Ioan. De salas, gvmielensis, e provincia castellana, societatis iesv
Yüklə 18,48 Mb.
|
|
uis nec tributa dici soleant, nec de illis nunc disse- ramus. Solent verò hæc tributa præcipuè solui Regibus, & Principibus ex agris, aut terris, quæ ad eorum substantiam illis à principio applicatæ fuê- re: ipsi verò in emphyteusim, aut in feudum aliis ea donarunt sub certa pensione annua, quæ in iu- re ciuili solet canon appellari, quia certa lege & regula præscripta erat, l. 1. C. de indict, & hæc tri- buta, vt inquit Nauclerus, sunt maximè naturalia, & per sese iusta, quia sunt de rebus propriis, & in cōtractu iusto fundata. Personalia tributa dicũtur, quæ ratione tātùm personæ soluuntur, & vocātur census, etiam Mat. 17. & capitationes, quæ præ- scriptæ soluuntur, vt gabellæ, quæ soluuntur de rebus emptis aut venditis: vectigalia de rebus, quę transportantur, quæ dicuntur etiam pedagia, gue- dagia, portoria, & similia: de quibus glossa capit. super quibusdam de verb. signif. Syluester gabella in principio, Nauarrus cap. fraternitatis à num. 41. De his posterioribus tributis sub nomine pedagij dicitur cap. quamquam de censibus verb. regula- riter. esse in iure reprobata: nō quia semper iniusta sint, sed quia solent esse suspecta. Hæc tributo- rum varietas quoad præsens spectat, materialis est: sumitur enim vel ex rebus super quas impo- nuntur, vel ex fine, & causa impositionis: obliga- tio autem eadem est in omnibus, ideò de illis ge- neratim loquamur. His suppositis de genere, prima opinio, quæ cō- munior videtur, est, leges tributorum, quamuis ad pœnam non obligent ante condemnationem, & exactionem, tamen ad ipsa tributa soluenda per se, statim obligare, etiamsi nec exigātur, nec petā- tur, sed vltrò offerenda esse, Gabriel 4. dist. 15. qu. 5. art. 2. Antoninus 2. parte tit. 1. ca. 13. Syluester verbo gabella quæst. 8. Medina de restitut. quæst. 13. & sequentib. Castro 1. de lege pœnali cap. 10. versùs finem, Corduba in summa quæst. 95. ho-<-P>@@ <-P>stiensis 3. summæ tit. 1. ca. 13. de censibus §. ex qui- bus causis, Panormitanus cum aliis in cap. inno- uamus de censibus, Couarruuias regul. peccatum parte 2. §. 5. num. 5. vbi ideò obligat mercatores vendentes, ementes, & transportantes merces ad se manifestandum, & offerendum publicanis, & exactoribus. Fundamẽtum est, quia tributũ non est pœna, sed verum debitũ fundatum in vero titulo iustitiæ: quisquis autem tenetur soluere debitum sine vlla coactione, vel exactione, imò licet occul tum sit, tenetur manifestare creditori, vel soluere: vnde Math. 17. reddite quæ sunt Cæsaris, Cæsari; scilicet tributa, vt omnes intelligunt, & Rom. 13. reddite omnibus debita, cui tributum, tributum, &c. Item tributa sunt velut stipendium iustum, quod Regi datur propter ministerium, & expen- sas necessarias ad defendendam, & gubernandam Remp. Dignus autem est mercenarius mercede sua, nec alligandum os boui trituranti: eadem ra- tione decimæ debentur, licet non petantur, quia sunt iustum stipendium & debita sustentatio mi- nistrorum: Rex autem est minister Dei pro Rep. Rom. 13. Secunda opinio, leges tributorum non obliga- re ad solutionem antequàm rigorosè exigantur, præsertim quando sunt pœnales, vt regulariter sunt, Angelus pedagium quæst. 6. inclinat Nauar- ra suprà, quamuis opus illud imperfectum sit, ideò mentem suam non satis explicuerit: idem tamen sentit in summa cap. 17. num. 200. Primum funda- mentum esse solet, quia hæ leges semper solent habere adiunctam pœnam, per quam indicatur non imponi obligationem in conscientia ad sol- uendum tributum: & ita Couarruuias suprà re- fert pro hac opinione omnes dicentes, legem ci- uilem pœnalem non obligare in conscientia: sed fundamentum hoc, vt iacitur, solidum non est, vt ex superioribus patet. Addi ei potest esse pecu- liare in his legibus, vt adiectio pœnæ sit iudicium sublatæ obligationis in conscientia, quia solùm obligantur homines in conscientia, ne Rex frau- detur petens iusta sibi debita, & adiectio pœnæ compensatur sufficienter, quicquid in bonis Regis diminui potest: ideò subditi non obligātur ad so- lutionem tributi, donec exigatur. Secundum fun- damentum est, quia leges tributorum hoc modo explicatæ, sufficiunt ad finem earum, & sunt tole- rabiles, quod habere debent leges humanæ, & sic tolluntur multa pericula animarum, & consuetu- do videtur eas ita interpretari. Suppono, leges tributorum, vt præcipiunt sol- uere tributa, non esse pœnales, quia tributa non sunt pœnæ, nec supponunt culpam, quæ illis vin- dicetur; sed sunt directiuæ, præcipientes opus onerosum, sed iustum, & Reip. necessarium: fre- quentius tamen imponunt pœnam non soluenti tributum, & ea ratione sunt pœnales, & sequun- tur conditiones legum pœnalium, & ad soluen- dam pœnam non obligant ante condemnatio- nem.
