Maktabgacha ta’limda rivojlantiruvchi ta’limni qòllash mexanizmi


Tadbirlarni moliyalashtirish manbalari etib quyidagilar belgilanmoqda



Yüklə 88,81 Kb.
səhifə8/8
tarix26.11.2023
ölçüsü88,81 Kb.
#136386
1   2   3   4   5   6   7   8
Maktabgacha ta’limda rivojlantiruvchi ta’limni qòllash mexanizmi-fayllar.org (1)

Tadbirlarni moliyalashtirish manbalari etib quyidagilar belgilanmoqda:
O‘zbekiston Respublikasi Davlat budjeti mablag‘lari;
O‘zbekiston Respublikasi Maktabgacha ta'lim vazirligi huzuridagi Maktabgacha ta'limni rivojlantirish jamg‘armasi mablag‘lari;
jismoniy va yuridik shaxslarning xayriya mablag‘lari;
xalqaro moliya tashkilotlari, xorijiy davlatlar va boshqa donorlar kreditlari (qarzlar), grantlari va texnik ko‘maklashish mablag‘lari;
qonun hujjatlarida taqiqlanmagan boshqa manbalar
Har bir mamlakatning iqtisodiy qudrati, ijtimoiy-ma’naviy hayot darajasining yuksalishi ta’lim tizimining raqobatbardoshligi, ilm-fan taraqqiyoti bilan belgilanadi.
Shu bois, O‘zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bo‘yicha Harakatlar strategiyasida ta’lim sohasini tubdan takomillashtirish, ta’lim sifatini oshirish, intellektual salohiyatli, jismoniy barkamol avlodni shakllantirish, aniq fanlarni chuqurlashtirib o‘qitish va iqtisodiyotning turli sohalari uchun malakali kadrlarni tayyorlash ustuvor vazifalar sifatida belgilangan bo‘lib, pirovardida bugungi davr talabiga javob bera oladigan ta’lim tizimni yaratish ko‘zda tutildi.
Sohadagi islohotlar natijasida maktabgacha ta’lim tizimida boshqaruv mexanizmi tubdan takomillashtirildi, nodavlat ta’lim xizmatlari ko‘rsatish tizimi isloh qilindi, o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’lim tizimi qayta ko‘rib chiqildi, oliy ma’lumotli mutaxassislar tayyorlash sifatini oshirish choralari kuchaytirildi, oliy o‘quv yurtidan keyingi ta’limning ikki pog‘onali tizimi joriy etildi.
Maktabgacha ta’lim. Uzluksiz ta’lim tizimining birlamchi bo‘g‘ini hisoblangan ushbu soha har tomonlama sog‘lom va barkamol bola shaxsini tarbiyalash va maktabga tayyorlashda g‘oyat muhim ahamiyat kasb etadi. Lekin, tahlillar shuni ko‘rsatdiki, oxirgi yillarda turli omillar ta’sirida maktabgacha ta’lim tizimida bolalarni maktab ta’limiga tayyorlash borasida rivojlanish o‘rniga, orqaga ketish holatlari, yil davomida maktabgacha yoshdagi bolalarni maktabgacha ta’lim muassasalariga qamrab olish ko‘rsatkichlari o‘sishi tendensiyasi kuzatilmadi. Aksincha, so‘nggi 20 yil davomida davlat tasarrufidagi maktabgacha ta’lim muassasalari soni 45 foizdan ziyodroq kamayib, bugungi kunda respublika bo‘yicha bolalarning maktabgacha ta’lim bilan qamrab olinishi 30 foizni tashkil etdi. Bunga mavjud maktabgacha ta’lim muassasalarining moddiy-texnika bazasi zamonaviy talablarga javob bermasligi, tizimda variativ dasturlar, bolalarni maktabga tayyorlash bo‘yicha muqobil shakllarning ishlab chiqilmaganligi, rivojlangan mamlakatlarning tajribasi yetarli darajada o‘rganilmaganligi, faoliyat yuritayotgan pedagog kadrlarning aksariyati oliy ma’lumotli emasligi, ta’lim sifati monitoringi yuritilmaganligi kabi omillar sabab bo‘ldi.
