Ioan. De salas, gvmielensis, e provincia castellana, societatis iesv
Yüklə 18,48 Mb.
|
|
datæ existant, nullo pacto leges sunt habendæ, neqne hoc nomine dignæ censentur. Alciatus apud eundem ibidem. Legum prudẽtiam ab ipsis maiorum gentium diis in homines transfusam diuino quodam cultu exci- piendam meritò existimauêre à Ioue ipso seu præcipuum quoddam donum mortalibus traditam, &c. Tertull. in apologetico cap. 4. Si lex tua errauit, puto, ab homi- ne concepta est, nec enim de cœlo ruit, &c. Cicero Phi- lip. 11. Lex nihil aliud est, quàm à numine deorum pro- fecta ratio: item 1. & 2. de legib. cum Platone & aliis sapientibus docet, ex lege æterna reliquas deriua- tas esse. Demosthenes apud Martianum l. 2. ff. de legib. ait Legem inuentum & munus Deorum esse. Vi- de etiam Clementem 1. stromat. non longè à fine. Petes, quomodò omnes alie leges iustæ ab æter- na deriuentur. Respondeo, deriuari primò, ab ea vt ab exemplari: nam nulla est lex iusta, nisi imite- tur æternam, & Deus quando mediatè vel imme- diatè alias leges cōdit, formaliter habet pro exem- plari suam legem æternam, quam formaliter re- spicit, & intuetur, vt instar illius aliæ leges sint. Alij verò legislatores saltem virtute debent æter- nam legem consulere, & considerare, vt leges iu- stas faciant, nimitum considerando, quid sit con- ueniens Reip. & consentaneum rationi, vt lege sanciatur. Hoc enim est virtute consulere legem æternam, quæ per rationem nobis loquitur, & nos dirigit in agendis. Secundò deriuantur aliæ leges<-P>@@
testas aliorum legislatorum datur illis per legem æternam, & omne dictamen rectum est effectiuè à dictamine, quo Deus iudicauit expediens, & à voluntate, qua voluit obligare creaturam rationa- lem mediante lege naturali, vel humana, vel diui- na, positiua temporali. Nam etiam legem diuinam positiuā temporalem tam veterem, quàm nouam deriuari à lege æterna meritò docent Caietanus, Conradus, Medina, Vazquez articul. 4. non quod Deus à lege æterna acceperit potestatem sancien- di legem suam positiuam: nec quia ex dictamine, & voluntate, in quibus consistit lex æterna, deri- uatum fuerit aliud dictamen, & alia voluntas per- tinẽs ad legem temporalem, hæc enim falsa sunt: sed quia promulgatio legis temporalis profecta fuit ab ipsa lege æterna, vt ait Vazquez. Vnde quidam recentiores, inter quos est Va- lentia, disp. 7. quæst. 3. puncto 4. dicunt, legem Dei positiuam dupliciter considerari. Primò, vt est in legislatore iudicante conueniens, & volente obli- gare subditum ad aliquid. Secundò vt est in subdi- to, cui proponitur, & promulgatur: quantùm ad primum lex positiuè diuina, non est ab æterna; be- ne tamen quantùm ad secundum: & ideò D. Tho- mas quæst. 91. art. 4. ad tertium, ait. Superadditur lex diuinitus data, per quam lex æterna altiori modo participatur. Tertiò, omnes leges positiuæ ab æterna procedunt, quia ipsa media ratione na- turali præcipit, consulit, vel approbat, vt leges hu- manę fiant, & per se consulit Deum, vt legem po- sitiuam sanciat. Aduertit autem Vazques legem naturalem esse duplicem, vnam primariam, quæ est rationalis na- tura, vt possibilis, seu quatenus non repugnat ei esse: alia est dictamen, quo ratio iudicat de hone- state, vel turpitudine obiecti propositi, vt furti, a- dulterij, &c. De hac posteriori ait