Examining european quality assurance frefremework of disabled at vocational education

V.İTALYA’DA ÖZEL EĞİTİMDE KALİTE STANDARTLARI İNCELEMESİ

KATILIMCILAR:

1. 
   FATİH AKÇA (GRUP SORUMLUSU)
   
2. 
   MUSTAFA ASIM ELBİNSOY
   
3. 
   MUSTAFA ARSLAN
   
4. 
   NURAY ŞENEL
   
5. 
   BELMA ÇEVİK
   
6. 
   SERHAT SOFUOĞLU
   
7. 
   BURCU GÜN
   
8. 
   SALİH GÜN
   
9. 
   FİGEN ÖZDEMİR
   
10. 
    DURMUŞ DÖNMEZ
    

KOORDİNATÖR: MUSA KIRKAR

Başkent
Roma

Yönetim Şekli

Cumhuriyet

Coğrafi Konum

Güney Avrupa´da yer alan İtalya, Tunus´un kuzeyinde Akdeniz´in içine doğru uzanan bir yarımadadır. Batıdan Fransa, kuzeyden İsviçre ve Avusturya, doğudan Slovenya ile çevrilidir. Akdeniz´de yer alan Sicilya ve Sardinya adaları, İtalya’ya aittir.

İklim
Özellikle güneyde yazları sıcak ve kurak, kışları ise güneyde ılık kuzeyde oldukça soğuk geçer. Ülkenin orta ve güney kesimleri Akdeniz ikliminin etkisi altında iken, kuzey bölümleri sert kıtasal iklimin etkisi altındadır.

Zaman Dilimi

GMT +1

Dil
İTALYANCA

Para Birimi

EURO

Genel Bilgiler

Tarih, sanat, mimari, su ve tabiatı ile insanı büyüleyen nadir ülkelerden biridir. Mükemmel İtalyan mutfağını ve modanın en önemli merkezlerinden biri olan Milan önemli bir şehirdir. Ayrıca, özgün mimarisi ve yaşam biçimiyle Roma, Venedik, Floransa, Siena, Milan ve Napoli gibi kentlerin yanı sıra Akdeniz´in berrak sularıyla bütünleşen kumdan parlak plajlar, Alp Dağları, Tuscany´de yer alan Gimignano gibi ortaçağa ait dağ köyleri ve Amalfi sahilinde yer alan Positano gibi bozulmadan kalmış balıkçı köyleri ülkeye bambaşka bir hava katarmıştır.

Roma´nın meydanları, fıskiyeleri ve Barok dönemine ait olağanüstü kiliseleri, önemli şaheserlerdir. Bu kentte bulunan ve Ortaçağ´da politik ve dini merkez olan Roman    Forum, Colosseum ve 20 yüzyıllık Roma mimarisi Pantheon, bu eserlerden örneklerdir. Yüzü  aşkın küçük adadan ve sayısız su kanalından oluşan Venedik kentindeki Büyük Kanal (Grand Canal), dünyanın opera başkentlerinden Milan´daki    La Scala´ya ve Leonardo da Vinci´nin muhteşem eserlerinin sergilendiği Santa Maria delle Grazie ve Christopher Columbus´un doğduğu Genova görülmeye değer yerler arasındadır. Napoli yakınlarında yer alan Pompeii´nin volkanik dağlarının püskürtmüş     olduğu lavlarla kaplı harabeleri de dünyaca meşhurdur.

Roma´da yer alan St. Peter´s, Floransa´da bulunan II Duomo ve Venedik´te yer alan St. Mark´s kiliselerinin sahip olduğu göz alıcı mimariyi mutlaka görmelisiniz.

Akdeniz´de bir ada olan Sardinya´nın Emerald Sahili (Costa Smeralda) boyunca uzanan plajlar; Avrupa´nın en güzel deniz, güneş ve kum armonisini sunar. Karla kaplı Dolomite Dağları, kış sporları tutkunları için mükemmel bir bölgedir.

COĞRAFYASI

İtalya´nın çizme şeklindeki yarımadası Alplerden Sicilya´ya kadar 1210 km uzunluğunda ve 170 ila 240 km genişliğindedir. Ülkenin toplam yüzölçümü yaklaşık 300.000 km2´dir.

