##Fakültə: Biologiya ##İxtisas: Biologiya

##num=5// level= 1// sumtest=22 // name=. Nuklein turşuları, kimyəvi tərkibi, RNT, DNT, xassələri//

T1-

1. RNT - nin tərkibinə daxil olmayan pirimidin əsasını göstərin.

A)

B)

C)

D)

E)
2. RNT - nin tərkibinə daxil olan pirimidin əsasını göstərin?

A)

B)

C)

D)

E)

3. RNT - nin tərkibinə daxil olan purin törəməsini göstərin?

A)

B)

C)

D)

E)

4. DNT - nin tərkibinə daxil olmayan birləşməni göstərin?

A)

B)

C)

D)

E)

5. DNT - nin tərkibinə daxil olan pirimidin əsasını göstərin?

A)

B)

C)

D)

E)

6. Göstərilən birləşmələrin hansı purin əsasıdır?

A)

B)

C)

D)

E)

T 2

7. Nuklein turşuların törəmələri hansılardır?

A) 2, 4, 6, 9, 10

B) 1, 2, 3, 4, 7, 8

C) 3, 4, 5, 6, 7, 8

D) 1, 2, 3, 4, 5, 6

E) 4, 6, 7, 8. 9

8. DNT molekulunda müəyyən qanunauyğunluqları göstər.

1 - A + Q=S + T

2 - A=T, S=Q

3 - Q + A=T + S

4 - Q + S=A + T

5 - S + A=T + Q

6 - A + T=S + A

A) 1, 6

B) 2, 3

C) 4, 5

D) 3, 5

E) 1, 2

9. Purin əsaslarının törəmələrinin ardıcıllığı hansıdır?

1 - hipoksantin

2 - sitidin

3 - sidik turşusu

4 -  ureid propion turşusu

5 - ksantin

6 -  ureidizo yağ turşusu

7 - allantoin

A) 2, 3, 5, 6

B) 1, 2, 4, 6

C) 1, 3, 5, 7

D) 4, 5, 6, 7

E) 3, 4, 5. 6

10. Purin və pirimidin əsaslarının alınması yolları müxtəlifdir. Lakin bunların sintezinin mexanizmində müəyyən oxşarlıqlar var. Bu oxşarlıqlar hansı variantda düzgün göstərilib?

1-Heterotsiklik həlqələrin formalaşmasından azot mənbəyi kimi qlisin, asparagin və qlütaminin istifadə edilməsi

2-Hər ikisinin sintezi riboza 5-fosfatın əsasında gedir, bu da nəticədə hazır nukleozid 5 – fosfatın əmələ gəlməsini təmin edir

3-Purin və pirimidin nukleotidlərinin bütün mərhələləri fermentativ xarakter daşıyır yəni bütün proseslərdə fermentlər iştirak edir.

A) I,II

B) I,III

C) I,II,III

D) II,III

E) yalnız I

11. Ribonuklein turşularının biosintezi üçün orqanizmdə hansı ribonukleozidfosfatlar olmalıdır?

1.ATF

2.DATF

3.DTTF

4.QTF

5.STF

6.DQTF

7.UTF

A) 1,3,5,6

B)2,3,6

C)1,2,3,4

D) 1,4,5,7

E)3,4,5.6,7

12. Nuklein turşularının natamam hidrolizi zamanı alınan pentoza – monofosfat efirlərinin tərkibinə hansı maddələr daxildir?

1.Fol turşusu

2.β - d - riboza

3.Qarışqa turşusu

4. β – d – dezoksiriboza

A) 2,3,4

B) 1,2,3

C) 1,2,4

D) 1,3,4

E) 1,3

13. İnozin-5-fosfat neçə mərhələdə adenil turşusuna çevrilir və hansı mərhələlərdir?