Davlatimiz rahbari O‘zbekiston Respublikasi Davlat mustaqilligining 26 yilligiga bag‘ishlangan tantanali marosimdagi nutqida: “Maqsadimiz kelgusi 3-4 yilda mamlakatimizdagi bog‘cha yoshidagi bolalarni maktabgacha ta’lim muassasalariga to‘liq qamrab olishdan iborat va biz bunga albatta erishamiz”, - deb ta’kidlagan edi.
Darhaqiqat, o‘tgan qisqa vaqt mobaynida O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining «2017-2021 yillarda maktabgacha ta’lim tizimini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida»gi, «Maktabgacha ta’lim tizimi boshqaruvini tubdan takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida»gi, «O‘zbekiston Respublikasi maktabgacha ta’lim vazirligi faoliyatini tashkil etish to‘g‘risida»gi farmon va qarorlari, shuningdek,
“Maktabgacha ta’lim tizimini yanada takomillashtirish bo‘yicha 2017-2021 yillarga mo‘ljallangan Dasturi hamda respublikada maktabgacha ta’lim tizimini yanada takomillashtirish bo‘yicha «Yo‘l xaritasi» asosida misli ko‘rilmagan ishlar amalga oshirildi.
Barcha sohalar qatori tizimda amalga oshirilayotgan o‘zgarishlar, farmon va qarorlarda belgilangan vazifalarning ijrosi boshqa sohalar qatori Davlatimiz rahbarining doimiy e’tiborida bo‘layotganligini guvohi bo‘lmoqdamiz. Qabul qilinayotgan farmon va qarorlarning hayotga tatbiq etilishi natijasida yil yakuni bo‘yicha maktabgacha ta’lim muassasalariga bolalarning qamrovi 10 foizga oshishi, 2018 yilda esa maktabgacha ta’lim muassasalarini saqlash harajatlari joriy yilga nisbatan 32 foizga o‘sishi kutilmoqda.
Kuni kecha Prezident Shavkat Mirziyoyev raisligida o‘tkazilgan videoselektor yig‘ilishida tizimda amalga oshirilayotgan islohotlar tahlil qilinib, istiqboldagi vazifalar belgilab berildi.
Jumladan, ilg‘or xorijiy tajribani hisobga olgan holda bolalarni har tomonlama intellektual, axloqiy, estetik va jismoniy rivojlantirish sharoitlarini yaratish, maktabgacha ta’lim sifatini oshirish, maktabgacha ta’lim muassasalarida bolalarni maktabga sifatli tayyorlashni tubdan yaxshilash, ta’lim-tarbiya jarayoniga jahon amaliyotida keng qo‘llaniladigan zamonaviy ta’lim dasturlari va texnologiyalarini joriy etish, maktabgacha ta’lim muassasalariga pedagog kadrlarni tayyorlash va malakasini oshirish mexanizmini takomillashtirishdan iborat dolzarb vazifalar qo‘yildi.
Ayniqsa, maktabgacha ta’lim muassasalari faoliyati uchun yetarli sharoit yaratilmaganligi bois, binolar qarovsiz holga kelib, bo‘shab yotganligi, ulardan samarali foydalanilmayotganligi tanqid qilinib, 2018 yilning birinchi yarmida amalga oshirilishi lozim bo‘lgan yettita yo‘nalishdagi strategik vazifalar belgilab berildi.
Ular doirasida 2018 yil davlat budjetidan 427 bog‘chada qurilish-ta’mirlash ishlarini bajarish uchun 771 milliard so‘m mablag‘ ajratish, jumladan, 14 tasini yangidan qurish, 256 tasini rekonstruksiya qilish va 157 tasini kapital ta’mirlash rejalashtirilayotganligi, davlat-xususiy sherikchilik asosida yangi turdagi maktabgacha ta’lim muassasalarining tashkil etilishi, 2018 yil 1 yanvardan boshlab, 5 yil davomida xususiy bog‘chalar tomonidan tabiiy gaz va elektr energiyasi uchun sarflanadigan mablag‘ning yarmi davlat budjeti hisobidan qoplanishi, bog‘chalarda bolalarni sog‘lom ovqatlantirish va ularga berilayotgan oziq-ovqat mahsulotlari sifatini ta’minlash maqsadida 2018 yildan boshlab har bir maktabgacha ta’lim muassasasiga 10-15 nafar fermerni sifatli oziq-ovqat mahsulotlarini arzon narxlarda yetkazib berish uchun biriktirilishi, bolalar bog‘chalariga tayyor sifatli issiq ovqat yetkazib beradigan davlat korxonasi tashkil etilib, “Ketring” xizmatini yo‘lga qo‘yish mexanizmining ishlab chiqilishi, maktabgacha ta’lim muassasalari rahbar va mutaxassislarini qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish instituti faoliyatining takomillashtirilishi, maktabgacha ta’lim uchun kadrlar tayyorlaydigan institutlarning qabul kvotalarini real ehtiyojdan kelib chiqib belgilash hamda maktabgacha ta’lim pedagoglariga qo‘yiladigan talablarning qayta ko‘rib chiqilishi tom ma’noda sohani dunyo standartlari darajasiga olib chiqilishiga xizmat qilishi shubhasiz.
