248 nşr. Mustafa Canpolat, Ankara 1982, s. 139-140 (dokuz beyit)
249 TDK Ktp., nr. A-120, vr. 169a), (dokuz beyit)
250 nşr. Kemal Yavuz, Ken-zü'1-küberâ ve Mehekkü'l-ulemâ, Ankara 1991, s. 58
251 Hacı Mahmud Efendi, nr. 4311, vr. I973 (dokuz beyit)
252 Fuad Köprülü Armağanı, s. 480
253 s. 297
254 Koğuşlar, nr. 950
255 Karatay, II, 88
256 Sadettin Kocatürk, s. 41
257 İstanbul Kütüphaneleri Türkçe Hamseler Katalogu, s. 74
258 Meselâ Süleyman!-yeKtp.,HacıMahmud Efendi, nr. 3942; İÜ Ktp,, TY, nr. 9893; Nuruosmaniye Ktp., nr. 3640 İstanbul kütüphanelerindeki diğer nüshalar İçin bk. Türkçe Hamseler Katalogu; Bursa Eski Yazma ve Basma Eserler Ktp., Orhan Gazi, nr. 1212; Kayseri Râşid Efendi Ktp., nr. 1124; Konya Belediyesi İzzet Koyunoğlu Müze ve Ktp., nr. 1388
270 İstanbul Belediyesi Atatürk Kitaplığı, Osman Ergin, nr. 1810
271 Tebriz 1261
272 Tahran 1362 hş./ 1983
273 Hahmud Schebisteri's-Rosenflor der Geheim-nisses, Pest-Leipzig 1830
274 Gulshan-i Râz. The Mystic Rose Garden of Sa'd ad-Din Mahmud Shabis-tari, London 1880, 1978
275 Bk. Ahdî
276 Türk Edebiyatı Tarihi,s. 138; TDAY Belleten, s. 108
277 İstanbul 1990
278 Süleymaniye Ktp., Hacı Mahmud Efendi, nr. 3623/1
279 Bk. İbrahim Gülşeni
280 Farzan, s. 72
281 Meselâ bk. Sâ!imrs. 120-121
282 Bk. bibl
283 Manzum, nr. 932; Ali Emîrî, nr. 859
284 Bk. bibl
285 nr. 15823
286 Fatih ue İstanbul, 11/ 7-12, s. 87
287 Farzan, s. 78
288 İA, IV, 836; TDEA, III, 399
289 Osmanlı Müellifleri, II, 388
290 Şive-i Tarîkat-ı GLilşeniyye, s. 547
291 Balkdnlar'daki Gülşenî tekkeleri için bk Clayer, s. 263
292 Fığlalı, XXIV 119811, s. 270
293 Ocak, s. 477
294 Menâkıb, s. 376
295 a.g.e., s. 180
296 a.g.e., s. 181
297 Mektûbât, s. 9
298 Ştue-i Tarikat-1 Gülse-niyye, s. 507
299 a.g.e., s. 531
300 s. 152-157
301 Bk. Gülşehrî; Mantıkut-Tayr
302 BA, Dahiliye, nr 21197
303 Millet Ktp., Alı Fmîrî, Şer'iyye, nr. 1098, 383 varak. Atıf Efendi Ktp , nr. 1923, 362 varak
304 Süleyma niye Ktp , Air Lîfendi nr 450
305 Emanet Hazinesi, nr 1232
306 İstanbul 1938
307 Bk. Eşrefzade Ahmed Ziyâeddin
308 İbn Sa'd, I, 70
309 Geniş bilgi için bk. İbn Habîb, s. 263-267; Saîd el-Efganî, s. 217-226, Ziyâeddin er-Reyyis,s. 52-54
310 Fayda, XXV, 171 -174; aksi yöndeki rivayet ve görüşler için bk. Serahsî, II, 199; Tuğ, s. 84
311 Müsned, iv, 109, 143, 150; Ebû Davûd, "îmâre", 7
312 Müsned, IV, 234; Ebû Ubeyd, s 470
313 Ebû Dâvûd, "İmâre", 33
314 İbn Mâcc, "Ticârât", 40; Belâzürî, s. 28
315 Sıddîki, s. 108
316 Neumark, s. 59
317 1801'-de Rusya, İngiltere ve Avusturya ile yapılan tarifelerin bildirildiği taşra gümrüklerinin İsimlerini hâvi liste: BA, Cevdet-Maliye, nr. 18641
318 BA, Ayniyat Defterleri - Rüsumat, nr. 1318/ 1511
319 BA, İrade-Şûrâyı Devlet, nr. 4891, 5609; Ayniyat Defterleri — Rüsumat, nr. 1318/239, 1318/253, 1318/333, 1318/ 502; nr. 1820/18, 1820/318 vb.
