GüMRÜk yönetmeliĞİ BİRİNCİ kisim genel Hükümler

Mektupların şekli, tescili ve Müsteşarlığa gönderilmesi

Madde 549 - Diplomatik muaflıkların uygulanmasındaki işlemlerde beyanname hükmünde olan elçilik mektuplarının şekil ve içereceği bilgiler 26 no.lu ekte gösterilmiştir.
Gümrük idarelerine ibraz edilen mektuplar, örneğine uygun olarak düzenlenmiş ve Dışişleri Bakanlığının vizesinden geçmiş bulunduğu takdirde, kabul olunur ve bir numara altında ayrı bir deftere kayıt ve tescil edilir.
İşlemleri bitirilen mektuplarla eşyanın tesliminden sonra, özet beyan veya diğer ilgili belgelerin kayıtları kapatılır ve bir bordroya bağlanarak aylık olarak Müsteşarlığa (Gümrükler Kontrol Genel Müdürlüğü) gönderilir.

İKİNCİ BÖLÜM

Geri Gelen Eşya
BİRİNCİ AYIRIM

Geçici Olarak Çıkan Eşya ve Taşıtlar

Geçici olarak çıkan taşıtlar ve eşya
Madde 550 - Türkiye Gümrük Bölgesinden geçici olarak dışarı çıkarılacak taşıtlar ve gayri ticari nitelikteki eşya aşağıda yazılı şekilde beyana tabi tutulur:
a) İkametgahı Türkiye’de bulunan Türk ve yabancı gerçek ve tüzel kişilerin yabancı bir ülkeye geçici olarak çıkaracakları ve en geç üç yıl içerisinde geri getirecekleri kendilerine ait taşıtları için ‘Triptik’ veya ‘Gümrük Geçiş Karnesi’ beyanname olarak kabul olunur.
b) Yukarıdaki kişilerin triptik veya gümrük geçiş karnesi ibraz etmemeleri halinde, en geç üç yıl içerisinde aynen geri getirilmek kaydıyla götürdükleri taşıtları için, çıkış işlemlerini yapan gümrük idarelerince 3 nüsha olarak düzenlenen 68 no.lu ekte yer alan Türkiye Gümrük Bölgesi Dışına Çıkan Taşıtlara İlişkin Geçici İhracat Beyannamesi ve Taahhütnamesi ihracat işlemini yapan gümrük idaresine ibraz edilir.
c) Kanunda belirtilen üç yıllık süre sonunda çıkış ayniyetine uygun olarak geri getirilmek kaydıyla yabancı bir ülkeye gönderilecek gayri ticari nitelikteki eşyanın çıkışında yükümlü tarafından 3 nüsha olarak düzenlenecek 69 no.lu ekteki Türkiye Gümrük Bölgesi Dışına Gönderilen Gayri Ticari Eşyaya Ait Geçici İhracat Beyannamesi ve Taahhütnamesi ihracat işlemini yapan gümrük idaresine ibraz edilir.
Alınan bu beyanname ve taahhütnamelerin 1 ve 3 üncü nüshaları gümrüğünde saklanır. 2 nci nüshaları tekrar girişte gümrük idaresine ibraz edilmek üzere yükümlüye verilir.
Taşıt ve eşyanın süresi içinde tekrar getirilmesi halinde, giriş işlemlerini yapan gümrük idaresince çıkış kaydı kapatılır. Taşıt ve eşya çıkış işlemini yapan gümrükten başka bir gümrük idaresinden girişi yapıldığı durumda, kaydın kapatılması için 2 nci nüsha beyanname çıkış işlemini yapan gümrük idaresine gönderilir.
d) Türkiye’deki yabancı elçilikler ile konsolosluklar mensubu bulunan diplomatik statüdeki memurlara ait Türkiye’de trafiğe kayıtlı taşıtların çıkışlarında, sadece plaka numaraları ve modelleri ayrı bir deftere kaydedilir, başka bir gümrük işlemine tabi tutulmaz.
e) Geçici olarak Türkiye’den çıkarılan demiryolu araçlarının çıkış ve girişlerinde uluslararası anlaşma hükümlerine göre işlem yapılır.
Muayene

Madde 551 - Geçici olarak çıkarılacak eşyanın muayenesi 179 ila 193 üncü madde hükümlerine tabidir. Eşya geri geldiğinde vergi yükümlülüğü doğup doğmadığının tespiti açısından gerekli inceleme yapılır.