Istiqbolda belgilanayotgan bunday ulkan vazifalarning amalga oshirilishi sohaning me’yoriy-huquqiy bazasini takomillashtirishni talab etadi. Shu bois, ilg‘or xorijiy tajriba asosida “Maktabgacha ta’lim to‘g‘risida”gi qonun loyihasini ishlab chiqishdan iborat o‘ta dolzarb vazifa yuklatildi.
E’tirof etish kerakki, mazkur qonun loyihasining ishlab chiqilishi o‘z navbatida ta’lim sohasiga oid milliy qonunchiligimizning yanada takomillashuviga, sohaga oid barcha munosabatlarning huquqiy asoslari mustahkamlashga xizmat qiladi.
Shunday ekan, tizim oldiga qo‘yilgan vazifalarning ijrosini ta’minlash biz Qonunchilik palatasi deputatlardan ham faollikni va mas’uliyatni talab etadi. L.S. Vigotskiyning g'oyalari voqelikning psixologik nazariyasiga asoslanib ishlab chiqilgan (A.N. Leontev, P.Ya. Galperin va boshqalar). Birinchi bo`lib inson faoliyatining har xil turlari va shakllari sub'ekti sifatida bolaning mavqeini ko'tarish edi. Ushbu g'oyalarni amalga oshirish uchun birinchi urinishlar L.V.Zankov tomonidan boshlangan bo`lib, u 50-60-yillarda boshlang'ich maktablar uchun har tomonlama intensiv rivojlanish tizimini ishlab chiqdi.
60-yillarda rivojlanish ta'limining biroz boshqacha yo'nalishi D.B.Elkonin va V.V.Davidov tomonidan ishlab chiqilgan va eksperimental maktablar amaliyotida mujassam bo'lgan. Ularning texnologiyasi bolaning intellektual qobiliyatini rivojlantirishga qaratilgan.Kontseptsiyaning ta'rifi: "Rivojlantiruvchi ta'lim" atamasi V.V.Davidov tomonidan pedagogik nazariya va amaliyotga kiritilgan. Rivojlantiruvchi ta'lim tushuntirish-illyustrativ usul o'rnini bosadigan yangi, faol va faol o'qitish usuli sifatida tushuniladi. Ya'ni, bu xotira ekspluatatsiyasiga emas, balki fikrlash mexanizmlarini shakllantirishga asoslangan. O`quvchilar bilimlar assimilyatsiya qilinadigan va boshqariladigan fikrlash operatsiyalarini o'zlashtirishi kerak.
Rivojlantiruvchi ta'lim - bu o'qitish, uning mazmuni, usullari va shakllari bola rivojlanish qonuniyatlariga asoslanadi.Bolaning ta'lim olishdagi pozitsiyasi: bola atrof-muhit bilan o'zaro aloqada bo'lgan mustaqil sub'ektdir. Ushbu o'zaro faoliyat faoliyatning barcha bosqichlarini o'z ichiga oladi: maqsadlarni belgilash, rejalashtirish va tashkil etish, maqsadlarni amalga oshirish va natijalar tahlili. Shunday qilib, talaba pedagogik ta'sir ob'ektidan bilish faoliyati sub'ektiga aylanadi. Ta'lim jarayoni shunday tuzilganki, uning davomida o`quvchi butun bilim siklini go'yo "boshdan kechirdi", uni empirik va nazariy bilimlar birligida o'zlashtirdi.
Rivojlantiruvchi ta'lim tamoyillari
- Boshlang'ich ta'limda nazariy bilimlarning etakchi roli printsipi.
- O'qitishning yuqori darajadagi qiyinchilik printsipi.
