Mavzu: Kapalaklar- lipidoptera Kapalaklar

Mavzu:Hasharotlarning mo’ylovlarining tuzilishi va tiplari.

Atrof-muhit polimorfizmi tashqi muhit ta'sirida paydo bo'lishi mumkin. Hasharotlarda ko'pincha qanotlarning rivojlanish darajasi har xil. Hasharot turlari nafaqat erkak va urg'ochi qanotlarning rivojlanish darajasidagi farqlar, balki bir yoki ikkala jins vakillari bir nechta shakllarga ega bo'lishi bilan xarakterlanadi - uzun qanotli, qisqa qanotli va qanotsiz (Ortoptera, Fimoptera, Hemiptera tartibi) (12-rasm).

Shakl: 12. Qarag'ay subkoroz hasharotidagi polimorfizm: 1 - erkak; 2 - uzun qanotli ayol; 3 - qisqa qanotli ayol

Qo'shimcha ovqat... Ba'zi turlar, hayoliy faza paydo bo'lgan paytda, etuk reproduktiv ishlab chiqarish bilan paydo bo'ladi, oziq-ovqatga ehtiyoj sezmasdan (oilaviy kakao qurtlari, ipak qurti va bo'ri kuya) juftlash va tuxum qo'yishga qodir. Ular og'iz a'zolari rivojlanmagan va ovqatlanishga qodir emaslar. Ularning hayoti bir necha kun, ba'zan esa soatlab cheklangan. Tuxum qo'ygandan so'ng, bu hasharotlar yo'q bo'lib ketadi.

Ko'pgina hollarda, hasharotlar kattalar fazasiga o'tgandan so'ng darhol jinsiy bezlar rivojlanmagan, ya'ni. etuk emas. Oddiy ko'payish uchun ular qo'shimcha ovqatlanishga muhtoj. Reproduktiv mahsulotlarning pishishi uchun zarur bo'lgan kattalar hasharotlarining oziqlanishi qo'shimcha deb ataladi. Qo'shimcha ovqatlanish davri har xil bo'lishi mumkin - hasharotlar turiga, kattalar fazasining yashash.

Mavzu: Yirtqich va parazit hasharotlar.

Parazitizm (yun. parasitos — tekinxoʻr, hamtovoq, parazit va ismos — kasallik holati) — (biologiyada) oziklanish orqali bogʻlangan va oʻzaro moddalar almashinuviga asoslangan, genetik jihatdan turlicha boʻlgan organizmlarning tarixiy shakllangan assotsiatsiyasi. P.da bir organizm (parazit) ikkinchi organizm (xoʻjayin)dan yashash muhiti va ozik, manbai sifatida foydalanadi: ikkala organizm ham oʻzaro antagonistik munosabatda boʻladi. Bundan tashqari, parazit—xoʻja-yin munosabatlari organizmda immunobiologik reaksiyalarni keltirib chiqaradi. Hayvonot dunyosining deyarli barcha tiplarida parazitlik bilan hayot kechiruvchi turlar mavjud. Baʼzi bir sinflar (soʻrgʻichlilar, tasmasimonlar), hatto tiplar (sporalilar, mikrosporidlar, tikanboshlilar) faqat parazit turlarni uz ichiga oladi. Boʻgʻimoyoqlilar tipida parazitlar hasharotlar va oʻrgimchaksimonlar sinfi vakillari orasida koʻp uchraydi. Umuman Yer yuzida mavjud boʻlgan hayvonlar turining 60—65 mingi (4—5%) parazit hayot kechiradi. "P." terminining kelib chiqishi Yunonistonda, Perikl davrida (miloddan avvalgi 5-asr) mavjud qonunga asosan, koʻzga koʻringan davlat arboblari keksalik yoshida davlat qaramogʻiga oʻtishgan. Ular uchun qurilgan maxsus pansionlar parasitariya, u yerda yashovchilar esa paras(z)itlar deb atalgan. Rim imperiyasi davrida parazit soʻzi oʻzgalar hisobiga yashovchi maʼnosini anglatib, hozirgi kungacha saqlanib qolgan. Bu soʻz biol., veterinariya va tibbiyotda ham xuddi shu maʼnoda kirib kelgan boʻlib, boshqa organizm (xoʻjayin) toʻqimalari yoki hazm qilgan oziq moddalar bilan oziqlanadigan, uning ichki organlari yoki tana yuzasida vaqtincha yoki doi-miy yashaydigan organizmni anglatadi. Rus olimi R. S Shulsning fikricha, P.ning 1- mezoni uning yashash joyi; 2- oziklanish usuli (metabolitik bogʻliqligi) va 3- xoʻjayin organizmiga patogen taʼsiridan iborat. I. I. Mechnikov parazitizmni boshqa organizmlar hisobiga yashovchi va oziqlanuvchi jonivorlardebtaʼriflagan. P. bilan boglik hodisalar odam va hayvonlarda ancha batafsil oʻrganilgan boʻlishiga karamay, uning kelib chiqishi va shakllanishi masalalarining koʻp jihatlari hozirgacha.
boʻlishiga karamay, uning kelib chiqishi va shakllanishi masalalarining koʻp jihatlari hozirgacha.