İtalya, Dogu, Batı ve Güney tarafından Ligure Denizi, Tiren (Tirreno) Denizi, Ionia (İyonya) Denizi ve Adriyatik Denizi ile yaklaşık 7400 km´lik sahil şeridi ile çevrilmiştir. Kuzeydeki Alp Dağlari ile kendisine karadan komşu olan ülkeler; Fransa, İsviçre ve Avusturya´dır. Apenin   Dağları Kuzeydeki Alp dağlarından başlayarak Güneydeki Sicilya Adasına kadar uzanmaktadır. Sardinia (Sardunya), İtalya´nın bir başka büyük adası olup ülkenin batısında bulunmaktadır.

İtalya 20 bölgeden oluşan bir Cumhuriyettir. Kuzeyden Güneye bu bölgeler; Valle d´Aosta, Piemonte, Lombardia, Liguria, Veneto, Trentino-Alto Adige, Friuli-Venezia Giulia, Emilia-Romagna, Toscana, Marche, Umbria, Lazio, Abruzzo, Molise, Campania, Apulia, Calabria, Basilicata, Sicilia (Sicilya), Sardenia (Sardunya) olup İtalya´da toplam 109 adet şehir ve kasaba bulunmaktadır.

Her bölge birbirinden farklı ve her birinin kendi yöresel hükümeti bulunmaktadır; bazıları özel bir statüye ve belirli bir ´otonom´luğa sahiptir. Kuzeydeki dağ dorukları ve gölleri, oldukça geniş ve bereketli Po deltası, yuvarlak tepeleri ile Toskana ve Umbria bölgeleri, dik yamaçlı dağları ile Abruzzo bölgesi, son derece güzel ve uzun Napoli körfezi, portakal üretimi ile Sicilya, ormanlık dağları ile Sardenia ve İtalya´nın her yerinde uzun, güneşli, kumlu, çakıl taşlı ve kayalıklı sahilleri, 10 derece enlemini içine alan İtalya´nın coğrafyasını oluşturmaktadır.

Yüzölçümünün % 40´ını dağların oluşturmasına ve ovalarının çoğunlukla aşırı ıslak veya kuru olmasına rağmen İtalya, Batı Avrupa´nın en önemli tarım ürünü üreticilerinden birisidir. Yüzyıllar boyu süren yoğun denemeler ve yıllar süren islah, kurutma ve sulama çalışmaları bunu mümkün kılmıştır. Oldukca geniş ürün yelpazesi içerisinde tahıl, pirinç, hayvan yemi ve kuzeyden gelen meyveler bulunmaktadır.

Üzüm bağları hemen hemen her yerde bulunabilir. Zeytin ağaçları orta ve güney İtalya´nın tepelik bölgelerinde, turunçgiller özellikle güneşli güneyde bol olarak bulunmaktadır. Yılın her sezonu için her türlü salatalık ve sebzeler ülkenin hemen her yerinde üretilmektedir.

II. Dünya savaşından sonra İtalya ekonomik bakımdan hızlı bir ilerleme göstererek Endüstrileşmiş ülkeler arasında kendisini ispat etmeyi bilmiştir. Endüstri, kuzeydeki Milano, Genova ve Torino´da yoğunlaşmış olmasına rağmen Toskana, Emilia Romagna ve Orta ve Guney İtalya´da da önemli merkezler bulunmaktadır. Hidroelektrik kullanımında Avrupa´nın birincisi olan İtalya´nın önemli endüstrileri; çelik, makine mühendisliği, kimyasallar, lastik, tekstil, cam ve petrol endüstrisidir. İtalya, Toskana bölgesindeki çok güzel, saf Carrara mermeri ile bütün dünyaca meşhurdur.

VI.İTALYA EĞİTİM SİSTEMİ

Okul Öncesi Eğitim:

Bireyler 3 yaşını doldurduktan sonra okul öncesi eğitimle eğitim-öğretim faaliyetine başlarlar. İtalyan eğitim sisteminde okul öncesi eğitim zorunlu olmamakla birlikte devlet ve özel kurumlar olmak üzere iki koldan sürdürülmektedir. Devlet okul öncesi eğitim alacak bireyleri maddi durumlarını göz önünde bulundurarak sıralama yapmakta ve geliri en düşük ailelerin çocuklarına öncelik tanıyarak eğitim kurumlarına yerleştirmektedir. Özel kurumların açtığı okul öncesi eğitim veren öğretim programlarının bedelleri 300 Euro ve daha üzeridir. Bu yüzden maddi geliri yüksek olan aileler çocuklarını bu kurumlara göndermeyi tercih etmektedir. Bu sebeple maddi geliri yüksek ve maddi geliri düşük ailelerin çocukları bir okul öncesi eğitim programına yerleşirken orta gelirli ailelerin çocukları bu eğitimden yoksun kalmaktadır. Bu da İtalya eğitim sisteminin başlıca sorunlarındandır.

