I-a ve i-c siniflari hukuk başlangici final sinavi

I-A VE I-C SINIFLARI HUKUK BAŞLANGICI FİNAL SINAVI

1. 
   Venedik Taciri başlıklı eserden hareketle aşağıdaki soruları cevaplandırınız.
   

1. 
   Argumentum ad Hominem’i tanımlayarak, eserden örnekler veriniz. (5 Puan)
   

İnsan karalama safsatası anlamına gelir. Bir olayla ilgili nedenleri anlamak yerine, iddiada bulunan kişinin niteliklerine yönelik karalama yapılır. Schylock Yahudi olduğu için karalama yapılması buna örnektir. Yahudi’dir para gözdür veya cana kast eder gibi.

2. 
   Hukuki akıl yürütmeyi tanımlayarak, eserde akıl yürütmenin hangi aşamasında veya aşamalarında Argumentum ad Hominem olduğunu açıklayınız. (10 Puan)
   

Hukuki kaynaklara dayanılarak (veya hukuki nedenlere) hukuki karara ulaşma sürecidir. Keşfetme ve gerekçelendirme olarak iki aşamalıdır. Keşfetmede somut olayın tam ve doğru bilgisine ulaşılarak hak ihlali tespit edilir ve ilgili norma bağlanır. Gerekçelendirme aşamasında ise bu norma bağlamaya ilişkin hukuki nedenler ortaya konur. (bu bağlamanın nasıl yapıldığı anlatılır.) Akıl yürütmenin her aşamasında da argumentun ad hominem söz konusudur. Keşfetmede Yahudi’nin durumunu anlayamaması ve gerekçelendirme aşamasında Yahudi’ye adil olmayan ceza vermesi bununla ilgilidir. (Açıklama yapmaksızın akıl yürütmenin keşfetme veya gerekçelendirme aşamasında Argumentum ad Hominem vardır yazanlar tam puan alamamışlardır.)

3. 
   Sözleşme yapma serbestliğini tanımlayarak, eserde bu serbestlikle ilgili sınırlandırmaların neler olabileceğini anlatınız. (10 puan)
   

Sözleşme yapma serbestliği, irade serbestliğine sahip hukuki öznelerin, hukuki sınırlandırma ve insan haklarına aykırı olmamak koşuluyla diledikleri konuda sözleşme yapmalarıdır. Eserde insan hakkıyla ilgili bir sınırlandırma söz konusudur. Alacak hakkı ile yaşam hakkı çatışmaktadır. Alacak hakkı salt hukuki hak iken, yaşam hakkı insan hakkıdır. Alacak hakkı insan hakkına aykırı olarak belirtilemez. Dolayısıyla sözleşme yapma serbestliğinin insan haklarına aykırı kullanımı söz konusudur.

4. 
   Eserde yargılama sırasında ulaşılan kararın adil olup olmadığını, bir kararın adil olmasının ne anlama geldiğinden hareketle açıklayınız. ( 15 Puan)
   

Hakimin yaşam hakkını, ağırlıklandırma-tartma yoluyla üstün utması ve sözleşmeyi geçersiz sayması kararın adil olmasıyla ilgilidir. Zira kararın adilliği adalete uygun olması, insan haklarına aykırı olmaması ve hukuki sınırlandırmalar içinde kalmasıyla, objektif ve tarafsız olarak verilmesiyle ilgilidir. Eserde hakim sözleşmenin geçersizliğini hukuk kuralına bağlayarak adil karar vermiştir. Ancak kararı tam adil değildir. Zira hakim tarafsız, yani kişisellikten uzak olarak değil, kin ve nefretle hareket ederek, Yahudi’nin haklarını tamamıyla ortadan kaldırmıştır. Oysa tarafsızlık, objektiflikle ilgili olup, kararın adil olmasını sağlayan öğedir.

