İŞBİRLİkleri Prof. Dr. Gündüz Ulusoy

İŞBİRLİKLERİ

• Prof. Dr. Gündüz Ulusoy

• TÜSİAD-SÜ Rekabet Forumu

• İmalat Sanayiinin Sorunları ve Çözüm Yolları Paneli

• 18 Mart 2006

TÜSİAD-Sabancı Üniversitesi Rekabet Forumu (REF)

• TÜSİAD ve Sabancı Üniversitesi’nin ortak girişimleri ile kurulmuş bir araştırma merkezidir.

• Amacı genel olarak küreselleşme, özel olarak da Avrupa Birliğine entegrasyon sürecinde uluslararası piyasalarda Türk özel sektörünün kalıcı bir pazar payı elde edebilmesi için gerekli rekabet gücü, inovasyon yönetimi ve kıyaslama çalışmalarını yapmaktır.

TÜSİAD-Sabancı Üniversitesi Rekabet Forumu (REF)

• REF’in faaliyetleri 3 ana kategoride toplanabilir;

• Araştırma faaliyetleri
• Bilgi yayılımı faaliyetleri
• İşbirlikleri

• www.ref.sabanciuniv.edu

TÜSİAD-Sabancı Üniversitesi Rekabet Forumu (REF)

İşbirliği

• İşbirliği, bir şey üretmek veya yaratmak amacıyla karşılıklı çıkar için bir arada çalışma sanatıdır.

• İşbirliği, yeni tekniğe veya bilgiye ulaşmayı hızlandırır; ölçek ekonomisini ve en iyi üretim uygulamalarını güçlendirir; ürün portföyünü genişletir ve yeni müşterilere ulaşılmasını sağlar.

İşbirliği

• İşbirliğinde, karşılıklı çıkar için yetenekler, bilgi, kaynaklar, sistemler ve riskler paylaşılır.

• Bir proje etrafında işbirliği yapan firmalar kendi çekirdek yeteneklerini kullanacakları işlerine odaklanırlar; diğer işleri ise kendi çekirdek yeteneklerine göre işbirliğinde yer alan diğer firmalar üstlenirler.

İşbirliği Çeşitleri

İşbirlikleri

• 21. Yüzyılda rekabet tek tek firmalar arasında değil, işbirliği yapan firmaların oluşturduğu işbirliği ağları arasında olacaktır.

• (Next Generation Manufacturing Project, 1997)

• Ağ(lar) içinde yer alan KOBİ’ler tek başına çalışan firmalara göre genellikle daha rekabetçi ve yenilikçilerdir. Ağ içinde çalışırken firmalar ağ genelini tamamlayıcı işlevler üzerinde odaklanma ve uzmanlaşma fırsatını yakalarlar.

• (Bologna 2000 SME Conference)

İşbirliğinin Performansa Etkisi

Otomotiv Sektöründe İşbirlikleri

Türkiye’de İşbirliği İmalat Sanayiinde Yenilik Araştırması 2004/05

• REF tarafından yürütülmüş olan bu araştırmanın sonuçlarına göre firmaların yaklaşık %30’u diğer firmalarla bir tür işbirliği yapmaktadır.

Türkiye’de İşbirliği İmalat Sanayiinde Yenilik Araştırması 2004/05

Türkiye’de İşbirliği İmalat Sanayiinde Yenilik Araştırması 2004/05

Türkiye’den Örnekler

• Temsa ve DAF arasındaki “Uzun Dönem Tedarik ve Stratejik İşbirliği Anlaşması” çerçevesinde DAF, Temsa Otobüslerinde kullanılmak üzere muhtelif motor ve ilgili aksamı Temsa’ya tedarik etme ve Temsa’nın yapacağı uygulamaların uygunluğunu kontrol etme kararı almıştı.

• 2008 yılından itibaren Bursa fabrikalarında, Fiat, PSA Peugeot Citroen Grubu için yeni bir hafif ticari aracın üretimine başlamaya hazırlanan Tofaş, lisans hakları (fikri mülkiyet hakları) kendisine ait olacak bu proje için 350 milyon Euroluk yatırım yapacak.