İlkokul:

İtalyan eğitim sisteminde zorunlu eğitim 5 yaşında başlamaktadır. 5 yıl süren bu süreçte ülkedeki bütün okullarda müfredat aynıdır. Eğitim hafta içi 8.00-16.00 saatleri arasında verilmektedir. Eğitimin bu basamağında görev alan üç ayrı branştan öğretmen vardır. Bunlar sınıf öğretmeni, İngilizce öğretmeni ve bilgisayar öğretmenidir. İlkokulda sınıfta kalma söz konusu değildir. Beşinci sınıfın bitiminde öğrenciler bir değerlendirme sınavına tabi tutulurlar. Bu değerlendirme sınavında öğrencilerin geçmiş öğrenmeleri ölçülür.

Ortaokul:

11-14 yaş arası bireyleri kapsayan ortaokul eğitiminde çeşitli branşlardan (İngilizce, Matematik, Bilgisayar…) oluşan öğretmen kadrosu görev yapmaktadır. Ortaokul öğrencilerine bir çocuktan çok yetişkin gözüyle bakılmakta ve onlara bunu hissettirecek sorumluluklar verilmektedir. Ortaokul sonunda öğrenciler bir sınava tabi tutulurlar. Ancak bu sınav öğrencilerin liseye yerleştirilmeleri amacıyla değil geçmiş öğrenmelerin değerlendirilmesi maksadıyla yapılır.

Lise:

14-18 yaş arası bireyleri kapsayan lise eğitimi normal liseler ve teknik liseler olmak üzere iki farklı alanda verilmektedir. Normal liselerin amacı öğrencileri üniversiteye hazırlamak iken teknik liseler ise öğrencileri lise bitiminde meslek sahibi yapma amacı gütmektedir. Normal liseler beş ayrı bölüme ayrılmaktadır. Bunlar; bilim, dil, sanat, sosyal, eğitim liseleridir. Bütün liselerde haftada iki saat seçmeli din eğitimi verilmektedir.

10 yıl öncesine kadar zorunlu eğitim 14 yaşına kadarken şimdi devlet tarafından 18 yaşına kadar zorunlu eğitim verilmektedir.

Lise bitiminde öğrenciler yazılı ve sözlü sınavlardan oluşan bir üniversite sınavına girmektedirler. Bu sınavdan 60-100 puan arasında bir puan alan öğrenci herhangi bir üniversiteye başvuru yapabilmektedir. Ancak üniversiteler öğrencileri aldıkları puana göre bir sıralamaya sokmamaktadır. Bunun yerine kendi seçtikleri öğrencileri kurumlarına yerleştirmektedirler. Bu durumda sözlü mülakat üniversite sınavının en önemli kısmını oluşturmaktadır.

Uluslararası ülke başarılarını gösteren en önemli sınavlardan biri olan pisa sınavlarında İtalya’nın sosyal bilimler alanında başarılı, teknik bilimler alanında ise yeteri kadar başarı sağlayamadıkları edinilen bilgiler arasındadır.

Özel Eğitim:

İtalyan eğitim sisteminde özel eğitimin tarihçesi 1970 öncesi ve 1970 sonrası olmak üzere iki ana kısma ayrılır. 1962 yılında engelli bireyler için normal eğitim gören öğrencilerden ayrı okullar vardı. 1962-1970 yılları arasında engelli bireyler için bir kaynaştırma projesi başlatıldı. Bu proje kapsamında 1962 den itibaren engelli bireylerin gidebileceği okullar yapılmış ve bu okullarda öğrenciler normal okullara gitmeye hazır hale getirilmiştir. Kaynaştırma eğitimine göre 20 normal öğrencinin bulunduğu bir sınıfta 1 engelli öğrenci olması gerekmektedir. Gerek görüldüğü takdirde engelli öğrencinin bulunduğu sınıflara bir yardımcı öğretmen verilmektedir.

