Lutfen dikkat! En asagidaki Bolum
BiANET HABERLER BULTENi
Yüklə 0,52 Mb.
|
BiANET HABERLER BULTENi www.bianet.org BiANET HABERLERiNE FACEBOOK'TAN ANINDA ULASIN... http://tinyurl.com/d3eon4l BiANET'i TWITTER'DAN İZLEYİN! https://twitter.com/#/bianet_org Istanbul
TSK DISIPLIN KANUNU TASARISI Disko Kalkiyor Sira LGBT Haklarinda Asker Haklari'ndan Islam, TSK Disiplin Kanunu Tasarisi'yla birlikte "disko"larin kaldirilmasini olumlu bulurken, "dogal olmayan iliskiye girenler ordudan atilir" maddesinin escinsellere ayrimcilik oldugunu belirterek, soz konusu maddeyi kabul edilemez buluyor. http://bianet.org/bianet/militarizm/142412-disko-kalkiyor-sira-lgbt-haklarinda?from=bulten Istanbul
OKMEYDANI CEMEVI Muharrem Ayi Bu Sohbetle Bitti Muharrem Ayi'nin son gununde Okmeydani Cemevi'ndeki sohbete katildik. Kadin, erkek, cocuk bir arada dinlenen sohbette "birlik, beraberlik" vurgusu on plandaydi. http://bianet.org/bianet/azinliklar/142389-muharrem-ayi-bu-sohbetle-bitti?from=bulten Istanbul
GSU YOK TASARISINI TARTISTI "Tasarida Uc Kere 'Akademik Ozgurluk' Deniyor" Galatasaray Universitesi'nde yeni YOK Yasa tasarisi onerisi ogretim uyeleri ve ogrencilerle tartisildi. http://bianet.org/bianet/genclik/142413-tasarida-uc-kere-akademik-ozgurluk-deniyor?from=bulten Istanbul
CHP FATIH ILCE'NIN ISTEN CIKARDIGI AYDIN "Hangi Gonullu 13 Yil Cay Tasir?" CHP Fatih Ilcesi'nde 13 yil sigortasiz caycilik yapan Makbule Aydin, hicbir hakkini alamadan isten cikarilinca ilceye dava acti; karsi taraf "Bizde calismadi, parti gonullusu" dedi. http://bianet.org/bianet/toplum/142371-hangi-gonullu-13-yil-cay-tasir?from=bulten Istanbul
OLDURULEN GAZETECILER VE CEZASIZLIK Kemal Kilic Cinayeti Kemal Kilic 18 Subat 1993’te silahli saldiriya ugradi, oldu. Kardesi Mahmut Kilic, avukat Cihan Aydin ve gazeteci Bayram Balci cinayeti ve sonrasini anlatiyor. http://bianet.org/bianet/hukuk/142064-kemal-kilic-cinayeti?from=bulten Istanbul
Bir Pankarta 13 Yil 4 Ay Hapis Pankart actiklari gerekce gosterilerek "orgut uyeliginden" yargilanan ogretmen Donmez ile universite ogrencisi IsIkli toplam 13 yil dort ay hapis cezasina mahkum edildi ve son durusmada tahliye edildiler. http://bianet.org/bianet/hukuk/142398-bir-pankarta-13-yil-4-ay-hapis?from=bulten Istanbul
OLDURULEN GAZETECILER VE CEZASIZLIK Min Dit OHAL ve bagli kararnamelerle gazeteci oldurulmelerinin organize edilmesi ve gerceklesmesinin altyapisi olusturuldu; cinayetlerin sorusturulmasi, faillerinin yakalanmasi, yargilanmasi ve cezalandirilmasinin onu kapatildi. http://bianet.org/bianet/hukuk/142368-min-dit?from=bulten Ingiltere Cizgi Roman Edebiyatta Yerini Buldu Ingiltere’deki Costa Kitap Odulleri’nde ilk kez bir cizgi roman “En Iyi Roman” dalinda finale kalirken bir cizgi roman da “En Iyi Biyografi” dalinda finalist oldu. http://bianet.org/bianet/sanat/142414-cizgi-roman-edebiyatta-yerini-buldu?from=bulten Rize
Anadolu Orkidelerine Guzelleme Usta fotografci Faruk Akbas'in birbirinden degerli kitap calismalarina en son ekledigi "Anadolu Orkideleri" evladiyelik bir calisma. http://bianet.org/bianet/cevre--3/142391-anadolu-orkidelerine-guzelleme?from=bulten Ankara
