İlamsiz icra takiBİ-İcra iflas hukuku madde 42 Para borcu ve teminat için takip

- «Şekil eksikliği nedeniyle kambiyo senedi sayılmayan (ve geçerli olmayan) senetlerin cirosu» ile ilgili olarak;

√√ «Keşide yeri yazılı olmadığı için ‘çek’ sayılmayan belgenin ciro yoluyla devrinin geçerli olmayacağını»[1313]

√√ «Tanzim tarihi bulunmayan bonoları ciro yoluyla elinde bulunduran alacaklının -bu senetlerin ciro yoluyla devirlerinin geçerli olmayacağı nedeniyle- haklı hâmil sayılmayacağını»[1314]

√√ «Keşide tarihi ve keşide yerinin yazılı olmadığı belgenin çek sayılmayacağını, havale hükmünde dahi olmayan bu belgeden dolayı ‘borçlunun borçlu olmadığına’ karar verilmesi gerekeceğini»[1315]

√ «Kooperatifi tek başına temsile yetkili olmayan kişinin imzaladığı bono ile kooperatifin borçlu duruma giremeyeceğini»[1316]

√ «Ödünç olarak alınan altınlar karşılığı, miktar bölümü boş olarak düzenlenen bononun, iade edilen altınların -takip tarihindeki- değerine tekabül eden kısmının iptaline karar verilmesi gerekeceğini»[1317]

√ «Düzenlenen senet karşılığı teslimi gereken şeylerin noksan (kısmen) teslim edilmiş olması halinde, ‘borçlunun senetten kısmen -teslim edilmeyen edim oranında- borçlu olmadığının tespitine’ karar verilmesi gerekeceğini»[1318]

√ «Devir alınan işyeri karşılığında düzenlenen bononun, teslim alınan demirbaş ve malzeme dışındaki kısmının ‘hava parası’ sayılacağını ve bu nedenle iptali gerekeceğini»[1319]

√ «Borçlunun ihtiyati haciz sırasındaki ‘borcu kabul ettiğine’ dair beyanının ‘harici ikrar’ sayılacağını, başka delillerle tespit edilmiş olmadıkça, borçluyu bağlamayacağını, senet aslını gördükten sonra borçlunun ‘senetteki imzanın kendisine ait olmadığını’ ileri sürerek olumsuz tespit davası açabileceğini»[1320]

√ «Sadece şirket kaşesi üzerinde imzası bulunan kişinin, senedi şirket adına düzenlemiş sayılacağını, şirket kaşesi yanında ayrıca isminin de yazılı olması halinde bu yazının kendisi tarafından yazılmış olması halinde senetten kişisel olarak sorumlu olacağını, aksi takdirde, kişisel sorumluluğunun söz konusu olmayacağını»[1321]

√ «Usulüne uygun olarak lehtar ismi yazılmamış -lehtar kısmına firma adının yazılmış- olması halinde, düzenlenen bononun lehtar bakımından âdi senet sayılacağını, fakat bu senede ciro yoluyla hâmil olan bankanın yetkili hâmil sayılamayacağını»[1322]

√ «İki lehtarı bulunan senedin tek imza ile ciro edilmesi halinde, borçlunun bu senetten dolayı ‘borçlu olmadığının tespitini’ isteyebileceğini»[1323]

√ «Kendisine haciz ihbarnamesi gönderilen üçüncü kişinin, süresi içinde buna verdiği cevabın gerçeğe uygun olmadığı iddiası ile alacaklının yaptığı başvuru üzerine icra mahkemesince -İİK. 89/IV uyarınca- vereceği kararın ‘kesin hüküm’ teşkil etmeyeceğini, burada haksız bulunan üçüncü kişinin mahkemeye başvurarak ‘takip borçlusuna kendisinin borcunun bulunmadığı’ konusunda -takip borçlusu aleyhine- olumsuz tespit davası açabileceğini»[1324]

√ «İpotek bedelinin tamamen ödendiğinin anlaşılması halinde, dayanağı kalmayan ipoteğin iptaline karar verilmesi gerekeceğini»[1325]

√ «Vekaleten sadece ‘çek’ düzenleme konusunda yetki verilmiş olan vekilin ‘bono’ ve ‘poliçe’ düzenleyemeyeceğini»[1326]

√ «Rehin cirosuyla senetlere hâmil olan bankanın, senetlerin keşideci (asıl borçlu) tarafından ödenmemesi halinde, kendi cirantasına başvuramayacağını»[1327]

√ «Taraflar arasındaki sözleşmede, satın alınan mal bedeline vâde farkı tahakkuk ettirilemeyeceğinin kararlaştırılmış olması halinde, borçlunun vâde farkından sorumlu tutulamayacağını»[1328]

√ «İpotek borçlusunun, ipotek bedelini ödeme emri tebliğ edilmeden depo etmesi halinde, mahkemece ‘ipoteğin kaldırılmasına’ karar verilmesi gerekeceğini»[1329]

√ «Üçüncü kişinin borcu için taşınmazı üzerinde ipotek kuran kişinin sorumluluğunun, kendisinin onayı alınmadan borcun başkasına devredilmesi -yani; borçlunun değişmesi- halinde sona ereceğini»[1330]

 

- «Düzenlenen senedin ‘hile’ nedeniyle iptali» istemiyle ilgili olarak;

