8. Gorbaçov reformları, ekonomik koşulları bakımından eşit olmayan işletmeler arasında hukuksal eşitliği getirerek, bütün işletmeler kar ve zarardan sorumlu tutarak, yoğun bir(144)rekabeti meşrulaştırmaktadır. Rekabetin ise, ekonomide tekelleşmenin hız kazanması, küçük ve kötü koşullarda çalışan işletmelerin tasfiyesi sonucunu doğuracağı bir sır değildir. Tekelleşme ise ortalama kara ek olarak, tekel karının oluşmasına neden olacaktır.
SB yetkilileri her ne kadar vergi sistemini düzenleyerek, yeni yasalar çıkararak tekelleşmeyi ve haksız kazancı önle yeceklerini söylüyorlarsa da, ekonomi kendi yasaları içinde gelişeceğinden bunlar etkisiz kalmaya mahkumdur. Kaldı ki reformlar öncesinde, ekonomiyi asıl olarak tekel durumun daki az sayıda işletme kontrol altında bulundurmaktaydı. Bu ise küçüklerin, verimsiz çalışan işletmelerin tasfiyesinin fazla güçlük çekilmeden olanaklı olduğunu ortaya koymak tadır. Bir Sovyet yazarı, SB ekonomisindeki tekelleşmeyi ve reformların sonuçlarını şu çarpıcı sözlerle ortaya koymak tadır "Şurası açıktır ki bir çok işletme kendi alanlarında fii len bir tekel konumunu işgal ettiği sürece serbest piyasa konusundaki bütün laflar, en hafif deyimle, pek inandırıcı gözükmeyecektir. E. G. Yazin'in hesaplamalarına göre biz de makina yapımındaki ürün uzlaşması %80'i bulmak tadır. Bu koşullar altındaki bir serbest piyasa stratejisi, üre ticinin tüketici üzerindeki diktatörlüğünü ortadan kaldırma makla kalmayacak, onu daha da ağırlaştıracaktır."("Demokrasi Yerine Piyasa", B. Kagarlitskiy, Aktaran, İktisat Dergisi, Sayı:248, s.11)