Kisanak: Bugunlere Dokunulmazlik Zirhiyla Gelmedik Aralarinda BDP Es Baskani Kisanak'in da oldugu 10 milletvekili hakkindaki fezlekeler Meclis Baskanligi'na gonderildi. Kisanak, "Biz, 'Kurt sorununu nasil cozecegiz, bir cozum yolu arayalim' diyoruz, Basbakan ortaya dokunulmazlik meselesini atiyor" dedi. http://bianet.org/bianet/ifade-ozgurlugu/142407-kisanak-bugunlere-dokunulmazlik-zirhiyla-gelmedik?from=bulten Ankara
ODTU'luler Okula Yuz Verdi Genc ODTU mezunlari tarafindan baslatildiktan sonra ODTU Mezunlari Dernegi tarafindan sahiplenilen ve gonullulerin katilimiyla buyuyen “Okula Yuz Verin Kampanyasi” sonucu ODTU Mezunlari Ortaokulu’nun acilisi yapildi. http://bianet.org/bianet/cocuk/142406-odtululer-okula-yuz-verdi?from=bulten Istanbul
GREENPEACE'DEN AKSOGAN DEGERLENDIRDI "Dikkat! Dunya 4 Derece Isinabilir" Greenpeace'den Pinar Aksogan hukumetlerin 2015'te yasal baglayiciligi olan bir anlasma imzalamak ve 2020'ye kadar salimlari azaltmak icin anlastiklarini hatirlatti, Doha'daki konferansta ilerleme olmazsa tehlikeli bir gelecekle karsi karsiya kalacagiz. http://bianet.org/bianet/ekoloji/142405-dikkat-dunya-4-derece-isinabilir?from=bulten Istanbul
Tophane'de "Baglantisizlar Sergisi" 15 sanatcinin eserlerinin yer aldigi "Baglantisizlar Sergisi"ne ev sahipligi yapan Galeri Mixer'de 23 Kasim'da acilisi yapilan resim sergisi, 29 Aralik'a kadar ziyaretcilere acik olacak. http://bianet.org/bianet/sanat/142410-tophanede-baglantisizlar-sergisi?from=bulten Ankara
BAKAN SAHIN ACIKLADI Cocuga Yonelik Siddete Erken Uyari Sistemi Geliyor Aile ve Sosyal Politikalar Bakani Fatma Sahin cocuga yonelik siddetin onlenmesi icin Cocuk Erken Tani ve Uyari Sistemi'nin uygulanmasina baslanacagini soyledi. http://bianet.org/bianet/cocuk/142409-cocuga-yonelik-siddete-erken-uyari-sistemi-geliyor?from=bulten Istanbul
"Carsi Empatiye Degil Karsi" Turk PsIkolojik Danisma ve Rehberlik Dernegi 2012 Yili Empati Odulu, "Van Usuyor" sloganiyla atkilarini sahaya atarak depremzedelere destek veren BesIktas Carsi Taraftar Grubu'na verildi. http://bianet.org/bianet/spor/142404-carsi-empatiye-degil-karsi?from=bulten Strasbourg Turkiye "Biber Gazindan" AIHM'de Mahkum Turkiye, 1 Mayis 2008'de DISK ve KESK binalarina yapilan polis saldirisi nedeniyle AIHM'de mahkum oldu, basvurucularin manevi tazminat talebi ise reddedildi. http://bianet.org/bianet/hukuk/142401-turkiye-biber-gazindan-aihmde-mahkum?from=bulten Istanbul
Ekumenopolis'in DVD'si Cikti! Carpici gorselleriyle "Kentsel donusum" masalini, 3. Kopru'yu, kuresel kent iddiasini anlatan Ekumenopolis'in DVD'si cikti. http://bianet.org/bianet/kent/142402-ekumenopolisin-dvdsi-cikti?from=bulten Bruksel
NATO GENEL SEKRETERI "Patriotlarin Komutasi NATO'da Olacak" NATO Genel Sekreteri Rasmussen Turkiye'ye yerlestirilecek patriotlarin komutasinin NATO Kontrol Sistemi'nde olacagini, maliyeti talep eden ve yerlestiren ulkelerin karsilayacagini acikladi. http://bianet.org/bianet/militarizm/142399-patriotlarin-komutasi-natoda-olacak?from=bulten Ankara