- Tez sur'atlarda o'rganish printsipi.
- O`quvchilarning o'quv jarayoni to'g'risida xabardorligi prinsipi
Barcha o`quvchilarni har tomonlama rivojlantirish bo'yicha maqsadga muvofiq va tizimli ishlash printsipi.
Ta'lim jarayoni ishtirokchilari o'rtasidagi munosabatlar. O`quvchi - o'qituvchi:
sheriklik, o`zaro hamkorlik. O`quvchi - o`quvchi: kollektiv va tarqatuvchi faoliyat,
buning uchun zaruriy shart-sharoit dialogdir.
V.Zankovning ta'limni rivojlantirish tizimi.
Metodning xususiyatlari. O'quv faoliyatining asosiy motivatsiyasi kognitiv qiziqishdir. Uyg'unlashtirish g'oyasi metodikada ratsional va hissiy, faktlar va umumlashtirishlar, jamoaviy va individual, axborot va muammoli, tushuntirish va izlash usullarini birlashtirishni talab qiladi. Metodika o'quvchini turli tadbirlarga jalb qilishni, o'qitishda tasavvur, fikrlash, xotirani, nutqni boyitishga qaratilgan didaktik o'yinlardan, munozaralardan, o'qitish usullaridan foydalanishni o'z ichiga oladi.
Dars uchun majburiy talablar. 1) maqsadlar nafaqat bilim, ko`nikma va malaka balki shaxsning boshqa xususiyatlarini rivojlantirishga ham bo'ysunadi;
2) sinfdagi bolalarning mustaqil fikrlash faoliyatiga asoslangan polilog;
3) o'qituvchi va o`quvchi o'rtasidagi hamkorlik;
4) o'quvchilarning bilim faolligini namoyon qilish uchun darsda sharoit yaratish.Darsning xususiyatlari:
1. Darsning egiluvchan tuzilishi.
2. Idrok kursi -"shogirdlardan".
3. O`quvchi faoliyatining o'zgaruvchan xususiyati: kuzatish, taqqoslash, guruhlash, tasniflash, xulosa chiqarish. Demak, vazifalarning mohiyati boshqacha: etishmayotgan harflarni yozish va kiritish, muammoni hal qilish emas, balki ularni aqliy harakatlarga, ularni rejalashtirishga uyg'otish.
4. O`quvchilarning mustaqil faoliyatining intensivligi va emotsionalligi, bu topshiriqni kutilmaganligi, tadqiqot pozitsiyasi va ijodkorligi, o'qituvchidan yordam va rag'batlantirishning ta'siri bilan ta'minlanadi.
5. O'qituvchi rahbarligidagi kollektiv qidiruv talabalarning mustaqil fikrini uyg'otadigan savollar, uyga dastlabki topshiriqlar bilan ta'minlanadi.
6. Darsda kommunikatsion vaziyatlarni yaratish, har bir o'quvchiga tashabbuskorlik, mustaqillik, ishlash usullarida tanlab olish imkoniyatini berish, o'quvchining tabiiy o'zini namoyon qilishi uchun sharoit yaratish.Bolaning rivojlanishini kuzatish. Bolaning umumiy rivojlanish darajasini aniqlash va kuzatib borish uchun L.V.Zankov quyidagi ko'rsatkichlarni taklif qildi:
a) kuzatish;
b) mavhum fikrlash - tahlil, sintez, mavhumlashtirish, umumlashtirish;
v) amaliy harakatlar - moddiy ob'ektni yaratish qobiliyati.
Bugungi kunda mamlakatimizda taʼlim tizimining barcha boʻgʻinlarida ulkan islohotlar olib borilmoqda. Ayniqsa, mamlakatimiz kelajagi va ravnaqida muhim oʻrin tutadigan maktabgacha taʼlim sohasiga alohida eʼtibor qaratilmoqda. Zero, bu tizim jamiyatning birlamchi va eng muhim boʻgʻinidir.
Farzandlarimiz 3 yoshdan 7 yoshgacha boʻlgan davrda oladigan barcha maʼlumotlarning 70 foizini oʻzlashtirishi mutaxassislar tomonidan tasdiqlangan ekan, demak, taʼlim tarbiyaning asosi va poydevori bu maktabgacha taʼlim va tarbiyadir.