√√ «Davacı, senetteki imzanın kendisine ait olmadığı, ait olsa bile hile ile alındığı iddiası ile menfi tespit talebinde bulunmuş, yargılama sırasında senedin ehliyetsizlik nedeniyle geçersiz olduğunu ileri sürmüş; mahkemece davacının ehliyetsizlik iddiasının iddianın genişletilmesi kapsamında kaldığından bahisle bu husus değerlendirilmemiş; ancak borçlunun ehliyeti, kamu düzeniyle ilgili olduğundan, yargılamanın her aşamasında mahkemece dikkate alınması gerekeceğini»[1331]

√√ «Davacı, bono bedelini ödediğini, ancak davalının senedi bugün-yarın geri vereceğini söyleyerek, kendisini oyaladığı ve aldattığı iddiasına konu ettiği olayların hile niteliğinde kabul edilemeyeceğini»[1332]

√√ «Hile iddiasını bir yıllık hak düşürücü sürede ileri sürmesi ve senedin bedelsizliğine ilişkin iddianın da yazılı belge ile ispatlanması gerekeceğini»[1333]

√√ «TBK.'nun 31. (yeni TBK.'nun 39.) maddesi gereğince hile nedeniyle senedin hükümsüzlüğü istemiyle açılacak davanın, hile olgusunun öğrenildiği tarihten itibaren bir yıllık hak düşürücü süre içinde açılması gerekeceğini»[1334]

√√ «Davacı tarafından hile olgusunun varlığının ispat edilememesi ve davacı tarafça teklif edilen yeminin davalı tarafından yerine getirilmesi halinde, mahkemece verilen “davanın reddine” dair kararda isabetsiz bulunmayacağını»[1335]

√√ «Dava konusu çekin keşidecisi dava dışı S.K., lehtarı O.K. ve ilk cirantası davacıdır. Davalı banka ise hamil konumunda olup çekte cirosunun bulunmasına ihtiyaç ve lüzum yoktur. Bu durumda mahkemece davacının hile iddiasını kanıtlayamadığı gözetilerek davanın reddine karar verilmek gerekirken, delillerin takdirinde hataya düşülerek yazılı şekilde karar verilmesinin hükmün bozulmasına neden olacağını»[1336]

√√ «Senetteki imzanın gerçek imzanın altına kopya kağıdı konularak elde edilmiş imza olduğunun anlaşılması halinde, ‘hile’ nedeniyle senedin iptaline karar verilmesi gerekeceğini»[1337]

√√ «Kırsal kesimde yaşayan yaşlı bir kadının, oğlunun boşanabilmesini sağlamak için, karşı tarafın yaptığı ‘para karşılığı boşanmayı kabul’ teklifine kanarak, imzaladığı senedin -boşanmanın gerçekleşmemesi üzerine- ‘hile’ nedeniyle iptalini isteyebileceğini»[1338]

√√ «Alacaklının, başka belgeleri imzalattırırken, dava konusu bonoları da borçluyu -hataya düşürüp- imzalatmasının ‘hile’ sayılacağını»[1339]

√√  «Sattığı gübrenin ‘çok iyi ve verimli olduğu’nu belirten satıcının bu beyanının ‘hile’  niteliğinde olup olmadığının araştırılması gerekeceğini»[1340]

√√ «‘Kira sözleşmesi’ yerine dava konusu bononun imzalatıldığının anlaşılması üzerine, ‘imzalatılan bu senetten dolayı davacının borçlu olmadığına’ karar verilmesi gerekeceğini»[1341]

√√ «Resmi senetlerin (noter senetlerinin) de hile iddiasıyla sahteliğinin ileri sürülebileceğini»[1342]

Buna karşın;

√√ «İtimat edilerek imzalanıp alacaklıya teslim edilen -ve çoğu kez, ‘açık senet’ olarak düzenlenen- senedin ‘hile’ nedeniyle iptalinin istenemeyeceğini, çünkü bu tür olaylarda ‘hile’nin unsurlarının gerçekleşmiş sayılamayacağını»[1343]

√√ «Hiç kimsenin kendi hatasına (ve hilesine) dayanarak imzaladığı akdin ya da senedin iptalini isteyemeyeceğini»[1344]

√√ «Borçlunun ‘bedelini ödediği gerçek senet yerine kendisine alacaklısı tarafından sahte (başka) senet verildiği’ iddiasının ‘hile olgusu’nu ortaya koymayacağını (ve gerçek senedin bu nedenle iptalini gerektirmeyeceğini»[1345]

√√ «‘Tanık’ sıfatıyla imzalatacağı bildirilen senedin ‘kefil’ sıfatıyla imzalatıldığı iddiasının ‘hile’ olgusunun unsurlarını içermediğini»[1346]

√√ «Önünde düzenlenen bonoya ‘konuşulandan başka bir kişinin adının yazıldığı’ iddiasını ileri süren borçlunun bu iddiasının ‘hile’ olarak değerlendirilemeyeceğini»[1347]

√√ «İşlediği sanılan bir suç nedeniyle karakola çağırılan bir kimsenin ‘kendisini kurtaracaklarını’ vaad eden iki avukata -pazarlık sonucunda- verdiği 50.000 liralık senedin ‘hile’ ve ‘ikrah’ sonucu düzenlenmiş sayılamayacağını»[1348]

