Microsoft Word +Islam Mezhepler Tarihi Yayin Nushasi MehmetAliBuyukkara +++
Yüklə 1,92 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
37 Tahkim Olayı Hz. Ali’nin hakemi olarak Ebû Mûsâ el-Eşarî seçilirken, Amr b. el-As da Muâviye’nin hakemi oldu. Her iki hakem bir araya geldiler ve Hz. Osman’ın katillerinin bulunup derhal cezalandırılması ve bunun da şura yoluyla gerçekleştirilmesi konusunda anlaştılar. Bu kabul, Hz. Ali ile Muâviye’nin ilk etapta görevlerinden alınmalarını ve şura yoluyla alınacak karara uymalarını gerektiriyordu. Hz. Ali’nin hakemi olan Ebû Mûsâ el-Eşarî, antlaşmayı herkesin huzurunda dile getirdi. Ondan sonra söz alan Amr b. el-As ise antlaşma metnine sadık kalmayarak, Hz. Ali’yi görevden alıp yerine Muâviye’yi getirdiğini söyledi. Bunun üzerine ortalık yeniden karıştı. Bir sonuca varılmadan olay neticelendi. Bu olay, Muâviye için siyasi bakımdan ciddi bir kazanım oldu. Zira bu sayede, Hz. Ali’nin ordusu önünde bozguna uğramaktan kurtuldu ve siyasi anlamdaki hak talebi zımnen onaylanmış oldu. Şam valiliği görevini sürdürdüğü gibi, kendisini Hz. Ali’den sonra devlet başkanı yapacak hazırlıklara da böylelikle başlamış oldu. Ancak Hz. Ali için aynı şey geçerli değildi. Taraftarları ikiye bölündü. Hz. Ali’yi tahkime zorlayanlar, bunu yapmakla günah işlediklerini, fakat bu günahlarından tevbe ettiklerini, Hz. Ali’nin de tevbe etmesi gerektiğini ileri sürdüler. Daha da ileri giderek Hz. Ali’yi hakem tayin ettiğinden dolayı küfürle suçladılar. “Hüküm (hakemlik etmek) ancak Allah’ındır” sloganı altında toplanan ve Hz. Ali’ye cephe alan bu topluluk, İslâm tarihinde Haricîler olarak adlandırıldı. Hz. Ali, Nehrevan denilen yerde onların üzerine yürüdü ve pek çoğunu öldürdü. Ancak hicretin 40. yılında (m. 661) yine onlardan birisi olan Abdullah b. Mülcem tarafından şehit edildi. Böylelikle yaklaşık otuz yıl süren dört halîfe dönemi sonlanmış oldu. Cemel ve Sıffîn savaşlarından sonra, bu savaşlara yol açan olayların sorumluları ile bu savaşlarda ölen ve öldürülenlerin durumları dinî bir problem olarak Müslümanlar arasında tartışılmaya başlandı. Katletme gibi büyük bir günahı işleyen Müslümanın dünya ve ahiretteki durumu münakaşa edildi. Bu üzücü olayların Allah’ın takdiriyle mi yoksa insanların özgür iradeleriyle mi vuku bulduğu konuşuldu. Bu türden teolojik ihtilaflar bir tarafa, tartışmalar Müslümanları aynı zamanda siyasal tavır almaya sevketti. Her siyasi görüş sahibi kendi tavrının haklılığını ispat için Kur’an’dan ve Sünnetten delil aramaya yöneldi. Dolayısıyla imamet, iman-amel ilişkisi, büyük günah, küfür, mürtekib-i kebire gibi konular etrafında şekillenen münakaşa ortamı çeşitli mezheplerin ortaya çıkmasında önemli rol oynadı. Yüklə 1,92 Mb. Dostları ilə paylaş:
|