esse à lege æter- na, quia tale dictamen est ei impressum à Deo, si- cut à patre luminum. De priori autem ait esse à le- ge æterna quodammodo, quia essentia diuina an- tecedit omnem creaturam, etiam quatenus possi- bilem, & non repugnantem, seu quatenus ei non repugnat esse, nec implicat cōtradictionem vt sit, de quo remittit, nam ad disp. 150. c. 3. Sed non vi- deo, in quo genere causæ, aut qualiter essentia di- uina sit prior, quàm creatura, vt possibilis; si qui- dem ab æterno Deus nihil causat, nec prius est ve- rum Deum esse, quàm creaturam esse possibilem, & producibilem à Deo, & huius probabilitatis, & producibilitatis nulla datur causa, licet cōsistat in respectu ad causam, à qua acceptura est esse, à qua modo nihil accipit. Deinde esto, quòd essẽtia Dei esset ab æterno causa illius possibilitatis: tamẽ es- sentia diuina vt sic, non est lex æterna creaturarũ rationalium, nec ipsæ creaturæ rationales sunt lex naturales, vt superius dixi, & magis disp. seq. con- stabit: ergo inde non sequitur legem naturalem deriuari ab æterna. Optimè autem Vazques quęst. 19. art. 4. ait, legem æternam non obligare per se & immediatè, sed mediante alia lege: nam ipsa nō est per se & proximè mensura & regula nostrorũ actuum, & ideo non requirit propriam, & pecu- liarem promulgationem suam vt nos obliget, sed sufficit ei promulgatio aliarum legum. Quod ex- plicatur: nam vt lex naturalis est dictamen ratio- nis, quod etiam si non cognoscatur in se per refle- xionem, sed in suo obiecto, cuius cognitio est,<-P> @@0@ @@1@ quatenus participata in illo dictamine, & hoc est quod ait Aug. 1. de liber. arb. notionem legis æter- næ esse omnibus impressam: leges autem tempo- rales, vt actu obligent, debent esse, & commu- niter promulgatæ, & speciatim propositæ, & co- gnitæ, aut per possibilem, & debitam diligentiam cognoscibiles, alioqui enim homo excusabitur ab earum impletione, & licet sit obligatus habitu, & & remotè, non tamen actu, & proximè, quia non impletur conditio, sub qua lex temporalis obligat actu, scilicet, quod cognoscatur, aut per debitam diligentiā cognosci possit. Cũ verò leges positiuæ humanæ, vel diuinæ tẽporales obligāt, obligat lex æterna illis mediis. Inter quę quidẽ discrimen est, quod lex diuina temporalis est promulgatio, & si- gnum legis positiuæ æternę, cōstituitq; moraliter eādem legem cum illa. Reliquæ verò leges tẽpo- tales positiuæ nō sunt promulgationes legis ęter- næ, tamen earum promulgatio est quasi promul- gatio legis æternę, eo quod per illas obligare vult, & potest lex æterna, & non per se ipsam: & ita quod ait Augustinus lib. de vera religione cap. 31. & quæst. 67. in Exodum à legislatoribus, & aliis consulendam esse legem ęternam, non ita ac- cipiendum est, vt ea in se cognoscatur, sed satis est cognosci eo modo, quo diximus, ne contra illam leges ferantur, vel alia fiant. Rectè etiam docet Aug. illo cap. 31. nemini fas esse illam iudicare, scilicet discutiendo an recta sit, vel eam damnan- do, vel abrogando, quod est iudicare illam iudi- cio discussionis vel condemnationis, vel abroga- tionis: lex enim æterna non potest non esse iusta, & rationabilis, nec mutari potest, etiam ab ipso Deo: & ideo ait Augustinus, quod nec Pater æter- nus eam iudicare potest. Imò primo de lib arb. ca. 6. non solùm