Эярдяни аь гу кими

UNUDULMUŞ PARÇALAR (s.74)
Avtoqrafda şerin 1919-cu ildə yazıldığı qeyd edilmişdir. Burada sonuncu nəşr əsas götürülür.
SEVGİ HAKİM OLMALI (s.75)
İlk dəfə «Talıbzadə Abdulla Şaiq» kitabçasında sərlöv­hə­siz çap olunmuşdur (Bakı, 1923, s.3). İlk nəşrə müəllif hə­min şerin «Eşq və qüvvət» adı ilə salmışsa da, çap edil­mə­mişdir. İki avtoqrafda son bəndin yanında qırmızı karandaşla xətt çəkilmiş və kimsə «humanizm» sözü yazmışdır. Fikri­miz­cə, elə bu da 30-cu illərdə həmin şerin seçilmiş əsərlərin ilk nəşrinə düşməsinə mane olmuşdur.

Şer son üç nəşrə «Sevgi hakim olmalı» adı ilə salın­mış­dır. Şerin müvəffəqiyyətsiz redaktə edilmiş bəzi misra­larını av­toq­raflar əsasında bərpa etdik.

Avtoqraflarda şerin yazılışı 1919-cu il göstərildiyi üçün biz həmin tarixi əsas götürürük.
ŞƏRQ GÖZƏLİNƏ (s.76-77)
«Gələcək» jurnalı, oktyabr, 1922, № 1, s.12. Av­toq­raf­­lar­da şerin yazılış tarixi 25 temmuz (iyul) 1921-ci il gös­tə­ril­miş­dir.

A.Şaiqin arxivində olan yaşıl mürəkkəblə yazılmış şerlər dəf­tərindən məlum olur ki, həmin şeri şair ilk dəfə nədənsə ix­tisarla nəşr etdirmiş, son dörd bəndini çapa verməmişdir. İx­ti­sarın şerə mənaca ciddi ziyan vurduğunu nəzərə alaraq son dörd bəndi bərpa etdik. İkinci dəfə şer bütünlüklə 1923-cü il­də «Maarif və mədəniyyət» jurnalında çıxmışdır (№ 11, s.11). Şerə verilmiş qeyddə deyilir: «İş bu mənzumə 1921-ci ildə Şərqin ictimai, fikri və siyasi bir inqilab ərəfəsində bulunması münasibətilə söylənmişdir».

ÜSYAN ET (s.77-78)
İlk dəfə 1921-ci ildə «Yeni yıldız» jurnalında (10 ka­nu­niəv­vəl (dekabr) № 1, s.69) «Dilək çələngi» adı ilə dərc edil­mişdir. Seçilmiş əsərlərin birinci nəşrində «Üsyan» (s. 86) və son nəşrlərində «Üsyan et!» adları ilə getmişdir. Müəllif şerin ilk çap variantını xeyli işlədiyi üçün sonralar şerin adını da bir neçə dəfə dəyişdirmiş, yazılış tarixini isə 1924-cü il etmişdir. 1921-ci il çapında şerin nəqəratı belədir:

Ey əski loş dünya, yıxıl, parçalan!

Yediyin gəmikdir, içdiyin həm qan!

Biz son nəşrdə ixtisar edilmiş ilk bəndi bərpa etdik, şerin yazılış tarixini isə jurnal çapına əsasən dürüstləşdirdik.

GƏNCLİK MARŞI (s.78)
Seçilmiş əsərlərin son nəşrində çap olunmuşdur. Burada hə­min mətn eynilə verilir. Avtoqrafda şerin adı «İnstitut mar­şı»dır. Şer bir müsamirə münasibətilə yazılmış, Ü.Hacıbəyov isə ona musiqi bəstələmişdir. Şerin yazılış tarixi 1921-ci il gös­tərilmişdir.
SAVAŞ (s.79-80)
«Maarif və mədəniyyət» jurnalı, 1923, № 12, s.10-11. Birinci, ikinci və dördüncü nəşrlərə daxil edilmişdir. Avtoq­raf­larda 1921-ci ildə yazıldığı qeyd olunur. Son avtoqrafında müəllif məqsədəuyğun dəyişikliklər etdiyi üçün onu əsas gö­türürük.
QIZIM ALTUNSAÇA (s.80)
Avtoqraf əsasında nəşr edilir. Şer 1922-ci ildə şairin ilk övladı Altunsaçın ölümü münasibətilə yazılmışdır. Burada son nəşr əsas götürülmüşdür.
BİZİMDİR (s.80-81)
«Yeni yol» qəzeti, 28 sentyabr 1922, № 2. Bütün nəşrlərə daxil edilən bu şerin yazılış tarixi yanlış olaraq 1923-cü il get­mişdir. Şairin avtoqraflarında da belədir. Sonralar şer müəl­lif tərəfindən işlənmişdir. Burada son variant verilir.
HƏR ŞEY VAR (s.81-82)
«İnqilab və mədəniyyət» jurnalı, yanvar 1928, № 1, s.20. Bütün nəşrlərə daxil edilmişdir. Avtoqrafla nəşr variantları arasında fərq yoxdur.