Örnekleme yöntemiyle yapılan muayenede vergilerin hesaplanması Madde 106- Ağırlıkları üzerinden gümrük vergisine tabi eşyanın örnekleme yöntemiyle yapılan gümrük muayenesi sırasında;
a) Muayene edilen kapların vergiye esas olan ağırlıklarında beyana göre fazlalık bulunur ve bu fazlalık yüzde beşi geçmezse, muayene edilen kapların tartı neticesine göre bulunan ağırlıkları tahakkuka esas tutulur. Muayene edilmeyen kapların beyan edilen vergi ile esas ağırlıklarına, tartılan kaplarda bulunan fazlalığın ortalaması esas alınarak ilaveler yapılır.
b) Beyan sahipleri tartılmayan kaplara bu suretle ilaveler yapılmasını kabul etmeyip tamamının tartılmasını istedikleri takdirde, bu talep yazılı olmak şartıyla muayeneyi yapan memur tarafından kabul olunur.
c) Muayene edilen kaplarda bulunan ortalama ağırlık fazlalığı % 5’i geçtiği takdirde, bütün kaplar açılır, tartılır ve bulunacak miktar tahakkuka esas tutulur.
d) Tartılan kaplarda beyana göre eksiklik saptanırsa, muayene edilen kaplarda görülen kilo eksiklikleri, eşyanın içine konulduğu dış ve iç ambalajlarının durumuna göre, çalınmadan ileri gelmiş olmadığı ve eşya tabiatı icabı hava etkisi veren cins ve nev’iden bulunmadığı veya mahallinden noksan gönderildiğinin kanıtlayıcı belgelerle ispat edilmediği takdirde, bulunan ağırlık eksiklikleri nazara alınmayarak sahibinin beyan ettiği kilo vergi tahakkukuna esas tutulur.
e) Kilo eksikliği bulunan eşyanın dış ve iç ambalajlarında bozuk, kırık,delik ve yırtık gibi çalınma şüphesi veren haller bulunmayıp da, eşyanın cins ve nev’ini hava etkisiyle ağırlığını kaybeder nitelikte görüldüğü veya mahallinden noksan gönderildiğinin ispat edildiği takdirde, vergi tahakkukuna tartı neticesinde bulunan miktarlar esas tutulur ve durum muayene memuru tarafından beyannamesine eklenecek bir tutanakla tespit olunur.
(d) ve (e) bentlerinde belirtilen hallerde, idarenin ve yükümlünün bütün kapları muayene ettirmek hakkı saklıdır.
f) Noksan çıkan eşyanın dış ve iç ambalajlarındaki kırık,bozuk, yırtık ve delik gibi çalınma şüphesi veren haller görüldüğü ve bu kaplar geçici depolama yerlerine veya antrepolara rezerveli olarak alınmamış olduğu takdirde, bozuk kapların tamamı muayene olunur ve durum bir tutanakla tespit edilerek noksanlığın ne suretle hasıl olduğu hakkında inceleme ve soruşturma yapılır.
Yapılan soruşturma neticesinde, noksan çıkan eşyanın yükleme boşaltma, geçici depolama yerlerinde ve antrepolarda ziyaa uğradığı anlaşılırsa, sorumlular hakkında l9l8 sayılı Kaçakçılığın Men ve Takibine Dair Kanun hükümleri dairesinde, gerekli kovuşturma yapılarak, beyanname sahiplerinden yalnız muayenede tespit edilen ağırlık üzerinden vergi alınır.
g) Ambalajı kırık, yırtık veya dağınık olmasından ötürü geçici depolama yerlerine veya antrepolara rezerveli olarak alınmış eşyada, muayene sırasında görülecek kilo eksiklikleri rezerve tutanağındaki eksikliklere uygun olduğu takdirde, vergi tahakkuku bulunan kilo üzerinden yapılır. Bulunan kilo rezerve tutanağındaki ağırlıktan daha noksan görüldüğü takdirde, durum bir tutanakla tespit edilerek yukarıdaki fıkrada yazılı hükümlere göre gerekli kovuşturmaya geçilir.
h) Muayene edilen kapların bazılarında beyana göre noksanlık ve bazılarında da fazlalık görüldüğü takdirde, idarenin ve yükümlünün bütün kapları açtırmak hakları saklı kalmak üzere, her biri ayrı ayrı nazara alınır ve yukarıda yazılı hükümlere göre hareket olunur.
i) Ağırlık ölçüsü dışında, adet, baş, metreküp gibi ölçüler üzerinden vergiye tabi eşyanın bu ölçülerinde muayene sırasında beyana göre tespit olunacak fazlalık veya eksiklikler hakkında da yukarıdaki maddelerde yazılı esaslar dairesinde işlem yapılır.