1-İnozin-5-fosfat asparagin turşusu ilə reaksiyaya girib adenilkəhraba turşusu əmələ gətirir

2-Adenilsirkə turşusu adenil-suksinatliaza fermentinin təsiri ilə adenin və fumar turşularına parçalanır

3-İnozin-5-fosfat qarışqa turşusu ilə reaksiyaya girib adenilsirkə turşusuna əmələ gətirir

4-Adenilkəhraba turşusu adenil-suksinatliaza fermentinin təsiri ilə adenil və fumar turşularına parşalanır

A) 2 mərhələ, I və II

B) 2 mərhələ, II və III

C) 2 mərhələ, III və IV

D) 2 mərhələ, I və IV

E) 2 mərhələ, II və IV

T 3

14. İnozin turşusunun biosintezi mərhələsinin ardıcıllığını göstərin:

1- riboza -5-fosfata ATF-in qarşılıqlı təsiri nəticəsində 5- fosforibozil – 1-pirofosfat əmələ gəlir

2- fosforibozil amin qlisinlə birləşərək, 5- fosforibozil – qlisinamid əmələ gətirir

3-FRPF qlütaminlə reaksiyaya girərək 5- fosforibozil – 1- amin əmələ gəlir

4- 5- fosforibozil – qlisinamid metenil tetrahidrofolatin təsiri ilə formiləşərək, 5^/ - fosforibozil – N- formilqlisinamidə çevrilir

5- 5^/- fosforibozil – 5 – amin -4 – imidazol –karboksamidin – 5 amin qrupu formilləşmə prosesinə uğrayaraq 5-fosforibozil –5 formamid- 4- imidazol-karboksamid əmələ gəlir.

6- fosforibozil – 4- karboksil -5-amin imidazol asparagin turşusu ilə reaksiyaya girərək 5- fosforibozil – 4 –N-suksin- karboksiamid- 5- amin- imidazol əmələ gəlir

7-Əmələ gələn 5- fosforibozil- N- formil – qlisinamidin dehidratasiyaya uğrayaraq 5- fosforibozil – 5 amin- imidazola çevrilir

8 -5- fosforibozil – 5 amin- imidazol karboksilləşərək 5- fosforil- 4 karboksil – 5 amin imidazola çevrilir.

9 -5-fosforibozil –5 formamid- 4- imidazol-karboksamid tsiklohidraza fermentinin təsiri ilə bir molekul su itirir.

A) 8,9,7,5,6,3,4,1,2

B) 3,2,1,4,5.8,9,7,6

C) 4,1,2,3.7,9,8,6.5

D) 1, 3,2 ,4,7,8,6,5,9

E) 2,1,3,4,8,6,9,5,6,7

15.Urikoliz prosesi mexanizminin baş vermə ardıcıllığını müəyyənləşdirin(heyvanlar,məməlilər,balıqlar):

1.Allantoin hidroliz olunaraq eyni adlı turşuya çevrilir

2.urikooksidaza fermentinin təsiri ilə Sidik turşusu oksidləşərək allantoin və karbon qazı əmələ gəlir

3.Sidik cövhəri parçalanar ammonyak və karbon qazı əmələ gətirir

4.Allantoin turşusu allantoinaza fermentinin təsiri ilə parçalanaraq sidik cövhəri və qlioksil turşusu əmələ gətirir

A) 1,4,3.2

B) 2,1,4.3

C) 4,1,2,3

D) 3,4,2,1

E) 1,3,4,2

T 4

16. Nuklein turşularının parçalanması nəticəsində əmələ gələn pirimidin nukleotidlərinin çevrilmə mərhələlərinin ardıcıllığını müəyyən edin

1.sitidindezaminaza fermentinin təsiri altında əmələ gəlmiş sitidin aminsizləşib uridinə çevrilir

2.uridin nukleozidi və timidinfosfatın parçalanaraq timidin əmələ gəlir

3.fosfotaza və ya nukleotidaza fermentinin təsiri ilə pirimidin nukleotidləri fosfat turşusuna və nukleozidlərə qədər parçalanır

4.timidin nukleozidi fosforoliz prosesinə uğrayaraq riboza fosfata və müvafiq pirimidin əsaslarına çevrilir

5.dihidrourasildən β- ureidpropion turşusu dihodrotimindən isə β- ureid-izoyağ turşusu əmələ gəlir

6.pirimidin molekulunun tsiklik zənciri parçalanır

7.bu birləşmədən NH₃ və CO₂ əmələ gəlir

8.əmələ gəlmiş ammonyak orqanizmdən karbamid şəklində ifraz olunur

A) 5,7,8,6,3,1,2,4

B)1,5,6,7,8,2,3,4

C)4,7,8,6,5,3,2,1

D)8,7,6,1,3,2,4,5

E) 3,1,2,4,6,5,7,8

17.Bütün nəqliyyat RNT-nin molekul zəncirində nukleotidlər hansı ardıcıllıqla yerləşir?