√√ «Alacaklının ‘şimdi senet yanımda yok, köyde bırakmışım, sonra iade ederim’ şeklindeki sözlerinin ‘hile’ olarak nitelendirilemeyeceğini»[1349]

√ «Açık senedi ancak lehtarın keşideci ile arasındaki anlaşma uyarınca doldurabileceğini, lehtardan ciro yoluyla senedi alan hâmilin böyle bir yetkiye sahip olmadığını» (ve bu nedenle, keşidecinin, hâmile karşı ‘borçlu olmadığının tespitini’ isteyebileceğini)[1350]

√ «Senet borçlusunun, senet alacaklısı aleyhine herhangi bir nedenle kendisindeki mukabil alacağının takas ve mahsubu suretiyle senet bedelinin tamamından ya da bir kısmından dolayı borçlu olmadığının tespiti için olumsuz tespit davası açabileceğini»[1351]

√ «Geriye ciro ile senedi iktisap etmiş olan kimsenin, kendisinden önce gelen müteselsil borçlulara müracaat edebileceğini ancak bunlardan birisinin sonra kendisine müracaat hakkının bulunması halinde, bu kişiden senet bedelini isteyemeyeceğini»[1352]

√ «Satış sözleşmesinin karşılıklı olarak feshedilmesi halinde, satın aldığını iade eden alıcıya, semen olarak verdiği bonoların da satıcı tarafından iade edilmesi gerekeceğini»[1353]

√ «Tapusuz taşınmazlar menkul hükmünde olduğundan âdi satış senedi ile satılabileceğini ancak mülkiyetin geçebilmesi için teslim gerekli olduğundan, satıcıdan tapusuz taşınmazın teslim edilmemiş olması halinde, satıcının semen olarak verdiği bonoların iptalini isteyebileceğini»[1354]

√ «Senedin yazı ve rakamla gösterilen bedelleri arasında fark bulunması halinde yazı ile gösterilen bedele itibar edilebilmesi için, senette tahrifat yapılmamış olması gerektiğini»[1355]

√ «Kefilin ancak sözleşmede öngörülen miktarla sınırlı olarak sorumlu olabileceğini»[1356]

√ «Başkasının borcu için taşınmazı ipotek etmiş olan üçüncü kişinin sorumluluğunun, rızası alınmadan borcun başkasına nakledilmiş -yani; asıl borçlu yerine başka borçlunun geçmiş- olması halinde sona ereceğini»[1357]

√ «Taraflar arasındaki satış sözleşmesinin gabin nedeniyle iptaline karar verilmesi halinde, bu kararın geçmişe etkili olarak hüküm doğuracağını, bu satışla ilgili olarak verilmiş olan bonoların hükümsüz olacağını»[1358]

√ «Şarta bağlı olarak verilen senetlerin, şart gerçekleşmediği takdirde, karşılıksız kalacağını»[1359]

√ «Borçlunun, itirazın muvakkaten kaldırılması üzerine ‘borçtan kurtulma davası’ yerine İcra ve İflas Kanunu’nun 72. maddesine dayanan ‘menfi tespit davası’ açmasına yasal bir engel olmaması gerekeceğini»[1360]

√ «Bir belgeyi (ya da sözleşmeyi) ‘müteselsil kefil ve müşterek borçlu’ sıfatıyla imzalayan kişinin bu belgeden ‘müşterek borçlu’ olarak değil ‘müteselsil kefil’ olarak sorumlu olacağını»[1361]

√ «Asıl borçlunun iflas ettiği ya da ona yönelik icra takibinin semeresiz kaldığı ispat olunmadıkça âdi kefalet hükümlerine göre kefile başvurulamayacağını»[1362]

√ «Lehtar olarak tüzel kişiliği bulunmayan bir firmanın gösterdiği senedin ‘kambiyo senedi’ sayılamayacağını»[1363]

√ «Satılan misli eşyanın ayırdedilerek alıcıya ihbar edilmemiş olması halinde, yarar ve zararın alıcıya geçmiş olmayacağını»[1364]

√ «Alacaklının yanında çalışan kimseye yapılan senede mahsuben ödemenin, alacaklıya yapılmış ödeme sayılacağını ve borçlunun borcundan kurtulacağını»[1365]

√ «Taşınmazın (atölyenin) âdi senetle satım, geçersiz olduğu gibi, ayni senede bağlı olarak -atölyenin içindeki aletlere ilişkin- yapılan menkul satışının da geçersiz olacağını, bu nedenle geçersiz olan satışlar için verilen bonoların da iptaline karar verilmesi gerekeceğini»[1366]

√ «Verilen senetler karşılığında satım alınan otomobilin teslim alınması. halinde, senetlerin iptaline karar verilmesi gerekeceğini»[1367]

√ «Köy ihtiyar heyetince alınmış bir karar olmadan, muhtar tarafından köy adına imzalanan senedin iptaline karar verilmesi gerekeceğini»[1368]

√ «Takip konusu bononun kumar borcuna karşılık olarak zorla ve hile ila imzalatıldığına ilişkin itirazların, olumsuz tespit davasına konu edilebileceğini»[1369]

√ «Senet arkasından, senedin son hâmile ciro edildiği anlaşılmadıkça, son hâmilin haklı (meşru) hâmil sayılmayacağını ve senedin iptaline karar verilmesi gerekeceğini»[1370]

