Guliston davlat universiteti karshibayeva lolaxon klichevna, egamqulov husniddin erkaboyevich

3.2-rasm. Xovos tumani xaritasi

Ijtimoiy so‘rov natijalariga ko‘ra “Karvonsaroy” mahallasida
1. 16 yoshdagilar 5ta
2. 21 yoshdagilar 4 ta
3. 23 yoshdagilar 5 ta
4. 28 yoshdagilar 3 ta
5. 33 yoshdagilar 1 ta
6. 35 yoshdagilar 1 ta
7. 44 yoshdagilar 2 ta
8. 45 yoshdagilar 1 ta
9. 55 yoshdagilar 1 ta
10. 63 yoshdagilar 1 ta
Millat vakillari O‘zbek 10 ta, Tojik 5 ta
Jinsiy tarkibi: ayollar 4 ta, erkaklar 8 ta
Malumotliligi: Oliy 3 ta, o‘rta maxsus 12 ta
Oilaviy tarkibi: 7 kishilik oilalilar 2 ta, 5 kishilik oilalilar 4 ta, 8 kishilik oilalilar 2 ta, 6 kishilik oilalilar 3 ta, 2 kishilik oilalilar 1ta, 3 kishilik oilalilar 1 ta.
Jinoyat turlarini bilasizmi degan savolga barchasi ha degan javob bergan javoblar ichida o‘g‘irlik degan javob eng ko‘p ishlatilgan milliy tarkibida tajiklar ko‘pchilikni tashkil qiladi.
Umumiy so‘rovnoma natijasi shuni ko‘rsatdiki eng ko‘p so‘rovnoma bo‘yicha “KARVONSAROY” da vaziyat bir muncha og‘irroq bo‘lib “qizil” hududga kiritish mumkin. Biroq “YETTIGUZAR” mahallasini “sariq” hududga va “XOVOSOBOD” mahallasini ham “sariq” hududga kiritish mumkin.
Bu mahallalarda prafilaktika inspektorlarini faoliyatini qoniqarli baholagan bolib ish faoliyatini takomillashtrish kerak. Mahallalarda qo‘shimcha maxsus mutaxasislarni jalb qilish maqsadga muofiq deb bilaman. Shuningdek bu mahallalarda videokameralar faoliyatini yo‘lga qo‘yish ijobiy natijalar berishi kutilmoqda.
3.3.Jinoyatchilikning oldini olish

Jinoyatchilikka qarshi kurashish faoliyatining asosiy yo‘nalishi uning oldini olishdir. Jinoyatchilikning oldini olish davlatning ko‘p bosqichli tizimidir. Yo‘q qilish, kuchsizlantirish yoki zararsizlantirishga qaratilgan ijtimoiy va jamoat tadbirlari jinoyatchilikning sabablari va shartlari. Jinoyatchilikning oldini olish bo‘yicha tadbirlarni ishlab chiqish va alohida jinoyatlar - barcha kriminalistlarning yakuniy natijasi va samaradorligi ko‘rsatkichi tadqiqot.