SOSYOLOJI GUNLERI ODTU'de Konu: Medya ODTU Sosyoloji Toplulugu'nun 11-13 Mart 2013 tarihlerinde duzenleyecegi 9. Geleneksel Sosyoloji Gunleri’ne sunum ve atolye ozetleri gondermek icin son uc gun. http://bianet.org/bianet/genclik/142396-odtude-konu-medya?from=bulten Istanbul
Insan Haklari Icin Yapilan Filmler Avrupa Birligi Turkiye Delegasyonu'nun "Bir Film Yap. Bir Salgin Yarat. Bir Fark Yarat" sloganiyla duzenledigi "Insan Haklari Online Video Yarismasi"nin finalistleri belli oldu. http://bianet.org/bianet/diger/142397-insan-haklari-icin-yapilan-filmler?from=bulten Mardin
MARDIN'DE CATISMA Bir Asker Hayatini Kaybetti Mardin'de PKK'li bir grubun jandarma karakoluna duzenledigi saldiri sonucunda bir astsubay hayatini kaybederken, bir ustegmen de agir yaralandi. http://bianet.org/bianet/diger/142394-bir-asker-hayatini-kaybetti?from=bulten Ankara
DARBELERI ARASTIRMA KOMISYONU "Dolmabahce Olagan Gorusmeydi" Basbakan Erdogan, darbeleri arastirma komisyonuna gonderdigi yazili yanitta, 27 Nisan bildirisinin "danisIkli dovus oldugu" iddialarina karsi cikarken, "Benimle mezara gidecek" dedigi Dolmabahce gorusmesini, "olagan ve siradan" olarak niteledi. http://bianet.org/bianet/siyaset/142393-dolmabahce-olagan-gorusmeydi?from=bulten Istanbul
BirGun'den Ozur BirGun Gazetesi, gazetede calismaya baslayacak gazetecilerin duyurusu icin hazirlanan afisi "iletisim hatasi" olarak tanimlayarak okurlardan ve gazetecilerden ozur diledi. http://bianet.org/bianet/medya/142392-birgunden-ozur?from=bulten Ankara
Yasaklarla Dolu Serbest Kiyafet Yonetmeligi MEB belirli kosullarda ogrencilerin kilik kiyafetlerinin serbest olmasina iliskin yonetmeligi yayimladi. Yonetmelige gore tek tip kiyafet olmayacak, imam hatipte okuyan veya secmeli Kuran'i Kerim dersi alan kiz cocuklari baslarini ortebilecek. http://bianet.org/bianet/cocuk/142390-yasaklarla-dolu-serbest-kiyafet-yonetmeligi?from=bulten *
3. Bolum - Suyun Gundemi HABERLERi
OSMAN OZGUVEN VE ARKADASLARI ICiN ADALET ISTiYORUZ http://imza.la/dikili-belediye-baskani-osman-ozguven-ve-arkadaslari-icin-adalet-istiyoruz EKOLOJi GUNDEMi TORBA YASA HDK(Halklarin Demokratik Kongresi)’nin katkilariyla Yusuf Gursucu’nun hazirlayip sundugu Ekoloji Gundemi her Pazartesi saat 15.00’de 95.1 Ozgur Radyo’da.... 26.11.2012 Pazartesi gunu Ekoloji Gundem'inde, Sehircilik Bakaninin acikladigi yeni torba yasasi ile Imar Kanunu, Mera Kanunu, Orman Kanunu ve Kiyi kanununda yapilmak istenen degisIkliklerin nelere yol acacagi, bu kanunun hangi ihtiyactan ortaya ciktigini, ZMO(Ziraat Muh. Odasi) Istanbul Sube Baskani Sayin Ahmet Atalik'la birlikte degerlendirecegiz. Yusuf Gursucu yu.gursucu@gmail.com
*
4. Bolum - Enerji Sorunlari ve Alternatif Enerji HABERLERi
YENiLENEBiLiR ENERJi KAYNAKLARI PANELi Tarih: 29 Kasim 2012 Persembe Saat: 09.00 – 12.00 Yer: Dicle Universitesi Kongre Merkezi / Diyarbakir D.U.Fizik Toplulugu(DUFIT) 8. Dicle Fizik Gunleri Kapsaminda 29.11.2012 tarihinde 09.00-12.00 saatleri arasinda Dicle Universitesi Kongre Merkezi D salonunda Yasanabilir Bir Dunya Icin Yenilenebilir Enerji Kaynaklari” konulu bir panel duzenlemektedir. TURKiYE‘NiN ENERJi GORUNUMU GUNCEL SUNUMU http://www.mmo.org.tr/resimler/dosya_ekler/4b6ed2d92f94790_ek.pdf?tipi=2&turu=X&sube=0 TURKiYE`NiN ENERJi GORUNUMU RAPORU http://www.mmo.org.tr/resimler/dosya_ekler/dd924b618b4d692_ek.pdf *