sentit legem æternam esse immuta- bilem in se, sed etiam in propositionibus, quas di- ctat, quæ sunt æternæ veritatis, vt non esse men- tiendum, non esse firmandum, & aliis huiusmodi, in quibus conuenit cum lege naturali, quæ etiam sic est immutabilis, sed in se ipsa sola lex æterna immutabilis est. Et de lege diuina veteri constat esse mutatam Heb. 7. translato sacerdotio, necesse est, vt legis translatio fiat. Licet autem lex æterna sit immutabilis in se, tamen mutat creaturas, Sap. 7. cùm sit vna, omnia potest, & in se permanens omnia mutat. Ab hac lege nemo potest in totum eximi, & liberari, quia licet possit quis ab ea eximi, qua par- te est positiua, & obligat per leges positiuas, hu- manas & diuinas, non tamen qua parte est veluti naturalis, & obligat per legem naturalem, quia nemo potest eximi à lege naturali, vt seq. disp. pa- tebit, vide Valentiam suprà puncto 6. An verò peccatum aliqua ratione sit effectus legis æternæ, tractat ipse puncto 4. & ratio dubi- tandi est, quia aliqui dicunt, omne peccatum esse pœnam sui ipsius, & interdũ alterius: & loquun- tur de peccato etiam secundum malitiam suam: omnis autem pœna est à lege æterna: ergo & om- ne peccatum, sed iam tract. de peccatis ostendi- mus, nunquā peccatum secundum se esse pœnam peccati, sed secũdum suam permissionem, vel ali- quid aliud antecedens, aut consequens rationem peccati, ideò licet lex æterna, vel temporalis ha- beat punire, tamen numquam peccatum formali- ter sumptum est eius effectus, quamuis eius per-<-P>@@
imò nec formale peccati necessariò habens ad- iunctam malitiam, vel semper, vel hîc, & nũc po- test esse pœna peccati, quia pœna est absolutè vo- lita, supposita culpa; at verò nec supposita culpa præcedenti potest Deus absolutè velle, seu præde- terminare materiale peccati: ergo non potest esse effectus legis æternæ; quamuis reuerà sit materia prohibita per legem æternam. De hac lege æterna inquit D. Thomas 2. 2. qu. 8. art. 3. ad 3. secundum quod est regula humanorũ actuum non posse cognosci, nisi supernaturaliter. Quod verũ est loquẽdo de illa, qua parte est po- sitiua; nam qua parte naturalis est, seu per legem naturalẽ obligat, cognosci potest argutiuè lumine naturæ, vt quod Deus prohibuerit mendacium vel homicidium lege sua æterna.
------------------------------------------------------------ An reprobi, & damnati sint subiecti legi æternæ. vers. 22. vbi vmbra mortis & terra miseriæ, & tenebrarum: nullus ordo, sed sempiter- nus horror inhabitat, vbi Hebræi codi- ces habent ordines, vtait Pineda ad illum ver- sum num. 18. vt in vniuersum significet, nullum prorsus ordinem apud miseros illos esse, sed om- nia esse cōfusa, & inordinata: ergo lex æterna, cu- ius est ordinem constituere, apud illos locum non habet. Accedit Polychronius in verba illa Iob di- cens, non est solis ordo, nullus syderum cæterorum, vbi nullum licet rerum humanarum statum intueri, nul- lam, inquam, præclara lege, atque ordine institutam po- litiam. Et Euodius apud Augustinum 1. de lib. arb. cap. 15. Beatos, inquit, illos ob amorem ipsorum æter- norum sub æterna lege agere existimo, miseris verò tem- poralis imponitur: & ait Augustinus, rectè iudicat: er- go lex æterna miseris non imponitur. Sed damna- tos, & reprobos æternæ legi subiectos esse meri- tò docet Alẽsis 3. par. quæst. 