√ «Satın alınan daire karşılığında müteahhide verilen ve arkasında ‘inşaatın bitip, anahtarının teslimi halinde geçerlik kazanacağı’ kaydı bulunan bononun, anahtar teslimi yapılmadan -müteahhit tarafından- takip konusu yapılamayacağını»[1371]

√ «Sözleşme gereğince alıcıya fiilen teslimi gereken malların, satıcı tarafından alıcıya teslim edilmek üzere üçüncü bir kişiye tesliminin ‘alıcıya teslim’ yerine geçmeyeceğini, teslim edilecek mallar karşılığında verilen senetlerin iptali gerekeceğini»[1372]

√ «Yapılan yeni ödeme planı gereğince verilen yeni senetler nedeniyle, eski ödeme planı gereğince verilmiş olan teminat senetlerinin iptaline karar verilmesi gerekeceği»[1373]

√ «Vâde tarihi içermeyen bonolara konulan faiz şartının geçersiz olduğunu»[1374]

√ «Bankalarca verilen ve ipotekle konturgâranti edilen teminat mektuplarının hükümsüz kalması halinde, teminat garantisi olarak verilen ipoteklerin kaldırılması gerekeceğini»[1375]

√ «Satın alınmak istenen taşınmaz için verilen senetlerin, alacaklı hakkında açılan şufa davası sonucu, alacaklının taşınmazdaki hissedarlık durumunun sona ermesi halinde, alıcı tarafından açılan dava sonucu iptaline karar verilmesi gerekeceğini»[1376]

√ «Seyahat acentesi olan davacının, davalının oteline getireceği turistler için sözleşme hükümleri uyarınca ‘teminat olarak’ verdiği senedin, otele turist getirilmemesi halinde, yapılacak bilirkişi incelemesi sonunda, ‘davalının uğradığı zararın indirilmesinden sonra kalan miktar için’ iptaline karar verilmesi gerekeceğini»[1377]

√ «Pay sahibi olan murahhas azanın, anonim şirkette ayrıca başka görevler ifa ederken, görevine son verilmesi halinde, kendisine ‘ihbar’ ve ‘kıdem’ tazminatı ödenmesinin gerekmeyeceğini, bu nedenle, böyle bir kişinin A.Ş. hakkında yaptığı icra takibinin iptaline karar verilmesi gerekeceğini»[1378]

√ «Alacaklının, ödenmiş senetlerin arkasına, borçluyu ‘ciranta’ durumuna sokacak ibareleri eklediğinin saptanması halinde, senetlerin iptaline karar verilmesi gerekeceğini»[1379]

√ «İpoteğin akit tablosunda, daire satımı ile ilgili bonolardan söz edilmemiş dahi olsa, ipoteğin daire alım-satımı ile ilgili olduğunun anlaşılması -başka bir alacak ilişkisinden dolayı ipoteğin kurulduğunun kanıtlanmamış olması- halinde, senetlerin ödenmesi ile ipoteğin kaldırılmasına karar verilmesi gerekeceğini»[1380]

√ «Yasada öngörülen biçimde bir ciro olmadığı takdirde, senedi elinde bulunduran kimsenin sırf zilyet olması nedeniyle alacak (hak) talebinde bulunamayacağını»[1381]

√ «Satıcının, sattığı aracı alıcıdan geri aldıktan sonra, senet kefili hakkında elinde kalan satışla ilgili senetleri -satışın feshinden sonra uğradığı zarar karşılığı olarak- takibe koyamayacağını»[1382]

√ «Senette parmak izi bulunan borçlunun senedin -kendi yönünden- bono sayılamayacağının tespiti için olumsuz tespit davası açabileceğini»[1383]

√ «Taraflar arasındaki protokolde ‘dava konusu senedin, davalı tarafından ödeneceğinin’ kararlaştırılmış olması halinde, senet bedelini önceden ödeyen davalının sonra davacıya rücu edemeyeceğini, bu nedenle, dava konusu bononun iptaline karar verilmesi gerekeceğini»[1384]

√ «Davalının, dava konusu bononun ‘davacı tarafından miras hissesine mahsuben verildiğini’ belirterek, hissesinin verilmemesi üzerine ‘kendisinin senedi doldurduğunu’ ileri sürmesi halinde, senedin düzenlendiği tarihte, davalıya düşen miras hissesinin tespiti ile bunun doldurulan senet bedeli ile mukayesesi yapılarak, açılmış olumsuz tespit davasının -kısmen ya da tamamen- kabulüne veya reddine karar verilmesi gerekeceğini»[1385]

√ «Tapulu taşınmaz satışına ilişkin sözleşme ve bu sözleşmede bulunan hakem koşulunun geçersiz olması halinde, borçlunun açacağı olumsuz tespit davasının dinlenmesi gerekeceğini»[1386]

√ «Senet arkasına yazılan -senet bedelinin kısmen ödendiğine ilişkin- ödeme bildiriminin daha sonra alacaklı tarafından kazınarak, tüm senet bedeli üzerinden senedin tahsile konulması halinde, senedin ödenen miktarının iptaline karar verilmesi gerekeceğini»[1387]