5. Bolum - Kuresel Tukenis ve Cokus HABERLERi
SAVASA, NUKLEERE, TERMiGE HAYIR! Tarih: 01 Aralik 2012 Cumartesi Saat: 12.30 Yer: Eski Otogar (Diyojen Heykeli Onu) Sinop Arkadaslar Merhaba;1Aralik 2012 Cumartesi gunu Sinopta Yoksulluga, Zamlara, Savasa, Nukleere, Termige Hayir! konulu bir Miting duzenliyoruz. Kendini bu baslik icinde hisseden herkesi Mitinge davet ediyoruz. Bu Mitingi bolgesel olarak planladik ve boyle dusunduk. Turkiyenin her yerindeki Basta Sinoplulari ve devaminda Sinop Dostlarini ve Tum savas karsitlarini, Yoksulluga ve zamlara karsi sIkanlari,Ozelliklede savasa karsi olan tum dostlarimizi Mitingimize bekliyoruz. Konuyla ilgili bildirimiz ektedir. Sinop Yoksulluga, Zamlara, Savasa, Nukleere, Termige Hayir! Platformu; - hayat pahaliligina, yoksulluga, zamlara karsi; - baskilara ve zorbaliga karsi; - savasa ve isgal politikalarina karsi;- termige, nukleere karsi, - baris icinde insanca ve kardesce bir yasam icin 1 Aralik 2012 Cumartesi gunu Ugur Mumcu Meydaninda miting gerceklestiriyor. Yoksulluga, Zamlara, Savasa, Nukleere, Termige Hayir! 1 Aralik 2012 Cumartesi Toplanma Yeri : Eski Otogar (Diyojen Heykeli Onu) Toplanma Saati: 12.30 Miting Tertip Komitesi REC TURKiYE E-HABER BULTENi www.rec.org.tr 28 KASIM 2012 COP 18 GUNCESi Muzakerelerde Ikinci Gunden Gelismeler Iklim muzakerelerinde ikinci gun olan 27 Kasim’da Sozlesme ve Protokol hattinda tartismalar devam etti. Bu muzakelerde ustlenecegi rol merakla beklenen Amerika ve diger bazi gelismis ulkeler bu zamana kadar cozum bulunamayan konularin bir yana birakilarak bu muzakerelerin yeni bir anlasmaya odaklanmasi gerektigini savunuyor. Bir turlu cozum bulunmayan konular arasinda patentli teknolojiler, finansman kaynaklari, tek tarafli onlemler ve ortak fakat farklilastirilmis sorumluluklar gibi basliklari kapsiyor. Bu, aslinda 2007 yilindan bu yana Bali Eylem Plani, Kopenhag Uzlasmasi, Cancun yurutulen cabalarin bir kenara birakilmasi gibi bir anlamina da geliyor. Ikinci gun muzakerelerinde, iklim degisIkliginden ozellikle en fazla etkilenecek olan Kucuk Ada Devletleri ve Afrika ulkeleri ise gelismis ulkeleri onumuzdeki sekiz yil boyunca uygulanacak yeni ve daha iddiali salim azaltim hedeflerini almamakla sucladi. 27 Kasim’da gerceklesen oturumlarda Kyoto Protokolu’nun ikinci yukumluluk doneminin olasi suresi uzerinde de ulke gorusleri paylasildi. Japonya ve Kanada ikinci yukumluluk doneminde yer almayacaklari yinelediler. Su anda ikinci yukumluluk donemine dair katilimlarina yonelik net mesajlar veren ulkeler arasinda Avrupa Birligi, Avustralya, Norvec ve Isvicre yer aliyor. Japonya’nin temel motivasyonu ise 2015 yilinda tamamlanmasi planan yeni anlasma metni uzerinde tum ulkelere sorumluluklar yukleyen bir yol izlenmesi yonunde. Kanada’da verdigi demecler de bu dusunceyi destekliyor. Bu ornekler, onumuzdeki gunlerin gelismis ve gelismekte olan ulkeler arasinda bir cozumde asil sorumluluk kimin olacak tartismalarini baslatacaga benziyor. Kaynaklar: http://m.economictimes.com/environment/developmental-issues/us-rich-nations-seek-to-junk-unresolved-issues-at-doha-climate-talks/articleshow/17394206.cms