Jizzax davlat pedagogika Universituti Pedagogika va psixologiya fakulteti Defektologiya logopediya yo’nalishi 303-guruh talabasi Xalilova Charosning Logopedik o’yin fanidan taqdimoti

Jizzax davlat pedagogika Universituti Pedagogika va psixologiya fakulteti Defektologiya logopediya yo’nalishi 303-guruh talabasi Xalilova Charosning Logopedik o’yin fanidan taqdimoti

Mavzu:Duduqlanish va uni bartaraf etishda o’yinlarning ahamiyati
2)Sukut saqlash o’yinlari
1)Duduqlanishni bartaraf etishga qaratilgan o’yinlar ahamiyati va ko’rsatmalar
Reja:
Bolalarda duduqlanishni bartaraf etishda sukut saqlash tartibi katta ahamiyatga ega. Ushbu tartibda:
nutqiy muloqat cheklanadi;
sukut saqlash oʻyinlari tashkil etiladi;
Logopedik mashgʻulotlar odatda sukut saqlash tartibidan boshlanadi. Duduqlanuvchi bola uchun sayr, kunduzgi uyqu, tinch oʻyinlardan iborat boʻlgan kun tartibi boʻlishi kerak. Sukut saqlash tartibi davrida oilada tinch muhit yaratilib, bolani har qanday muloqotdan saqlash maqsadga muvofiqdir.
Bunday tartib maktabgacha yoshdagi bolaning nerv faoliyatini tinchlantirishga samarali taʼsir koʻrsatadi.Sukut saqlash davrida bolalarni kino, teatrga turli bayramlar mehmonga olib borishlar cheklanadi. Televizor koʻrish ham bolani nerv faoliyatini zoʻriqtiradi, duduqlanishni kuchaytiradi. Bolalarni tinch oʻyin, rasm chizish, qurish yasash, plastirindan narsa yasash, mayda qul matorikasini rivojlantiruvchi mozaika, domino oʻyinlariga jalb qilish lozim boʻladi

Shuni esda tutish lozim, kattalarning toʻgʻri nutqi bola uchun namunadir. Bola kattalarning nutqiga, harakatlariga taqlid qilib xuddi shunday gapirishga harakat qiladi. Uy sharoitilda ota-onalar oʻz nutqlariga eʼtiborliroq boʻlib, bola bilan muloqotda boʻlganda sekin va past ohangda soʻzlashiladi.

• Shuni esda tutish lozim, kattalarning toʻgʻri nutqi bola uchun namunadir. Bola kattalarning nutqiga, harakatlariga taqlid qilib xuddi shunday gapirishga harakat qiladi. Uy sharoitilda ota-onalar oʻz nutqlariga eʼtiborliroq boʻlib, bola bilan muloqotda boʻlganda sekin va past ohangda soʻzlashiladi.
• Ota-onalar bolalar bilan muloqatga kirishishlari oʻyin tarzida boʻlimshi samarali kechadi, maslan: sukut saqlash oʻyini, bu oʻyindan asosiy maksad-jim turish, agar bola gapirib yuborsa, oʻyin qoidasi buziladi.

Sukut saqlashni bilamiz” oʻyini.

Sukut saqlashni bilamiz” oʻyini.

Katta odam koʻrinadigan joyga soat qoʻyadi (agar qum soat boʻlsa bola uchun qiziqarli boʻladi). “tilimz juda koʻp harakat qilidi, u charchadi va jim boʻlib qoldi, kim birinchi gapirib yuborsa, shu bola oʻyinchoq berishi lozim boʻladi”. Bu oʻyin uchun maʼlum vaqt beriladi, shu vaqtda bola rasm chizadi, loydan narsa yasaydi. Yutqazgan bola onasiga oʻzining sevimli oʻyinchogʻini beradi;

“Sahiy sehrgar uxlayapti”oʻyini.

Oʻyin sharti ertak koʻrinishida boʻladi: “Saxiy sehrgar odamlar uchun juda koʻp mehnat qildi, chiroyli uylar qurdi, dalalarga narsalar ekdi, u charchab uxlab qoldi, shuning uchun odamlar jimlik, osoyishtalikni saqlayaptilar, hech kim gaplashmayapti, mashinalar signal chalmayapti, sen ham uni uygʻotmay, jimgina oʻynagin, kubiklardan shahar qurgin, albomga shu sehirgarni rasmini chizgin”, bolani ragʻbatlantirish uchun (oldindan chiroyli bezatilgan) “Sehirli tayoqcha” beriladi. (kechki soat bolalar uchun kinofilm koʻrishga ruhsat beriladi).

Bu asosiy shartni bajarilishi kattalar tomonidan ragʻbatlantiriladi.
Sukut saqlash tartibi 10-14 kungacha olib boriladi, albatta bola nutqining holati hisobga olinadi. Bu davrda bola juda kam gapirishi, ikki-uchta soʻzlardan foydalanishi kerak. Bola koʻpincha oʻynayotgan paytda oʻz-oʻzi bilan gaplashadi, agar bola xotirjam, oʻyinchoqlari bilan tinch gaplashsa, sukut saqlash tartibi buzilgan hisoblanmaydi, lekin bola oʻz nutqini koʻp hollarda boshqara olmaydi, bunday holda, kattalar bolalarni boshqa tinch oʻyinlarga chalgʻitishlari kerak boʻladi.
Sukut saqlash oʻyinlarini logoped tavsiya etadi, ota-onalar esa ushbu oʻyinlarni bola bilan uyda olib boradilar.

«Кинода»

• «Кинода»
• Logoped bolaga tushuntiradi: “Endi biz kinoga boramiz, tomosha zalida tinch ish kerak, gaplashmaslik, boshqalarga halaqit bermaslik kerak”. Bu paytda bola oʻz oʻyinchogʻi, qoʻgʻirchogʻiga oʻzining albomi, kitoblarini koʻrsatadi, oʻyindan soʻng bola ragʻbatlantiriladi.

E’tiboringiz uchun tashakkur!

• E’tiboringiz uchun tashakkur!