Java ile 24 kahve molası

Bölüm 14 : 7 Yıl Sonra Applet ( 11.06.2004 )

Yıllar önce ben üniversitede öğrenciyken (sanırım 1996 veya 1997 yılıydı) değerli bir sınıf arkadaşımı ziyarete gitmiştim. Kendisi bilgisayar teknolojilerine son derece ilgili birisiydi ve bu anlamda ortak pek çok yönümüz vardı. O yıllarda ikimizde, özellikle görsel programlamaya yönelik yazılım geliştirme ortamlarına ilgi duyuyorduk. O günkü ziyaretimde, dostumun elinde o güne kadar gördüğüm en kalın kitap duruyordu. Sanırım o zamanlar gözüme çok büyük gözükmüştü. Öyleki o güne dek hiç 900 sayfalık bir bilgisayar kitabı görmemiştim. Oysaki şimdi o 900 sayfalık kitapları arar oldum. En son çalıştığım bilgisayar kitabı 1500 sayfaya yakın olunca, insan ister istemez özlüyor.

Neyse sözün kısası, arkadaşımın elinde tuttuğu kitap, ingilizce bir bilgisayar kitabıydı ve Java diye bir şeyden bahsediyordu. Oha falan oldum yani der gibi arkadaşımın gözlerine baktım. Çünkü ilk aklıma gelen StarWars serisindeki Java olmuştu. Hemen ne demek istediğimi anladı ve anlatmaya başladı. Java'nın yeni bir programlama dili olduğunu, C++'ın syntax'ına çok benzer yer yer aynı yazımları kullandığını ancak işin içinde platform bağımsızlığın yer aldığını söyledi. O zamanlar bende pek çok kişi gibi platform bağımsız kısmına geldiğinde, hafif bir tebessümle hadi canım demiştim. Çok geçmeden bana kitabın ilk kaynak uygulamsından geliştirdiği kodu gösterdi. Burada komik bir çizgi karakter (kırmızı burunlu) bir internet explorer penceresinde bir oraya bir oraya taklalar atıyordu. Bu nedir diye sorduğumda bana bunun bir Applet olduğunu ve browser'ın üzerinde dinamik olarak yerel makinede çalıştığını söyledi. O zamanlar elbetteki browser üzerinde çalışan dinamik uygulamalara hiç aşina değildim.

Java dilini öğrenmeye başladığımda, günün birinde bu değerli arkadaşımı hatırlayacağımı ve kulaklarını çınlatacağımı biliyordum. Artık o zamanlar söyledikleri şimdi kulağıma daha teknik olarak geliyor. Eeee ne demişler "geç olsunda güç olmasın". İşe appletlerin ne olduğunu kavramak ile başlamam gerekiyordu. Daha sonraki kahve molalarımda ise appletleri kullanıcı ile dinamik olarak etkileşime sokmaya çalışacaktım. Ama önce teknik bilgi ve basit kodlara ihtiyacım vardı. Tabiki appletin basit bir tanımından sonra.

Bir applet, istemci uygulamada yada başka bir deyişle yerel makinede, Java Virtual Machine'e sahip herhangibir tarayıcıda (browser) derlenerek çalıştırılan dinamik bir java programcığından başka bir şey değildir. Applet'leri normal java programları yazar gibi java dosyaları olarak yazar ve javac aracı ile class olarak byte-code'a çeviririz. Tek fark, bu program parçalarının, tarayıcıdan talep edilmeleri halinde, tarayıcının sahip olduğu JVM sayesinde derlenerek bu tarayıcının yer aldığı yerel makinede dinamik olarak çalışacak olmalarıdır. Dolayısıyla normal java byte kodları gibi, bu kodlarda çalıştırıldıklarında derlenirler. Ancak çalışma sistemleri, içerdikleri olay yapıları konsol veya görsel arabirime sahip java uygulamalarından biraz daha farklıdır. Her şeyden önce, tarayıcıda çalıştıkları için, belirli bir alan içerisinde çizilebilirler yada kullanılabilirler. Bununla birlikte dinamik çalışmaya müsait oldukları için aşağıdaki olayları gerçekleştirmelerine, yerel makinelerin güvenliği açısından izin verilmez.