Ali pasa camiİ ve TÜrbesi

b) Kitabe Çalışmaları.

Le epigrafi ara-biche di Sicilia. Trascritte, tradotte eillusrate(Sicilya’nın Arapça kitabeleri çeviri yazı,tercüme ve resimler).Palermo’da 1875,1879 ve 1885 yıllarında üç ince cilt halinde yayımlanmış ve bu yayının 1971’de yine aynı şehirde Francesco Gabrieli trafından yeni bir baskısı yapılmıştır. ¹²³⁷

c) Arşiv Metinleri Üzerindeki Çalışmaları.

Amari 1863 ve 1867 yıllarında Floransa,1873’te Cenova arşivlerinde bulunmuş ve buralardaki malzeme içinden Arapça olanları seçerek yayımlamıştır.

1) Diplomi rabi del Reale Archivio Fiorentino,Testo originale con la traduzione letterale e illustrazioni Floransa Kraliyet Arşivi’ndeki Arap vesikaları, Asli metin ile tam tercüme ve resimler). 1863’te Floransa’da yayımladığı bu eser için 1867’de de bir ek(appendice)hazırlamıştır.

2) Nuovi ricordi arabici su la stria di Genova (Cenova tarihi üzerine yeni Arap vesikaları), Atti della Societa ligure di Storia Patria, 4-5 (1873), s.551-563 ¹²³⁸ Aynı dergide bu makalesine ek olarak ikinci bir çalışması daha yayımlanmıştır.Aggiunte e correzioni ai Nuove ricordi ¹²³⁹

Vesikalar üzerindeki çalışmaları ile Avrupa’da öncü sayılan Amari,Arap kaynaklarını tenkit süzgecinden geçirerek kaleme alınışları sırasında uyulan usullerı de tesbit etmiştir;Dei titoli che usava la cancelleria de Sultani d’Egitto nel secolo 14 scrivendo ai reggitori di alcuni stati itiliani Mısır sultanlarının divanında 14. asırda bazı İtalyan devletlerinin yöneticilerine yazılmış vesikalarda kullanılan başlıklara dair. Memorie della R. Accademia dei Lincei. Classe di Scienze Morali, serie 3,12 (1884), s. 507-534.

Amari, İdrisi ve İbn Havkal gibi Avrupa hakkında bilgi veren İslam coğrafyacıları üzerinde de durmuş,ayrıca 1857 yılında Kur’an’ı Kerim’le ilgili bir bibliyografya denemesi yapmıştır.Bunlardan başka Hollandalı müşteşrik R.Dozy ile beraber yürüttüğü çalışmalar sonunda,onun İspanya’daki İslam kültürünün ortaya çıkarılmasına katkıda bulunmasını saglamıs ve boylece aynı yıllarda muslumanların Akdeniz’de oynadıkları önemli rol büyük ölçüde gözden geçirilerek yeniden ve başlangıcından itibaren değerlendirilmiştir.

Ammari’nin çalışmaları o daha hayatta iken takdir edilmiş ve onun başlattığı araştırmalara sonradan Roma’da ve Palermo’da geliştirilen İslam dünyaso ile ilgili çalışmalarla yeni bir hız ve yön verilmiştir.Eserleri pek az İtalyan edebiyat ve kültür adamına uygulanan bir metotla edizione nazionale(milli neşir)seviyesinde ele alınmış ve ayrıca onun için 100.doğum yıldönümünde armağan çıkarılmıştır. ¹²⁴⁰

Amari, adına armağan yayımlanan ilk müteşrik olup ölümünün 100.yılı münasebetiyle de çeşitli toplantılar yapılmış ve eserlerinden bır kısmı yeniden derlenip yayımlanmıştır. ¹²⁴¹

Bibliyografya

1) G. Dugat, Histoure des Orientalisten de l’Evrope du XIX au XIX siecle, Paris 1868-70, s, 12, 24;

2) G. Salvo-Cozzo, “Le Opere a stampa di Michele Amari”, Centenario della Nascitadi Michele Amari, Palermo 1910, I, s. XLIV-CVIII;

3) R. Romece. “Amari, Michele”, Dizionario Biografico degli İtaliani, II (1960), s, 637, 654;

4) F. Gabrieli, La storigrafia arabo-İslami in İtalia, Napoli 1975, s, 27, 43;