Uzoq yillar qaysidir maʼnoda egasiz va qarovsiz qolgan bu tizim soʻnggi yillarda Prezidentimiz rahnamoligida amalga oshirilayotgan izchil islohotlar tufayli bolani qarab, boqib turadigan tashkilotdan, haqiqiy taʼlim-tarbiya maskaniga aylandi.
Davlatimiz rahbari tomonidan sohaga oid qabul qilingan qaror va farmonlar natijasida chekka qishloqlarda ham yangi zamonaviy bogʻchalar barpo etilib, qisqa vaqt ichida maktabgacha taʼlim tashkilotlari soni 3 barobar oshdi. Eng muhimi, bolalarni qamrab olish koʻrsatkichi 28 foizdan 54 foizga yetdi.
Sohaga davlat-xususiy sheriklik mexanizmi joriy etilishi tufayli 223 mingdan ortiq oʻringa ega boʻlgan 7 ming 400 ta xususiy bogʻcha tashkil qilindi. Bu maqsadlar uchun 1 trillion 850 milliard soʻm imtiyozli kredit mablagʻlari yoʻnaltirilib, 20 mingga yaqin yangi ish oʻrni yaratildi.
Yaqinda Prezidentimiz chinakam maʼnoda umumxalq bayramiga aylangan 1-oktyabr – Ustoz va murabbiylar kuniga bagʻishlangan bayram tadbirida barcha taʼlim tizimi jonkuyarlari uchun zarur vazifalarni belgilab berdi. Yangi Oʻzbekistondagi boʻlgʻusi Renessansning birinchi halqasi maktabgacha taʼlim tarbiya maskanlari, birinchi ustuni tarbiyachilar deb eʼtirof etdilar.
Shu oʻrinda bugungi kunda bir necha ming farzandlar taqdiriga daxldor xalq noibi sifatida bir qator takliflar bildirmoqchiman.
Birinchidan, tegishli vazirlik va idoralar barcha imkoniyatlardan unumli foydalangan holda davlat xususiy sheriklik tizimini rivojlantirib, nodavlat sektorning ulushini oshirish kerak.
Ikkinchidan, avval bogʻcha boʻlib faoliyat yuritgan va bugungi kunda boshqa tashkilotlar balansiga oʻtib ketgan binolarni xatlovdan oʻtkazib maktabgacha taʼlim tashkiloti boʻlib qaytadan faoliyat yuritishini taʼminlash, ayniqsa, 2 yoki 3 guruh boʻlib faoliyat yuritayotgan maktabgacha taʼlim tashkilotlarini davlat dasturi asosida rekonstruksiya qilish, qoʻshimcha binolar qurish hisobiga quvvatni koʻpaytirish choralarini koʻrish lozim.
Uchinchidan, Maktabgacha taʼlim vazirligi huzurida tashkil etilgan Infratuzilmani rivojlantirish injiniring kompaniyasi maktabgacha taʼlim tizimi obyektlarini qurish, kapital taʼmirlash, rekonstruksiya qilish va jihozlash boʻyicha buyurtmachi sifatida hududdagi bogʻcha yoshidagi bolalar soniga muvofiqlashtirilgan, ilgʻor xorijiy tajribaga asoslangan loyiha ishlarini tashkil etishda katta masʼuliyat bilan yondashish zarur.
Shuningdek, mahalliy kengash deputatlari maktabgacha taʼlim muassasasi mavjud boʻlmagan hududlarda yangi taʼlim tashkilotlarini qurish uchun har yilgi qabul qilinadigan davlat dasturiga taklif kiritishi hamda mahalliy byudjet mablagʻlari taqsimlanishida mazkur hududlarga alohida eʼtibor qaratishlari maqsadga muvofiqdir.
Tuman, shahar hokimlari xususiy bogʻcha ochish istagini bildirgan tadbirkorlarni qoʻllab-quvvatlashi, mazkur vazifalar ijrosida faol ishtirokchi boʻlishlari gʻoya muhimdir. Zero, bolalarni maktabgacha taʼlim tashkilotlariga 100 foiz qamrab olish, bogʻchalar uchun bilimli pedagoglar, yetuk kadrlar tayyorlash va ularning malakasini oshirishning amaldagi tizimini jahon talablariga javob beradigan darajaga yetkazishimiz eng muhim vazifalardan biridir.