Huquqbuzarliklar profilaktikasi faoliyatining o‘ziga xos xususiyati shundan iborat uning muhim qismi majburlash bilan bog‘liq, sohaga aralashish bilan bog‘liq Shaxsiy hayot. Faoliyatning ushbu majburiy tomoni qat’iy tartibga solinishi kerak qonun bilan bog‘langan. Bundan kelib chiqadiki, ijtimoiy boshqaruv tamoyillaridan tashqari (maqsad)ishonch, izchillik, obyektivlik, asosiy bo‘g‘in, maqbullik va samaradorlik Huquqbuzarliklarning oldini olish qonuniy tamoyillarga muvofiq bo‘lishi kerak ulardan eng muhimi qonuniylik printsipi.
Shuni alohida takidlash lozimki Oliy ta’lim muassasasida geokriminogen vaziyatni yoritilish holatiga etibor berilsa, ayniqsa Guliston davlat universitetida bu holatga tashabbuskorlik bilan chiqilsa maqsadga muofiq bo‘lardi. Chunki Sirdaryo viloyati aholisi turli hududlardan ko‘chib keltirilgan hisoblanadi. Jinoyatchilikni yoritilish orqali turli millatlar o‘rtasidagi kelishmovchiliklar bartaraf etilardi, chegara oldi hududlarda noqonuniy migratsiyani oldi olinadi, ekologik jinoyatlar soni kamayishi mumkin bo‘ladi.
Sirdaryo viloyatida geokriminogen vaziyatni keltirib chiqaruvchi omillar ko‘p bo‘lib ularni 4 guruhga ajratishga imkon berdi. Bu rayonlarga quyidagicha baho berish mumkin. Jinoyatchilikka qarshi kurashning asosiy faoliyati uning oldini olishdan iborat. Huquqbuzarliklarning oldini olish - bu jinoyatning sabablari va shartlarini bartaraf etish, zaiflashtirish yoki zararsizlantirishga qaratilgan davlat va ijtimoiy chora-tadbirlarning ko‘p bosqichli tizimi. Jinoyatchilik va alohida jinoyatlarning oldini olish chora-tadbirlarini ishlab chiqish barcha kriminalistik tadqiqotlarning yakuniy natijasi va samaradorligining ko‘rsatkichidir.
Huquqbuzarliklarning oldini olish faoliyatining o‘ziga xosligi shundaki, uning muhim qismi majburlash bilan bog‘liq, shaxsiy hayot sohasiga aralashish bilan bog‘liq. Faoliyatning ushbu majburiy tomoni qonun bilan qat'iy tartibga solinishi kerak. Bundan kelib chiqadiki, huquqbuzarliklarning oldini olishda ijtimoiy boshqaruv tamoyillari (maqsadni belgilash, izchillik, ob’ektivlik, asosiy bo‘g‘in, optimallik va samaradorlik, huquqbuzarliklarning oldini olish) bilan bir qatorda huquqiy tamoyillarga ham mos kelishi kerak, ulardan eng muhimi qonuniylik prinsipidir.
Tadqiqot printsipi jinoyatchilikning oldini olishni ijtimoiy boshqaruvning alohida turi sifatida ta’kidlashda hal qiluvchi ahamiyatga ega. Huquqbuzarliklarning oldini olishning maqsadi tizimni tashkil etuvchi, birlashtiruvchi tamoyil bo‘lib, ushbu maxsus faoliyatga sub’ektlar, ob’ektlar va ta’sir choralarini kiritish imkonini beradi. Maqsad mavzuning diqqat markazida bo‘lib, unga erishish profilaktika ishlarining sifati va samaradorligining o‘lchovi bo‘lib xizmat qiladi.
Izchillik tamoyili huquqbuzarliklarning oldini olishni sub’ekt (boshqariladigan quyi tizim) va ob’ekt (boshqariladigan quyi tizim) o‘rtasidagi o‘zaro ta’sir sifatida, huquqbuzarliklarning oldini olish choralarini esa boshqaruv munosabatlari sifatida ko‘rib chiqishni o‘z ichiga oladi. Ob’ektivlik printsipi nazorat harakatlarining ijtimoiy jarayonlarning rivojlanish qonuniyatlari va tendentsiyalari bilan maksimal darajada bog‘liqligini talab qiladi. Huquqbuzarliklarning oldini olishga nisbatan, bu shuni anglatadiki, profilaktika faoliyatini ob’ekt va jamiyat faoliyatini tartibga soluvchi qonunlarni bilmasdan va hisobga olmasdan amalga oshirish mumkin emas. Jinoyatga qarshi «otliq qo‘shinlar» bilan kurashish foydadan ko‘ra ko‘proq zarar keltiradi. Asosiy bo‘g‘in printsipi huquqbuzarliklarning oldini olishning asosiy vazifasini topishga, asosiy muammoni yoki bir nechta muammolarni ajratib olishga, asosiy resurslarni ulardan biriga jamlashga imkon beradi, ularni hal qilish jinoyatchilik darajasini sezilarli darajada kamaytiradi. Optimallik va samaradorlik printsipi eng kam kuch va vositalar, moddiy va moliyaviy resurslarni sarflab, eng qisqa vaqt ichida eng yaxshi natijaga erishishni talab qiladi. Huquqbuzarliklarning oldini olishda ushbu tamoyilning amal qilishi qonuniylik prinsipi bilan cheklanadi, unga ko‘ra barcha profilaktika choralari qonun doirasida amalga oshirilishi lozim – va hech qanday samaradorlikka intilish uning buzilishini oqlay olmaydi.
Kriminologik adabiyotlarda profilaktika choralarining turli tasniflari mavjud. Profilaktik tadbirlarni dasturlash va tashkil etish vazifasiga eng yaxshi javob beradigan tasnif quyidagi asoslarga asoslanadi: profilaktika tadbirlari darajasiga ko‘ra, mexanizmiga, hajmiga, profilaktika tadbirlarining mazmuniga ko‘ra, ularni amalga oshirish predmetiga ko‘ra. .
Profilaktik chora-tadbirlar darajasiga ko‘ra ikki guruhga bo‘linadi - umumiy ijtimoiy va maxsus (kriminologik) xarakterli,
Umumiy ijtimoiy profilaktika funktsiyasi jamiyatning butun progressiv rivojlanishi tomonidan izchil amalga oshiriladi. Umumiy ijtimoiy jinoyatlarning oldini olish ijtimoiy faoliyatning eng muhim va uzoq muddatli turlari, iqtisodiyotni rivojlantirishning asosiy chora-tadbirlari, fuqarolarning huquqlari, erkinliklari, qonuniy manfaatlarini ta’minlash, madaniyat va axloqni saqlash, qonun ustuvorligini mustahkamlash, fuqarolarni ijtimoiy himoya qilish bilan bog‘liq. aholi. Bunday chora-tadbirlar o‘z oldiga jinoyatchilikka qarshi kurashish va jinoyatchilikning oldini olish bo‘yicha alohida maqsadlarni qo‘ymaydi. Biroq, ular alohida profilaktikaning asosi, platformasi bo‘lgan muhim kriminologik jihatga ega, chunki ularning ijtimoiy rivojlanish muammolarini hal qilishga qaratilganligi jinoyatni cheklash uchun zarur shart-sharoitlarni yaratadi, uni keltirib chiqaradigan kriminogen omillarga qarshi turadi.
Maxsus (kriminologik) profilaktika kriminogen omillarni bartaraf etish, zaiflashtirish, zararsizlantirish, jinoyat sodir etishi mumkin bo‘lgan yoki allaqachon sodir etgan shaxslarni tuzatishga qaratilgan chora-tadbirlarni o‘z ichiga oladi. Davlat organlari tomonidan jinoyatchilikka qarshi kurashning maxsus tadbirlari amalga oshiriladi

3.2-Jadval