Ызбекистон республикаси олий ва ырта махсус таълим вазирлиги

Oilada bola tarbiyalashning ilmiy-pedagogik asoslari.

Ota-onalarni va jamoatchilikni tarbiyaviy ishlarga jalb etish.

Sizningcha bola tarbiyasida kimning roli ustun turadi?

A. Otaning roli ustun turadi.
B. Ona asosiy rol o’ynaydi.
V. Yoshlikda onaning, ulg’ayganda otaning ustunligi bo’ladi.
G. Bolaning jinsiga qarab ta’sir etadi.
D. Ota va onaning birgalikdagi roli ustundir.
9. Yoshlar tarbiyasi haqidagi nodir asarlardan biri hisoblanadigan «Qobusnoma»ning muallifi kim?
A. Abu Nasr Farobiy.
B. Abu Rayxon Beruniy.
V. Burxoniddin Marg’inoniy.
G. Unsurul Maoliy Kaykovus.
D. Axmad Yassaviy.
10. «Voyaga etmagan bolalarning ota-onalari yoki qonuniy vakillari bolaning qonuniy huquqlari va manfaatlarini himoya qilishlari shart, hamda ularning tarbiyasi, maktabgacha, umumiy o’rta, o’rta-maxsus, kasb-hunar ta’limini olishlari uchun javobgardirlar», degan qoida qaysi hujjatda qayd etilgan?
A. O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasida.
B. Mustaqillik deklaratsiyasida.
V. «Ta’lim to’g’risida»gi qonunda.
G. Kadrlar tayyorlash milliy dasturida.
D. Oila pedagogikasi kitobida.
11. «O’qituvchi-ota-ona» munosabatida asosiy rolni kim o’ynaydi?
A. Ota.
B. Ona.
V. O’qituvchi.
G. O’quvchi.
D. Maktab direktori.
12. O’qituvchining bola tarbiyasi haqidagi bilimlari ota-onalarga qanday usullarda berilganligini ma’qo’llaysiz?
A. Ilmiy-nazariy mavzularda ma’ruzalar qilish.
B. Ota-onalarni maktabga yig’ib va’z o’qish.
V. Suhbat va fikr almashish.
G. Ko’rgazmalilik va ibrat-namuna.
D. Kitob o’qib berish.

8. O’tilgan mavzular bo’yicha yakuniy xulosalar:

1. Pedagogik mahorat o’qituvchi kasbiy xususiyatlarining yuksak darajada shakllanganligining ko’rinishi bo’lib, bilimdonlik, insonparvarlik, kasbiy qobiliyatlarning rivojlanganligi, pedagogik texnika va muloqot madaniyatlarini o’z ichiga oladi. Bu sifatlar har bir bo’lajak o’qituvchida shakllanib borishi aniqlanadi.

2. O’qituvchi o’quvchilarga ta’lim va tarbiya berish orqali jamiyat a’zolarining ongliligini va axloqliligini ta’minlaydi. Bu o’qituvchi faoliyatining ijobiy mohiyatini belgilaydi. O’qituvchining bilimlari, ko’nikma va malakaga aylanganda mahorat shakllanib boshlaydi. Mahoratning yuksak ko’rinishi madaniyat darajasida namoyon bo’ladi. O’qituvchining madaniyatli bo’lishi shart hisoblanadi.
3. Pedagogik mahorat fanini muvaffaqiyatli o’zlashtirish, o’zlarining amaliy faoliyatlarida mahorat qirralarini tarkib toptirishda quyidagi uslubiy tavsiyalar foydadan holi bo’lmaydi.
4. Pedagogik mahoratning har qanday ko’rinishi pedagogik faoliyat jarayoni mahsuli va natijasi ekanligini chuqur his qilgan holda bunyodkor, ijodkor, va ilg’or o’qituvchilarning tajribalariga suyanish zarur bo’ladi.
5. Buning uchun yuksak mahoratli o’qituvchilarning faoliyatlari kuzatilishi, tahlil qilinishi va umumlashtirilishi foydali hisoblanadi.
6. Pedagogik mahoratning ko’p qirralari tinmasdan mashq qilishni, muntazam takrorlashni, takomillashtirib borishni taqoza etadi. Pedagogik texnika elementlarini o’qituvchi o’zining shaxsiy xususiyatlariga moslashtirishi, o’ziga xos qiyofaga ega bo’lishi, o’zini har qanday holat va sharoitda boshqara olishi talab etiladi.
7. O’qituvchining nutqi aniq, ifodali, ta’sirchan, mazmunli bo’lishi uchun nutq ustida ishlash maqsadida, ovoz va tasvir ifodalovchi vositalar yordamida magnit tasmalariga yozish, qayta eshitib ko’rish foydalidir. Nutqdagi kamchilik va nuqsonlar shu yo’l bilan tuzatiladi.
8. Muloqot madaniyati, dars o’tish va tarbiyaviy ta’sir ko’rsatish uchun tegishli ko’nikma va malakalarni kundalik hayotiy tajriba jarayonida to’plab borish tavsiya etiladi.
9. Pedagogik mahorat o’qish, izlanish va faol turmush tarzi ta’sirida tajriba to’plash va boyitib borish bilan o’z takomiliga etadi.
10. O’qituvchi darsining samarasini oshirish uchun har xil maxsus diafilm, kinofilm va tasvir ifodalovchi tasmalar muhim o’rin tutadi. Har bir dars tarbiyaviy, ta’limiy va rivojlantiruvchi maqsadlarni ko’zda tutishi lozim.
11. Pedagogik mahoratga ega bo’lgan o’qituvchi dars o’tishdan oldin, darsga taalluqli bo’lgan qiziq ma’lumot berib o’quvchilarda darsga qiziqish hissini uyg’otadi. O’qituvchi o’quvchilarda sal charchoq sezsa ularni darsga qayta tayyorlash uchun o’ziga jalb qila olishi kerak.
12. Ota-onalar yig’ilishlarida pedagogik mavzularga bag’ishlangan suhbatlarni doim o’tkazib turish maqsadga muvofiqdir. Ota-onalarni ma’lumotli qilish, ularni pedagogik madaniyatini oshiradi.