Ulug’bek akademiyasi. Ulug’bek Samarkandda uz atrofida tuplagan olimlarning bevosita ishtiroki va yordamida 1424-1428 yillarda shaxar yaqinida Obi Raxmat anxori buyida rasadxona kurdirdi. Doyra shaklida bino qilingan bu ulkan imoratning aylanasi 47 metr, balandligi 31 metr edi. Boburning yozishicha, u uch kqavatli bulgan. Binoninng sirti koshin va sirliparchinlar bilan butun bir astronomiya maktabini yaratdi. Rasadxonada olib borilgan kuzatish va tadkikotlar tufayli 1018 ta yulduzlarning urni va xolati aniklanib, ularning astronomik jadvali tuzildi.
Kaufmanning Xiva xonligiga bosqinchilik yurishi. Tarixdan bizga ma'lumki Xiva xinligiga Rossiyaning ilk bor xujumi Pyotr I davrida boshlangan edi. Uni Xiva xoni SHergozixon yuk kilgan edi. 1839 yil Perovskiy kushinlari Xivaga xujum kildi, lekin Xiva sarbozlarining karshiligi bilan xonlik bosib olinmadi. SHu sababli Rossiya siyosiy xarbiy doiralari Xivani buysunmagan Urta Osiyo jazoiri deb otadi. Xonlikni bosib olish uchun 12 mingdan ortik rus zobitiari yuborildi. Turkiston General-gubernatori Fon Kaufman talabini Xiva xoni Muxammad Raximxon П bojarnandi, bu esa urushning boshlanishiga sabab buldi. 1873 yil 18 mayda Kaufman xujumiAi boshlaydi. Xonlik tezda bosib olinadi. 1873 yilv 12 avgustda Xiva xon iva Kaufman urtasida Gandimiyon shartnomasi imzolanadi. Xiva xoni 2 mil.200 ming sum mikdorda tovon tulaydi, Rus savdogarlari xonlikda erkin savdo kilishi xuku kii i oladi. Xiva vassalga aylanadi.
Fashizmni tor-mor ctishda O'zbckistonning munosib oVni.. 1941-yil 12-nyun kuni gitlerchilar Germaniyasi xujum kilmaslik tugrisidagi shartnomani buzib SSSRga tusatdan bostirib kirdi.Sovet xalyushi nemis-fashist boskinchilariga karshi Uiug Vatan unishi boshlandi.Barcha Sovet kishilari uchun ogir sinovlar davri keldn.23-iyun nuniyok Toshkentda kup ming kishilik miting buIdi.Partiya va Sovet organlarini vakillari turli korxona va muassasalaming ishchi va xizmatchilari ukituvsilar talabalar uz Vatanlarini kukrak tutib ximoya kilishga, frontda va front orkasida dushman ustilay galaba kozonishga tayyormiz deb aytdilar.Kupgina kishilar frontga junab ketish tugrisida shu mitingning uzidayok ariza berdilar.Bunday arizalar xarbiy komissariyatlarga xam berildi.Urushni dastlabki oylarida fidokorona okil va donno o'zbek xalkidan 32 mingdan kuprok shunday ariza tushdi.Xarbiy komisariyatga xam berildi.Urushning dastlabki oylarida o'zbek xalki kalbida fashist zulmiga karshi nafrat tuygulari uygondi. Vatanparvarlik va Vatan takdiri uchun shaxsan javobgarlik xissi bulgan kishilar ommasi kulga kurol olib Vatanni shon-sharafi erkinligi frontga kuplab kishilarjunab ketdilar.Uzbekistondan urush yillari kuplab ngft kimyo Volfram molibdek miss va boshkalarini zaxiralari asosida rangii metallar sanoatini yaratishga kirishildi.Uzbekistonda metallurgiya, energetika, yokilgi va mashinasozlik saneshlarini kaytadan yaratish mamlakat xarbiy ishlab chikarishning asoslarini musta xkamladi. Respublika V'mumittifok iktisodiyotiga kushadigan xissasini, kupaytirli .Mamlakat xarbiy saloxiyatini Pukopshgan kuvvatlari 1943 yil kayta tiklanibgina kolmay balki avvalgilardan xam uzib ketdi.Uzbekiston sanoat saloxiyati ancha oshdi.1941 ymldan to 1945 yilgacha' industriyani barcha soxalariga taalukln bulgan 280 ta yangi sanoat korxonasi kurildi.Bundan tashkary kishlok xujaligi saloxiyati xam misli kurinmagan jfajada rivojlanib ketdi.