Marshall Boya ve Vernik Sanayii Anonim fiirketi

11 Stoklar ve diğer bilanço kalemlerinde uygulanan değerleme, envanter ve amortisman ayırma yöntemleri; bunlarda ve diğer muhasebe politikalarında önceki dönemlere göre yapılan değişiklikler; bu değişikliklerin parasal etkileri ve işletmenin sürekliliği ile dönemsellik varsayımlarını değiştirecek muhtemel gelişmeler ve bunların gerekçeleri:

11.1 Mali Tabloların Sunuluş Şekli:

Mali tablolar yürürlükteki ticari ve mali mevzuata ve Sermaye Piyasası Kurulu'nun yayımladığı genel kabul görmüş muhasebe ilkelerine göre düzenlenmiştir.

11.2 Önemli Muhasebe İlkelerinin Özeti:

İlişikteki mali tabloların hazırlanışında takip edilen ana muhasebe ilkeleri aşağıda belirtilmiştir:

1. Finansal Duran Varlıklar :

Raporlama açısından, Şirket'in, direk veya dolaylı olarak, hisselerine ve/veya yönetimine %50 ve üzerindeki oranlarda katıldığı şirketler bağlı ortaklık; ve % 10 ila % 49,99 oranlarında katıldığı şirketler iştirak olarak nitelendirilmektedir. %10’un altında iştirak edilen şirketlerdeki yatırımlar ise bağlı menkul kıymetler içinde gösterilmektedir.

Finansal duran varlıklar, İMKB’de işlem görenler haricinde, maliyet bedelleri ile gösterilmektedir.

İMKB’de işlem gören hisse senetleri, bilanço tarihinden önceki 5 iş günü boyunca oluşan günlük ağırlıklı ortalama fiyatların ortalaması üzerinden değerlenmektedir. Bu uygulama sonucu oluşan değer artış veya azalışları finansal duran varlıklar ve borsada oluşan değer artışı hesabına kaydedilmektedir.

11.2.2 Maddi Duran Varlıklar :

30 Eylül 2003 ve 2002 tarihleri itibariyle arazi ve arsalar haricindeki bütün maddi duran varlıklar elde etme maliyeti ve 3094 sayılı kanun uyarınca yeniden değerleme artışları ile belirtilmiştir.

Satınalma maliyeti üzerinden amortismana tabi tutulan binalar, yerüstü ve yeraltı düzenleri dışında amortisman, sabit kıymetlerin yeniden değerlemeye tabi tutulmuş maliyet bedelleri üzerinden Türk Vergi Kanunları’nın tesbit ettiği oranlar dahilinde, normal amortisman yöntemi kullanılarak ayrılmaktadır. Aşağıda belirtilen bu oranlar ilgili aktiflerin tahmini faydalanma sürelerine dayalı oranlara yakındır.

Amortisman Oranı

Yerüstü ve Yeraltı Düzenleri % 2

Binalar % 2

Makina, Tesis ve Cihazlar % 4-10

Taşıt Araç ve Gereçleri % 10

Döşeme ve Demirbaşlar % 10

Diğer Maddi Duran Varlıklar % 10
Maddi duran varlıkların inşası, makina ve cihazların satın alınmasında kullanılan vadeli akreditif ve buna benzer kredilerle ilgili olan ve bu varlıkların aktifleştirildiği tarihe kadar birikmiş bulunan kur farkı ve faiz giderleri, bu tür makina, tesis ve cihazların maliyetinin bir parçası olarak aktifleştirilmektedir. Maddi duran varlıkların aktifleştirilmesinden sonra oluşan kur farkı gideri aktifleştirilip, ilgili sabit kıymetin kalan amortisman ömrü süresi içinde itfa edilmektedir.

Şirket tarafından maddi duran varlıkların edinilmesi amacıyla kullanılan krediler ile ilgili olarak, müteakip dönemlerde yabancı paranın TL karşısında değerinin azalması sonucu işletmenin borcunda ortaya çıkan azalma, gelir tablosu ile ilişkilendirmeksizin, daha önce aktife alınan tutardan indirilmiş diğer bir deyişle aktiflerde bir indirim olarak dikkate alınmıştır.

30 Eylül 2003 tarihi itibariyle, maddi duran varlıklar 55,215,000 ABD Doları’na (2002: 53,115,000 ABD Doları) sigorta ettirilmiştir.

30 Eylül 2003 tarihi itibariyle salça üretimi ile ilgili ayrılan 1,642,175 milyon TL (2002: 1,308,937 milyon TL) tutarındaki amortisman gideri salça üretiminin mevsimselliği çerçevesinde ilk 6 aylık dönemde salça üretimi olmaması nedeniyle gelir tablosunda ‘Çalışılmayan Kısım Giderleri ve Zararları’ içinde gösterilmiştir.

11.2.3 Maddi Olmayan Duran Varlıklar :

Maddi olmayan duran varlıklar haklardan oluşmakta olup, %10 oranında doğrusal amortisman yöntemine göre amortismana tabi tutulmuştur.

11.2.4 Stoklar:

Stoklar ağırlıklı ortalama maliyet yöntemi kullanılarak değerlendirilmektedir. Piyasa değeri maliyet bedelinden düşük olursa stokların değeri düşük olan piyasa değerine indirilir. Maliyetler, stokları mevcut duruma getirmek için yapılan bütün direk masrafları içermektedir.