İKİNCİ AYIRIM

Geri Gelen Eşya ve Taşıtlar

Muafiyet şartı
Madde 552 - Serbest dolaşımda bulunan eşya, Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıkarıldığı veya çıkış hükmünde geçici depolama yerleri ile antrepolara konulduktan sonra Türkiye Gümrük Bölgesinden ihraç edildiği ve ayniyetleri değişmeden 3 yıl içinde yeniden serbest dolaşıma sokulduğu takdirde ve beyan sahibinin talebi üzerine gümrük vergilerinden muaf tutulur.

Nihai kullanıma tabi eşyanın geri gelmesi durumundaki esaslar

Madde 553 - Geri gelen eşyanın, Türkiye Gümrük Bölgesinden ihraç edilmeden önce, nihai kullanımı nedeniyle indirimli veya sıfır vergi oranından yararlanarak serbest dolaşıma girmiş olduğu hallerde, eşyanın aynı amaca yönelik olarak tekrar serbest dolaşıma sokulmak istenmesi durumunda, bu eşyaya indirimli veya sıfır vergi oranı uygulanır. İthal amacının aynı olmaması halinde, söz konusu eşyaya uygulanacak ithalat vergileri tutarı, serbest dolaşıma ilk girişi sırasında alınmış tutar kadar indirilir. Ancak, serbest dolaşıma ilk girişi sırasında alınmış tutarın geri gelen eşyanın yeniden serbest dolaşıma girişi sırasında alınacak tutardan daha fazla olması halinde hiçbir iade yapılmaz.

Muafiyet tanınmayacak haller
Madde 554 - Yukarıdaki maddelerde belirtilen ithalat vergilerinden muafiyet;
a) Aynen ihraç edildiği durumda olması hali dışında, hariçte işleme rejimi çerçevesinde Türkiye Gümrük Bölgesinden ihraç edilen eşyaya,
b) İhracı bir dış ticaret önlemine konu olan eşyaya,
Tanınmaz.

İhracı, bir dış ticaret önlemine konu olan eşyaya Bakanlar Kurulunca istisna getirilmesine ilişkin hal ve şartlar saklıdır.

Ayniyeti değişerek geri gelen eşya
Madde 555 - Kanunla belirlenen hallerde ayniyeti değişerek geri getirilen eşyanın 7/1/2000 tarih ve 2000/69 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının 34 ve 35 inci maddesinde bahsi geçen koşulları taşıması halinde ithalat vergilerinden muafen ithal edilmesine izin verilir.
Dahilde işleme rejiminin uygulanmasından sonra ihraç edilen ve daha sonra geri gelen eşya
Madde 556 - Gümrük Kanununun 168 ve 169 uncu madde hükümleri, dahilde işleme rejiminin uygulanmasından sonra ihraç edilen ve daha sonra geri gelen işlem görmüş ürünlere de uygulanır. Aynı hüküm yeniden ihraç edilen işlem görmüş ürünler için de geçerlidir.

Bu gibi hallerde, eşyanın yeniden ihraç tarihi, serbest dolaşıma giriş tarihi olarak kabul edilir ve kanunen alınması gereken ithalat vergileri tutarı, dahilde işleme rejimi hükümlerine göre belirlenir.

