7. İSKENDERUN SANCAĞI, BİR TOPRAK PARÇASI OLUŞTURMA VE BÜTÜNLEŞTİRME SÜRECİ:
İskenderun sanacağının bir toprak parçası olmasından önce Anadolu’yu Suriye’ye bağlayan büyük doğu ticaretinin mal yükleme merkezidir. Bu sebepten oldukça jeopolitik öneme sahip olması buranın elde tutulmasını her millet için gerekli kılmıştır.
I. Dünya savaşı sonunda İngiliz-Arap güçlerinin Haleb’e ilerlemesi İskenderun da eşrafın Arap milliyetçiliği hareketine katılmasına sebep oldu. Türk güçleri de bu sırada İskenderun civarındaydı. Mondros öncesinde Türk güçleri İngilizlerle aralarındaki boşluğu doldurmaya çalışıyordu. Çünkü Türk ordularının bulunduğu mevziler gelecekte egemenlik sınırları olacaktı.
Ancak Mondros ateşkesinde Suriye’nin boşaltılmasına dair maddeler içermesine
rağmen Mustafa Kemal Suriye’nin kuzey sınırlarının Haleb’in 100 Km. güneyinden geçtiğini söylüyordu. Ancak Sancak ile ilgili sorun Lozan da Fransa ile Türkiye arasında problemli meseleler arasında kalmıştır. Mustafa Kemal Sancağın hiçbir zaman Türk egemenliğinden çıkmadığını belirterek, bu yolda sonuna kadar mücadeleye son vermemiştir.
İskenderun’un özerk yönetime kavuşmasından sonra 1936 daki Sancak ile ilgili son krizin kökleri 1934’e kadar uzanmaktadır. Çünkü 1932 de Irak’ın bağımsızlığı alması üzerine Suriye’nin de bu yolda harekete geçmesi krizin belirleyici unsurları arasındadır. 1939 da ise gelişen olaylar karşısında Hatay’ın Türkiye’ye katılmasında Fransa’ya yapacak bir şey bırakmamıştı.
Dostları ilə paylaş: |