Hldlniava V l h o n I n, I,1 V a hjhvi 3a I o I l n V 31 V h fi 11 fi

Ferhatpaşa Otogarı

Ulaştırma Dünyası, S. 10 (Temmuz 1994)

daha da karmaşık hale getirmişti. 1970'te otobüs işletmecisi Cemal Ulusoy'un öncülüğünde kurulan Uluslararası Anadolu ve Trakya Otobüsçüler Derneği ilk olarak 1970'te Harem'de denizin doldurulmasıyla kazanılan alanda Harem Otogarı'mn temelim attı ve Kadıköy yakasındaki şehirler arası otobüslerin ve yazıhanelerinin doğurduğu ulaşım sorunları bir süre için çözümlendi. Harem Otogarı halen faaliyette olup günlük ortalama 600 araç giriş çıkışı ile 36.000 kadar yolcuya hizmet vermektedir.

1971'de dönemin Sıkıyönetim Komu-tanlığı'nın 32 sayılı tebliği ile Sirkeci ve Aksaray'da faaliyet gösteren otobüs işletmelerinin kaldırılmasına karar vermesi üzerine, komutanlık ve dernek yöneticileri arasında süren görüşmelerden sonra, o dönem için şehir dışı sayılan Topkapı'da Otobüsçüler Derneği'ne 30.000 m2'lik alan tahsis edildi ve Temmuz 1971'de yaklaşık 7.000 m2'lik kapalı alanı olan Anado-

Topkapı'daki eski Anadolu Otogarı.

Nazım Timuroğlu, 1993

lu Otogarı açıldı. Başlangıçta 19 yazıhanenin faaliyet gösterdiği bu otogar alanının bir bölümü, Zeytinbumu yolunun yapılması için istimlak edilince, kapsadığı alan 21.000 m2'ye düştü ve böylece 132 otobüs yazıhanesi ile ortalama 600-700 otobüsün giriş çıkış yaptığı otogar ihtiyaca cevap veremez hale geldi. 1980'lere gelindiğinde yolcularını indirmek için bekleyen otobüslerin oluşturduğu kuyrukların Mer-ter'e kadar uzandığı oluyordu. Aynı durum Anadolu Otogarı'nın hemen karşısında aynı bütünlük içinde yer alan ve günde 700-800 otobüsün girip çıktığı Trakya Otoğarı'nda da yaşanınca, yine Otobüsçüler Derneği'nin girişimleri ile İstanbul'un artan araç ve yolcu kapasitesine, uluslararası ve kentler arası taşımacılığa uygun yeni bir otogarın yapılması girişimleri başladı.

Büyük istanbul Otogarı ya da Ferhatpaşa Otogarı diye de adlandırılan yeni terminal, büyükşehir belediyesi tarafından tahsis edilen 295.000 m2'lik ve vadi tabanını çevreleyen eğimli bir arazide kurulmuştur. Bayrampaşa-Esenler'de, Ferhad Paşa Çiftliği mevkiinde, TEM ve E-5 otoyollarının arasında, Merkez Hal, Karpuzcular Hali ve Kuru Gıdacılar Sitesi ile komşu olan otogarın batı yakasındaki çiftlik alanı üzerinde bir iş merkezi kurulması planlanmaktadır. Otogar inşaatı Uluslararası Anadolu ve Trakya Otobüsçüler Derneği ile büyükşehir belediyesi arasında yapılan bir protokolle 1984'te projelendirilmiş, 1987'de ise teklif almak suretiyle Cevahirler Inşaat-Taahhüt ve Ticaret AŞ tarafından yap-işlet-devret modeline uygun biçimde inşa edilmeye başlanmıştır. Şehir içi bağlantı kavşakları büyükşehir belediyesince, şehirler arası bağlantı yollan ise Karayolları Genel Müdürlüğü'nce tamam lanacaktır.

Yapımı sırasında ortaya çıkan topog-rafik, hukuki ve idari sorunların halledilmesini takiben ancak Nisan 1994'te faali-