Dico ergo primò, leges istæ natura sua specta- tæ obligare possunt ad solutionem tributi ante postulationem, quia id iustè possit præcipi, & eò ipso quòd aliud non declaratur, hoc videtur in- tendere legislator, cùm tributum imponit: de con- ditionibus autem ad iustam tributi impositionem agit Soto 3. iust. quæst. 8. art. 7. Omnes ad tres re- ducuntur, potestatem, causam, & proportionem.<-P> @@0@ @@1@ ctigalia imponantur, & l. 3. additur, nec ciuitates habere hanc potestatem: in cap. autem innoua- mus de censibus dicitur, solos Reges & Principes eam habere. Idem patet in legibus Castillæ, & Lusitaniæ. Per Principes intelligo eos, qui habẽt merum & mixtum imperium in temporalibus, vt rectè insinuauit glossa cap. siquis Romi petas 24. quæst. 3. Qui recognoscunt superiorem in tempo- ralibus, non possunt tributa imponere, vt latè De- cius consil. 334. breuius Rebuf. in expositione bullæ cœnæ. Ratio esse videtur, quia potestas im- ponendi tributa, est quid magnum, & totam Rẽp. attingens, ideò reseruatum est gerenti curam to- tius Reip. & habẽti supremam potestatem in illa, cui soli ad hoc potestatem contulit ipsa Resp. Aliqui dicunt, Concilium generale habere hanc potestatem, quia eam potest aliis concedere, vt si- gnificatur cap. super quibusdam §. prætereà de verb. signif. Dico tamen, Pontificem, quatenus temporalis Princeps est, posse in suis terris tribu- ta imponere, quia ibi est supremus Princeps tem- poralis: in aliis verò regnis, quia non habet domi- nium directum, nec temporalem iurisdictionem, non potest directè, nec Concilium generale: si ta- men ad spiritualem finem esset necessarium, pos- set Pontifex; Episcopi verò non, vt patet, cap. pro- hibemus de censib. Concilium verò in tantum poterit in quantum fuerit à Pontifice ei constitu- tum, vel approbatum. Potest etiam Ecclesia de- clarare, qui Principes temporales possint tributa imponere, & prohibere, ne alij imponant, vt fecit Concilium Lateranense dict. cap. innouamus, & est sensus cap. super quibusdam de verbo signif. & singulis annis sub grauissima censura prohibetur in bulla cœnæ. Additur verò in dict. cap. super quibusdam, non solùm esse iusta tributa, de quibus constat esse im- posita à Regibus, & Principibus supremis, sed etiā illa, de quibus non constat à quo imposita sint, modò ex consuetudine, de cuius initio non extet memoria, soluantur, & bona fide exigantur: tunc enim iusta præsumũtur, & consuetudo præsertim immemorialis inducit teceptionem, cùm habet coniunctam bonam fidem, quæ in omni præscri- ptione requiritur. Sed quia in dicto cap. solùm est sermo de exactione antiqui tributi, dubium est, an sit extendendum etiam ad potestatem impo- nẽdi nouum tributum consuetudine pręscriptum: nam Medina quæst. 13. affirmat, id colligens ex dict. textu, Castro verò illo cap. 10. illius senten- tiam reprobat; quia longè diuersum est, exigere & imponere, nec sequitur, vt qui potest exigere pro- pter consuetudinem, possit etiam imponere. Sed non est hîc punctus controuersiæ: nam certum est, ex vna consuetudine non rectè inferri aliam: multi enim inferiores Principes exigunt licitè ali- qua tributa, quibus tamen non licet ea imponere: difficultas ergo est, an possit, vel debeat admitti consuetudo imponendi tributa in eo, qui non est Rex, aut Princeps supremus, & ratione illius iusta sit impositio; & in hoc videtur probabilis opinio Medinæ: primò quia si consuetudo exigendi dat ius ad exigendum, cur consuetudo imponẽdi non dabit ius ad imponendum? cùm vtraque debeat pręsumi habuisse iustum fundamentum. Secundò, quia consuetudo solet dare priuilegium, & iuris- dictionem; ergo potest vtrumque dare quoad im-<-P>@@ <-P>positionem tributi. Tertiò, quia inferior Princeps, vel Resp. potest imponere tributum de consensu Regis, vt constat ex legibus statim citādis, sed vbi