http://www.downtoearth.org.in/content/doha-climate-talks-rich-nations-push-dropping-disputed-matters http://www.aljazeera.com/news/2012/11/20121127171525607911.html http://www.zbc.co.zw/news-categories/top-stories/26015-qatar-climate-change-talks-enter-day-2-.html REC Turkiye E-Haber Bulteni COP18 Gundemi • Iklim DegisIkligine Yonelik Yeni Finans Modelleri • COP 18’de Toplumsal Cinsiyet Gunu • Canli Yayinda COP18 • Oxfam’dan COP18 Yorumu • BM Permafrost Konusunda Uyardi • Gunun Fosili Turkiye oldu
Muzakerelerde Ilk Gunun Ardindan COP 18 Zirvesinin dun ilk gunuydu ve muzakereler hem Sozlesme hem de Kyoto Protokolu hattinda gerceklestirilen acilis oturumlariyla basladi. 200 ulkeden muzakere heyetlerinin yurutucegi muzakerelerde ozel sektor, yerel yonetimler, gencler, yerel topluluklar gibi paydaslar gozlemci olarak sureclerde yer aliyor. Acilista verilen mesajlarin ortak noktasinin Kyoto Protokolu’nun birinci yukumluluk doneminin tamamlanmasiyla beraber baglayiciligi olan yeni bir uluslararasi anlasmanin tohumlarinin ulkeler tarafindan atilmasi yonunde. Bu muzakerelerde diger muzakerelerde de oldugu gibi ulkelerin teker teker ve bagli olduklari muzakere gruplariyla birlikte verdikleri mesajlari dikkatle takip etmek gerekiyor. Bir diger yandan iklim muzakerelerini cok uzun suredir takip eden uzmanlardan gelen yorumlara da bultenlerimizde yer verecegiz. Ilk gunun ardindan en net mesaj BM Iklim DegisIkligi Cerceve Sozlesmesi Genel Sekreteri Christina Figueres’ten geldi. Bu mesaj da Doha muzakerelerinin mutlaka somut bir sonuc ile bitmesi yonundeydi. Dun dikkat ceken gelismelerinden biri; Avustralya’nin ikinci yukumluluk donemine dair ortaya koydugu azaltim hedefleriydi. Acilis oturumunda Umbrella Group adina yapilan sozlu bildirimde Avustralya olarak bu donemde yer alma isteklerine de yer verildi ancak bu soylem Avustralya’yi gunun fosili yapmaktan geri alamadi. Bir diger sozlu aciklama Yeni Zelanda tarafindan yapildi. Yeni Zelanda gecen sene Kyoto Protokolu’nun ikinci yukumluluk doneminde yer almak istemedigini aciklamisti. 2012 sonrasi icin Sozlesme hattinda yukumlulukler ustlenecegini belirten muzakereciler, bu oyunu Kyoto Protokolu’nun kurallariyla oynayacagi mesajini da verdi. Basic muzakere grubu adina aciklama yapan Cin ise Kyoto Protokolu’ne su anda taraf olmayan ulkelerin ve ikinci yukumluluk doneminde de yer almayi planlamayan ulkelerin Temiz Kalkinma Duzenegi (CDM) mekanizmasina erisiminin olmamasi gerektigini vurguladi. Obama’nin tekrar secilmesiyle beraber Amerika’nin bu sene takinacagi tavir ise merak konusu. Uzmanlar Amerika’nin ekonomik canlanma paketini tehdit etmeyecek yeni bir uluslararasi anlasma beklentisinde oldugunu belirtiyor. Bu iklim zirvesinin Doha’da gerceklestirilmesi kimi sivil toplum temsilcileri tarafindan olumsuz karsilaniyordu. BM Iklim DegisIkligi Cerceve Sozlesmesi Genel Sekreteri Christina Figueres ise bu surecin Korfez Bolgesi’nde bolgesel enerjinin surdurulebilir bir rotaya oturtulmasi ve butun ulkeler icin enerji geleceginin daha guvenli, guclu ve dayanikli bir bicimde sekillendirilmesi