toplam organik karbon (TOC)
(toplam C veya COD/3 gibi)
|
EN 1484
|
Ksilenler
|
EN ISO 15680
|
Klorürler (toplam Cl gibi)
|
EN ISO 10304-1-- EN ISO 10304-2
EN ISO 10304-4-- EN ISO 15682
|
Siyanürler (toplam CN gibi)
|
EN ISO 14403
|
Benzo(g,h,i)perilen
|
EN ISO 17993
|
Florürler (toplam F gibi)
|
EN ISO 10304-1
|
6.2.2Faaliyet koşulları ve ölçüm teknikleri
Rafinerilerdeki faaliyet koşullarını değerlendirmenin en önemli ve en ilgili yöntemi, alınan sulara yönelik etkilerine ilişkin derin bilgiler ve değerlendirme imkânı veren Zehirlilik Çalışmalarıdır.
SIVI ATIKLARIN ZEHİRLİLİK, SÜREKLİLİK VE BİYOAKÜMÜLASYON DURUMLARINI DEĞERLENDİRME YÖNTEMLERİ
Sıvı atıklar üzerinde zehirlilik çalışmaları yürütmek için temel olarak üç sebep vardır:
-
Yönetmeliklere uygun olmak ve sıvı atığın zehirliliğini tespit etmek;
-
Sıvı atığın çevreyi etkileyip etkilemediğini araştırmak; bunu doğrulamak ve zehirliliğin türünü/kapsamını araştırmak için tasarlanmış çalışmalar yürütmek;
-
Sıvı atıkta zehirliliğin gözlemlendiği ve önlem alınmasını gerektiren durumlarda dahili bir değerlendirme ve zehirlilik belirleme süreci başlatmak.
Bu gibi bir çalışma yürütmenin amacı ve hedefleri, bu çalışma üstlenilmeden önce açıkça değerlendirilmek ve belirlenmek zorundadır. Akut (kısa vadeli) veya kronik (uzun vadeli) zehirlilik deneyleri yapılabilir ve sıvı atıkların değişkenliği dikkate alındığında deneylerin özenle tasarlanması, yürütülmesi ve yorumlanması gerekir. Numune alma, numunelerin taşınması ve deneyin yürütülmesi hakkında mevcut kılavuza uyulması ve her adım ve değişikliğin eksiksiz bir şekilde belgelenmesi şarttır. Bir zehirlilik deney programı yürütmenin kilit kısmı, ‘yaparak öğrenme’ yaklaşımıdır. Ayrı saha koşulları ve hedeflere bağlı olarak deney programının program ilerledikçe düzeltilmesi ve uyarlanması gerekebilir.
Alıcı suların kimyasal ve biyolojik olarak izlenmesinin avantajları, maruz kalınan koşullarının daha gerçekçi olması ve daha çeşitli bir biyolojik topluluğun incelenebilecek olmasıdır. Ancak saha izleme prosedürünün de kendine özgü sınırlamaları ve karmaşıklıkları vardır. Örneğin, nispeten büyük bir coğrafi ölçekte çok sayıda girdinin kirlettiği alıcı sular için risk temelli bir yönetim aracının kullanılması imkansız olmasa da sorunlu olabilir. Bunun sebebi, zehirliliğin belirli bir kaynağa dayandırmanın güç olması veya ‘doğal’ biyolojik çeşitlilikten dolayı ince etkilerin farkına varmanın zor olabilmesidir. Ayrıca, doğal ortamın fiziksel kalitesi gibi kirletici olmayan kaynaklardan gelen etkilerin, biyolojik durum üzerinde büyük bir etkisi olacaktır. Bundan dolayı da Su Emisyon Analizi (WEA) ve alıcı su izleme işleminin, özel durumlara bağlı olarak tek başına veya kombinasyon halinde kullanılabilen tamamlayıcı teknikler olarak görülmesi uygun olur.
Alınan su izleme çalışmalarına yönelik yaygın uygulamalar arasında aşağıdakiler sayılabilir:
-
Su kalitesi durumunun belirlenmesi;
-
Alınan akımlara yönelik kapsamlı olaysal tahliyelerin değerlendirilmesi: örneğin güçlü yağmurlar.
-
Laboratuar kaynaklı zehirlilik seviyelerine eşit veya bu seviyeleri aşan alınan su maruz kalma derişimlerinin değerlendirilmesi;
-
Laboratuar tepkilerinin ekosistemde bozulmaya işaret edip etmediğinin yorumlanması;
-
Alınan suyun özellikle hassas veya tehlike altındaki türleri barındırdığı durumlarda bir değerlendirmeye duyulan güvenin artırılması (değerlendirmenin iyileştirilmesi);
-
Yetersiz oranda değerlendirilen bileşenler içerdiği bilinen sıvı atıkların etkilerinin anlaşılması.
Saha izleme işlemi, atık sıvı alan hedef sahalardan alınan numunelerin, başka bir zamanda (örneğin tahliye işleminden önce) aynı yerden alınan numunelerle veya tahliyeden etkilenmemiş (tahliyenin karşı yönünde) bir referans sahadan alınan numunelerle veya bozulmamış olduğu varsayılan bir sahadan alınan numunelerle karşılaştırılmasını kapsar.
Numuneler, süreklilik ve biyoakümülasyon modellemesini doğrulamak için analit derişimleri açısından; zehirlilik deneylerini doğrulamak için ise zehirlilik açısından veya biyolojik topluluğun yapısı açısından karşılaştırılabilir. Biyolojik topluluk yapısı, referans sahalarla veya benzer hidrolojiye, topografyaya, jeomorfolojiye ve farklı kirlilik türlerine maruz kalma geçmişine sahip türlerden kaynaklanan kirlilik işaretleriyle karşılaştırılabilir. İzleme işlemi genellikle belirli sahalardan tekrar tekrar veya düzenli aralıklara numune alınmasını kapsayabilir, ancak tam bir sıvı atık değerlendirmesi amacıyla sınırlı numune alımı (inceleme) yeterli olabilir. Genel su kalitesi parametrelerinin ölçümü neredeyse daima izleme programının bir parçası olacaktır.
Aşağıdaki teknikler, akıbet ve maruz kalma izleme çalışmalarında kullanılmak üzere mevcuttur:
-
Özel analit ölçümü (ör; SPMD, kafesli midyeler, büyük hacimli yerinde numune alma);
-
Diğer su ve sediman kalitesi parametreleri;
-
Örneğin midyeler ve/veya balıklar kullanılarak yapılan doku analizi;
-
Katı faz ekstraksiyonu (SPE) teknikleri;
-
Biyogöstergeler;
-
Boya ve diğer belirteçler kullanılarak yapılan seyreltme çalışmaları.
Dostları ilə paylaş: |