Eksen yayincilik

“Teorik görüş ve ilkelerimiz ne denli doğru ve isabetli olursa olsun, sağlam temellere dayalı bir ihtilalci örgüte ve ancak böyle bir örgüt sayesinde her koşul altında kesintisiz olarak sürdürülebilecek olan sistemli bir politik-pratik çabaya sahip olmaksızın ve olamadığımız sürece, bunlar güzel ama ölü sözler olmaktan öte bir anlam ifade etmezler. Böyle bir durumla yüzyüze kalırsak eğer, devrimci bir sınıfın temsilcisi komünist bir siyasal hareket olarak değil, olsa olsa sınıf dışı devrimci bir aydın çevre olarak adlandırılmaya hak kazanırız. Zamanla kaçınılmaz olarak ilke ve amaçlarımızdan uzaklaşır, açmazlar ve çaresizlikler içinde yozlaşır, kaybolur gideriz.”

Bu açık ve anlamlı uyarıdan bu yana iki yılı aşkın bir zaman geçti. Bu iki yıl içinde örgütsel ve politik çalışmada öncesiyle kıyaslanamaz düzeyde ciddi adımlar atıldı. EKİM, bir örgütsel omurgaya oturdu. Yeni güçler edindi, kadrolaşmada belli masafeler katetti. Demokratik temsil esasına dayanan bir konferans topladı. En acil görev olan partileşme sorununa ilişkin görev ve hedeflerini saptadı. Yeni Merkez Komitesi'ni seçti. Daha etkin bir siyasal faaliyet yürütecek olanaklara kavuştu. Legal olanakları gitgide daha geniş ve değişik biçimleriyle kullanmaya başladı.

Kısaca EKİM, örgütsel oluşum ve politik faaliyet yeteneği bakımından bugün hiçbir biçimde iki yıl öncesiye kıyaslanamaz bir gelişme düzeyine ulaşmıştır. Pratik göstergeler yönünden her bakımdan daha ileridedir. Bu, EKİM’in bir siyasal hareket kimliği kazanmaya başladığı bir dönemdir.

Fakat tüm bunlara rağmen, yukarıya aktarılan sözlerde orta(286)ya konan uyarının hareketimiz için taşıdığı kritik önem, aradan geçen süre içinde azalmamış, tersine artmıştır. Örgütsel durumumuza ilişkin olarak hemen tüm örgüt çapında genel bir rahatsızlık ve acil bir müdahale beklentisi bulunduğuna göre, bu demektir ki bütün bir örgüt ortadaki bu çelişkiyi şu veya bu biçimde görmekte, hissetmektedir.

İçinde bulunulan durumdan genel rahatsızlık ve acil müdahale beklentisi, sorunları aşmak bakımından önemli bir avantaj olmakla birlikte, sorunlarımızın özü, niteliği ve kapsamı doğru kavranmadığı sürece, örgüt içinde bu konuda bir görüş ve kavrayış birliği oluşmadığı sürece, tek başına fazla bir anlam ifade etmeyecektir. Bunun için öncelikle sorunu etraflıca tartışmak, bu tartışmalarla içiçe yürüyen bir müdahaleyi planlamak ve gerçekleştirmek gerekmektedir. Bu, artık daha fazla ertelenemez bir görev olarak durmaktadır önümüzde.

II

Bundan altı ay önce yayınlanan Ekim Beşinci Yılında başlıklı başyazıda, örgütsel sorunlarımızın niteliği ve genel çerçevesine ilişkin şu değerlendirmeye yer verilmekteydi:

“Öncelikle örgütsel sorunlarımızın özünü ve genel çerçevesini iyi tespit etmek gerekiyor. Bizim sorunlarımız, hiç de belli bir ideolojik çizginin doğasına ve ihtiyaçlarına göre şekillenmiş bir örgütsel yapıda pratik faaliyet süreci içinde sık sık ortaya çıkması kaçınılmaz olan gelip geçici türden aksaklıklardan oluşmamaktadır. Böyle olsaydı eğer, sorunun kendisi sınırlı, çözümü ise nispeten kolay olurdu. Bizde sorun çok daha temelli ve kapsamlı nedenlere dayanmaktadır. Konferansımız EKİM’i ‘yeni bir çizgi, yeni bir gelenek, yeni bir kültür’ olarak tanımladı. Bu yeniliğin örgüt anlayışımıza ve politika pratiğimize henüz yeterince nüfuz edememiş olması gerçeği, örgütsel sorunlarımızın asıl kaynağını vermektedir. EKİM, ideolojik konumuna ve sınıf yönelimine uygun bir örgütsel yapı ile çalışma tarzı ortaya koymakta henüz zorlanmaktadır. Hareket geliştikçe, faaliyetin kapsamı genişledikçe bu uyumsuzluk ve(287)zorlanma daha açık bir biçimde ortaya çıkmaktadır. Sorunlarımızın özü ve esası bu çelişkide düğümlenmektedir. Bugün, EKİM’in ideolojik gelişmesi ile örgütsel gelişmesi arasında yalnızca birincisi lehine bir mesafe değil, aynı zamanda bu iki gelişme alanı arasında deyim uygunsa belli bir kan uyuşmazlığı da var. Yeni ideolojik konumun siyasal-sınıfsal doğasına uygun bir örgüt anlayışı ve uygulaması yeterince geliştirilemediği ölçüde, doğan boşlukta, geçmişten miras küçük-burjuva anlayış ve alışkanlıklar yeni örgüt yaşamımızın üstüne bir ağırlık olarak çökebilmektedir. Önderlik anlayışında, ilişkilerde, işleyişte, çalışma biçimi ve yöntemlerinde, iç demokrasi ve disiplin anlayışlarında, bu eski zihniyetin sayısız örneğini görmek ve göstermek hiç de zor değil.”

“Bu son derece ciddi bir durumdur. Yalnızca örgüt yaşamımızı bozmakla, örgütsel-pratik faaliyetimizi zaafa uğratmakla kalmamakta, EKİM’in yeni kimliğinin pratikte somutlaşmasını güçleştirdiği ölçüde, bilinç karışıklıklarına da neden olmaktadır. İdeolojik çizgimize, politik görüşlerimize yakınlık duyan, ama farkımızı politik-örgütsel pratiğimiz içinde de görmek isteyen dışımızdaki bazı devrimcileri tereddüte düşürdüğü gibi, pratik bir farklılığı sergileyememek ölçüsünde, bizzat içimizde, proleter sosyalizmi ile küçük-burjuva sosyalizmi arasındaki ayrım çizgilerini silikleştirmede ifadesini bulabilecek bir liberal eğilime de zemin olmak tehlikesini taşımaktadır.” (Vurgular şimdi yapıldı.)

Bu yazı yazık ki yeterince tartışılamadı. Tartışıldığı kadarıyla da yüzeysel ve kısır değerlendirmelere konu edildi. Hatta bundan hareketimizin katettiği önemli mesafenin gözden kaçırıldığı, kazanımlarımız konusunda inkarcı davranıldığı şeklinde tuhaf sonuçlar çıkaran yoldaşlarımız bile oldu.

Oysa bu yazıdaki değerlendirme ve tanımlamalar son derece önemliydi ve ideolojik çizgimizin esaslarını kavramış her Ekimcinin anlayabileceği açıklık ve netlikteydi. Bu yazının özellikle de yukarıya aktarılan değerlendirmeleri, saflarımızda yaygın ve hareketi gerçek bir silkinişe götürecek verimli bir tartışmanın başlangıcı olabilmeliydi.(288)