26. m. 8. art. 4. D. Tho- mas hac quæst. 93. art. 6. Valentia, disp. 7. quæst. 3. punct. 4. & sumitur ex aliis communiter asserenti- bus, omnia creata æternæ legi subiecta esse, & ex Mat. 13. colligite primùm zizania & alligate ea in fa- sciculos ad comburendum, quem locum explicans Gregorius 9. moral. cap. 27. ait, si nullus in suppliciis ordo seruabitur: cur comburentur zizania in fascicu- los ligata? Sed nimirum fasciculos ad comburendum li- gare est, hes qui æterno rigori tradendi sunt, pares cum paribus sociari, vt quos similis culpa inquinat, par etiā pœna constringat, & Apoc. 18. quantum glorificauit se & in delitiis fuit, tantum date illi tormentum & lu- ctum, & August. suprà non semel ait, legem æter- nam esse, qua hominibus in mala voluntate perseuerā- tibus miseria meritò retribuitur, & lib. Genes. ad lit. imperfecto cap. 5. ait. Vitiorum nostrorum Deus non est auctor, sed ordinator, cùm in eo loco peccatores consti- tuit, & ea perpeti cogit, quæ merentur, & lib. de cate- chis. rudib. cap. 18. ait Nouit Deus ordinare deseren- tes se animas, & ex earum iusta miseria inferiores par- tes creaturæ suæ conuenientissimis & congruentissimis legibus admirandæ dispensationis ordinare. & lib. 19. de ciuit. cap. 23. de miseris reprobis disserens ait, quia meritò iustéque miseri sunt, in ipsa sua miseria si- ne ordine esse non possunt, non quidem coniuncti beatis, sed ab eis tamen ordinis lege seiuncti, Gregorius mo-<-P> @@0@ @@1@ 4. confess. cap. 9. lib. 5. cap. 2. 3. de lib. arb. cap. 12. & 13. quibus locis ostendit peccatorem, cùm deserit Deum, incidere in Deum, & in legem æternam, & pœnam eius. Et Boetius 5. 4. de consol. prosa. 6. lo- quens de ordine diuinæ prouidentię. Ordo quidem, inquit, cuncta complectitur, vt quod ab assignata ordi-
Quod hac similitudine illustrat Alensis suprà. Ipsa lex æterna sicut circulus est: Qui enim fugit vnam partem, appropinquat alteri: & ita cùm mali ab vna parte recesserint, in aliam, quantum est ad punitionem, incidunt. D. Thomas artic. 6. ad tertium, id probat, quia id per quod aliquid mouetur ad finem, con- seruat illud in fine, vt lapis grauitate mouetur ad centrum, & in eo conseruatur, sed reprobi per le- gem æternam missi sunt in infernum, ergo per eandem ibi conseruantur. Minor est Augustini 1. de liber. arbitrio cap. 6. Aliqui afferunt instantiam maioris. Nam perfidem ambulamus, 2. Corint. cap. 5. tamen non per fidem conseruamur in cœlo. Sed instantia est nulla, quia fides non physicè, sed mo- raliter est meritoria, & ducit nos ad gloriam, qua habita debet cessare fides ob suam imperfectio- nem 1. Corinth. 13. Nunc cognosco ex parte, tunc au-
intentũ. Illi peccant contra rationem, ergo conse- quenter contra legem æternam, quæ per natura- lem eos obligat, ergo sunt subiecti legi æternæ, quantùm ad obligationem: Item, lex æterna cogit eos pati, & ignem, & dæmones, vt eos puniant & vt quisque sit in gradu suo iuxta suæ culpæ quali- tatem, & quantitatem. Ad primum argumentũ respōdeo, in inferno nō esse ordinem, quia miseri illi agunt contra ordinẽ rationis, & legis naturalis, & ita omnia eorũ ope- ra sunt inordinata, & quia nullus seruatur ordo dignitatis, quem habuerunt in vita, sed pater & filius, dominus & seruusin vno interdum fascicu- lo colligati sunt