√ «Kiralananı kiracısından devralan yeni kiracının -kira sözleşmesindeki devir yasağı nedeniyle- kiralanandan çıkarılmak üzeriyken, kiralanana bomba konması sonucu, kiralanandan fiilen istifade imkânının ortadan kalkması halinde, devralan kiracının, kiralananı devreden -yetkisiz- kiracıya verdiği senetlerin -yararlanılan döneme ilişkin kira bedeli düşülerek- iptaline karar verilmesi gerekeceğini»[1388]

√ «Çekin, keşideci lehine de ciro edilebileceğini ve kendisine çek ciro edilen keşidecinin, çeki ciro etmeden hâmile vermesi halinde, hâmilin meşru (haklı) hâmil sayılmayacağını»[1389]

√ «Davalının benzin pompasına kamyonla çarparak hasar meydana getiren davacının hasarı tazmin için verdiği senetlerin, hasar miktarı dışındaki kısmının iptaline karar verilmesi gerekeceğini»[1390]

√ «Dava konusu senetlerin Halk Bankası tarafından davalıya açılan kredi ile ilgili olarak düzenlendiğinin ve davacının bunları ‘davalının kefili’ olarak imzalamış olduğunun anlaşılması halinde, davacının, davalı hakkında açtığı olumsuz tespit davasının kabulüne karar verilmesi gerekeceğini»[1391]

√ «Telefon devri karşılığında (akdi ilişki gereğince) davalıya verilen çekin ‘telefonun devredilemeyeceğinin anlaşılması halinde’ karşılıksız kalacağı ve iptaline karar verilmesi gerekeceğini»[1392]

√ «‘Satış gerçekleştiğinde 50.000 liralık bononun 10.000 lira olarak geçerli olacağına’ ilişkin senet arkasına yazılan yazının geçerli olacağı ve bu durumun kanıtlanması halinde -fazla olan senet bedeli için- ‘davacının borçlu olmadığına’ karar verilmesi gerekeceğini»[1393]

√ «Haricen ödenip hakkında ibraname düzenlenen çekin, lehtar şirketçe iyiniyetli sayılmayacak olan üçüncü kişi ortaklarına ciro edilmesi halinde açılacak olan olumsuz tespit davasının kabulüne karar verilmesi gerekeceğini»[1394]

√ «Satış sözleşmesi gereğince ‘semen’ olarak satıcıya verilen senedin, satılanın geri verilip satış sözleşmesinin feshedilmesi halinde, iptaline karar verilmesi gerekeceğini»[1395]

√ «Senet arkasındaki ciro imzasının sahte olduğunun kanıtlanması halinde, bu ciroya dayanarak talepte bulunan hak sahiplerinin yetkili hâmil olmamaları nedeniyle, onlar hakkında senedin iptaline karar verilmesi gerekeceğini»[1396]

√ «Borçlunun, icra dairesine itirazsız ödediği bono hakkında, ‘imzanın kendisine ait olmadığı’ iddiasıyla olumsuz tespit davası açabileceğini»[1397]

√ «Senetlere dayalı takipte, senetteki imzaların davacı-borçluya ait olmadığının, davalı-alacaklı tarafından kabul edilmesi halinde, -‘senet karşılığı malların davacıya teslim edildiği’ gerekçesiyle- imza inkârını içeren olumsuz tespit davasının reddedilmeyeceğini, davalı-alacaklının teslim ettiği malların bedelini ayrıca dava açarak talep etmesi gerektiğini»[1398]

√ «Davalı-alacaklının, davacı-borçluda, dava konusu senetler karşılığında ‘hiçbir alacağı bulunmadığını’ bildirmiş olması halinde, dava konusu senetlerin iptaline karar verilmesi gerekeceğini»[1399]

√ «Davalının, henüz ödeme koşulu gerçekleşmemiş, muaccel olmamış senetleri, taahhüdüne aykırı biçimde vâde tarihi koyarak tahsile verdiğinin anlaşılması halinde, mahkemece ‘anlaşmaya aykırı olarak senetlere atılan vâde tarihinin geçersiz olduğunun saptanmasına’ karar verilmesi gerekeceğini»[1400]

√ «Senedin -ayrıca bir belgeye dayanmadıkça- cezai şart bedeli ile birlikte icraya konamayacağını»[1401]

√ «Karşılığı olmayan çekin, keşideciye tesliminden sonra, keşideci tarafından yeniden tarih atılarak tedavüle çıkarılması halinde, daha önceki cirantaların sorumluluğunun kalkacağını»[1402]

√ «İpotek kaydının terkini ‘alacağın sukutu’ koşuluna bağlanmış ve bunun sonucu olarak da kısmi ödemelerle ipoteğin kısmen terkin edilemeyeceğinin anlaşılması halinde, davacı-borçlu aleyhine ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla takibe başlanması halinde, davacının borçlu bulunduğu gerçek miktarın ‘olumsuz tespit’ yoluyla tespitini istemekte hukuki yararının bulunacağı, borcun tamamının ödenmediği görülse ve bu nedenle ipoteğin fekki (kaldırılması) istemi red edilse dahi, ‘ödeme oranında davacının borçlu olmadığının tespitine karar verilmesi’ gerekeceğini»[1403]

√ «Fatura ve satış sözleşmesindeki satış tutarından daha fazla düzenlenen senetlerin iptaline karar verilmesi gerekeceğini»[1404]

√ «Üzerinde ‘bonoya mahsuben düzenlendiği’ kaydı bulunan çeklerin ödenmesinden sonra, karşılıksız kalan bononun iptalinin istenebileceğini»[1405]