VII.ÖZEL EĞİTİMDE KALİTE STANDARTLARINI İNCELEME ÇALIŞMALARIMIZ VE TEKNİK GEZİLERİMİZ

Birinci Gün grup halinde kahvaltı yapıldı. Projenin İtalya sorumlusu ve aynı zamanda CEIPES yetkilisi Musa KIRKAR tarafından proje aşamasında yapılacak çalışmaların uygulama esasları ile ilgili otelde bilgi alındı. Yapılan çalışma planlaması doğrultusunda oryantasyon amacıyla Şehir Meclisi Başkanı Mr. Phileipo tarafından şehrin özellikle tarihi ve kültürel dokusunu yansıtan yerler gezdirildi. Şehrin sosyal, kültürel faaliyetlerinin işleyişi hakkında bilgi alınmak amacıyla şehirde incelemeler yapıldı. Gezi ile ilgili görsel materyaller hazırlandı.

Gezi programında edinilen bilgiler ve fotoğraflar ile PowerPoint sunusu hazırlandı.

Şehir gezisi sonunda grup yetkilisi tarafından şehrin kültürel yapısını yansıtan bir mekânda yöresel yemekler yenerek yemek esnasında grubun tüm üyeleri tarafından gezinin değerlendirilmesi yapıldı.

Öğle yemeğinden sonra grup halinde CEIPES ofisine gidildi. İlk aşamada ofis çalışanları ile katılımcıların tanışma işlemi gerçekleştirilerek gün içerisinde verilecek eğitimler ile ilgili kısa bir tanıtım yapıldıktan sonra CEIPES çalışanları tarafından İtalya eğitim sistemi okul öncesi, ilkokul, ortaokul ve lise olmak üzere aşamalar halinde sunularla desteklenerek karşılıklı diyalog şeklinde aktarıldı.

İkinci gün CEIPES tarafından organize edilen Palermo şehrinin Corleone kasabasına teknik gezi düzenlendi. Orada bizi zihinsel engelliler üzerine bir rehabilitasyon merkezinde psikolog olarak çalışan Angelo Schuderi karşıladı. Kısa bir şehir tanıtımının arkasından genel bir şehir turu yapıldı. Şehir turunun arkasından belediye binasına geçildi. Corleone Belediye Başkanı proje katılımcılarını kendi ofisinde ağırladı. Vizyonu ve misyonu hakkında bizi bilgilendirdi. Şehrin en büyük sorunlarından biri olan mafyanın tarihçesi aktarıldı. Mafyanın başkenti olarak anılan Corleone’nin ilk kadın belediye başkanı bize şehrin alt yapısının ve ekonomik durumunun çok kötü olduğunu bu yüzden çok fazla zorluk çektiklerini anlattı. Bu sıkıntının nedeninin mafyanın yaşlılık hayatını bu kasabada geçirmek istemesi bu yüzden şehrin ilerlemesini durdurması olduğundan bahsetti. Kültürel anlamda şehir halkının yenilenmeye ihtiyacı olduğunu belirten belediye başkanı bu anlamda başka kültürleri tanımanın ve kaynaştırmanın kendisi açısından çok önemli olduğunu söyledi. Türkiye’ den bizim onların kasabasını ziyaret etmemizin kültürel kaynaşma anlamında büyük bir aşama kaydettirdiğini belirtti. Onlar da kültürel değerlerimiz öğrenmek maksadıyla ülkemizi ziyarete gelmeyi çok istediklerini belirtti. Karşılıklı hediyeleşmelerin ardından belediye binasından ayrılındı.

Kültürel anlamda kendileri için büyük bir anlam ifade eden Corleone Katedrali ziyaret edildi. Ardından Corleone Arkeoloji Müzesi gezildi. Kasabanın milattan önceki dönemine ait eserlerin sergilendiği bu müze aracılığıyla şehrin tarihi ve kültürel değerleri anlamında detaylı bilgi elde edildi.

Şehrin gelişimine katkı sağlamak amacıyla kurulan Cooperativa Lovora e non Solo isimli kooperatifte yenilen öğle yemeğinin ardından kooperatif başkanı Corleone kasabası, orada daha önce yaşamış olan mafya ve kooperatifin kuruluş aşaması ve işlevi hakkında bizi bilgilendirdi.