1-sitidin

2-quanin

3-timin

4-psevdouridin

A) 3,1,2,4

B)1,2,4,3,1

C) 2,3.4,1,2

D) 2,3,4,1,2

E) 1,2,3,4

18.Nuklein turşuları qida maddələrin tərkibində zülallarla birləşmiş şəkildə olur.Nuklein turşularının həzm sistemində parçalanma ardıcıllığını göstərin:

1-Mədə şırəsinin təsirindən hidroliz olunan nuklein turşuları bağıraqlara keçir

2-Qəbul edilmiş qidadan nukleoproteidlər mədə şirəsinin təsirindən zülallara və nuklein turşularına parçalanır

3-Proteazaların təsirindən sadə zülallar amin turşularına parçalanaraq bağırsaq divarlarından sorulur

4-Bağırsaqlarda nukleoproteidlər prostetik qrupa və zülali hissəyə parçalanır

A) 3,4,1,2

B)1,2,3,4

C) 2,1,4,3

D)2,3,4,1

E)4,3,2,1

19. Nuklein turşuları, zülallar və hormonlar arasında düzgün uyğunluğu müəyyən edən cavab hansıdır?

A) I - 4, 5, 8; II - 1, 6, 9; III - 2, 3, 7

B) I - 2, 4, 5; II - 1, 6, 8; III - 3, 7, 9

C) I - 1, 3, 5; II - 2, 4, 7; III - 6, 8, 9

D) I - 2, 4, 6; II - 1, 3, 5; III - 7, 8, 9

E) I - 2, 6, 9; II - 6, 7, 9; III - 1, 3, 4

20.Düzgün uyğunluğu göstərin:

1-1869 – cu il Mişer

2-1889 – cu il Altman

3-1890 – cu il Kossel

4-1953 – cü il Yotson və Krik

a.nuklein turşularının hüceyrələrdə iki növ olduğunu DNT və RNT-ni müəyyən etdi

b.irin hüceyrələrini kəşf edərək onların nüvələrində qeyri –adi fosforlu birləşmələr olduğunu aşkar etdi.

c.nuklein turşularını heyvani toxumalarından zülallardan ayrılmış halda almışdır

d.nuklein turşularının makromolekulyar strukturunu göstərdilər.

A) 1 – a ,2 – c,3 – d,4 – b

B)1 – c,2 – a, 3 – d,4 – b

C)1 – d,2 – a, 3 – b,4 – c

D) 1 – b, 2 – c, 3 – a, 4 – d

E)1 – b,2 – a,3 – c,4 – d

21. 1- pirimidin, 2- laktim, 3- purinin düzgün yazılış formulunu göstərin:

a

-

b.

c.

A) 1-a,2-c,3-b

B)1-b,2-a,3-c

C)1-c,2-a,3-b

D) 1-a, 2-b,3-c

E)1-c,2-b,3-a

22.Aşağıda verilmiş RNT növləri haqqında məlumatların düzgün uyğunluğunu seçin

1-Nəqliyyat RNT-si

2-Məlumat RNT-si

3-Ribosom RNT-si

a.Hüceyrə nüvəsində DNT-nin iştirakı ilə sintez olunur. Zülal molekulunun quruluşu haqqında olan məlumatı hüceyrə nüvəsindən ribosomo aparır

b.Zülallarla rabitəli şəkildə olub hüceyrənin bütün RNT kütləsinin əksər hissəsini 80%-ni təşkil edir

c.Hüceyrədə aminturşuları zülalların sintez olunduğu yerə ribosoma daşıyır

A) 1-b,2-c,3-c

B)1-b,2-a,3-c

C)1-c,2-b,3-a

D)1-a,2-b,3-c

E) 1- c,2- a,3- b