est talis cōsuetudo, Rex præbet tacitum, & virtua- lem consensum, ergo: &c. Nihilominus etiam in hoc censeo probabiliorem sententiam Castri: nā in primis iure Canonico simpliciter damnantur omnes, qui tributa imponũt pręter Reges & Prin- cipes, in dict. cap. innouamus, vbi nulla fit exce- ptio, in alio verò cap. super quibusdam damnan- tur omnia tributa, quæ ab inferioribus imponun- tur, vel exiguntur, & solùm fit exceptio eorum, quæ immemoriali consuetudine recepta sunt: quæ exceptio firmat regulam in contrarium, vt nulla noua tributa possint esse legitima, nisi auctoritate suprema sint imposita: ergo contra hoc nulla cō- suetudo potest præualere. Secundò, quia quod est proprium, & intrinse- cum supremæ potestatis, non potest ab aliquo subdito consuetudine præscribi, Panormitanus ca. cùm nobis de rescriptis, & alij communiter, quos refert, & sequitur Couarruuias regul. possessor parte 2. §. 2. n. 8. & in practi. ca. 4. & per se est valde consentaneum rationi, quia nec potest præscribi actus sine potestate, nec potestas suprema potest præscribi manente Rege, vbi illa resi det: Sed im- ponere tributa est actus maximè proprius, & in- trinsecus supremæ potestatis, vt colligitur ex di- cto cap. innouamus, & cap. tributum 23. qu. 8. & ex l. 2. C. noua vectigalia ff. de publicanis, & vecti- galibus, & exlib. 2. ordina. Lusitaniæ titul. 45. & ex legibus Castellæ parte 2. tit. 1. & l. 2. tit. 7. l. 9. p. 5. vbi glossa dicit, hoc esse de reseruatis Principi: & hoc etiam probant rationes, quibus ostendimus id pertinere ad Reges. Accedit, quòd res est gra- uissima, in qua iustitiam seruare difficile est, vt vi- debimus: & facilè vergere potest in graue dam- num communitatis, præsertim pauperum, quibus facilè iniusta grauamina, & onera imponuntur: & aliunde numquam potest esse necessarium, vt talis impositio fiat sine eo ad quem pertineat suprema cura Reip. ergo ius ad talem actum numquam po- test cōsuetudine præscribi. Quocircà licet in par- ticulari actu possit Rex examinata causa, & ratio- ne, dare facultatem ciuitati, aut cōmunitati, &c. vt in terra sua ponat aliquod tributũ: tamen generale priuilegium absolutè, ex suo arbitrio illud impo- nendi non videtur posse concedere: quia esset cō- tra commune bonum, & valde repugnans suæ po- testati supremæ, & curæ boni communis, quam ex officio habere debet. Ideò tale priuilegium, aut ius multominus potest consuetudine præ- scribi. Secunda conditio, ad iustitiam tributi necessa- ria est causa. Quam omnes ita declarant, vt impo- natur propter bonum commune, non priuatum Principis. In hoc duo distingue; vnum est, quod debetur Principi ratione sui muneris, & laboris: quod dici potest pertinere ad vtilitatem eius; nam datur in substentationẽ, & quasi stipendiũ. Ob hāc vtilitatem Principis iustè imponuntur tributa, Ro. 13. Ideò enim & tributa præstatis, minister Dei est, quòd dicit, soluitis eius ministerium, & debet dari Principi quantum necesse est, & eius statum decet: & hæc vtilitas non est omninò priuata, sed com- munis, quia ipse est persona publica, & substenta- re illum, eiusque statum bonum commune est. Imponuntur etiam attributa propter insurgentes<-P> @@0@ @@1@ non in commodum Principis, nec alicuius priuati, sed communitatis. Secunda ergo causa immediata spectanda est, vna pertinens ad personam Princi- pis, vt talis est; alia ad communitatem. Hæc potest esse multiplex, vna & valde communis est bellum: ideò Augustinus 22. contra Faust. cap. 74. tributa solui, vt habeat Rex, vnde militibus stipendia sol- uat: alia refectio pontium, & viarum, atque ea- rum custodia, & aliæ similes: tributum ergo ne- quit esse iustum, nisi aliquo ex dictis modis ad commune bonum pertineat. Nam cum onus tri- buti communis sit, fructus etiam debet esse com- munis, alioqui non seruaretur æquitas. Tertia