nulla habita ratione dignitatis pristinæ, vt Sap. 17. Vna catena tenebrarum omnes erant colligati: & quia ordo naturalis rerum ibi im- mutatur, ignis ardet, & non lucet, estq́ue extra lo- cum suum naturalem, & similiter aqua, quæ etiam eos cruciat nimio frigore, nunquam eorum tem- perans & mitigans ardorem: ab vno enim extre- mo sine medio transeunt damnati, nimirum ab aquis nimium, ad calorem nimium, vt ait Iob. 24. & cum sempiternis ardoribus, Isai. 33. stridor dentium, cohæret pulchrè Gregor. 9. moral. cap. 39. aliàs 48. in cap. 10. 105. ipsa quoque, inquit, supplicia quæ ordi-
Vide alia ibi, & in Pineda illo vers. 22. num. 18. Ad secundum respondeo, Polychronium solũ inficiari præclara lege, atque ordine institutam es-<-P>@@ <-P>se apud reprobos politiam, cùm nulla apud illos sit Respublica, quæ ad normam rationis politicè gubernetur: vt enim optimè 70. aiunt, Iob. 10. ver. 22. vbi non est lux, nec est videre vitam hominum: nimirum apud inferos, quibus sempiterna nox est, & nullius humanarum rerum status naturæ ho- minum accommodatus. Ad tertium respondeo, Augustinum eo loci non disputare de reprobis, & beatis, qui finem vltimũ iam sunt adepti: sed de iis hominibus, qui in hac mortali vita amatores sunt rerum æternarum, aut tẽporaliũ, & illos beatos appellat, hos verò mise- ros: nullos tamen æterna lege solutos, Augusti- nus disertis verbis posuit. Cùm enim Euodio di- xisset, rectè iudicas, adiecit, dummodo illud inconcus-
------------------------------------------------------------ Vtrùm Christus æternæ legi subiectus sit. æternæ legi subiectus, sit, suaderi potest ex Conc. Sirmiensi relato ab Hilario, lib. de Synodis §. consequẽs autem est ante medium, vbi ait, Non
omnis subiectio secundum aliquam legem, vel pręceptum est: ergo Filius Dei, vt sic, est subiectus Patri secundum aliquam legem, nimirum æternā. Deinde in eodem Concilio dicitur. Si quis vnum
ctus fuit legi, & præcepto Patris. Quòd verò Christus, nec vt homo, subiectus sit legi æternæ Patris, docere debent, qui dixerunt Christum, nec vt hominem, esse capacem præce pti, quos suppresso nomine citat Suarius 3. par. to. 1. disp. 43. sect. 1. ducuntur primò, quia Christus nec vt homo peccare potuit, ergo nō potuit obli- gari sub peccato, vel reatu culpæ. Secundò, quia si posset obligari sub reatu culpæ, ergo & sub reatu pœnæ, & inimicitiæ diuinæ, cuius tamen pœnæ erat incapax: ergo non potuit sub illa obligari. Tertiò, quia Christus erat supremus dominus, er- go poterat dispensari in omni lege, ergo nulla tenebatur. Dico primò, Christus, vt filius Dei, nulli legi subiectus fuit, D. Thom. ar. 4. ad 2. Alẽsis 3. par. qu. 26. m. 8. art. 2. Probatur primò, quia Deus nulla le- ge Superioris tenetur, cùm Superiorẽ nō habeat Deus sed Christus, vt filius Dei, est etiā Deus, er- go. Cōfirmatur, quia par impare nō habet impe- riũ, filius autẽ est æqualis Patri, Philipp. 2. qui cũ in forma Dei esset, nō rapinam arbitratus est esse se æqua- lem Deo, & Athan. in Symb. coæternæ sibi sunt & coæ- quales, minor parte secundum humanitatem. Secun- dò, quia vbi est eadem numero voluntas, non est obedientia, & subiectio, sed pater & filius, vt filius Dei, habet eandem voluntatẽ cum Patre, ergo. Dico secundò, Christus, vt homo, est subiectus Yüklə 18,48 Mb. Dostları ilə paylaş:
|