icin bir firsat olarak ele alinmasi gerekliligini vurguluyor. World Resource Institute Iklim ve Enerji Direktoru Jennifer Morgan ise petrol zengini ve kisi basi sera gazi salimlarinda dunya lideri olan Katar’in bu surecten alacagi kazanimlar ile karbon salimlarini azaltacak sekilde degerlendirmesi gerekliligini vurguladi. COP 18 Baskanligini yapan Katar’in Baskan Yardimcisi Abdullah bin Hamad Al-Attiyah ise Katar’in ulusal bir azaltim stratejisi oldugunu ve salimlarin azaltilmasi icin onemli olcude bir harcama yapildigini belirtiyor. Iklim muzakerelerinde sivil toplumun en guclu seslerinden biri olan Iklim Eylem Agi (Climate Action Network) Direktoru ise Katar’in muzakerelerin basariyla sonuclanmasini saglamak icin 2020 yili icin bir salim azaltim hedefini ortaya koyarak surecte bir ivme yaratmasi gerektigini belirtti. Bu muzakerelerde en tartismali konulardan biri de gelismis ulkelerden gelismekte olan ulkelere karbon salimlarinin azaltilmasi ve uyum amacli olarak yapilacak olan finansal destek konusu. Kurulan Yesil Iklim Fonu kapsaminda COP 15’te alinan karar ile sanayilesmis ulkeler 2020 yili itibariyle yillik 100 milyar dolarlik bir bir finansal destegi gelismekte olan ulkelere yapma sozu vermislerdi. Bunun ilk adimi olarak da 2010-2012 yillari arasinda 30 milyar dolarlik bir ilk adim karari da alinmisti. Ingiltere merkezli uluslararasi konfederasyon olan Oxfam tarafindan aktarilan bilgi de ise bu ilk asamada gelismekte olan ulkelere verilen finansal destegin sadece %43’unun dogrudan hibe olarak verildigi, buyuk bir cogunlugunun farkli oranlarda faizli geri odemeli destekler oldugunu belirtti. 2013 yil icin henuz ortada bir paranin olmadigi da vurgulandi. Ev sahipligi Guney Kore tarafindan yapilmasi karari alinan Yesil Iklim Fonu’nda Aralik 2011-Kasim 2012 arasinda atilan adimlar ile ilgili bir ozet dokuman da BM Iklim DegisIkligi Cerceve Sozlesmesi Sekreteryasi tarafindan muzakerelerden once 20 Kasim tarihinde yayimlandi. Rapora ulasmak icin... Bu fon kapsaminda bu yil icinde yapilan iki toplantinin gundemini de fonun yonetimi ile ilgili idari konularin olusturdugu goruluyor. Yvo De Boer gibi iklim muzakelerinin kilit ve ust duzey isim ve kurumlarinin da soyledigi gibi 2020 yili itibariyle yillik 100 milyarlik tutarin nerede gelecegi konusu ise hala soru isareti. Muzakerelerde onumuzdeki iki hafta bu sorulara yanitlari umariz bizlere sunacak. Bu bultende yer verdigimiz diger haberlere de goz atmaniz dilegiyle... Kaynaklar:
REC Turkiye E-Haber Bulteni COP18 Gundemi • Doha’da Iklim Gorusmeleri Basladi • COP18’de Japonya’nin Varligi Azaliyor • 2015 Oncesi Doha’dan Beklentiler • Cin’in Salimlarinin 2030 Yilina Kadar Artmasi Bekleniyor • “ABD Buyuk Olcude Karbon Salimini Kesecek” Iddasi • Doha’da Ilk Gunun Fosilleri Belli Oldu