SMEexcel Projesi

• REF’in de ortak olarak yer aldığı bir Leonardo projesi olan SMEexcel projesi, KOBİ’lerin işbirliği kurma konusunda strateji belirleme çalışmalarına destek olacak metotların geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması amaçlanmaktadır. Araştırma, 5 ülkeden (Çek Cumhuriyeti, İrlanda, İskoçya, Polonya ve Türkiye) 5 araştırma kuruluşu ve 5 KOBİ’den oluşan bir konsorsiyum tarafından sürdürülmektedir.

• Proje dahilinde 5 ülkede bir saha araştırması gerçekleştirilmiştir.

İşbirliğinde Bulunma Sebepleri – SMEexcel

İşbirliği Yapan Firmaların İşbirliğine Katkıları – SMEexcel

İşbirliği Süreci

Sinerji Modeli – Olgunluk Skalası

1. Aşama

• Fayda – Maliyet Analizi
• İşbirliğine Hazır Olma Endeksi

Fayda – Maliyet Ön Analizi

• İşbirliği daha fazla incelemeye değer mi?

Fayda – Maliyet Analizi

Fayda – Maliyet Analizi

İşbirliğine Hazır mısınız?

2. Aşama Tanımlama Aşaması

• İşbirliği için önceliklerinizin belirlenmesi

• Ortakların yeteneklerinin belirlenmesi

Firmanın Analizi

• İşbirliği sizin için en iyi yol mu?

Firmanın Amaçlarının Belirlenmesi

Firmanın Güçlü Yönlerinin Belirlenmesi

Fırsatların Belirlenmesi

Risk / Fayda Analizi

Fırsat – Yetenek Analizi

Grup Bazında İşbirliği Analizi

• En iyi fırsatları bulma

Ortaklığın İnşası

Fırsatları İrdeleme

Fırsatların Değerlendirilmesi

Fırsat - Yetenek Analizi

Tek Sayfada İşbirliği Stratejisi

Tanımlama İçin Kontrol Listesi

• Bir firma veya firma grubu olası bir iş fırsatı belirleyebildi mi ?

• Grubun tüm üyeleri bu birlikteliğin kendilerine ne fayda getireceğini belirlediler mi ?

• Bundan sonraki aşamalar için bir aracıya gerek var mı ? Eğer öyle ise böyle bir kişi belirlenip davet edildi mi ?

3. Aşama Oluşturma Aşaması

• Yapı, Sistem ve Anlaşmaların Yerli Yerine Oturtulması

Oluşturmanın Unsurları

Oluşturma İçin Kontrol Listesi

• Metrikler kullanan ve hedefler içeren bir iş planı.

• Her ortağın sağladığı faydanın ölçülmesi.

• Yönetim yapısı, hesap verme düzeni, gözden geçirme mekanizmaları ve nihayete erdirme mekanizması kurulmuş durumda.

• Bilgi paylaşımı/ kaynak dağıtımı sistemleri.

• Genel kontrol politikası üzerinde anlaşma.

• IPR önlemlerinin ve ortaklara yüklediklerinin tam olarak anlaşılmış olması.

• Ortaklar arasında yatırım, banka hesapları, faturalandırma, harcama yetkileri, vs. içeren finansal sistem.

4. Adım Uygulama

• İşbirliği Faaliyetlerinin Uygulanması

Uygulamanın Unsurları

• Takip etme ve kontrol süreçleri.

• Performans ölçümü.

• Problem çözümü.

• Yatırım ve kaynak yönetimi.

• Geniş çaplı ve sürekli iletişim.

Uygulama İçin Kontrol Listesi

• Performans metrikleri belirlendi ve uygulamada.

• Ortakların kaynakları bütünleştirildi.

• Ortaklar arasında veri ve bilgi akışı bütünleştirildi.

• İşbirliğini gözden geçirme mekanizması oluşturuldu ve uygulanıyor.

• Bir karar verme süreci belirlendi ve uygulanıyor.

• Hedeflere ulaşılıyor ve eksik kalınan noktalarda ise bu hususların üstüne gidiliyor.

• Etkin liderlik.

• Her ortak işbirliğinden fayda sağlıyor mu ?

Teşekkür Ederim www.ref.sabanciuniv.edu