4). Insonparvarlik – shaxsiy texnologiyalar birinchi navbat insonparvarlik mohiyati, shaxsni qo’ yordam ko’rsatishi bilan ajralib tur muhabbatni, majburlashni rad etib uning ij qiladi.
28
29
5). Hamkorlik texnologiyasi, o’qituvchi va bola– o’r sub’yektiv munosabatlarda demokrati oshiradi. O’qituvchida maqsad,va mazmunnio’quvchiishlab b
chiqadilar, hamkorlik va birgalikda
6). Erkin tarbiya texnologiyalari bolaning hayotiy faoli
ozmi tanlashi va mustaqilligi erkin amalga oshirib bola natijalarga tash orqali boradi, u sub’yekt nuqtai naz
Tanqidiy fikrlashning faol metodlari. Tanqidiy fikrlashni o’stirishgaxizmatqiladigan metodlar “Demokratik ta’limuchun”konsorsiumi tomonidan amalga oshiriladigan “Tanqidiy fikrlash uchun o’qishvayozish”loyihasi doirasida ishlab chiqilgan.
Tanqidiy fikrlashning faol metodlarini ishlab chiqishda quyidagi asoslardan kelib chiqadilar: Tanqidiy fikrlash nima?
Fikrlash –o’qish,yozish, so’zlashvaeshitishga o’xshashjarayon.U faol, muvofiqlashtiruvchi shunday jarayonki, o’zidabirorhaqiqat to’g’risi fikrlarni qamrab oladi. Fikrlash kontekstdan tashqarida hosil qilinadigan ko’nikmaemas.Tanqidiy fikrlash ta’limiydasturyoki kundalik hayotning
umumiy kontekstidan yiroqlashgan sharoitda o’rganilishilozimbo’lganhodisa ham emas.
Braun (1989) ta’kidlaydiki,vazifavarealhayot maqsadlaridan ajratilgan o’quvko’nikmta’limlarioluvchilarga ob’yektiv testlarni yaxshi topshirish imkoniyatini berishi mumkin, lekin ular bu ko’nikmalarniyangivaziyatlarda qo’llayolmaydilar.
Rixer ta’biribo’yichao’rganishvafikrlashning ta’rifikognitiv psixologiya, falsafa va multmedia madaniyati ta’limisohasidagi tadqiqotlar natijalariga asoslanadi.
Bu tadqiqotlarning asosiy natijalari:
29
30
1. Samarali va muttasil o’rganishasosidatalabalarning axborotlarni
o’zlashtirish,sintezlashvaularni to’laegallash faolligi yotadi (Anderson va
unga hammualliflar, 1985).
O’rganishjarayonifikrlash faoliyatini rivojlantirishning turli tuman strategiyalaridan foydalangandagina muvaffaqiyatliroq bo’ladi.Bunday strategiya o’rganishjarayoniniyanada onglilashtiradi (Palinskar va Braun, 1989).
O’rganishvatanqidiyfikrlash talabalarning aniq vazifalarga nisbatan yangi bilimlarni qo’llashimkoniyatlariga ega bo’lgantaqdirda rivojlanadi (Resnik,1987).
O’rganishtalabalarning oldingi bilimlari, tajribalariga tayangandagina mustahkamlanadi. Bular talabalarning bilgan bilimlarini yangi axborotlar bilan
bog’lash imkoniyatini beradi (Ros,19
5. Tanqidiy fikrlash va o’rganishg’oyavatajribalarning turli –tumanligini pedagoglar tushungan va qadrlagan vaqtdagina amalga oshadi. Tanqidiy fikrlash
“yakkayu yagona to’g javobri”ni qabul qiladigan mentalitet jarayonida yuz bermaydi.