√ «Kefil tarafından ‘icra dosyasındaki kefaletname altındaki imzanın kendisine ait olmadığı’ konusunda olumsuz tespit davası açılabileceğini»[1406]

√ «İhtiyati haciz uygulaması sırasında, eşyaların götürülmesini önlemek için alacaklıya gerçek borcun üstünde verilen çekin -gabin nedeniyle- iptalinin (ve çek bedeli bankadan tahsil edilmişse, istirdadının) talep edilebileceğini»[1407]

√ «‘Kayıtsız şartsız belirli bir bedeli ödemek’ vaadini taşıması gereken bononun, ‘daire tesliminde ödeneceği’ kaydını taşıması halinde, ‘bono’ sayılamayacağını ve bu senetteki hakkın ‘ciro’ yoluyla devredilemeyeceğini»[1408]

√ «Kiralayana işleyecek kiralar için verilen senetlerin, kiralanandan, kiracının -senetlerin ilişkin olduğu dönem sona ermeden- çıkarılması halinde, iptaline karar verilmesi gerekeceğini»[1409]

√ «İcra takibinin kesinleşmesinden sonra, alacaklı-asilin takipten feragat etmesi halinde, vekilin ‘bu feragatin aslında ‘sulh’ niteliğinde olduğundan bahisle’ borçlu hakkında  -feragat edilen icra takibindeki vekalet ücreti için- icra takibinde bulunamayacağını»[1410]

√ «Kiralanan kompresörün arızalı çıkması nedeniyle kullanılamaması halinde, kira karşılığı verilen senetlerin iptaline karar verilmesi gerekeceğini»[1411]

√  «Süresinde ibraz edilmemiş olan çekten ibraz süresinden sonra keşideci tarafından cayılabileceğini, bu durumda keşidecinin ‘borçlu bulunmadığının tespitine’ karar verilmesi gerekeceğini»[1412]

√ «Mirasbırakandan kalan alacağın tamamını, mirasçılardan birinin tek başına temlik edemeyeceğini, yapılan temlikin ancak o mirasçının mirastaki payı oranında geçerli olacağını»[1413]

√ «Dava konusu senetlerin, ortak mirasbırakandan kalan taşınmazdaki hisselerin karşılığı, karşılıklı satış suretiyle devri nedeniyle aradaki fark için verilmiş olduğunun anlaşılması halinde, karşılıklı devir konusu tüm taşınmaz paylarının devir tarihindeki değerleri hesaplanarak, aradaki fark tutarından fazlası için ‘davacının borçlu olmadığının tespitine’ karar verilmesi gerekeceğini»[1414]

√  «Bankaya tahsile verilen ve ödenmemesi üzerine yanlışlıkla alacaklı yerine borçluya gönderilen senet hakkında, senedin iptali davası açılabileceğini»[1415]

√ «Borçlunun haciz sırasında ‘eşyalarının kaldırılacağı korkusu ile’ borcu kabul etmiş olmasının, daha sonra olumsuz tespit davası açma hakkını ortadan kaldırmayacağını»[1416]

√ «Satın alınan kamyonun satış bedeli olarak satıcıya teslim edilen senetler üzerinde, satıcının hasarlı durumda iade edilen kamyonun hasar miktarı kadar hapis hakkına sahip olduğunu»[1417]

√ «Kiracı tarafından, kiralananda yapılan hasar bedeline karşılık teminat olarak kiralayana verilen senedin ‘kiracı tarafından tamir edilmeyen hasar miktarı kadar’ kıymet ifade edeceğini, fazlasının iptaline karar verilmesi gerekeceğini»[1418]

√ «Tercihli telefonun normale çevrilmesi ve adına satışının yapılması için verilen senedin, daha sonra telefonun satışının gerçekleşmemesi halinde iptaline karar verilmesi gerekeceğini»[1419]

√ «Davalıca çizilen parselasyon haritasının, sözleşme ve imar mevzuatına uygun olmaması halinde, davacının bu iş için verdiği iki adet emre yazılı senet nedeniyle ‘borçlu olmadığının tespitine’ ilişkin davanın kabul edilmesi gerekeceğini»[1420]

√ «TK. 598 (şimdi; TTK. 686) gereğince, bir senede sadece zilyet olmanın, hak sahibi sayılmaya yeterli olmayacağını, senet hâmilinin hakkının müteselsil ve birbirine bağlı cirolarla kanıtlanmaması halinde, senedin iptaline karar verilmesi gerekeceğini»[1421]

√ «Satın alınan taşınmaz bedeline mahsuben alıcıya verilen senedin, taşınmazın mülkiyetinin geçirilmemiş olduğunun kanıtlanması halinde iptaline karar verilmesi gerekeceğini»[1422]

√ «Dava konusu senedin, açığa imzalı olarak dava dışı üçüncü kişide (davalının ortağında) bırakıldığı ve daha sonra davalı adına doldurulmuş olduğunun kanıtlanması halinde, bu senetten dolayı davacının ‘borçlu olmadığının tespitine’ karar verilmesi gerekeceğini»[1423]

√ «Mahkemece iptaline karar verilen ibranameye dayanan ve bu ibraname gereğince düzenlenen senedin de iptaline karar verilmesi gerekeceğini»[1424]