5) a. Mlf, “Arabidi Sicilia e Arabi di Spagna”, Dal Mondo dell’İslam, Milano-Napoli 1954, s, 88, 108, 232;

6) a. Mlf, “Un Secolo di studi arabosiculi”, St. L, sy. 2 (1954), s, 89, 102;

7) U. Rizzitano, Storia e Cultura nella Siciliasaracena, Palermo 1975, s, 429, 438, 459, 484;

8) a. Mlf, “L’Eta arabo-İslamica”, Sicilia nella storiografia dell’ultimo trentannio Atti del congresso di Mazara ¹²⁴², Mazara del Vallo 1979, s, 45, 60;

9) A. Borruso, “Lettere di Michele Amari a Celestino Schiapparelli”, Archivio Storico Siciliano, serio IV, III (1977), s, 235, 300;

10) a. Mlf, “Michele Amari arabista, Nel centenario della morte”, İslam Storia e civilla, sy. 29, Roma 1989, s. 265, 273;

11) I, Peri, Michele Amari, Napoli 1890;

12) G. Cimino, Lettere di Antonio Salinas a Michele Amari, Palermo 1985;

13) C. Perretta di Gesu, Sicilia da Leggere, Palermo 1985, s, 372, 373;

14) O. Hartwig. “Michele Amari”, Deutsche Rundschaw, sy, 60. Berlin 1889, s, 438, 447;

15) G. Levi Della Vida, “Amari arabista”, Enciclopedia İtaliana, II, 757, 758. ¹²⁴³

Mahmut H. Şakiroğlu

1 Semavi Eyice, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1989: 2/431.

2 haz. Zuhurî Danışman.

3 Semavi Eyice, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1989: 2/432.

4 Semavi Eyice, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1989: 2/432-433.

5 nşr. Rıfkı Melül Meriç.

6 trc. Bedriye Şanda.

7 Semavi Eyice, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1989: 2/433.

8 Semavi Eyice, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1989: 2/433.

9 Semavi Eyice, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1989: 2/433.

10 2 Haziran 1866.

11 Kahi­re 1306.

12 s. 37-61.

13 Kahire 1287.

14 Kahire 1289.

15 Kahire 1298.

16 İskenderiye 1299/1882.

17 Kahire 1309.

18 Kahire 1289.

19 Kahire 1289.

20 Kahire 1290-1293.

21 Kahire 1868.

22 Kahi­re 1894.

23 Kâzım Yaşar Kopraman, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1989: 2/432-434.

24 Dâru'l-Kitâbı'l-Arabî.

25 Kâzım Yaşar Kopraman, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1989: 2/434.

26 İhbârü’ulemâ', s. 167.

27 s. 518-519.

28 bk. Muhammed Kürd Ali, MMİADm., s 304-306.

29 s. 2I0.

30 s. 8.

31 iki eser bir arada, Kahire 1926-1927.

32 Beyrut 1959.

33 Beyrut 1973.

34 Necip Taylan, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1989: 2/434-435.

35 nşr. M. Zubeyr es-Sıddık.

36 nşr. 1 A Khalifa W. Kutsch.

37 nşr. Âdil Ntıveyhiz.

38 özet trc. ve nşr. E G. Browne.

39 nşr. Nızâr Rızâ.

40 Necip Taylan, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1989: 2/436.

41 Süleyman Uludağ, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1989: 2/436.

42 Süleyman Uludağ, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1989: 2/436.

43 Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1989: 2/436.

44 Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1989: 2/436.

45 Sükeyne, Ümmül-benîn, Şehd, Neciyye, Necme, Şakrâ1 vb.

46 bk. Muhsin el-Emîn. 11, 13.

47 29 Safer 203/5 Eylül 818.

48 bk. İbn Hacer, VII, 387-389.

49 İbn Hibbân, II, 106.

50 bk. Şezerât, II, 6.

51 Muhsin el-Emîn, II, 14.

52 bk. a.g.e., II, 22.

53 bk. Zehebî, IX, 387.

54 bk. Azîzullah el-Utâridî, I, Mukaddime, s. 18, 37.

55 bk. Minhacü's-sünne, II. 125, 126.

56 Tahran 1406.

57 bk. Brockelmann, II, 573; Sez­gin, I, 535-536. A. Saim Kılavuz, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1989: 2/436-437.

58 nşr. Yûsuf Esad Dağır.

59 nşr. Mahmûd İbrahim Zâyed.

60 trc. E. Ruhi Fığlalı.