322 BA, Yıldız Esas Evrakı, Ks. 18, Evr. 525/259, Zrf. 128, Kar. 27
323 Düstûr, Birinci tertip, 111, 323
324 Prusya tüccarından 1208'dc |1793| Diyarbekir'-de usulsüz alınan gümrük resmi: BA, HH, nr.9y7Û; Fransız tüccarından 1218'de |I8O3| alınmak istenen mükerrer gümrük resmi. BA, Cevdet-Hariciye, nr. 5149; İran'dan getirilen malların gümrüğü. BA, Cevdet-Ma-liyc, nr. 3870
325 Barkan, s. 17
326 BA, Cevdet-Maliye, nr. 22517
327 AbdurrahmanVefik, I, 54-55
328 BA, Cevdet-Maliye, nr. 3870
329 Düstûr, Birinci tertip, II, 553-555
330 Kütûkoğlu, TED, sy. 4-5 |1974|, s. 384-387
331 md. 4, 5, Mecmüa-i Muâhedât, 1, 46
332 Gümrük Ta'rife-i Ümûmiyyesi, s. 5-6
333 BA, Muahede Orijinalleri, nr. 242/19; Gümrük Resminin % İ5'e İblâğı, s. 3-4
334 Gümrük Ta'rife-i ümümiyyesi, s. 6
335 Mecmüa-i Muâhedât, 1, 259-260; ayrıca bk. Kütükoğlu, Osmanlı-İngiliz İktisadî Münâsebetleri, I, 30-31
336 İstanbul, İzmir, Halep, Bağdat vb. şehirlerden Osmanlı tebaasının getireceği mallardan alınacak resimleri ihtiva eden 1215 (1800) tarihli bu defterin mukaddimesinde Diyarbekir'den giden mallardan gümrük değil yükün büyüklüğüne göre reftiye alındığı kaydedilmektedir: BA, KK, nr. 5249
337 1740 tarihli Fransız ahidnâmesinde "tarife defteri"nden bahsedildiği gibi (Mecmûa-i Muâhedât 1, 26) aynı tarihli Sicilyateyn Kral-lığı'na ait bir tarife de neşredilmiştir. Turan, İV/7-8 119691, s. 87-165
338 Dört büyük Avrupa devletinin tarife defterlerinden tesbit edilebilenler şunlardır: İngiltere 1796, 1806, 1820, İ839, 1862 (Kütûkoğlu. TED, sy. 4-5 |1974|, s. 335-393); Avusturya 1797, 1801, 1818, 1839, 1872 IDiyarbekirlioğlu, bk. bibl.l; Rusya 1782, 1806, 1831, 1842, 1862 (Şen, bk. Bibl); Fransa 1792, 1816, 1839, 1850, 1862 |İrençin, bk. bibl.)
339 Kütükoğlu, Osmanlı-İngiliz İktisadî Münâsebetleri, I, 79-80
340 a.g.e.. I, 134
341 Daha geniş bilgi için bk. Kütükoğlu, TED, sy. 4-5 [1974|, s. 338, 342, 346
354 Bağdat'taki çekirge istilâsı dolayısıyla Hindistan vb. yerlerden yapılacak zahire ithalâtı: BA, İrade-Meclis-i Mahsûs, nr. 3688; İşkodra'ya ithal edilecek zahire: BA, Ayniyat Defterleri-Rüsumat, nr. 1315
355 1890'da Selanik ve Kavala iskelelerine yapılan ithalât: BA, İrade-Meclis-i Mahsûs, nr. 4906; 1882'de Midilli limanları arasında nakledilen zeytinden gümrük resmi alınmaması: BA, Ayniyat Defterleri-Rüsumat, nr. 1319/84, nr. 1320/999
356 BA, İrade-Meclis-i Mahsûs, nr. 16 Şevval 1332/14
357 BA, İrade-Şûrâ-yı Devlet, nr. 836/1
358 BA, Ayniyat Defterleri - Rüsumat, nr. 1319/798
359 BA, Ayniyat Defterleri - Rüsumat, nr. 1318/ 8;nr. 1319/677
360 BA, Ayniyat Defterleri -Rüsumat, nr. 1318/414, nr. 1321/430; BA, İrade-Meclis-i Mahsûs, nr. 4876 ve ekleri
361 BA, İrade-Meclİs-i Mahsûs, nr. 4576; BA, Ayniyat Defterleri - Rüsumat, nr. 1319/ 579
362 Meselâ ahşap yerine kârgir inşaatı teşvik için taş, tuğla, kireç vb. malzeme, BA, İrade-Şürâyı Devlet, nr. 551; Beyrut-Şam şosesi için gerekli malzeme; BA, İrade-Dahiliye, nr. 30062