Hukukun temel kavramlari

5.2.1.1.1.2. Vakıflar 
Vakıflar,  genel  olarak,  Türk  Medeni  Kanununda  ve  Vakıflar  Kanununda 
düzenlenmiştir. Vakıflar, gerçek veya tüzel kişilerin yeterli mal ve hakları belirli ve sürekli bir 
amaca  özgülemeleriyle  oluşan  tüzel  kişiliğe  sahip  mal  topluluklarıdır  (TMK,  m.  101).  Bir 
malvarlığının bütünü, gerçekleşmiş ya da gerçekleşeceği anlaşılan her türlü geliri veya iktisadi 
değeri olan haklar vakfedilebilir. Vakıflarda üyelik söz konusu olmaz “Vakıf kurma iradesi, 
resmî  senetle  veya  ölüme  bağlı  tasarrufla  (vasiyetname)  açıklanır.  Vakıf,  yerleşim  yeri 
mahkemesi nezdinde tutulan sicile tescille tüzel kişilik kazanır.” (TMK, m. 102/1). Vakıfların 
iktisadi  menfaat  peşinde  koşan  ortakları  ve  derneklerde  olduğu  gibi  ideal  amaçla  bir  araya 
gelmiş üyeleri bulunur. Dolayısıyla vakıflar, belli bir amacın gerçekleşmesine özgülenmiş ve 
bu amacı gerçekleştirmeye yetecek mal topluluğudur (Cansel vd. 2016: 199). 
Bir vakıftan söz edebilmesi için öncelikle onu kuran bir kişinin bulunması gerekir. Türk 
Medeni Kanunu bu kişiye vakfeden adını vermektedir. Vakfeden, gerçek kişi olabileceği gibi 
tüzel  kişi  de  olabilir.  Ülkemizde  vakıfların  hem  gerçek  hem  de  tüzel  kişiler  tarafından 
kurulduğu görülmektedir.  
Vakfın bir amacı olmalıdır. Ancak bu amaç, ahlâka, adaba, hukuka aykırı olamaz. 
Vakfın  en  önemli  ögesi,  amacını  gerçekleştirmesini  yetecek  bir  malın  veya  hakkın 
bulunmasıdır. Bu mal, menkul mal olabileceği gibi gayrimenkul de olabilir. Bunların yanında 

---

107 
 
senet, tahvil gibi maddi değeri olan varlıklar da olabilir. Yeter ki bunlar vakfın vakıf senedinde 
yer alan amacını gerçekleştirmeye yetecek miktar ve değerde olsun. 
Bir vakfın kurulabilmesi için  yukarıda  belirtilen türden bir mal veya hakkı belirli ve 
sürekli bir amaca tahsis eden kişinin bu yöndeki iradesini açıklaması gereklidir.  
Bir vakfın amacı doğrultusunda faaliyette bulunabilmesi, işleyebilmesi için diğer tüzel 
kişilerde olduğu gibi organlara ihtiyacı vardır. Türk Medeni Kanunu, vakıflar için zorunlu organ 
olarak  yalnızca  yönetim  organına  yer vermiştir (TMK, m.  109). Vakfeden, vakıf senedinde, 
yasada geçen yönetim organını, yönetimin ve temsilin şeklini belirleyebilir. Buna göre yönetim 
organı bir kişi (müdür veya mütevelli) olabileceği gibi, birden fazla kişiden meydana gelen bir 
kurul (yönetim kurulu ve mütevelli heyeti) da olabilir (Akıntürk 2015: 214-219).