61 A. Saim Kılavuz, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1989: 2/438.

62 Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1989: 2/438.

63 s. 350.

64 Mısır'da Mehmed Ali Paşa Kütüphanesi'nde.

65 İskenderiye'de özel bir koleksi­yonda.

66 İstanbul'da Özel bir koleksi­yonda.

67 Ali Alparslan, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1989: 2/438-439.

68 nşr. A. S. Hânsârî.

69 trc H. A S. Fessyan.

70 Ali Alparslan, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1989: 2/439.

71 nr. 1-18, 7 Kânunusâni 1326-1 Temmuz 1330.

72 M. Uğur Derman, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1989: 2/439-440.

73 Yapı Kredi Bankası yayınları.

74 M. Uğur Derman, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1989: 2/440.

75 23 Temmuz 1908.

76 30 Ekim 1918.

77 11 Ka­sım 1918.

78 13 Ocak 1919.

79 3 Mart 1919.

80 21 Temmuz 1919.

81 30 Eylül- Ekim 1919 gecesi.

82 20-23 Ekim 1919.

83 Cevdet Küçük, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1989: 2/440-441.

84 nşr. Cemal Kutay.

85 Cevdet Küçük, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1989: 2/441.

86 Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1989: 2/441.

87 İs­tanbul 1306.

88 İstan­bul 1300.

89 İstan­bul 1314.

90 Necati Öner, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1989: 2/442.

91 Necati Öner, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1989: 2/442.

92 Mustafa Bilgin, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1989: 2/442.

93 nşr. Dedering.

94 trc. Süleyman Uludağ.

95 trc. Süleyman Uludağ.

96 nşr. Abdülvekîl ed-Derûbî Yasin Arefe.

97 Mustafa Bilgin, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1989: 2/442.

98 21 Zilhicce 1286/ 24 Mart 1870.

99 Mart 1900.

100 9 Eylül 1909.

101 Mustafa Uzun, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1989: 2/442-443.

102 İstanbul 1324.

103 Melkon ile birlikte, İstanbul 1323.

104 İstan­bul 1324.

105 krş. Özeğe, IV, 1539.

106 İs­tanbul 1324.

107 İstan­bul 1327.

108 Ali Reşad, Mehmed İzzet ve L. Fevillet ile birlikte, I-II, İstanbul 1332-1333.

109 İstanbul 1340.

110 İstanbul 1929;

111 İs­tanbul 1320.

112 İstanbul 1322.

113 İstanbul 1325.

114 istanbul 1327.

115 İstanbul 1307.

116 İstanbul 1321.

117 İstanbul 1329. Mustafa Uzun, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1989: 2/443-445.

118 İstanbul 1327.

119 s. 5-15.

120 İstan­bul 1327.

121 İstan­bul 1329.

122 Ali Reşad ile birlikte, İstanbul 1327.

123 İstan­bul 1327.

124 Ali Reşad ile birlikte, l-III, İstanbul 1327.

125 İstanbul 1329.

126 İstanbul 1338. Mustafa Uzun, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1989: 2/445.

127 İstan­bul 1329.

128 İs­tanbul 1334.

129 başka çeşitli baskıları için bk. Özeğe, IV, 1806-1807.

130 İstanbul 1328-1329.

131 nşr. N. Ahmet Banoğlu, İstanbul, ts.

132 Mustafa Uzun, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1989: 2/445.

133 Mustafa Uzun, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1989: 2/445.

134 nr. 15, 1 Muharrem 1287, s. 892, 932.

135 25 Şubat 1867.

136 22 Mayıs 1867.

137 31 Ağustos 1867.

138 29 Haziran 1868

139 3 Kasım 1868.

140 1869-1870 arasında, 25 sayı.

141 1870-1871 arasında, II sayı.

142 Ekim 1876.

143 Haziran 1877.

144 16 Aralık 1877.

145 93 Harbi.

146 daha sonra 7-8 Hasan Paşa.

147 Ulüm, nr. 17, 29 Muharrem 1287.

148 Ulûm, nr. 16, 15 Muharrem 1287.

149 “Ulûm, nr. 18, 15 Safer 1287.

150 “Lisan ve Hatt-ı Türkî”, ulûm, nr 3, 22 Cemâziye-levvel 1286, s. 129.

151 “Za­mane Hutbesi”, Ulûm, nr 18, s. 1116.