Kadim kulturlerin oykuleri, mitoslari, masallari bize Dunyayi yasayan bir canli gibi tanitir, anlatir. Yerel toplumlari arastiran biliminsanlari dunyanin birbirinden cok uzak, farkli cografyalarinda yasayan yerel topluluklarin Dunyaya bakisini “varliklarin toplulugu” olarak tanimlar. Bu varliklar ki canli ve cansiz, gorulen ve gorulemeyen, isitilen ve isitilemeyen herseyi kapsar ve hepsinin ruhu vardir. Dunyayi nasil tanimlarsiniz? Dunyayi bir varlik olarak gorur musunuz? Sizce bir kimligi, ruhu var midir? Dunya ile olan iliskinizi nasil anlatirsiniz? 1960’li yillarda insanoglu ilk defa Dunyanin bir butun oldugunu, sinirlarini, yesil degil aslinda mavi bir gezegen oldugunu gozleriyle gordu. Yine ayni yillarda buyuyerek, genisleyerek ve yayilarak artan cevre sorunlari, yok olan ve bozulan doga alanlari fark edilmeye baslandi. Aldo Leopold’un “Bir Kum Yoresi Yilligi”, Rachel Carson’un “Sessiz Bahar” kitaplari insanoglunun Dunya ile kurdugu iliskinin nasil sorunlu bir hale donustugunu kitlelere anlatti. “Modern” ve “uygar” toplumlarin Dunya ile iliskisi “almak ve kullanmak” fiiliyle tanimlanabilir ve onlar icin Dunya parcasi olduklari canli bir butun degil, tuketilecek bir kaynaktir, kimliksiz bir “sey”dir. “Bir dag gibi dusunmek” gerektigine bir kurdun olumunu gordugunde inanir Aldo Leopold. “Bir Kum Yoresi Yilligi” kitabinda anlatir bu ani. Bir av gezisinde nehre bakan bir kayanin uzerinde yemek yerken, nehre giren kurt surusu gorurler. O zamanlar bir kurdu oldurme sansini kimse kacirmak istemez. Suruye ates ederler. Yasli bir kurdu vururlar. Yaralanan bir yavru bacagini suruyerek kacmaya calisir. Kosarak yasli kurdun yanina geldiginde, gozlerinde yanan hiddetli yesil atesin yavasca oldugunu gorur. O an, o ana kadar sadece dag ile kurdun bildigi, kendisine yeni olan bir seyi, kurdun gozlerinde fark eder. Daha az kurdun, daha cok geyik demek oldugunu, kurtlar olmazsa oralarin geyik cenneti olacagini sanmaktadir. Oysa yasli kurdun gozlerindeki yesil isigi gordugunde ne dagin ne de kurdun bu gorusune katilmadigini hisseder. “Bir dag gibi dusunmek” terimi dogal sistemlerin elementleri arasindaki derin ve karmasIk baglantilari takdir etmek anlaminda kullanilmaktadir. “Bir dag gibi dusunursek” Dunya da aslinda birbirini tamamlayan dogal sistemlerin anlamli bir butunudur. Fikret Berkes’in “Kutsal Ekoloji” kitabini okurken, insanligin tekerlegi yeniden kesfettigini farkettim. Insanlik yerine bati uygarligi demek belki daha dogru olur. Kitap Kanada’da, Kuzey Amerika’da, Alaska’da yasayan yerli toplumlarin, Dunyayi ve Dogayi yasayan bir varlik olarak kabul ettiklerini ve “varliklarin toplulugu” olarak gorduklerini anlatir. Bu yerli toplumlar, Yaraticinin evreni bir butun olarak yarattigina inanirlar. Evrenin nasil calistigini anlamak icin akil, zihin ve davranislarini disiplin etmek insanlarin gorevidir. Dogaya saygi duyarlar. Saygiyi dort degere dayandirirlar: Doga butuncul bir topluluktur, hersey herseye baglidir, gelecek yedi nesili dusunerek hareket edilmelidir, alcakgonullu davranmalidir. Bu Dunya gorusunun dayandigi temel fikir, insanoglunun ekosistemin bir parcasi oldugudur. Dunya'nin hukuksal kimligi Dunyayi canli ve yasayan, insani da icine alan bir varliklar butunu ve sistemi olarak goren anlayis Guney Amerika’daki topluluklarca da benimsenmistir. Hatta, bu anlayisi Bolivya ulusal boyuta tasidi. Dunya’ya hukuki bir kimlik verip, hukuksal haklar tanidilar. Ulkelerinin ve insanlarin Dunya ve Doga ile iliskilierini kokten degistirecek “Dunya Ana ve Iyi Yasam Icin Butunsel Kalkinma” yasasini kabul ettiler. Bu yasa, Dunya Ana’yi bati uygarliginin kabul ettigi gibi sinirsiz tuketime acik bir nesne olarak degil, haklari olan yasayan bir sistem olarak tanimlar. Ilk taslak 2010 yilinda Bolivya’daki yerel topluluklari ile kucuk ciftcileri icine alan guclu sosyal hareket tarafindan hazirlandi. Ayni yil icinde, Bolivya Devlet Baskani Morales, taslagin kisaltilmis halini imzaladi ve “Dunya Ananin Haklari Yasasi” olarak kanunlastirdi. Bu yil ise daha kapsamli olan “Dunya Ana ve Iyi Yasamak Icin Butunsel Kalkinma Cerceve Yasasi” kabul edildi. Yeni yasada “Iyi Yasamak” kavrami bireysellik yerine ortakligi, coga sahip olmak yerine yeterinceye sahip olmayi degerli kilmakta. Dunya’yi mal olarak goren kapitalist ideoloji yerine surdurulebilirligi ve Dunya Ana ile uyumlu iliski kurmayi one cikarmakta. Bu baglamda da Dunyaya zarar veren, yaralayan uygulamalara son verilmesi icin cagri yapmakta. Yasa cevre, toprak paylasimi, ise erisim, saglik hizmetleri ve egitim gibi pekcok farkli alani etkiliyor. Tarihten gelen, dunyada pekcok yerel topluluk tarafindan halen yasatilan, Bolivya’da sosyal ve kulturel boyutta yerel toplumlar tarafindan benimsenen Dunya anlayisi, bu yasa ile devlet tarafindan da hukuki olarak kabul edildi. Bugune kadar devletler tarafindan yok edilen, zarar goren dogal sistemlerin yine devlet sistemleri tarafindan korunmasi gibi celiskili bir durumu barindirsa da paradigmatik bir degisime zemin hazirliyor. Bolivya’da yasalarla tanimlanan yeni Dunya Ana – Insan - Devlet iliskisi zaman icinde nasil sekillenecek? Bolivya’daki devlet yapisi ve yonetim organlari yasa ile nasil ve ne kadar degisecekler? Dunya Ana’nin haklari devlete ve sirketlere karsi bu sekilde korunabilecek mi? Bu buyuk bir merak konusu. Bolivya hukumeti yerel halklarin da baskisi ile Doga’ya hukuki bir kimlik verip, gelecek nesillerin yasam haklarini da gozetecek bicimde Doga’yi guvenceye alirken, Turkiye hukumeti yeni bir yasa ile Doga’yi “torbaya” sokup, satisa cikarmaya hazirlaniyor. Torbaya girecek Doga’nin kiyilarinda 50 metreye kadar bina yapilmasina izin verilmezken, bu 10 metreye indirilecek. Bu sahillerin kalmamasi demek, ne halk ne de canlilar icin. Doga’nin kiyilari toprakla doldurulabilecek ve buralara kirleten enerji tesisleri basta olmak uzere binalar insa edilebilecek. Sahillerdeki bozulmayi ve olusacak kirliligi hayal edebiliyor musunuz? Koylerin meralari da kentsel donusum icin tahsis edilebilecek ve imara acilacak. Bu yasadan sonra koyluler hayvanlarini viyaduklerin cimenliklerinde ve parklarda otlatacaklar. Doga’ya karsi butun bu saldirilar, “kamu yarari” icin yapilacak. Sanki doga ile insanin kaderi ayri imis gibi. Doga torbaya sokularak sonun baslangici hazirlaniyor. Bu unlu Kizilderili atasozunu hatirlatiyor: “Son irmak kurudugunda, son agac yok oldugunda, son balik oldugunde; beyaz adam paranin yenmeyen birsey oldugunu anlayacak.” Gonderen Aysen Eren zaman: 18:20 Etiketler: Aldo Leopold, Bolivya, Dunya ananin haklari yasasi, Fikret Berkes, kutsal ekoloji, Sacred Ecology, Torba yasasi Yüklə 0,52 Mb. Dostları ilə paylaş:
|