30 Eylül 2003 tarihi itibariyle, ilk 6 aylık dönemde salça üretiminin olmaması nedeniyle salça ürün grubu ile ilişkilendirilen toplam 970,579 milyon TL tutarındaki borçlanma maliyetlerinin 2/3 lük kısmı olan 647,053 TL finansman giderlerine doğrudan gider olarak yansıtılmıştır (2002: 3,036,361 milyon TL).1/3 lük kısım olan 323.526 TL (2002-1,522,682 TL) ise üretim maliyetine verilmiş olup, 266,262 TL (2002-1,269,880 TL) stoklara; 57,264 TL (2002-252,803 TL) satılan malın maliyeti hesabına yansıtılmıştır.

Donmuş sebze ve meyve ürün grubu ile doğrudan ilişkilendirilen 887,875 milyon TL (2002: 5,487,520 milyon TL) tutarındaki finansman giderlerinin tamamı üretim maliyetine eklenmiş ve bu meblağdan stoklara düşen pay 699,701 milyon TL (2002: 4,024,246 milyon TL) olarak bulunmuş olup 188,175 milyon TL (2002: 1,463,274 milyon TL) tutarındaki kalan kısım satılan malın maliyeti hesabına yansıtılmıştır.

30 Eylül 2003 tarihi itibariyle, stoklar 46,000,000 ABD Doları’na (2002: 41,000,000 ABD Doları) sigorta ettirilmiştir.

11.2.5 Menkul Kıymetler:

Menkul kıymetler, tekrar geri alma (repo) taahhütü ile satın alınmış devlet tahvilleri ve hazine bonoları ile hazine bonosundan oluşmaktadır. Söz konusu menkul kıymetler, ilişikteki mali tablolarda maliyet bedelleriyle gösterilmekte ve ilgili anlaşmalar uyarınca elde edilecek faiz gelirleri, alım tarihleri ile repo hazine bonosu vadeleri arasındaki sürede tahakkuk ettirilmektedir.

Menkul kıymetler hesabı altında takip edilen fonlar, bilanço tarihinde oluşan fiyatlar üzerinden değerlenmektedir. Bu uygulama sonucu oluşan değer artış veya azalışları, ilgili menkul kıymetler hesabı ile diğer faaliyetlerden gelirler veya diğer faaliyetlerden giderler hesaplarına kaydedilmektedir.

6. Ticari Alacak ve Borçların Değerlenmesi:

Alacaklar ve borçlar bilançoda kayıtlı değerleri ile gösterilir. Ancak, avans, depozito ve teminat niteliğinde olanlar hariç olmak üzere, senetli alacak ve borçlar (vadeli çekler ve poliçeler dahil) ile 3 aydan daha uzun vadeli senetsiz alacak ve borçlar reeskont işlemine tabi tutulmaktadır. Reeskont işleminde, sözkonusu alacak ve borçlar için öngörülen faiz oranı; bu yoksa Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası'nın iskonto oranı uygulanır. Alacaklara ilişkin olarak ayrılan reeskont tutarları, gelir tablosunda "Diğer Faaliyetlerden Giderler ve Zararlar", borçlara ilişkin reeskont tutarları ise, "Diğer Faaliyetlerden Gelirler ve Kârlar" hesap gruplarında muhasebeleştirilir.

11.2.7 Yabancı Para Birimi Kalemleri:

Dönem içerisinde yabancı para birimi bazındaki işlemler, işlem tarihinde geçerli olan döviz kurlarından Türk Lira’sına çevrilmiştir. Bilançoda yer alan yabancı para birimi bazındaki varlıklar bilanço tarihindeki TCMB döviz alış kurları; kaynaklar ise bilanço tarihindeki TCMB döviz satış kurları kullanılarak TL’sına çevrilmiştir. Bu işlemler sonucunda oluşan kur farkları dönem karının belirlenmesinde hesaba alınmıştır. Yabancı para bazındaki alınan avanslar ilişikteki mali tablolarda oluştukları tarihteki TL değerinden gösterilmiştir.

11.2.8 Gelir ve Gider Tahakkukları:

Gelir ve giderler tahakkuk esasına göre kar-zarara intikal ettirilmektedir.

11.2.9 Kıdem Tazminatı:

Yürürlükteki kanunlara göre Şirket, emeklilik dolayısıyla veya istifa ve iş kanununda belirtilen davranışlar dışındaki sebeplerle istihdamı sona eren çalışanlara belirli bir toplu ödeme yapmakla yükümlüdür. Bu yükümlülük, emeklilik veya işten ayrılış tarihinde geçerli olan toplam ücret üzerinden her istihdam yılı için 30 günlük ücret ve diğer haklar olarak hesaplanır. Kıdem tazminatı tavanı 30 Eylül 2003 tarihi itibariyle 1,389.9 TL’dir.

11.2.10 İhracat İadeleri:

Şirket, devletten, alınan, tarımsal ürünlerdeki ihracat iadelerini, ihracatın yapıldığı anda tahakkuk esasına göre muhasebeleştirmektedir.

11.2.11 Diğer Olağanüstü Gelirler ve Karlar ile Giderler ve Zararlar:

Diğer Olağanüstü Gelirler ve Karlar ile Giderler ve Zararlar, dönem faaliyetleri ile ilgili olmayan ve arızi bir karakter taşıyan gelir ve kârların yer aldığı hesap kalemidir.