Kesin ihracı yapıldıktan sonra geri gelen eşyanın ispatı

Madde 557 - İhraç edilen eşyanın;

a) Gönderildiği ülkede yürürlükte olan mevzuat nedeniyle serbest dolaşıma girememesi veya kullanıma arz edilmemesi,

b) Kusurlu olması veya sözleşme hükümlerine uygun olmaması nedenleriyle alıcısı tarafından kabul edilmemesi,

c) İhracatçının elinde olmayan sebeplerle amaçlanan kullanıma girememesi,

Nedenleriyle geri gelmesi halinde, durumun Türkiye Gümrük Bölgesi dışındaki alıcıdan veya Türkiye Gümrük Bölgesi dışındaki yetkili kurumlardan alınacak belgelerle gümrük idaresine ispatı gerekir.
Birinci fıkranın (b) bendinde belirtilen durumlarda eşyanın ilk kullanım dışında kullanılmamış olması gerekmektedir. Bu durum, sadece, eşyanın kusurlu olduğunun veya sözleşme hükümlerine uygun olmadığının, kullanılmadan anlaşılamayacağı haller için geçerli olacaktır.
Birinci fıkranın (c) bendinde belirtilen durumlar;
a) Gönderilen kişiye teslim edilmeden önce, eşyanın tabiatından ileri gelen veya nakliye sırasında meydana gelen hasar yüzünden Türkiye Gümrük Bölgesine geri gönderilen eşya,
b) Tüketilmek veya satılmak amacıyla yurt dışındaki sergi ve fuarlara gönderilen ancak, tüketilmeden veya satılmadan geri gelen eşya,

c) Alıcının fiziksel bir engeli veya yasal bir engel nedeniyle alıcısına teslim edilemeyen eşya,

d) Doğal afetler, siyasi ya da sosyal durumlarda meydana gelen ani ve beklenmeyen değişiklikler yüzünden alıcısına teslim edilemeyen veya ihracına ilişkin sözleşmede belirtilen tarihten sonra teslim edilen eşya,

e) Türkiye Gümrük Bölgesi dışındaki ülkelere gönderilen ancak, piyasa kuralları gereği gönderildiği ülkede satılamayan sebze ve meyveler,

İçin uygulanır.
Eşyaya ait parçaların geri gelmesi

Madde 558 - Daha önce Türkiye Gümrük Bölgesinden ihraç edilen eşyaya ait olduğu anlaşılan parçaların geri gelmesi halinde gümrük vergilerinden muafiyet uygulanır.
Bu hüküm, Türkiye Gümrük Bölgesinden ihraç edilen makinelere, araçlara, aletlere veya diğer ürünlere ait olan ve ait olduğu uzman raporlarıyla kanıtlanan parça veya aksesuarları içeren eşyaya da uygulanır.

Geri gelen eşyanın beyanı

Madde 559 - Türkiye Gümrük Bölgesinden ihraç edildikten sonra geri gelen eşyanın beyanı, muayenesi ve diğer işlemler 179 ila 193 üncü madde hükümlerine göre yapılır. Yükümlü, ilgili gümrük idaresine eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesinden ihracına ilişkin gümrük beyannamesi ve ayniyet tespitine ilişkin diğer belgeler ile 96/8569 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yayımlanan ‘Türkiye İle Avrupa Topluluğu Arasında Oluşturulan Gümrük Birliği Dolayısıyla Bir Kısım Gümrük Rejimlerinin Uygulanmasına İlişkin Esaslar Hakkında Karar’ hükümleri çerçevesinde düzenlenmiş olan bir INF 3 Bilgi Formu var ise bu formu ibraz eder.
Konsinye satış suretiyle ihraç edildikten sonra geri gelen eşyanın beyanı

Madde 560 - Konsinye satış suretiyle ihraç edilen eşyanın çıkışında, gönderildiği yerde satılmayıp geri gelmesi ihtimali göz önünde bulundurularak ayniyet tespitine ilişkin tüm destekleyici bilgiler gümrük beyannamesine eklenir.
Bu suretle ihraç edilen eşyanın geri gelmesi halinde 559 uncu madde hükümlerine göre işlem yapılır.
Geçici olarak çıkarıldıktan sonra geri gelen taşıtların ve ticari nitelikte olmayan eşyanın beyanı