Uchinchi Renessansning poydevorini yaratish uchun bizga kichik Xorazmiy, Beruniy, Termiziy, Moturidiy, Navoiylar tarbiyalaydigan taʼlim maskanlari kerak. Bu yuksak marrani zabt etishga maʼrifatga “iligi tuq” xalqimiz, ilm-fan, taʼlim va tarbiyani rivojlantirish uchun barcha kuch, mablagʻ va imkoniyatimiz bor.
Rivojlanishi darajasiga ko`tarilgani natijasida mamlakatimizda noyob, uzluksiz ta`lim tizimi barpo etilmoqda. Biz shunday sharoitda zamonaviy, teran fikrlaydigan intellectual va madaniy-estetik qadriyatlarga o`zining mukammal bilimi va tajribasi nuqtai nazaridan yondasha oladigan barkamol avlodni tarbiyalashni bosh maqsadimiz deb bilar ekanmiz, buning mas`uliyatini astoydil his qilish bizning oldimizda turgan ham murakkab, o`z o`rnida sharafli vazifa ekanligini unitmasligimiz talab etiladi.
Bolaning xarakterini, tabiati va dunyoqarashini belgilaydigan ma`naviy mezon va qarashlar-yaxshilik, ezgulik, oliyjanoblik va mehr-oqibat, or-nomus va andisha kabi tushunchalarning poydevori oila sharoitida qaror topishi tabiiydir. Shunday ekan, biz oiladan boshlab bolalarga Vatan oldidagi burchi, ota-ona oldidagi vazifasi, odamiylik fazilatlarini o`rgatishni e`tiborga olsak, aynan shu davrda bola qalbida va ongida oiladagi va maktagacha ta`lim muassasasidagi muhit ta`sirida ma`naviyatning ilk kurtaklari namoyon bo`la boshlaydi.
Ta`limning poydevori qo`yiladigan dastlabki bo`g`ini hisoblanmish, maktabgacha ta`limda bola bolani sog`lom, har tomonlama kamol topib shakllanishi ta`minlanadi, bolada o`qishga intilish hissi uyg`onadi, uni muntazam ta`lim olishga tayyorgarlik jarayoni amalga oshiriladi.
MTT tarbiyalanuvchilarining ongida g`oyaviy bo`shliq paydo bo`lishiga yo`l qo`ymaslik, ularni Vatanga muhabbat va sadoqat ruhida tarbiyalash, Vatanimiz taraqqiyotiga hissa qo`shadigan barkamol avlodni voyaga yetkazish yo`lidagi dolzarb vazifalarni amalga oshirish, maktabagacha ta`lim muassasalarida tashkil etilayot­gan ta`lim-tarbiya jarayonlarining barcha jabhalarini qamrab olishi zarur bo`lib, mazkur jarayonda o`rganilayotgan tushunchalarga nisbatan tarbiyalanuvchining qiziqishini shakllantirish va rivojlantirishda ularning faolligini oshirishni ta`minlash aynan biz pedagoglarning zimmamizdagi muhim vazifa hisoblanadi.
Zero, Prezidentimiz ta`kidlaganlaridek, Ta`lim O`zbekis­ton xalqi uchun yaratuvchanlik faoliyatini baxsh etadi. O`sib kelayotgan yosh avlodning barcha eng yaxshi imkoniyatlari unda namoyon bo`ladi, uning qobiliyati uzluksiz rivojlanadi, kattalar tajribasidan oziqlanib voyaga yetadi. Pedagogning bilimi, mahorati qizg`in mehnati barkamol avlodni tarbiyalashga, ularda faollik, tashabbuskorlik, ijodkorlik kabi hislatlarini va ma`naviy ongini shakllantirishga qaratilgan. Aynan bugun tarbiyachi-pedagoglaning mustaqil izlanishi va o`z ustida tinimsiz ishlashi kechiktirib bo`lmaydigan talablardan biri ekanligi biz uchun a`yon.
Xulosa

Xulosa qilib aytganda, maktabgacha ta’lim yoshdagi bolalarga har bir mashgulotda etiborli bolishlari, ular bilan individual ta’lim berish tushunchalarni shakllantiradi.


Mazkur mashgulot ustida ishlash jarayonida quyidagi umumiy xulosaga kelindi.
1. Bugungi kunda avlodga bilim sirlarni o‟rgatishga pedagogik texnologiyalardan yangicha foydlanishni davr talab qilinmoqda. Tizimli o‟qitish oldingi o‟qitishlardan farq qilish lozimdir.