conditio est, proportio scilicet ad cau- sam tributi, si enim plus imponatur, quàm, sit ne- cessarium ad bonum commune, ille excessus non habet causam: vnde si causa est perpetua, tributum potest esse perpetuum, si verò temporalis, debet esse temporale, nisi alia æquiualens causa substi- tuatur. Item proportio ad personas, quæ pertinet ad iustitiam distributiuam respectu communita- tis, redundat in commutatiuam iustitiam respectu singulorum: non enim est iustum, vt omnes æqua- liter soluant, sed iuxta facultatem, & conditionem cuiusque: plus enim à diuite, quàm à paupere exi- gendum est. Hancproportionem pertinere ad iu- stitiam distributiuā sumitur ex D. Thoma 2. 2. qu. 63. art. 4. Hinc etiam necessaria est proportio ad res, super quas imponitur tributum. Nam si impo- natur super rem immobilem, non debet excedere moderatam quantitatem consideratis fructibus eius, & laboribus, ac expensis. Si enim tributum quoad hoc sit nimis onerosum, planè erit iniustũ: si autem ponatur super res mobiles, quæ vendun- tur, vel emuntur, considerari debet, ne tales sint, vt redundet tributum in maius onus pauperum, miserabilium. Ideò malè audiunt illa tributa, quæ imponuntur in rebus ad cibum, & potum maxi- mè necessariis: quia inde maximè solent pauperes grauari. Quamuis in hoc non possit regula assi- gnari, sed prudentia arbitrio relinquendum: te- nentur tamen reges diligentiam adhibere, vt hæc conditio quoad fieri possit, seruetur. Quacumque harum conditionum deficiente lex non obligabit, saltem quoad excessum tributi: malum enim ex quocumque defectu: & quando Rex est tyrannus in possessione, non solùm potest non solui tributum: sed etiam negari, & defendi, si possit, vel alia via occulta compensari. Idem est, si personæ sint exemptæ, licet ille sit verus Rex: quia in hoc non sunt ei subditæ: vt personæ Eccle- siasticæ, quæ non tenentur tributa soluere, nisi de licentia Pōtificis eis imponātur. Quomodò autem in multis prouinciis, & regnis huiusmodi vectiga- lia à personis Ecclesiasticis exigātur, mihi non cō- stat: & Nauar. ait esse excōmunicatos omnes, qui illa exigunt. Ego solùm assero, Ecclesiasticos non teneri ad solutionem: ideò non peccare, si quibus poteuerint mediis subterfugiant, modò absint frau- des, periuria, &c. quamuis si in aliquo casu hæc, & similia adsint, non proptereà manebit obliga- tio restituendi: quia actio non fuit iniusta. Idem quoties constiterit tributum esse iniustum. Contingere autem potest, singula tributa per se spectata esse iusta, & multitudinem esse iniustā, quia excedit moralem facultatem subditorum, vel causam, & redundat in commune detrimentum:<-P>@@ <-P>vnde in quolibet per se spectato potest subditus se indemnem seruare, & compensare quod malè ab illo exactum est in eodem, vel alio tributo. Difficillimum autẽ est iudicare, iniustũ esse tri- butum à legitimo principe subditis non exemptis: quia non possunt priuati omnes iudicare de causa, quæ principem mouit ad imponẽdum tributum: sæpe enim est occulta, & iusta: sæpe etiam videri potest cessasse, quia temporalis erat, vel certè quia non mandatur executioni, prout statum, vel pro- missum erat, & nihilominus tributũ non statim est iniustũ, vel quia alia causa exorta est: vel quia Prin- ceps aliis actionibus, vel oneribus vexatus cogitur cessare ab vno opere, vt aliud magis vrgens effi- ciatur. Deinde ex defectu solius distributionis dif- ficile est damnare tributum, tum quia vix consta- re potest de forma distribuendi, quando tributum in aliqua materia simpliciter imponitur, & acci- dentarium est ab illis, vel illis vendi, aut emi: tum etiam, quia si quid maioris oneris redundet in quasdam personas ex aliquo tributo, solet per alia compensari, vt augendo pretia aliarum rerũ. Vnde sola incertitudo causæ, & aliarum conditio- num ad iustitiam tributi