KİÇİK QEYB DÖVRÜNDƏ ŞİƏ FİQHİ VƏ FƏQİHLİYİ
Kiçik qeyb dövründə mə’sum imamlarla birbaşa rabitə kəsildi. Hələ kiçik qeyb dövründən bir qədər əvvəl imam Hadi (ə) və imam Həsən Əsgəri (ə) xalqı əhli-beyt məktəbinin fəqihlərinə müraciət etməyi öyrədirdilər. Fəqihlər cəmiyyətin müstəqil şəkildə idarə olunmasına hazırlanırdılar. Həmin dövrdə bir çox hədis kitablarının məhv olmaq təhlükəsi vardı. Çünki şiələr ciddi təzyiqlərə mə’ruz qalırdılar. Dini mətnlərin vahid bir mətn şəklində olması istiqamətində sə’ylər göstərilirdi. İlk hədis məcmuəsini Məhəmməd ibn Yə’qub Kuleyni «Kafi» kitabında topladı.
Hədis rəvayətçiləri (ravilər) dərəcə e’tibarı ilə mərtəbələrə bölündülər. Hər bir rəvayətçinin e’tibarı nəzərdən keçirilirdi. Bu yolla imkan həddində dəqiq mə’lumatlar əldə etmək mümkün olurdu. İmamların səhabələrinin tərtib etdiyi məcmuələrin qeydə alındığı mündərəcatlar hazırlanırdı. Zaman ötdükcə dəlillərə əsaslanan fiqh formalaşırdı. Bir çox elm və araşdırma mərkəzləri tə’sis olunurdu.
Həmin iki dövrdə əsas iki fiqh məktəbi formalaşdı. Bu məktəblərdən biri Qumda mərkəzləşmiş «hədis raviləri» məktəbi, digəri isə Bağdadda mərkəzləşmiş mütəkəllimlər məktəbi idi.
Dostları ilə paylaş: | 