2. 
   Dürüstlük değerinin anlamını Medeni Kanun çerçevesinde “Kanun özüyle ve sözüyle değindiği bütün konularda uygulanır” hükmünden hareketle açıklayınız. ( 15 Puan)
   

Dürüstlük Medeni Kanun çerçevesinde kişilerin haklarını kullanırken ve borçlarını yerine getirirken uymaları gereken değerdir. Kanunun sözü kanunun bütününe hakim anlam demektir. Bu anlamda MK’nın bütününde dürüstlüğün göz önünde tutulması ve hakimin dürüstlüğü hukuk ilişkilerinde araması gerekir. Kişilerin iradeleriyle beyanlarının veya işlemlerinin tutarlılığı dürüstlüğün gereğidir. Hakkın kötüye kullanılması bu anlamda dürüstlüğe aykırıdır. Hakkın kullanılması bakımından dürüstlüğe uygun davranılıp davranılmadığına bakılır. Örneğin muvaza. Hakim bu anlamda dürüstlüğü gözetmek durumundadır. Ayrıca dürüstlük ilkesi temel bir ilke olup, takdir yetkisinin kullanımında ve yorumlamada re’sen dikkate alınır. Dürüstlük ilkesi sözleşmelerde de rol alır. Dürüstlük ilkesi güvenin korunmasında büyük önem taşır.

3. “Ahlaka ve adaba aykırı sözleşme yapılamaz” normunun bir hukuk normu mu yoksa ahlak normu mu olduğunu nedenleriyle birlikte açıklayınız. (10 puan)

Bir normun hukuk normu olması onun hukuk dünyasına ait olup olmadığıyla, yani hukuki geçerliliğe sahip olmasıyla ilgilidir. Söz konusu norm kanunda düzenlenen bir norm olduğu için yani hukuk dünyasına ait olan bir norm olduğu için hukuk normudur. (5 puan) Ancak bu norm objektiflik özelliği taşımamaktadır. (5 puan)

“Hukuk normudur, çünkü müeyyidesi vardır.” cevabına 2 puan verilir.

4. Kanun koyuculuk ödevi ile hakimlik ödevi arasındaki benzerlikleri anlatınız. (15 puan)

Kanun koyuculuk ödevi 8 ilkeye uygun olarak, objektif ve hukukun sınırlamaları içerisinde norm oluşturmaktır. Hakimlik ödevi hukuka, kanuna, anayasaya uygun olarak vicdani kanaatine göre karar vermedir. (5 puan)

Objektifliği sağlamak için hakim ve kanun koyucu tarafsız olmalıdır. Her ikisinin de amacı adalettir. Hakim de kanun koyucu gibi hukukun sınırlamalarına bağlıdır. (5 puan)

Hakim, hukuk yaratırken kanun koyucunun 8 ilkesini göz önünde tutmalı ve karar verirken 8 ilkeden akla uygunluk ve tutarlılık ilkelerine uygun hareket etmelidir. (5 puan)

5. Aşağıdaki kavram ve terimleri tanımlayınız. (20 puan)

a. Hakkaniyet: Genel ve soyut kuralın somut olayın özellikleri göz önünde tutularak uygulanmasıdır. (4 puan)

b. Sistematik (Mantıki) Yorumlama Metodu: Yorumlanacak hukuk normunun kanundaki diğer normlarla ilişkisinde ve kanunun bütünlüğü içindeki yerine göre yorumlamadır. (4 puan)

c. Yargıtay: Adli yargı kolunda yer alan yüksek mahkeme olup, ilk derece mahkemelerinin temyiz merciidir. İçtihadi birleştirme kararı verme görevi de bulunur. (4 puan)

d. Sorumluluk: Bireysel ve başkalarına karşı (etik) sorumluluk olarak ikiye ayrılır. Bilinen anlamında herkesin kendi davranışlarının sonuçlarına katlanmasıdır. Buna bireysel sorumluluk denir. Diğer bir sorumluluk ise insan olmamızla ilgili olarak diğer insanlara karşı sorumluluğumuzla ilgilidir. (4 puan)

e. Ödetme (cezalandırmanın amacı): Bir kişinin yaptığı davranışın bedelini ona karşılık olarak vermek, ödetmek anlamına gelmektedir. (Mutlak adalet) (4 puan)