Haklarin kazanilmasi ve kaybi doç. Dr. Mustafa Çeker

HAKLARIN KAZANILMASI VE KAYBI

• Doç. Dr. Mustafa ÇEKER

HAKLARIN KAZANILMASI VE KAYBI

• Hakların kazanılması veya kaybı üç yolla olur:

• HUKUKİ OLAY
• HUKUKİ FİİL
• HUKUKİ İŞLEM

HUKUKİ OLAYLAR

• Kişinin iradesine bağlı olmaksızın ortaya çıkan ve hukuk düzeni tarafından kendisine sonuçlar bağlanan olaylardır.

• Doğum ve ölüm
• 18 yaşın tamamlanması
• Zamanaşımı
• Akıl hastalığı

HUKUKİ FİİLLER

• Hukuk düzeninin sonuç bağladığı insan davranışlarıdır. İki gruba ayrılırlar.

• Hukuka Aykırı Fiiller
• Haksız fiiller
• Sözleşmeye aykırı davranışlar
• Hukuka uygun fiiller:
• Yazılı bir sözleşme olmaksızın bir işyerinde çalışma
• Satın alınan malın ayıplı çıkması nedeniyle satıcıya durumun bildirilmesi
• Kendi arsası üzerine inşaat yapma
• Zilyetliğin nakli
• Terk
• Vekaletsiz iş görme

HUKUKİ İŞLEMLER

• Bir veya birden fazla kişinin hukuki bir sonuç doğurmaya yönelmiş irade beyanlarıdır.

• Hukuki işlemler çeşitli açılardan gruplara ayrılır:

• 1. Taraf sayısına göre hukuki işlem türleri:

• Tek taraflı hukuki işlemler
• Vasiyet
• Mirasın reddi
• Sözleşmenin feshi
• Temsil yetkisi verme
• Çok taraflı hukuki işlemler
• Sözleşmeler
• Kararlar

ÇOK TARAFLI HUKUKİ İŞLEMLER

• SÖZLEŞMELER

• Tarafların karşılıklı ve birbirlerine uygun irade beyanlarıyla meydana gelen hukuki işlemlerdir. Sözleşmeler iki taraflı işlemlerdir. Sözleşme teklifini yapmaya “icap”, bu teklifi onaylamaya “kabul” adı verilir.

• Tek tarafa borç yükleyen sözleşmeler
• Bağışlama vaadi
• Kefalet sözleşmesi
• İki tarafa borç yükleyen sözleşmeler
• Alım-satım
• Kira
• Hizmet sözleşmesi
• Vekalet

• KARARLAR

• Birden fazla kişinin belirli bir yönde kullandıkları irade beyanlarıyla meydana gelen hukuki işlemlerdir.

• TBMM kararları
• Genel kurul kararları
• Yönetim kurulu kararları

HUKUKİ İŞLEM TÜRLERİ

• Doğurduğu etkiye göre hukuki işlemler

• Borçlandırıcı işlemler
• Borç yükleyen tüm hukuki işlemler. Örnek: Sözleşmeler
• Tasarruf işlemleri
• Bir hakka doğrudan etki eden ve devir, sınırlama, sona erdirme gibi sonuçlar doğuran işlemlerdir.
• Taşınmaz mülkiyetini nakil amacıyla tescil yapılması
• Taşınmaz üzerinde ipotek tesisi
• Taşınırlarda mülkiyeti devir amacıyla malın teslimi

HUKUKİ İŞLEM TÜRLERİ

• Hukuki sonuçların doğacağı zamana göre Hukuki İşlem Türleri

• Sağlar arası hukuki işlemler
• Alım satım
• Kira
• Hizmet
• Ölüme bağlı hukuki işlemler
• Vasiyetname
• Miras sözleşmesi

HAKLARIN KAZANILMA ŞEKİLLERİ

• Aslen kazanma

• Devren Kazanma

• Tesisen kazanma