√ «Senedi tahsil amacıyla ve fakat temlik cirosuyla elinde bulunduran hâmil tarafından bu ciroya dayanılarak, senedi kendisine ciro eden kimse hakkında -davacı ciranta tarafından örtülü (gizli) tahsil cirosunun varlığı kanıtlandığı takdirde- takip yapılamayacağını»[1425]

√ «Vâdeden sonra, lehtarı bulunduğu senedi başkasına devreden kimsenin ‘alacağın temliki hükümleri çerçevesinde’ -temlikin ivazlı olup olmamasına göre- sorumlu olacağını, ancak bu sorumluluğun doğabilmesi için, asıl borçludan borcun tahsil imkansızlığının gerçekleşmesi gerekeceğini»[1426]

√ «HUMK. 297’ye göre ihtiyar heyetince onanmış parmak izli senetler hakkında açılan olumsuz tespit davasında, dava konusu senedin geçersizliğine karar verilmesi gerekeceğini»[1427] (Not: Yeni HMK. 206/1 gereğince, imza atamayan kişilerin; ‘noter huzurunda senet düzenlemeleri gerektiği’ kabul edilmiştir.)

√ «‘Ceza davası sonucunda ceza verilirse bunu tecil ettirdiği takdirde tahsil etmesi’ koşuluyla avukata verilen çekin, bu koşulun gerçekleşmemesi (cezanın tecil ettirilmemesi) halinde iptaline karar verilmesi gerekeceğini»[1428]

√ «Taksitle yapılmış olan satışın feshi halinde, satıcının satın aldığı şeyi iade eden alıcıdan münasip bir kira karşılığı talep edebileceğini ve bunun tutarının iadesi gereken semen borcundan düşülerek, kalan kısım için verilmiş olan senedin iptaline karar verilmesi gerekeceğini»[1429]

√ «Satış akdinin feshi halinde, alıcının satış konusu aracı -ondan sağladığı menfaatlerle birlikte- satıcıya iade etmesi gerektiğini»[1430]

√ «İpotek borcunun, mahkemeye sunulan bonolarla ödenmiş olduğunun kanıtlanması halinde -akit tablosunda, ipotek borcu için bono verilmiş olduğu yazılı olmasa bile- ipoteğin kaldırılmasına karar verilmesi gerekeceğini»[1431]

√ «İlamlı takiplere karşı ancak ilâm tarihinden sonraki ödemelere dayanılarak ‘borçlu olunmadığı’ iddiası ile olumsuz tespit davası açılabileceğini»[1432]

√ «Vekaletten azledilen ve azil durumu tapu siciline işlenen vekilin yaptığı ipotek sözleşmesinin geçerli olmayacağını»[1433]

√ «Kiracının, kiralananı kötü kullanmasından doğan zarar tutarı önceden bilinemeyeceğinden, buna ilişkin kefaletin geçersiz olacağını»[1434]

√ «İşin gerçek bedelinin, yapılan istisna sözleşmesinde belirtilen bedelden daha yüksek olduğunun, açılan olumsuz tespit davasında araştırılması gerektiğini»[1435]

√ «Kambiyo senetlerinde, hâmilin kötüniyetinin olumsuz tespit davası açılarak kanıtlanabileceğini»[1436]

√ «İcra mahkemesinde (icra tetkik merciinde), itirazın yalnız ‘imza’ya hasredilmiş olmasının, ‘ödeme’ iddiası ile mahkemede olumsuz tespit davası açılmasını engellemeyeceğini»[1437]

√ «Borçluya yüklenilmesi mümkün olmayan haller nedeniyle borcun ifasının imkansızlaşması halinde, borcun sona ereceğini»[1438]

√ «Çekte, keşidecinin, çek bedeli için lehtar veya diğer hâmillere karşı kambiyo hukukuna göre rücu hakkı bulunmadığını, keşidecinin bu istemini ‘olumsuz tespit’ (ya da ‘geri alma’) davasına konu yapabileceğini»[1439]

√ «Sahte bir senedi iyiniyetle devralan (ciro yolu ile alan) kişinin ancak senedi kendisine devir ya da ciro eden kimse hakkında takipte bulunabileceğini, keşideci hakkında takip yapamayacağını»[1440]

√ «‘İcranın -İİK.mad.72/V uyarınca- eski hale getirilmesi’ isteminin olumsuz tespit davasına konu edilemeyeceğini»[1441]

√ «Bedeli ve keşide tarihi açık (yazılmamış) olarak çek düzenlenebileceğini»[1442]

√ «Bankanın, kredi açtığı müşterisi ile yaptığı kredi sözleşmesini ‘müşterek borçlu ve müteselsil kefil’ sıfatıyla imzalayan üçüncü kişinin, bankaya ihtarname çekerek, kefillikten çekinemeyeceğini»[1443]

√ «Asıl alacak için teminat olarak gösterilen taşınmazın sorumluluğunun alacağın eklentilerini de kapsayacağını, borcun aslı ve eklentileri ödenmedikçe, kalan kısım için teminata başvurulabileceğini»[1444]

√ «Düzenlenen çeke, keşidecinin ölümünden sonraki bir tarihin ‘keşide tarihi’ olarak atılabileceğini, bu durumun çekin geçersizliğine neden olmayacağını»[1445]