152 Ulûm, nr. 2, 7 Cemâziyelevvel 1286, s. 1-17.

153 Ulûm, nr 2-3.

154 Abdullah Uçman, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1989: 2/445-447.

155 Paris 1287.

156 1 Rebîülâhir 1287.

157 3 Cemâziyelâhir 1287.

158 Paris 1871.

159 Paris 1872.

160 Paris 1873.

161 Paris 1871.

162 Paris 1290, Türkçesi: Hive, 2. bs. İstanbul 1326.

163 nşr. M. Abdülhaiük Çay, İstanbul 1977.

164 Paris 1873.

165 Paris 1292.

166 Paris 1875.

167 Paris 1876.

168 Paris, ts..

169 İstanbul 1325.

170 Paris, ts.

171 Paris 1286.

172 İs­tanbul 1324.

173 Londra 1868.

174 Paris 1288.

175 Paris 1291.

176 Paris 1873.

177 Abdullah Uçman, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1989: 2/447-448.

178 mezuniyet tezi, 1943-44.

179 İnsanları ve Olayları Arasında.

180 haz Fevziye Abdullah Tansel.

181 trc Metin Kıratlı.

182 doktora tezi. 1989.

183 Abdullah Uçman, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1989: 2/448.

184 Nuri Yüce, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1989: 2/449.

185 nşr. Nizâr Rızâ.

186 Nuri Yüce, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1989: 2/449.

187 9 Şubat 1441.

188 İÜ Ktp.,TY, nr. 841, s. 190, 200.

189 Ramazan 873 Mart 1469.

190 3 Ocak 1501.

191 Günay Kut, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1989: 2/449-450.

192 nr. 546.

193 nr. 1995.

194 Revan, nr 808.

195 Suppl. Turc. 316-317.

196 Taşkent 1959, Ali Şîr rieuâl, Hazâinü'l-meânî, I. cilt: Garâibü's-sigar.

197 Günay Kut, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1989: 2/450451.

198 Nu­ruosmaniye Ktp., nr. 3850; Türk ve İslâm Eserleri Müzesi, nr. I952; Süleymaniye Ktp., Hekimoğlu Ali Paşa, nr 632.

199 Günay Kut, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1989: 2/451.

200 Taşkent 1963.

201 Ankara 1965.

202 Taşkent 1956.

203 Taşkent 1965. Günay Kut, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1989: 2/451.

204 Revan, nr. 808.

205 Suppl. Turc. 316-317.

206 Fâtih, nr. 4056.

207 TY, nr. 4149.

208 Or. 402.

209 İstan­bul 1979.

210 “Orta-Asya Türk Dervişliği Hakkında Bazı Notlar”, TM, 1965, XIV, 259-262.

211 Revan. nr. 808.

212 Tahran 1323 hş.1944.

213 Tezkire-i Mecma'u'l-havâs, trc. Abdürresûl Hayyâmpor, Tebriz 1327 hş. 1948.

214 “Nevâyî'nin Hâlât-ı Seyyid Hasan Big Risalesi”, TM, 1971, XVI, 89-110.

215 “Alî Şîr Nevâ­yî'nin Hâlât-ı Pehlevân Muhammet Ri­salesi”, TM, 1980, XIX, 99-164. Günay Kut, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1989: 2/451452.

216 Millî Teteb-batar Mecmuası, nr. 4, 1331, s. 149, 155.

217 Günay Kut, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1989: 2/452.

218 Tahran 1327 hş. 1948.

219 Leiden 1966.

220 Taşkent 1949.

221 Baku 1926.

222 Baku 1926.

223 Ali Şir Neuaî, II, Divanlar, İstanbul 1965, s. 3-6.

224 Günay Kut, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1989: 2/452-453.

225 trc. Ahmed Caferoğlu.

226 trc. Abdülkadir İnan.

227 trc. Mirza Bala.

228 trc. Rasime Uygun.

229 trc. R. Uygun.

230 trc R. Uy­gun.

231 nşr. Doğu Türkistan Göçmenler Derneği.

232 Günay Kut, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1989: 2/453.

233 Nuri Özcan, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1989: 2/454.

234 İs­tanbul Konservatuarı neşriyatı.

235 İstanbul Konservatuarı neşriyatı.

236 doktora tezi, 1982.

237 Yapı ve Kredi Banka­sı Yayınları.

238 Nuri Özcan, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1989: 2/454.