2. Mashgulotlarda tarbiyalanuvchilarga o‟tgan mashgulotlarda berilgan mavzuni savol-javob o‟tkazish asosida gapirtirish lozim.
3. Tarbiyalanuvchilarga mashqlarni bajarishdan oldin nimalarga e‟tibor berish kerakli tushuntirilib maxsus topshiriqlar berilsa, o‟quvchilar mas‟uliyati ortadi.
4. Darslarda ko‟rgazmalilikdan foydalanish dars jarayonida rang-barang ish usularini qo‟llash o‟quvchilarning darsga bo‟lgan qiziqishlarni yanada ortiradi 5. Ona tili darslarida mustaqil ishlarning o‟rni ham solmoqli ahamiyatga ega, chunki yosh avlodni mustaqil ishlashga, fikrlashga o‟rgatish ularni ongli ravishda fikrlash qobiliyatlarni o‟stiradi va rivojlantiradi. Mustaqil ishlash o‟qitishning eng dolzarb usularidan biridir. O‟ndan har bir fanni o‟qitishda foydanilsa maqsadga muvofiq bo‟ladi.
Yuqorida sanab o‟tilganlarni amalga bajarish orqali darslar shu jumladan so‟z tarkibi mavzusini o‟tishda yaxshi samaradorlikga erishish mumkin.
Mamlakatimizda maktabgacha ta’lim uzluksiz ta’lim tizimining ajralmas qismiga aylangan. Ta’limning mazkur bo‘g‘inini rivojlantirish, shu asnoda bolaning intellektual shaxsini shakllantirish, ta’lim xizmatlarini yaratish orqali sifat darajasini oshirishga alohida e’tibor qaratilayotgani sohadagi izchil islohotlarning natijasi bo‘lmoqda.
Yangi O’zbekiston Taraqqiyot strategiyasining 100 maqsadida maktabgacha ta’lim tizimida ta’lim sifatini yangi bosqichga olib chiqish ustuvor vazifalardan biri etib belgilangani ham katta e’tiborga molik.
O’zLiDeP Toshkent viloyat Kengashi Tashkiliy-partiyaviy va istiqbolli kadrlar bilan ishlash bo‘limi tashabbuskorligida o‘tkazilgan navbatdagi davra suhbati ham Yangi O’zbekistonning 2022–2026 yillarga mo‘ljallangan taraqqiyot strategiyasida belgilab berilgan vazifalar ijrosini ta’minlash maqsadida tashkil etildi.
“Maktabgacha ta’lim tizimida ta’lim sifatini yangi bosqichga olib chiqish” mavzusidagi davra suhbatida Ohangaron tumani va Ohangaron shahrida tashkil etilgan xususiy oilaviy bog‘chalar (maktabgacha ta’lim tashkilotlari) mudiralari, partiya tuman va shahar Kengashlari xodimlari, deputatlar va faollar ishtirok etishdi.
Foydalanilgan adabiyotlar 

1.Karimov I.A. Yuksak ma‟naviyat - yengilmas kuch. «Ma‟naviyat» Toshkent. 2008-yil. 35-bet


2. Ta‟lim taraqqiyoti. «Sharq» 1999-yil, 7-maxsus son.
3. Ochilov.M Yangi pedagogik texnologiyalar -Qarshi Nasaf 2000
4. Tolipov O‘, Usmonboyeva M Pedagogik texnologiya. Oliy o‘quv yurtlari uchun darslik
5. Ta‟lim to„g„risidagi qonun T., 1997-yil.
6. Kadrlar tayyorlash milliy dasturi T., 1997-yil.
7. Azizxodjayeva NN Pedagogik texnologiya va pedagogik mahorat T:,Fan 2006
8.Yuldashev J.G‘, Usmonov S. Ilg’or pedagogik texnologiyalar – T:, Fan 2006
9. Shojalilov A. va boshqalar. O’qish kitobi. 4-sinflar uchun darslik. –Toshkent:
10. O’qituvchi. 2003-yil.49-50-betlar.
11. Yusupov M. Boshlang’ich sinflarda o’qish va yozish malakalarini shakllantirish. –Toshkent: O’qituvchi. 1989-yil.
12. Safarova R. T., «Ma‟naviyat», 2005-yil.

http://fayllar.org
Yüklə 88,81 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin