Turli sohalar uchun mo’ljallangan kompyuterlar va kompyuter tizi
Joriyxotira (operativ xotira) –kiritiluvchi ma’lumot va dasturlarni xotirada saqlaydi. Kompyuter o‘chirilishi bilan joriy xotiradagi ma’lumotlar o‘chiriladi.
Qattiqmagnitli disk (vinchester) yoki yupqadisk jamlovchilari ma’lumotlarni o‘qish va yozishni ta’minlaydi.
Texnologik qism Klavituraaxborotlarni va buyruqlarni kiritishda ishlatiladi. Klaviaturada tugmalar soni va joylashishi turli xil bo’lishi mumkin, lekin ularning vazifasi o’zgarmaydi.
Klavitura qurilmasini biz siz bilan tarkibiy jihatidan 4 guruhdagi tugmalarga bo’lib o’rganamiz:
1) Alafavitli-raqamli tugmalar guruhi- bu guruhdagi tugmalarni vazifasi kompyuterga axborotni va buyruqlarni kiritishda foydalanadigan tugmalardir. Xarflar, sonlar va tinish belgilardan iborat tugmalar kiradi.
2) Funktsional tugmalar guruhi - bu guruhdagi tugmalarga quydagi tugmalar kiradi:
2) Funktsional tugmalar guruhi - bu guruhdagi tugmalarga quydagi tugmalar kiradi:
F1, F2 ,F3, F4, F5, F6, F7, F8, F9, F10, F11, F12. Funktsional tugmalar guruhi vazifalari turli maxsus amallarni bajarish uchun zarur, ularning vazifalar xar bir dasturda bir-biridan farq qilib , ularning vazifalari bajarayotgan dasturda belgilab qo’yilgan buladi.
3) Maxsus tugmalar guruhi - bu guruhdagi tugmalar vazifalariga to’xtalamiz.
[Enter] yoki [Return] tugmasi- yangi satrga utish yoki yozilgan buyruqni kiritish uchun xizmat qiladi.
[Del] tugmasi - kursor turgan belgini o‘chirish uchun xizmat qiladi. Agarda klaviatura surish rejimida ishlayotgan bo’lsa belgi o‘chadi va belgidan keyingi ma’lumot chapga suriladi.
[Ins] tugmasi -belgilarni kiritishda surish rejimidan almashtirish rejimiga o’tishni ta’minlaydi.
[Vackspace] yoki [ß] tugmasi - kursordan chapdagi belgini uchiradi.
4) Qo’shimcha tugmalar guruhi ( bu guruhdagi tugmalar soni 101 va undan tugmadan ortiq tugmachali klaviaturada uchraydi) ular odatda klaviaturaning ung tamonida joylashgan bo’lib ularning soni 17 va undan ortiq bo’lishi mumkin. Bu tugmalar guruhi ikki xil holatda ishlaydi:
4) Qo’shimcha tugmalar guruhi ( bu guruhdagi tugmalar soni 101 va undan tugmadan ortiq tugmachali klaviaturada uchraydi) ular odatda klaviaturaning ung tamonida joylashgan bo’lib ularning soni 17 va undan ortiq bo’lishi mumkin. Bu tugmalar guruhi ikki xil holatda ishlaydi:
[Num Lock] (raqamlar) tugmasi- bosilgan xolatda (Num Lock) indikatori yongan xolatda 0,1,2,3,4,5,6,7,8,9 sonlar, G’, *, -, Q arifmetik amallar, (.) belgisi chiqadi va [Enter] tugmasi joylashgan. Odatda kompyuter ishga tayyor bo’lgan xolatda (Num Lock) indikatori yoniq holatda bo’ladi. [Num Lock] tugmasi- bosilgan xolatda (Num Lock) indikatori yonmagan holatda [¬], [®], [], [¯], [Home], [End], [PgUp], [PgDn], [Ins] va [Del] tugmalari vazifasini bajaradi.