requisitarum non satis est, vt cesset obligatio soluendi tributum, quia co- gnitio horũ non pertinet ad personas omnes par- ticulares, & Princeps, qui habet prudentiam vni- uersalem, multis iustis rationibus moueri potest, quæ non facilè possunt cæteris innotescere: vnde dico, dubium merè negatiuum per se non satis esse ad excusandum à solutione tributi. Sæpe enim fundatur in sola ignorātia rationum vel conditio- nũ tributi, quæ satis non est ob rationem factam, & quia in dubio præsumitur pro Principe, nisi aliàs constet esse tyrannum: & aliàs populares ho- mines obligari non poterunt: quia ex se semper dub itabunt, nisi in fide maiorum fundentur. Dico secundò, impositioni tributi adiungi po- test pœna cōtra non soluentes intra certum tem- pus, etiam si non petantur, quæ pœna non auferet obligationem soluendi tributum, vt ex superiori- bus constat. Pœna non tollit obligationem in cō- scientia in aliis legibus: ergo nec in istis. Declara- tur, quia tributum, & pœna ob diuersos fines im- ponuntur, tributum per se ob bonum commune, pœna quasi per accidens ratione culpæ, & in vin- dictam eius: ergo licet tributum sit iustum, & om- ninò adæquatum fini, nihilominus manente inte- gra obligatione eius potest iustè superaddi pœna ratione noui debiti, vel reatus: sicut in contracti- bus habentibus adiunctam pœnam præter obli- gationem seruandi contractum & restituendi dā- nũ ex violatione secutũ, est obligatio ad pœnam. Potest autem lex ita poni, vt non obliget in cō- scientia ad soluendum tributum, donec à mini stris Principis petatur. Quod duobus modis facilè in- telliges: primò, si hæc sit voluntas Principis suffi- cienter explicata, & tunc lex solùm obligabit ad non resistendum, nec fraude negandum, non ta- men ad offerendum tributum, antequàm petatur. Secundò ex necessitate quadam, & veluti natura- liter annexa alicui tributo: vt si per se spectatum nimis graue, & onerosum sit: adiuncta verò illa moderatione sit iustum. Et hoc posterius censent multi ex citatis, qui ex grauitate aliquorum tri- butorum inferuntur, leges eorum non obligare in conscientia ad soluendum, donec exigantur. Bene etiam posset lex obligare in conscientia<-P> @@0@ @@1@ aliquando tributum erit nimium, & iniustum, nisi sic soluendum sit; & tunc satis erit, illud soluere post sententiam maximè si etiam pœna soluenda post sententiam, sit: vel nisi sic intelligatur sit ni- mis rigida: ad substẽtationem autem Regis, & ad bella, &c. sufficiant tributa, & pœnæ sic so- lutæ: compensatur enim occulta defraudatio ex pœna. Hæc de possibili: sed de facto difficilius est iu- dicium ferre. Duo tamen, si ad verba legum & intentionem Principum respiciamus, leges tribu- torum siue habeant pœnam adiunctam, siue non, obligāt in conscientia ad soluendum sponte tribu- tum intra tempus præscriptum. De verbis cōstat, quia eodem modo ferũtur, quo aliæ leges de acti- bus necessariis ad bonum Reip. solutio autẽ tribu- ti ex natura sua est de numero talium actuum: de intẽtione autem, quia legislator semper vult obli- gare suis verbis, quando aliud non explicat, maxi- mè in his legibus, quia redundant in illorum vti- litatem, & ordinantur ad soluenda debita, & quasi stipendia ipsorum. Sæpe tamen non obligant in conscientia, nisi ad hoc, vt tributa non negentur per vim, fraudem vel periurium: si tamen alia via occultentur, non manebit obligatio ad restitutionẽ. Quæ sen- tentia hodie est receptior, qua ita in praxi vtendũ censeo, vt ante factum non consulatur, post factũ autem non cogantur facilè homines ad huiusmo- di restitutionem. Obseruanda tamen primò con- suetudo, in qua Nauar. maximam vim facit, & te- statur esse consuetudinem valde frequentem, & omnes confessarios doctores timoratos tollera- re illam, neque obligare pœnitentes ad restitutio- Yüklə 18,48 Mb. Dostları ilə paylaş:
|