Madde 561- 559 ve 560 ıncı maddelerdeki esaslar dahilinde Türkiye Gümrük Bölgesi dışına geçici olarak çıkarılan taşıt ve gayri ticari nitelikteki eşyanın süresi içinde geri gelmesi halinde aşağıdaki işlemler uygulanır:
a) ‘Triptik’ veya ‘gümrük geçiş karnesi’ ile yurda geri gelen taşıtlar için bu belgeler beyanname olarak kabul olunur.
b) ‘Türkiye Gümrük Bölgesi Dışına Çıkan Taşıtlara İlişkin Geçici İhracat Beyannamesi ve Taahhütnamesi’ ile geri gelen taşıtların yolcunun elindeki, 550 nci madde hükümlerine göre verilmiş ikinci nüsha beyannameye dayanarak girişine izin verilir. Yükümlünün elindeki ikinci nüsha beyanname alınır. Yolcu çıkışını başka bir gümrükten yapmış ise alınan ihracat beyannamesi ve taahhütnamesi kayıtları kapatılmak üzere çıkışı yapan gümrüğe bir yazı ile gönderilir.
c) Geri gelen gayri ticari nitelikteki eşya için yazılı beyana ilişkin genel hükümler uygulanır.
d) 550 nci maddenin birinci fıkrasının (d) bendindeki diplomatik statüdeki memurların geri gelen taşıtlarının yalnız plaka numaraları ve modellerine bakılarak evvelce yapılmış çıkış kayıtları ile karşılaştırılır ve herhangi bir gümrük formalitesi uygulanmaz ve gerekli sürat ve kolaylık gösterilir. Taşıtlar başka bir gümrük kapısından çıkarılmış ise, ilgili çıkış gümrüğüne yazı ile bilgi verilir.
e) Geri gelen demiryolu araçlarının çıkış kayıtları kapatılır.
Birinci fıkrada gösterilen eşyanın muayenesi ve kontrolü sonunda bir aykırılık görüldüğünde, 564 üncü madde hükümlerine göre işlem yapılır.
Uluslararası anlaşma hükümlerine göre geçici çıkan ve geri gelen eşya

Madde 562 - Geçici çıkan ve geri gelen eşya için uluslararası anlaşmalarla belirlenmiş hususlarda, bu anlaşma hükümlerine göre işlem yapılır.
Yararlanılan menfaatlerin iadesi
Madde 563 - İhraç edildikten sonra geri gelen eşyanın gümrük vergilerinden muafen serbest dolaşıma girebilmesi için ihracat nedeniyle yararlanılan hak ve menfaat varsa bunların iade edildiğini gösteren belgenin beyannameye eklenmesi gerekir.

İhracat nedeniyle katma değer vergisi ve özel tüketim vergisi istisnasından yararlanan eşyanın katma değer vergisi ve özel tüketim vergisi tahsil edilir. (Bu fıkrada geçen “Katma Değer Vergisi” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve Özel Tüketim Vergisi” ibaresi 14.08.2002 tarih ve 24846 sayılı RG’de yayımlanan Yönetmelikle eklenmiştir)