√ «Ticari bir ortamda 5 ay vadesi uzatılan bir borcun miktarının da aynı kaldığının kabul edilemeyeceğini, alacaklısının vade farkı olarak faiz istemesinin doğal olduğunu, gabinin varlığından söz edilebileceğini»[1446]

√ «Borçlunun yapacağı kısmi ödemenin önce ‘faiz’ ve ‘giderler’e mahsup edileceğini, bunlar karşılandıktan sonra ‘asıl borç’a mahsup edilebileceğini»[1447]

- «Temsil yetkisi» ile ilgili olarak;

√√ «Şirketin -sirkülerine göre- iki imza ile temsil edildiği durumlarda imza sahiplerinden birisinin ‘kendi adına’ ve diğer imza sahibini de ‘vekaleten’ temsil ederek imza ettiği belgelerin şirketi bağlayacağını»[1448]

√√ «Temsil yetkisi kaldırılan temsilci tarafından daha önce düzenlenmiş olan senetlerin -temsilcinin azlinden sonra ve fakat önceki tarihli olarak senetleri düzenlediği yazılı bir belge ile ispat edilmedikçe- temsil edileni bağlayacağını»[1449]

√√ «Şirketi temsilen kambiyo senedi düzenleme yetkisi bulunmayan vekilin düzenlediği senetlerin kural olarak, şirketi bağlamayacağını ancak, bu yetkisiz kişinin düzenlediği yirmi iki bonoyu ödeyen şirketin böylece, bu kişinin şirket adına bono düzenlemesini eylemli olarak benimsemiş sayılacağını ve artık ‘vekilin bono düzenleme yetkisinin bulunmadığını’ ileri sürmesinin dürüstlük kuralına aykırı düşeceğini»[1450]

√√ «Şirket adına senet imzalamış olan yetkili temsilcinin, imza tarihinden üç gün önce şirketten ayrılmış dahi olsa, bu hususun ticaret siciline tescil ve ilân edilmemiş olması halinde, şirketin bu senet bedelinden sorumlu olacağını»[1451]

√√ «Şirketin yetkili temsilcisi tarafından imza edilmemiş dahi olsa, şirketçe benimsenen senedin (yani, şirket kayıtlarına geçirilen senedin) şirketi bağlayacağını»[1452]

√√ «Senedi kooperatif adına imzalayan yönetim kurulu üyelerinin ‘imza tarihinde yetkilerinin sona ermiş olduğu’ hususunu, ticaret siciline tescil edilmiş olmadıkça, üçüncü kişilere karşı ileri sürülemeyeceğini»[1453]

√√ «Temsil ettiği topluluk adına kıymetli evrak imzalayan kişinin, bu topluluğun tüzel kişiliğe sahip olmaması halinde imzaladığı kıymetli evraktan kişisel olarak sorumlu olacağını»[1454]

√√ «Temsil yetkisinin geri alınması durumunda azilnamenin yeterli olmadığını, bu durumun ticaret siciline de şerh verilmesi gerektiğini»[1455]

√√ «Temsil yetkisi olmadığı halde, temsilci sıfatıyla senede imza koyan kimsenin, bu senetten dolayı bizzat sorumlu olacağını»[1456]

√√  «Anonim şirketlerde; ‘birlikte temsil’ ve ‘yetkilerin merkez ve şubelere hasrı’ dışında kalan ve ‘temsil yetkisine belirli bir miktar bakımından getirilen sınırlamalar’ın -tescil ve ilân edilmiş dahi olsa- TK. 321 (şimdi; TTK. 371) ve BK. 451 (şimdi; TBK. 549) uyarınca, iyiniyetli üçüncü kişilerle karşı şirketçe ileri sürülemeyeceği, bu nedenle, borçlu anonim şirketin ‘dava konusu çeklerin -miktar itibariyle- imza yetkisi bulunmayan B ve C grubu imza yetkilerince imzalandığını, bunların şirketi bağlamayacağını’ ileri süremeyeceğini»[1457]

√ «Tarih ve miktarı gösterilerek tanımlaması yapılmayan senetler hakkında, ‘bu senetlerden dolayı borçlu bulunmadığı’ ileri sürülerek olumsuz tespit davası açılamayacağını»[1458]

√ «İcra takibinden sonra takiple ilgili olarak alacaklıya yapılan ve icra müdürlüğünce kabul edilmeyen harici ödemelere dayanılarak olumsuz tespit davası açılamayacağını»[1459]

√ «İcradaki borca mahsuben verilen bono ve çeklerin iptallerinin -alacaklı tarafından icrada mahsup işleminin yapılmaması halinde- istenemeyeceğini»[1460]

- «Âdi ortaklık adına yapılan sözleşme ve düzenlenen senetler»le ilgili olarak;

√√ «İdareci ortağın, âdi ortaklı kadına yaptığı borçlardan (düzenlenen senetlerden) tüm ortakların sorumlu olacağını»[1461]

√√ «Adi ortaklık sözleşmesi uyarınca en az iki ortağın imzasını içermesi gereken çeklerin, sadece bir ortak tarafından imza edilmiş olması halinde, bu çeklerin imzası bulunmayan diğer ortakları bağlamayacağını»[1462]

√√ «Âdi ortaklıkta, temsil ve idare yetkisi belli bir ortağa verilmediği müddetçe ortaklığı her ortak temsile yetkili olduğundan, ortaklardan birisi tarafından atılan imzadan diğer ortakların da sorumlu olacağını»[1463]