Edindiğimiz bilgiler arasında kooperatifin çalışanları arasında özürlü bireylerin de yer aldığı ve bu bireylerin topluma kazandırılması amacıyla proje faaliyetleri yapıldığı yer almaktadır. Ülkenin diğer bölgelerinde de kooperatifin faaliyetlerini aktif olarak sürdürüldüğü özellikle devletin mafyadan aldığı topraklar üzerinde tarım yapıldığı anlatılmıştır. Tarım topraklarında üretilen ürünler şarap yapımında ve makarna üretiminde de kullanılmaktadır. Ayrıca bu topraklar sebze ve meyve üretiminin de yapıldığı bölgelerdir. Kooperatif çok büyük tarım arazilerine sahiptir. Bu tarım arazilerinde engelli bireylere ve hapisten yeni çıkmış ülke vatandaşlarına da çalışma imkânı sağlandığından onların toplumsal hayata kazandırılmaları hedeflenmektedir.

2015 yılı itibariyle 11 tane mülteciye bu kooperatifte iş imkânı tanınmıştır. Corleone kasabasında yemek yemiş bulunduğumuz ana binanın dışında kooperatife ait olan 2 tane daha çalışma ofisi bulunmaktadır. Ana binan alt katı restoran ve satış ofisi olarak kullanılmaktadır. Üst katı ise özellikle Mayıs- Haziran ayları arasında gelen ziyaretçiler için otel görevi görmektedir. Bu otel her yıl yaklaşık 500 ve daha fazla kişiyi ağırlamaktadır. Zihinsel engelli bireyler daha çok tarım arazilerinde çalıştığından otel, satış ofisi ve restoran kısımlarında bulunmamaktadırlar.

Üçüncü gün, ülkenin en önemli merkezlerinden birisi ve başkenti olan Roma şehrine kültürel bir gezi düzenlendi.

Dördüncü gün sabah saat 10.00 da üniversitenin engelli öğrencileri hakkında bilgi almak üzere için Palermo Üniversitesinin bir fakültesine ziyarette bulunduk. Fakültenin engelli öğrencilerden sorumlu genel koordinatörü bizi karşıladı. Uyguladıkları program ve öğrencilerin eğitim ortamları hakkında bilgi alındı. Bu bilgiler arasında üniversitenin engelli bireyler yerine “farklı yetenekli bireyler” tabiri kullanmasının genel felsefesi olması vardı.

Farklı yetenekli bireyler karma sınıflarda eğitim görmektedir. Eğer bir sınıfta bir ya da daha fazla farklı yetenekli birey mevcut ise bu sınıf için yardımcı öğretmen temin edilmektedir. Eğer öğrencinin veya ailesinin özel bir isteği olursa veya öğrencinin fiziksel bir engeli mevcut ise öğrencilerin yanına onlara her anlamda yardımcı olabilecek bir asistan (tutor) verilmektedir.

Üniversite özellikle fiziksel engelli öğrenciler için öğrencilerin okula taşınmasını sağlamak amacıyla öğrencileri evlerinden alarak okula ulaşımını sağlamaktadır.

Bireysel farklılıklar üniversite yönetimin üzerinde en çok durduğu konudur. Eğitim sistemi karma olmasına rağmen değerlendirmeler bireysel farklılıklar göz önünde bulundurularak yapılmaktadır. Farklı yeteneklere sahip olan öğrencilerin sınavları onların kendilerini en iyi ifade edebilecekleri şekilde ( yazarak, konuşarak, teknolojik aletlerden faydalanarak vb. …) yapılmaktadır.

Her fakültede engelli öğrencilerden sorumlu olan bir görevli bulunmak zorundadır. Bu görevli öğrenciler ile profesörler arasındaki iletişimi sağlayan bir köprü görevini üstlenmektedir.

2010 yılında bütün İtalya’da geçerli olan yeni bir kanun kabul edilmiştir. Bu kanunla birlikte engelli bireylerin hakları güvence altına alınmıştır. Kanun ayrıştırıcı bir yaklaşımı değil dâhil edici bir yaklaşımı savunmaktadır ve en önemli özelliği bireysel farklılıkları göz önünde bulundurmasıdır.