Geri gelen eşyanın ayniyetinin tespiti ve vergi tahakkuku
Madde 564 - Geri gelen eşyanın gümrükçe veya ilgili merci tarafından yapılan incelemesi sonunda, eşyanın asli niteliğinin değişmediği fakat bir ameliye gördüğü veya asli niteliğinin değiştiği veya eşyaya asli bir kısım veya cihaz ilave olduğu anlaşılırsa, duruma göre, Gümrük Kanununun Hariçte İşleme Rejimi ve Serbest Dolaşıma Giriş Rejimine ilişkin maddeleri hükmüne göre gümrük vergileri tahakkuk ve tahsil edilir veya muafiyet uygulanır.
Sürelerin başlangıcı
Madde 565 - Geri getirilme süresinin başlangıcı eşyanın fiilen ihraç edildiği tarihtir. Çıkışın partiler halinde yapılması halinde, her partiye ilişkin sürenin başlangıcı ayrı ayrı göz önünde bulundurulur.
Süre uzatımı
Madde 566 - Üç yıllık süre doğal afet, getirildiği ya da geçiş ülkelerindeki iç karışıklık, abluka veya savaş hali, resmi makamlarca getirilen yasaklar veya eşyanın alıkonulması gibi beklenmeyen haller veya mücbir sebeplerle uzatılabilir.
Süresini aşarak geri getirilen, getirilmeyen ve kesin ihracata dönüştürülen eşya (04/05/2007 tarihli 26512 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik ile başlık değiştirilmiştir.)
Madde 567 - Eşyanın süresi içinde mücbir sebep belgesi ibrazı ile süre uzatımı talebi olmaksızın Kanunun 168 inci maddesinin 1 inci fıkrasında belirtilen üç yıllık süreyi veya üç yıllık sürenin üzerinde gümrükçe uzatılan süre varsa bu süreyi aşarak geri getirilmesi halinde, Kanunun 241 inci maddesinin 3 üncü fıkrasının (ı) bendi hükmü uyarınca usulsüzlük cezası tatbiki ile gümrük vergileri tahsil edilerek serbest dolaşıma giriş rejimi hükümleri uygulanır.
Eşyanın, Kanunun 168 inci maddesinin 1 inci fıkrasında belirtilen üç yıllık süre aşılmaksızın, ek süreler dahil verilen sürelerin aşılarak geri getirilmesi halinde Kanunun 241 inci maddesinin 3 üncü fıkrasının (ı) bendi hükümleri uygulanarak gümrük vergileri tahsil edilmeden serbest dolaşıma sokulur.
Geçici ihracat eşyasının, Kanunun 168 inci maddesinin 1 inci fıkrasında belirtilen üç yıllık süre ile varsa gümrükçe verilen ek süreler bitiminde geri getirilmediğinin tespit edilmiş olması halinde; ihracat vergilerine tabi eşyadan bu vergiler tahsil edilir ve Kanunun 241 inci maddesinin 1 inci fıkra hükmü uygulanır. Ayrıca, Kambiyo takibinin yapılması için ilgili mercilere bildirimde bulunulur. Ancak, eşyanın daha sonra serbest dolaşıma sokulmak istenmesi halinde, birinci fıkra hükümleri uygulanır.”

Geçici ihracat eşyasının, tabi olduğu mevzuat hükümleri uyarınca ilgili kurumunca veya gümrük idaresince verilen süre ile varsa verilen ek sürelerin veya gümrük idaresince verilen böyle bir süre yoksa Kanunun 168 inci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen üç yıllık süre ile varsa verilen ek sürelerin bitiminden önce, geçici ihracatın kesin ihracata dönüştürülmek istenmesi halinde, kesin ihracata ilişkin gümrük beyannamesinin düzenlenmesi, kambiyo mevzuatında öngörülen limitler esas alınarak ihracat bedelinin yurda getirilerek bankaya satıldığının Döviz Alım Belgesi ile tevsik edilmesi, kambiyo takibinin yapılması için ilgili mercilere bildirimde bulunulması ve ihracat rejimine ilişkin tüm mevzuat hükümlerine uyulmuş olması kaydıyla geçici ihracata konu eşyanın kati ihracata dönüştürülmesine izin verilerek ilgili rejim sonlandırılır. (04/05/2007 tarihli 26512 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik ile eklenmiştir.)

Geçici ihracatın dördüncü fıkrada belirtilen sürelerin bitiminden sonra kesin ihracata dönüştürülmek istenmesi halinde, Kanunun 241 inci maddesinin birinci fıkra hükümleri uygulanarak, bir önceki fıkrada belirtilen işlemler yapılır. (04/05/2007 tarihli 26512 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik ile eklenmiştir.)
Üçgen trafik

Madde 568 - 96/8569 sayılı ‘Türkiye İle Avrupa Topluluğu Arasında Oluşturulan Gümrük Birliği Dolayısıyla Bir Kısım Gümrük Rejimlerinin Uygulanmasına İlişkin Esaslar Hakkında Karar’ hükümlerine tabi olarak geri gelen eşya için anılan Karar hükümleri uyarınca işlem yapılır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM