H. Fırat (Not 1: Parentez içindeki rakamlar kitabın orjinal sayfa numarasıdır. Sayfa numaraları o sayfanın sonunu işaretler)

Alman ve Fransız emperyalizmi şimdiden bazı ilişkiler geliştirerek, çelişkilerden yararlanarak karşı dengeler oluşturmaya çalışmaktadırlar. Almanya-İran ilişkileri bu açıdan dikkate değerdir. Emperyalistler arası çelişkilerin bu kaçınılmaz etkileri, emperyalist barış doğrultusundaki geçici başarıların bir başka handikapıdır.

Aynı faktörler Bosna’da sağlanan emperyalist barış için de geçerlidir. Bosna barışı da halklar devre dışı bırakılarak, bizzat bu gerici boğazlaşmayı başlatıp sürdüren gerici burjuva klikler arasında sağlandı. Savaşın durması halkları onun yarattığı yıkımın ağırlığı ile daha çarpıcı bir biçimde yüzyüze getirecektir. Dikkatler içe, iktisadi ve sosyal yaşama kayacaktır. Bunun yolaçacağı sorgulamaların hangi dinamiklerin önünü ne zaman ve ne ölçüde açabileceği konusunda şimdiden bir şey söylenemez. Ama savaşın gizlediği ve geri plana ittiği sosyal sorunların ve sınıfsal çelişkilerin gitgide daha belirgin biçimde önplana çıkacağı kesindir.

Dahası var. 50 sene önce faşist Alman işgalcilerini büyük bir birlik ve kahramanca bir direniş sayesinde topraklarından söküp atan, anti-faşist kurtuluş mücadelesi ve(132)devrimin ateşi içinde kardeşliklerini pekiştiren eski Yugoslavya halkları, gerici savaşın yıkımının ardından, aynı emperyalistlerin bu kez barış kisvesi altında kendi topraklarına yerleşmiş olmalarını da elbette sorgulamayı başaracaklardır. Bağımsızlıklarını onurlu bir direnişle kazananların, şimdi saldırgan emperyalist NATO kuvvetlerinin işgaline ve polisliğine, böylesine onur kırıcı bir duruma uzun süreli olarak katlanacaklarını düşünmek zordur. Ne var ki, önemli olan, bu sorgulama ve tepkilerin, kendilerini yıkıcı bir gerici boğazlaşmaya sürükleyen gerici burjuvaziye yönelip yönelmeyeceğidir. Zira tüm felaketlerin ve bu arada bugünkü “barış” kılıklı emperyalist işgalin müsebbibi onlardır.

Gerek Fransa’daki sınıf hareketinin yarattığı umutlar, gerek Doğu Avrupa ve eski Sovyet halklarının güç verdiği yeni sol dalga, gerekse emperyalizmin Ortadoğu’da ve Bosna’daki köleleştirici adımları, ‘95 yılının bu en önemli uluslararası gelişmeleri, komünistlerin dünya olaylarını daha yakından izlemelerini, sınıf mücadelesinin ve devrimin sorunlarını bu geniş çerçeve ışığında değerlendirmelerini ve bu arada enternasyonalist sorumluluklarına daha sıkı bir biçimde sarılmalarını çok daha gerekli hale getirmektedir. Yalnızca Türkiye’de değil, uluslararası planda da hızlanmakta olan gelişmeleri partili bir kimlikle karşılamayı başarabilmeleri, onların ‘96 yılı içinde bu doğrultuda atabilecekleri en anlamlı adım olacaktır.

Ekim (Sayı: 136, 1 Ocak ‘96)(133)

****************************************************

‘98 yılına girerken...

Geride kalan yıldan çizgiler

Geride kalan yıla dünya ölçeğinde baktığımızda ilk göze çarpan, yapısal iktisadi bunalımın ağırlaşarak sürmesidir. 10 yıllık bir aradan sonra dünya borsalarında bir kez daha yaşanan genel sarsıntı, bunalımdaki bu ağırlaşmanın bir göstergesidir. Borsa krizi bütün büyük kapitalist metropollerde geçici sarsıntılar yaratırken, krizin merkezi Uzak Asya’da iktisadi çöküntülerle birleşti. Burjuva propaganda tarafından kapitalist ekonomik gelişmenin dinamizmine son 20-30 yıldır örnek olarak gösterilen ve “Asya kaplanları” olarak övülen ekonomiler, son aylarda peşpeşe iflaslara sürükleniyorlar.

“Mucize”den iflasa bir dizi ülke

Bir zamanlar “Brezilya mucizesi” deniliyordu, sonrası(134)bu ülke için tam bir iflas oldu. Aynı zamanda 20 yıllık faşist askeri rejime örtü olarak da kullanılan bu sahte “mucize”nin artık hiç sözü edilmiyor. Daha sonraları “Meksika mucizesi” öne çıkarıldı, bir kaç yıl önce o da tam bir iflasa sürüklendi. ÎMF’nin 50 milyar dolarlık kredisi karşılığında Meksika ekonomisi ve mâliyesi tamamen ABD’ye teslim edilerek durum şimdilerde idare ediliyor.

“Kore mucizesi” ise çoktan gözden düşmüştü. ‘80’li yıllardan beridir bu ülke artık “mucize”sinden çok, militan ve kararlı işçi ve öğrenci hareketleriyle anılıyor. Bu eski “mucize” numunesi ülkenin ekonomisi de ‘97 yılının son günlerinde nihayet iflas bayrağını çekti. Sürünerek yaşayabilmek için İMF’den 100 milyar dolar kredi alması ve tıpkı Meksika gibi, ekonomiyi ve mâliyeyi olduğu gibi kredi sahiplerine teslim etmesi gerekiyor.

Ve nihayet öteki “Asya kaplanları”... ‘97 yılının en önemli olaylarından olan borsa krizleri işte bu ülkelerde patlak verdi ve iflaslar birbirini izledi. Bu iktisadi iflas ve çöküntünün son halkası ise, 30 yıllık kanlı bir faşist rejimin hüküm sürdüğü Endonezya oldu.

Tüm bunlar bir bütün olarak dünya kapitalizminin çürük temellerine bir göstergedir. Bunalım ne geçici ne de yereldir. Arada çok kısa süreli bazı soluklanmalar yaşansa da, genel bilanço açısından kapitalist dünya ekonomisi günden güne ağırlaşmakta olan bir iktisadi ve mali bunalımın pençesindedir.

Bunalım, rekabet ve emekçilere ağır fatura

Kapitalist dünyada ağırlaşan bu iktisadi-mali bunalıma emperyalistler arasında gittikçe sertleşen bir rekabet eşlik etmektedir. İktisadi ve siyasal nüfuz alanlarını genişletmek için bugün emperyalist odaklar kıyasıya bir rekabet için(135)dedirler. Rekabetteki bu sertleşme, emperyalist gruplaşmaları daha belirgin hale getirmekte, emperyalist dünya kendi iç davranış bütünlüğünü gittikçe daha çok kaybetmektedir. Son Irak krizi buna iyi bir örnektir. ‘91’deki davranış birliğinden bugün artık eser yoktur ve bunun gerisinde kıyasıya bir pazar ve siyasal nüfuz kavgası vardır. ABD’nin bugün İran’la ilişkilerini yeniden onarmak ihtiyacı duymasının gerisinde de aynı şekilde bu vardır. Avrupa Birliği’nin Türkiye’ye karşı tavrının gerisinde de, başka şeyler yanında yine bu, Türkiye’nin AB bünyesinde bir ABD mevzisi olmasına Avrupalı emperyalistlerin tepkisi vardır.