Disleksi (hesaplama yanlışlığı yapan farklı yeteneğe sahip bireyler) hastalarına değerlendirme sınavlarında hesap makinesi, dizüstü bilgisayarı gibi teknolojik aletlerden yararlanma fırsatı ve ayrıca ihtiyaç duymaları halinde asistan temin edilmesi bireysel farklılıklara verilen önemin en önemli göstergelerinden biridir.

Engelli bireylerin üniversiteye girmeleri için mülakat tarzı görüşmelere tabi tutulduğu ancak herhangi bir sınava girmedikleri edinilen bilgiler arasındadır. Ziyaret etmiş olduğumuz fakültede 162 tane asistan ve farklı yeteneğe sahip birey bulunmaktadır. Üniversite genelinde ise yaklaşık 400 tane farklı yetenekli birey mevcuttur. Farklı yetenekli bireyler için mezun olmadan önce iş bazlı oryantasyon düzenlenmektedir. Bu oryantasyon sayesinde bireylerin iş bulmaları kolaylaşmaktadır. İtalya’daki her kurum kapasitesine göre en az bir farklı yetenekli birey çalıştırmak zorundadır.

Öğle yemeğinin ardından Centro Dedalo ya ziyarette bulunuldu. Burası 18 yaş ve üzeri zihinsel engelli bireylerin geldiği sosyal toplum kuruluşudur. Engelli bireylerin topluma kazandırılması için çalışma faaliyetleri sürdüren bu kurumda öğretmenler ve psikologlar gönüllülük esasına dayanarak çalışmaktadırlar. Aynı zamanda üniversitenin psikoloji bölümü öğrencileri de bu kurumda staj görmektedirler. Burada yapılan aktiviteler resim, çizim, eğlence, video, tiyatro vb. Doğum günü kutlamaları, tiyatro etkinlikleri ve çeşitli karnavallara gidilerek bireylerin sosyal anlamda eğlenceli vakit geçirmeleri hedeflenmektedir. Bu kurumda öğrenciler ve öğretmenler birlikte çalışma metodu kullanmaktadırlar. Yapılan etkinliklere herkesin katılımı sağlanmaktadır. Bireylere verilen eğitimler arasında toplum içerisinde nasıl davranılması gerektiğini öğretmek en önemli dersler arasındadır.

Kurum hakkında alınan genel bilgilerin ardından öğrencilerin hazırlamış oldukları bardakaltlıkları hediye olarak bizlere sunuldu.

Beşinci gün yetişkinler için olan rehabilitasyon merkezi ziyaret edildi. Zihinsel engelli bireyleri topluma kazandırmak bu kurumun başlıca hedeflerindendir. Bu amaçla gruplar halinde çalışan bu kurumda sosyalleşmek eğitimin ayrılmaz parçasıdır. Sosyal yeteneklerini ortaya çıkarmak amacıyla gruplar sosyal faaliyetler konusunda teşvik edilmektedirler. Kurum hafta içi tam gün şeklinde çalışmaktadır. Gerek duymaları halinde öğrencilerin yanına yardımcılar (asistanlar) verilmektedir ve grup çalışmalarına bu asistanlar eşliğinde katılmaktadırlar.

Bu kurum devlet kuruluşudur. Hafta içi her gün çeşitli aktiviteler düzenlenmektedir ödenekler dâhilinde. Resim, müzik ve okuma etkinlikleri yapılmaktadır. Öğrenciler gazete ve kitap okumaya teşvik edilmektedirler. Çeşitli münazaralar düzenlenerek kendi fikirlerini özgürce ifade edebilecekleri ortamlar oluşturulmaktadır.

Kurumun temel amacı öğrencileri topluma kazandırarak onların mutlu bir yaşam sürdürmelerini sağlamaktır. Kurumdaki aktivitelere sadece öğrenciler katılabiliyor fakat velilerle sürekli iletişim halinde olunarak onların görüşleri çerçevesinde aktivitelere yön veriliyor.

Kurum ziyaretinin ardından İtalya’nın yöresel yemeklerinin yapılığı bir restoranda grup olarak yemek yenildi. Burada gittiğimiz kurumlar hakkında görüş bildirilerek proje hakkında genel bir değerlendirme yapıldı.

Son gün ise yol hazırlıklarımızı yaptık ve ülkemize geri döndük.